1 Temmuz itibariyle Avrupa Birliği dönem başkanlığı Portekiz’den Slovenya’ya devredildi. AB’ye 2004’te dahil olan Slovenya’nın dönem başkanlığı zorlu bir başlangıç yaptı. Avrupa Komisyonu başkanı Ursula von der Leyen ve Slovenya başbakanı Janez Jansa dün Slovenya'nın altı aylık AB başkanlığını başlatan bir basın toplantısı düzenledi. Toplantıda von der Leyen, özgür ve bağımsız bir medyaya duyulan ihtiyacın “demokrasinin özü” olduğunun altını çizdi ve başbakan Janez Jansa'dan kamuya ait bir basın ajansına yönelik finansmanın önündeki engeli kaldırmasını istedi.Slovenya hükümetini medya özgürlüğüne ve yargıya yaklaşımı nedeniyle eleştiren von der Leyen, Jansa'yı, ülkesinin temsilcilerini yeni Avrupa Savcılığı Ofisi'ne (EPPO) "son derece acil" bir şekilde atamaya çağırdı ve yargıçların kişisel siyasi görüşlerine sahip olduğunu vurguladı.

Aşırı sağcı olarak nitelendirilen Slovenya Başbakanı JanezJansa, hükümetini savundu. AB'nin insan haklarına saygı ilkelerini ve üyeleri arasındaki “kültürel farklılıkları” desteklediğine değinerek “Hukukun üstünlüğü Avrupa medeniyetinin temel çerçevesidir” dedi.

Jansa, basın toplantısında Brüksel'in pandemiyi ele alış şekli konusunda von der Leyen'i övdü ve AB'nin kuruluş ilkelerine olan inancını bir kez daha dile getirdi ancak birliğin “hepimizin aynı şekilde düşündüğü” bir eritme potası olmasını beklemenin gerçekçi olmadığını söyledi.Hiç kimse Slovenya’yı yargı bağımsızlığını ihlal etmekle suçlayamaz, diye sözlerine devam ederek ülkesinin EPPO'yu ele alış biçimini savundu.

von der Leyen’in Özgür ve Bağımsız Bir Medya Eleştirisi

Geçtiğimiz 15 ay boyunca, Başbakan Janez Jansa ve sağcı hükümeti, ulusal basın ajansı STA'nın finansmanı ve yönetimine baskı yapmak da dahil olmak üzere, yargıya ve medyaya defalarca sözlü olarak saldırdı. Bu duruma binaen sivil toplum kuruluşları, ülkede düşmanca bir ortam olduğunu ve demokratik standartlarda gerileme kaydedildiğini bildirmektedir. Yine de genel olarak, güçlü sivil toplum baskısının katkısıyla, liberal demokratik temeller ülke içinde güçlü duruyor. Hatta Freedom House, 2021 raporunda Slovenya'yı İngiltere, İtalya ve İspanya'nın üzerinde sıralıyor. Basın toplantısında von der Leyen’in sözlerine karşın Jansa, hükümetinin Slovenya'nın STA basın ajansına bu yıl fon sağlamayı durdurma kararınısavunarak, paranın evrak sorunları nedeniyle askıya alındığını ve bir çözüm bulunabileceğini öne sürdü. Eleştirmenler basın toplantısını “Slovenya'nın AB gündeminin tartışılacağı bir toplantı olması gereken toplantı, Slovenya başbakanının Brüksel ile gergin ilişkilerinin altını çizerek ülkesine yapılan muameleden şikâyet ettiği bir olaya dönüştü” şeklinde değerlendiriyor.

Viktor Orban’a Benzeme Korkusu

Jansa'nın, liberal olmayan Macaristan başbakanı Viktor Orban'ınkine benzer bir yol izleyebileceği korkuları arasında Sloven demokratik normları ve hukukun üstünlüğü konusunda birtakım endişeler duyuluyor. Jansa, medya kuruluşlarına ve gazetecilere saldırmak için sık sık Twitter'ı kullanıyor. Geçen ayki bir AB zirvesinde, okullarda ve medyada LGBTİ+ kişileri tasvir eden veya tanıtan içeriği yasaklayan Macar yasa tasarısı hakkında bir tartışma sırasında Jansa,Orban'a desteğini dile getirdi. Zira Fransa Cumhurbaşkanı Macron, geçen haftaki Avrupa zirvesinde Viktor Orbán'ın LGBT karşıtı yasaları özelinde Avrupa’daki bölünmeleri değerlendirirken "Sadece Orbán değil, ne yazık ki bu daha derin bir sorun. Doğu-Batı ayrımı var." diyerek sözlerini tamamlamıştı.

Slovenya Başkanlık Döneminde AB Gündeminde Ne Var?

Perşembe günkü toplantı, Komisyonun Slovenya'nın Yeni Nesil AB planı kapsamında 1,8 milyar euro hibe ve 705 milyon euro kredi sunan ve AB'ye yönelik önemli bir adım olan toparlanma ve dayanıklılık planını onaylamasıyla gerçekleşti. 14 Temmuz’da Slovenya’nın masasına gelecek Yeşil Anlaşma (Green Deal) mevzuatı ile gündem yoğun olacak. Mevzuat; AB'nin Emisyon Ticareti Sistemi, enerji vergisi ve verimliliği, yenilenebilir kaynaklar ve arazi kullanım kuralları gibi reformları içeriyor. Slovenya’nın 31 Aralık 2021’e kadar devam edecek başkanlık sürecindeki görevlerinden biri mevzuatın hızla uygulamaya geçirilebilmesi için bir yol haritası çizmektir.

Kaynak: Euronews, Financial Times