Aydın, İzmir, Balıkesir ve Muğla’da Sahil Güvenlik ekipleri tarafından yapılan operasyonlarda yüzlerce Türk karasularına bilinçli bir şekilde itilmiş olan sığınmacı kurtarılıp; İl Göç İdare’lerine teslim edildi.

Bu insanların Yunanistan tarafından Türkiye sularına itilmesi, New York Times’ın^[1] Yunan yetkililerin, mart ayından bu yana en az 10 bin 72 sığınmacıyı can güvenliklerini tesis etmeden, şişme botlarla denize bıraktığını bildirmesiyle kanıtlanmıştı. Gazetenin bağımsız kaynaklara ve Türk Sahil Güvenliğine dayandırdığı haberinde, sığınmacıların 31 ayrı seferde en az 1.072 sığınmacı denize bırakıldığı kaydedildi. İddiaları reddeden Yunanistan Başbakanı Kiryakos Mitsotakis, ülkesinin bir hukuk devleti olduğunu ve New York Times gazetesinin, "Türk propagandasına kandığını" dile getirmişti.

Uluslararası hukuka göre yasa dışı olan bu sınır dışı etme sistemleri, bir Avrupa ülkesinin, Avrupa'ya geçmek isteyen göçmenler ve mülteciler için tampon sayılabilecek bir bölge olan Yunanistan'ın 2015'teki göç krizinin doruğundan bu yana kendi güçlerini kullanarak deniz göçünü engellemeye yönelik en doğrudan ve sürekli girişimidir. Uluslararası hukuk uzmanı ve göçmenlerin insan hakları konusunda eski bir Birleşmiş Milletler özel raportörü olan Prof. François Crépeau , "Bu geri itmeler her yönüyle, uluslararası hukukta ve Avrupa hukukunda tamamen yasa dışıdır" dedi . Profesör Crépeau , "Bu bir insan hakları ve insani felaket" diye ekledi.

Yıllardır, Yunan yetkililer, genellikle göçmenler teknelerini Yunan topraklarına indirmeyi başaramadan, göçmenleri durdurmak ve sınır dışı etmekle suçlanıyor. Ancak uzmanlar, salgın sırasında Yunanistan'ın davranışının çok daha sistematik ve koordineli olduğunu söylüyorlar. Yüzlerce göçmen, Yunan topraklarına indikten sonra bile sığınma talep etme hakkından mahrum bırakılıyor ve yasal sistem aracılığıyla sınır dışı edilmelerine itiraz etmeleri yasaklandı.

Buna paralel olarak, İnsan Hakları İzleme Örgütü^[2] de dahil olmak üzere çeşitli hak kuruluşları, Yunan makamlarının Yunanistan'da yasal olarak yaşayan göçmenleri nasıl topladığını ve onları Yunanistan anakarasını Türkiye'den ayıran Meriç Nehri boyunca yasal başvuru olmaksızın gizlice sınır dışı ettiklerini belgeledi.

Yunanistan Sığınmacıları Silah Olarak Kullanıyor

Son dönemde, Doğu Akdeniz’de Türkiye ve Yunanistan arasında yaşanan gerginlikler düşünüldüğünde, Yunanistan’ın uyguladığı bu sistematik sınır dışı etme uygulamalarının altında Türkiye’yi baskılamak, kışkırtmak amaçlı yapıyor olabileceğini söylemek güç değildir.

Sığınmacılar meselesinde, Türkiye’nin aldığı yükün ne denli ağır olduğu ve bu konuda yalnız bırakıldığı ortadadır. Avrupa Birliği üye devletleri ise hem tüm sorumluluğu Türkiye’nin omuzlarına yıkmış hem de yalnız bırakmıştır. Üstelik Yunanistan’ın uygulamaları konusunda da herhangi bir adım atmamıştır. Avrupa Birliği (AB) Komisyonu İçişlerinden Sorumlu Üyesi Ylva Johansson’ın yaptığı, "Yunanistan sınırında sığınmacıların geri itildiğine ve ihlallere ilişkin çok sayıda raporlar bulunuyor. Geri itmeler AB hukukuna aykırıdır. Avrupa sınırlarımızı, değerlerimizi ihlal ederek koruyamayız" açıklaması yalnızca bir açıklama olmaktan öteye geçmemektedir.

Yunanistan uyguladığı bu yöntemlerle, Türkiye’yi zor durumda bırakmak, kışkırtmak ve baskılamak amacıyla sığınmacıları adeta silah olarak kullanmaktadır. İşin insani boyutuna bakıldığında ise içler acısı bir tablo ortaya çıkmaktadır. Ancak Avrupa’nın ‘şımarık çocuğu’ Yunanistan, ortaya çıkardığı bu tablo nedeniyle herhangi bir yaptırımla karşılaşmamaktadır.

Gerek Doğu Akdeniz’de gerekse Ege’deki genel duruma bakıldığında; Yunanistan, baskılama ve kışkırtma amacıyla yalnızca sınırlarına ulaşan değil, aynı zamanda adalardaki sığınmacıları da Türkiye sınırlarına itiyor olma ihtimali bir soru işareti olarak karşımıza çıkmaktadır.

^[1] Taking Hard Line, Greece Turns Back Migrants by Abandoning Them at Sea, https://www.nytimes.com/2020/08/14/world/europe/greece-migrants-abandoning-sea.html?searchResultPosition=4, Erişim Tarihi: 14.08.2020

^[2] Greece: Investigate Pushbacks, Collective Expulsions, https://www.hrw.org/news/2020/07/16/greece-investigate-pushbacks-collective-expulsions, Erişim Tarihi: 29.08.2020