TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER
ORTADOĞU-AFRİKA
(ÖZEL HABER) ABD'li yetkili: SDG IŞİD'e karşı işbirliğini sürdüreceğini teyit etti… ABD yönetiminde yetkili "alhurra" kanalına, SDG'nin sözde başkomutanı Mazlum Abdi'nin ABD başkan yardımcısına gönderdiği mektupta IŞİD örgütüne karşı ABD ile işbirliğini sürdüreceğini vurguladığını belirtti. Mektup, SDG'nin Türkiye ve destekleyen silahlı gruplarla Suriye'nin kuzeyinde askeri çatışmaları durdurmaya ilişkin yönün uygulanmasının teyit edilmesini kapsadı. ABD'li yetkili, Türkiye'nin 120 saatlik sürenin sona ermesinden sonra düzenleyebileceği herhangi bir askeri operasyonun Türklerin kendileriyle imzalanan anlaşmayı ihlal ettiklerini teyit edeceğini vurguladı. Bunun olması durumunda yaptırımları kaldırmayacaklarını ve ek yaptırımlar koyacaklarını sözlerine ekledi. Yetkili, ABD güçlerinin kapsamında petrol kuyularının bulunduğu Suriye'nin kuzey doğusunda kalması için seçenekleri incelediklerini sözlerine ekledi. ABD yönetiminin önümüzdeki süreçte Türk eğilimlerini öğrenmek için Erdoğan ve Putin arasındaki görüşmenin sonuçlarını beklediğine işaret etti. ABD yönetiminin bu toplantıda Suriye'nin kuzey doğusunda gerçekleştirdikleri güvenliği tahrip edecek anlaşmaya ulaşılmasından kaygı duyduğunu açıkladı.
İran: Suriye'de istikrarı sağlayacak her adıma olumlu bakıyoruz… İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Musavi, "İran, Suriye'ye istikrar getirecek ve ülkenin bütünlüğünü sağlayacak her adıma olumlu bakıyor" dedi. Musavi, "Mutabakatın Türkiye'nin kaygılarını gidermesini, Suriye'ye barış ve istikrar getirmesini umuyoruz" diye konuştu.
Suriye'den çekilen ABD askerlerinin Irak'a gelmesinden hemen sonra ABD Savunma Bakanı Bağdat'ta… Irak Savunma Bakanı Necah eş-Şammari, Bağdat'a sürpriz ziyaret gerçekleştiren ABD Savunma Bakanı Mark Esper ile bir araya geldi. Ziyaretin Suriye'den çekilen ABD askerlerinin Irak'a gelmesinin hemen ardından gerçekleşmesi dikkat çekti.
Irak, Suriye'den gelen ABD askerleriyle ilgili uluslararası hukuğa başvuracak… Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, ABD askerlerinin iki gün önce Suriye'den çekilerek Irak'a giriş yapmasıyla ilgili açıklamalarda bulundu. Abdulmehdi, ABD askerlerinin ülkeye girmelerine onay vermediklerini vurgularak "Irak'taki her türlü dış güç hükümetin iznini almalı" ifadelerini kullandı. Uluslararsı toplumu ve Birleşmiş Milletleri bu konuda harekete geçmeye çağıran Abdulmehdi, "ABD güçlerinin Irak'taki varlığıyla ilgili uluslararası hukuk çerçevesinde yasal işleme başlıyoruz" dedi.
Rus askeri polis konvoyu, devriyelere başlamak için Kobani'ye doğru ilerliyor… Rus askeri polisinin, Rusya ile Türkiye'nin dün Soçi'de yaptığı mutabakat kapsamında devriye faaliyetlerine başlamak üzere Fırat'ın doğu kıyısını geçerek Kobani'ye doğru ilerlediğini belirtildi.
Barış Pınarı Harekatı'nda Suriye Milli Ordusu mensubu 93 kişi öldü, 357 kişi yaralandı… SMO unsurlarının, güvenlik çalışmalarında tuzaklanan çok sayıda bombayı etkisiz hale getirdiği, YPG/PKK’nın kullandığı tünellerde arama yaptığı belirtildi. AA'nın yetkililere dayandırdığı bilgiye göre, Suriye Milli Ordusu çatışmalara girdiği harekat süresince toplam 93 mensubunu kaybetti, 357 kişi yaralandı.
İsrail Cumhurbaşkanı, Netanyahu başarısız olunca hükümeti kurma görevini Gantz'a verdi… İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin, Başbakan Benyamin Netanyahu'nun gerekli desteği bulamamasının ardından koalisyon hükümetini kurma yetkisini Mavi-Beyaz İttifakı lideri Benny Gantz'a verdi.
Suudi Arabistan'da Dışişleri ve Ulaştırma Bakanları görevden alındı… Suudi Arabistan resmi ajansı SPA'da yer alan habere göre, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı İbrahim el-Assaf ve Ulaştırma Bakanı Nebil el-Amudi, Kraliyet kararıyla görevlerinden alındı. Dışişleri Bakanlığına Faysal bin Ferhan bin Abdullah Al Suud getirilirken, Ulaştırma Bakanlığı görevine de Salih bin Nasır el-Casir atandı.
Lübnan Müftüsü'nden protestolara destek… Müftü Deryan, yaptığı yazılı açıklamada, Lübnan'da hükümetin vergi politikalarına karşı başlayan ve ülke geneline yayılan gösterilere ilişkin ilk kez değerlendirmelerde bulundu. "Fetva Kurumu, haklı toplumsal talepleri ve vatandaşların attığı ulusal sloganları destekliyor, kucaklıyor" ifadesini kullanan Deryan, başladığı günden bu yana eylemleri, büyük bir önem ve anlayışla takip ettiklerini belirtti.
İran Cumhurbaşkanı Ruhani: Bazı ülkeler müzakere için hâlâ mesaj gönderiyor… Bakanlar Kurulu toplantısında konuşan İran Cumhurbaşkanı Ruhani, ABD ile müzakere ve nükleer anlaşma konularına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. İran’ın nükleer anlaşma sonrasında ekonomide büyük ilerleme katettiğini hatırlatan Ruhani, "İran milleti kendilerine zulmedenin kim olduğunu ve kimler yüzünden nükleer anlaşmanın zarar gördüğünü gayet iyi biliyor" dedi. "Bazıları, nükleer anlaşmanın yok olmasıyla İran devletinin de yok olacağını düşünüyor" diyen Ruhani, "İran milleti düşmanın oyununa gelmeyecek kadar bilinçlidir" ifadelerini kullandı.
Barzani: Bağdat-Erbil arasındaki sorunlar anayasal çerçevede çözülmeli… Hükümete ait resmi internet sayfasından yapılan açıklamaya göre, Barzani başkanlığında bugün Bakanlar Kurulu Toplantısı düzenlendi. Toplantıda Bağdat-Erbil hattındaki sorunlara değinen Barzani, "Bağdat-Erbil arasındaki sorunlar anayasal çerçevede çözülmeli. Irak'ın istikrarı, IKBY dahil tüm Irak halkının çıkarına. IKBY hükümetinin önerilerine Bağdat hükümetinden olumlu yanıt bekliyoruz." ifadelerini kullandı.
Rusya, Afrika ülkelerine 4 milyar dolarlık silah satacak… Soçi kentinde başlayan ve iki gün sürecek ilk Rusya-Afrika zirvesi kapsamında Sputnik’e konuşan Miheev, Rusya’nın Afrika ülkelerine silah satışı planlarını değerlendirerek, ‘hava ve hava savunma araçları, zırhlı araçlar, havalı silahlar, tanksavar füze sistemleri söz konusudur’ açıklamasında bulundu. Rosoboroneksport Başkanı’nın sözlerine göre, şu an itibariyle Moskova, arasında Uganda, Ruanda, Mozambik ve Angola’nın yer aldığı 20 Afrika ülkesiyle imzalanan sözleşmeler kapsamında silah sevkiyatlarını gerçekleştiriyor.
AVRUPA – AB
Almanya’nın 'Güvenli Bölgesi'ne NATO ve ABD'den Olumlu Tepki… Almanya Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer’in, Suriye’nin Türkiye sınırı boyunca uluslararası güçlerin kontrol ettiği bir ‘güvenli bölge’ oluşturulması önerisine ABD ve NATO olumlu yaklaşıyor. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Kramp-Karrenbauer’la öneriyi görüştüğünü söyledi. Stoltenberg basına yaptığı açıklamada, “Nasıl ilerleyeceğimiz konusunda NATO müttefiklerimizin önerileri olmasını memnuniyetle karşılıyoruz” dedi. NATO Genel Sekreteri, olası bir siyasi çözümün “sahadaki tüm aktörleri” kapsamasına ise, doğrudan Rusya’yı ima etmese de, temkinli yaklaştı. Almanya Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer’in önerisini NATO ülkelerine Perşembe günü Belçika’nın başkenti Brüksel’deki olağan toplantısında sunması bekleniyor. NATO yetkililerine göre öneri bir çıkış yolu olarak görülse de, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nden de onay alması gerekebilir. ABD’nin NATO Büyükelçisi Kay Bailey Hutchison, Almanya’nın önerisini Avrupalı bir grubu uluslararası bir barış gücüne katmak şeklinde değerlendirdi. “Öneri kesinlikle olumlu” diyen Hutchison, Erdoğan ve Putin arasında varılan anlaşmanın Almanya’nın önerisine etkisinden emin olmadığı uyarısında da bulundu.
Soçi Mutabakatı’na NATO’dan İlk Açıklama Geldi… NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Türkiye-Rusya anlaşması sonrası açıklama yaptı. Stoltenberg, “Suriye’nin kuzeyindeki gelişmeleri memnuniyetle karşılıyorum” dedi. Sürecin takip edildiğini dile getiren Stoltenberg, “Şiddetin azalması memnuniyet verici. Soçi mutabakatı Suriye'de çözüm için umut verici. Ancak anlaşmanın sonuçlarını değerlendirmek için erken” ifadelerini kullandı.
Maas’dan “güvenilirliğimiz zedeleniyor” çıkışı… Almanya’da Savunma Bakanı’nın Suriye’nin kuzeydoğusunda uluslararası denetim altında bir güvenli bölge oluşturulması önerisi Alman siyasetini karıştırdı. Dışişleri Bakanı, Savunma Bakanı’na sert tepki gösterdi. SPD'li Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Çarşamba günü de kamuoyu önünde eleştirilerini sürdürdü. "Bunun farklı bir şekilde yapılması gerekirdi” diyen Maas, "Uluslararası alanda bizim güvenilir olmamız, Alman federal hükümetinin bir bütün halinde çalışması ve bu tür önerileri tek ses olarak gündeme getirmesi beklenir. Kramp-Karrenbauer bunu yapmadı. Bu nedenle şimdi muhataplarımıza anlatmamız gerekiyor. Konu Alman dış politikasına duyulan güvendir” diye konuştu.
Alman bakandan Türkiye’ye "ilhak" suçlaması… Suriye'nin kuzeydoğusunda uluslararası denetim altında bir güvenli bölge oluşturulması önerisiyle tartışmalara neden olan Almanya Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer'in Türkiye'yi "ilhak”la suçlaması tepkilere yol açtı. Alman siyasetinin etkili isimlerinden Hür Demokrat Parti meclis grubunun dış politika sözcüsü Alexander Graf Lambsdorff, Savunma Bakanını yanlış bilgiler yaymakla suçlayarak "Savunma Bakanı böylesine ciddi konularda kamuoyunda yeterince donanımlı olmadığını gösteriyorsa bu çok üzücü” dedi.
Avrupa'dan mülteci sorunu açıklaması… Avrupa Parlamentosu’nda (AP) gazetecilerin sorularını yanıtlayan, Avrupa Birliği (AB) Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Sözcüsü Maja Kocijancic "Mültecilerin geri dönüşü için şartlar sağlandığında bu güvenli, gönüllü ve insani bir şekilde olmalı" dedi.
BM raportöründen "İsrail'in Filistin işgali" açıklaması… Lynk, BM Genel Kurulunun insan hakları konularının görüşüldüğü Üçüncü Komitesine, yıllık raporunu sundu. Raportör Lynk, Gazze'de sağlık sisteminin çökmek üzere olduğunu, mevcut su kaynaklarının ise çoğunlukla kullanılamadığını kaydetti. "İsrail'in 52 yıllık (Filistin) işgali, modern dünyadaki en uzun saldırgan işgal." ifadesini kullanan Lynk, İsrail'in yasa dışı yerleşim birimlerinin ise son 40 yılda yüzde 800 arttığını belirtti.
DOĞU AKDENİZ-KIBRIS
Doğu Akdeniz'de Yakın Askeri Çatışma Teklikesi… Mısır'ın Yunanistan ve GKRY ile ilişkileri büyük bir sıçramaya tanık oldu. Üç ülkenin liderleri en sonuncusu birkaç gün önce olan periyodik zirve toplantıları aynı şekilde Medusa adı altında yıllık hava ve deniz tatbikatları yapıyorlar.
Türk araştırma ve sondaj işlemlerine Yunanistan'ın doğusu ve Kıbrıs'ın batısı için E-7T elektronik keşif uçakları Bayraktar ve Anka tiplerinde İHA'lar ile sürekli hava keşif işlemlerinin yanı sıra Türk Deniz kuvvetlerine bağlı aralarında Gaziantep sınıfından Fırkateynler, Bozcaada sınıfından Korvetler, Kılıç sınıfından hücumbotlar ve Type 80 sınıfından devriye botları olmak üzere donanmadan bir grup eşlik ediyor. Yunanistan, EMD-145 erken uyarı uçakları ve Pegasus 2 tipindeki İHA'lar ile keşif uçuşlarına ek olarak birkaç günden bu yana sürekli devriye görevleri yapması için Type 214 sınıfından denizaltıyı doğu Akdeniz'e soktu. Bu gerginlik geçtiğimiz haftalar boyunca iki taraf arasında askeri çatışmaları büyük bir şekilde gölgeledi. Geçtiğimiz Ağustos ayının sonlarından bu yana iki taraf arasında hava birlikleri neredeyse günlük olarak çatışmalara girdiler.
F-16 ve Mirage-2000 tiplerinde ki Yunan hava kuvveti uçakları Türk hava kuvveti tarafından Balıkesir ve Eskişehir üslerinden F-4 ve F-16 uçaklarının Rodos adası ve Ege denizinde Yunan hava sahasını günlük ihlallerine karşı koymak için Suda, Limanos ve Skiros üslerinden kalkıyor. Ayrıca geçtiğimiz haftalar boyunca Türkiye'nin Kıbrıs'ın kuzeyinde birliklerini güçlendirdiği gözlendi. Leopard A4 tipinde yaklaşık 40 tankı Lefkoşa'dan onlarca kilometre uzakta olan Değirmenlik bölgesine nakletti. Mısır deniz kuvveti, Zahr petrol sahası çevresinde sürekli bir şekilde konuşlu olan ve denizaltı, amfibik çıkarma gemisi, hücumbotlar, devriye botları ve ağır fırkateyn'den oluşan muharip deniz gücünü muhafaza ediyor. Ancak bir yanda Fransa, İtalya diğer yanda Türkiye arasında askeri çatışma ihtimalleri daha büyük görünüyor.
Zira Fransa ve İtalya ister 2018 yılında Kıbrıs'ın doğusunda üçüncü parselde sondajın engellenmesi sürecinde olsun ya da Türkiye'nin Fransa ve İtalya'nın sondaj hakkına sahip olduğu yedinci parselde olsun Türk yönteminden doğrudan zarar görüyor. Belki de bunu en çok gösteren şey Fransa'nın Lafayet sınıfından fırkateyn göndermesi. GKRY deniz kuvvetiyle Kıbrıs'ın güney batısında altıncı, yedinci, onuncu ve onbirinci parselleri kapsayan eşi görülmemiş tatbikatlar yaptı. Bu Fransa'nın mesajı belki de bunu diğer mesajlar izleyecek. Şayet Türk yöntemi aynı şekilde Akdeniz'in doğusunda devam ederse sınırlı deniz çatışmalarına gelişebilir.
ABD-GÜNEY AMERİKA
ABD: Türkiye’nin S-400'leri konuşlandırmamasını umuyoruz… Trump’ın yaptırım açıklamasının ardından üst düzey bir Amerikalı yetkili, Türkiye’nin Rusya’dan aldığı S-400’leri konuşlandırmamasını umduklarını söyledi. Yetkili "etnik temizlik" iddialarını da yalanladı.
Trump: ‘Ateşkes Kalıcı Hale Geldi Türkiye’ye Yaptırımlar Kalktı’... ABD Başkanı Donald Trump Beyaz Saray’dan Suriye konusunda yaptığı açıklamada Türkiye ile sağlanan ateşkes anlaşmasıyla övündü. Kendi yönetiminin Ortadoğu konusunda farklı bir yol izleyeceğini vurguladı. Trump’ın talimatının ardından ABD Maliye Bakanlığı Türkiye’ye Suriye operasyonu sebebiyle uygulanan yaptırımları kaldırdı.
Senatörlerden Mazlum Kobani İçin ABD Vizesi Talebi… Cumhuriyetçi senatörler Lindsey Graham ve Marsha Blackburn ile Demokrat senatörler Chris Van Hollen, Jeanne Shaheen ve Richard Blumenthal Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ABD Dışişleri Bakanlığı'na bir mektup yazarak Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Komutanı Mazlum Kobani'ye ABD'yi ziyaret etmek istemesi halinde hızlı bir şekilde vize verilmesi talebinde bulundu.
James Jeffrey: 'Suriye'de Savaş Suçu Olabilecek Vakalar Gördük’ … ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, Türkiye’nin operasyonu sırasında etnik temizliğe yönelik yaygın bir delile rastlamadıklarını ancak savaş suçu kapsamına girebilecek bazı olaylar gözlediklerini söyledi. “Birçok kişi kaçtı çünkü Türkiye’nin desteklediği Suriyeli muhaliflerden çok endişelilerdi, bizim gibi. Savaş suçu olarak değerlendirdiğimiz bazı olaylar gördük” diyen Jeffrey, Amerikalı yetkililerin bu konudaki bilgi ve raporları incelediğini ve Türk hükümetiyle “üst düzey” temas kurularak izahat istendiğini kaydetti.
Demokrat Senatör Menendez'den ABD Dışişleri'ne 'Türkiye' eleştirisi … Demokrat New Jersey Senatörü Bob Menendez, Türkiye'ye S-400 alımı nedeniyle yaptırım uygulanması konusundaki isteksiz tavrı nedeniyle ABD Dışişleri Bakanlığı'nı eleştirdi.
ABD'li senatör: Tehlikeli Erdoğan-Putin ortaklığı ve Kürtlerin ihracı, ihanetimizi daha aşağılık kılıyor… Rusya ve Türkiye'nin dün Soçi'de vardığı mutabakattan endişe duyduğunu belirten ABD'li Demokrat Senatör Richard Blumenthal, Putin ile Erdoğan'ın Suriye'ye ilişkin temaslarını 'tehlikeli ortaklık' olarak niteledi. Twitter hesabından açıklama yapan Blumenthal, "Başkan (Trump) Amerikan sorumluluğunu ve liderliğini geri çekti, Putin boşluğu doldurmak için adım attı. Tehlikeli Erdoğan-Putin ortaklığı ve Kürtlerin ihracı, ihanetimizi daha endişe verici ve aşağılık kılıyor" ifadelerini kullandı.
Eski ABD Dışişleri yetkilisi: Washington, Suriye'de yaptığı hatalar üzerinde çalışmalı… Eski ABD Dışişleri Bakanlığı çalışanı Matthew Howe, Türkiye'nin ABD'yle yaptığı mutabakat çerçevesinde Barış Pınarı Harekatı'na ara vermesiyle başlayan ve dün Soçi'de varılan Türk-Rus mutabakatıyla devam edecek olan sessizlik rejimini değerlendirdi. "Sessizlik rejiminin başarılı olması dış ve iç faktörlere bağlı. ABD, Rusya, İran, İsrail ve diğer ülkeleri kapsayan dış güçler, Suriye'deki çatışmaların yeniden aktif safhaya geçmemesi için hassas dengeyi korumayı ve çatışmayı önlemeyi amaçlamalı" diyen Howe, ABD'nin son dönemde yaptıklarını yapmaya devam ederek Suriye'de verimli ve faydalı olabileceğinin altını çizdi. Howe, "Bu, çatışmayı körüklemeden, cihatçı gruplar da dahil hiçbir gruba askeri destek sağlamadan ve Suriye'yi bugünkü duruma sürükleyen Amerikan politikasındaki eksiklikleri kabul ederek, daha önce yapılan hatalar üzerinde çalışılarak başarılabilir" dedi.
RUSYA
Rusya Dışişleri: Suriye'nin kuzeydoğusundaki petrol tesisleri Şam'ın kontrolüne girmeli… Rusya Dışişleri Bakanlığı, "Suriye'nin kuzeydoğusundaki petrol tesisleri, Suriye hükümetinin kontrolü altına girmeli" açıklamasını yaptı. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov, Rusya ve Türkiye'nın varmış olduğu mutabakat kapsamında Kürt güçlerin geri çekilmesi sonrası Suriye'nin kuzeydoğusundaki petrol tesislerinin kimin denetiminde olacağına ilişkin bir soru üzerine, "Şam'ın kontrolüne girmeli, her yerin meşru hükümetin kontrolü altına alınması gerekliyor" dedi.
Soçi’de ilk Rusya-Afrika zirvesi başladı: Karşılıklı işbirliğinin gelişmesi için büyük beklentiler var… Rusya’nın Soçi kentinde bugün ilk Rusya-Afrika zirvesi ve iş forumu başladı. Zirveden Moskova ile Afrika kıtası ülkeleri arasında siyasi, ekonomik ve ticari işbirliğinin gelişmesi açısından büyük beklentiler söz konusu. Soçi’de başlayan ve iki gün sürecek ilk Rusya-Afrika zirvesine Rusya Devlet Başkanı ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el Sisi başkanlık edecek. 54 Afrika ülkesinin liderlerinin davet edildiği zirveye 43 lider katılımını doğruladı.
Rus askeri polisi Suriye’nin kuzeyinde… Rusya Savunma Bakanlığı, Rus askeri polislerinin devriye görevini gerçekleştirmek üzere Fırat’ı geçtiğini ve Türkiye-Suriye sınırına ilerlediğini duyurdu. Türkiye ile Rusya arasında Salı günü varışan anlaşmanın ardından Rus askeri polisinin Fırat Nehri’ni geçerek devriye görevine başlamak üzere Suriye’nin kuzeyine giriş yaptığı kaydedildi. Rusya Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, "Rusya ve Türkiye arasında 22 Ekim’de varılan mutabakat çerçevesinde bugün öğlen saatlerinde bir Rus askeri polis birliği Fırat Nehri’ni geçmiş ve Suriye-Türkiye sınırına doğru ilerlemeye başlamıştır" denildi.
Putin: Önümüzdeki dört ila beş yılda Afrika kıtası ile ticaret hacmimizi iki katına çıkarmayı planlıyoruz… Moskova ve Afrika kıtası arasındaki bağları güçlendirmek amacıyla Soçi’de düzenlenen Rusya-Afrika Zirvesi’nin açılış konuşmasını yapan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, gelecek dört ila beş yılda karşılıklı ticaret hacmini iki katına çıkarmayı amaçladıklarını açıkladı.
Rus Dışişleri: Suriye'nin kuzeyinde, uluslararası güçlerin kontrolünde olacak bir güvenli bölgeye gerek yok… Rusya Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, Suriye'nin kuzeydoğusunda uluslararası güçlerin kontrolünde olacak bir güvenli bölge oluşturulmasını gerekli görmedikleri açıklamasını yaptı. Rus Dışişleri yetkililerinin açıklamalarında Suriye-Türkiye sınırının Suriye tarafına ilişkin dün Soçi'de varılan ortak mutabakat uyarınca, Türk güçlerinin Kobani ve Menbiç'e girmeyeceği belirtildi. Ayrıca, Suriye hükümeti ile Kürt güçlerin kamuoyuna duyurulmayan kapalı görüşmeler yaptığı, Rusya ile Türkiye'nin Soçi'de vardıkları ortak mutabakatın da söz konusu görüşmelerin sonuçlarına dayandığı kaydedildi. Rus Dışişleri adına açıklamalarda bulunan Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin, ‘Suriye topraklarının her karışının Şam'ın kontrolünde olması gerektiğini’ de belirtti.
Novak: Türk Akım üzerinden Avrupa'ya gaz sevkiyatı için gereken altyapı inşa edildi… Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak, Türk Akım doğalgaz boru hattı üzerinden Avrupa'ya Rus gazı ihracatına başlanması için gereken altyapının inşa edildiğini ve 1 Ocak 2020'den itibaren Bulgaristan'a gaz transferi yapılabileceğini söyledi. Basın mensuplarına açıklamalarda bulunan Novak, "Türk Akım üzerinden Avrupa'ya Rus gazı ihracatına başlanması için gereken altyapı inşa edildi. Türkiye-Bulgaristan sınırındaki 11 kilometrelik hattın inşaat projesi tamamlandı. Bu tesisin devreye alınması için gereken işlemler yapıldı. Bu, 1 Ocak 2020'den itibaren Bulgaristan'a gaz transferine olanak sağlayacak" dedi.
Şoygu, DSG komutanı ile görüştü… Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun Demokratik Suriye Güçleri (DSG) komutanı Mazlum Abdi ile video konferans yoluyla görüştüğü belirtildi. Rusya Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, görüşmeye Rusya Genelkurmay Başkanı Valeriy Gerasimov’un da katıldığı ifade edilirken, “Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Mazlum Abdi ile 22 Ekim günü Soçi’de Rusya ve Türkiye liderlerinin vardığı anlaşma kapsamındaki Kürt tarafının uygulamalarını görüştü” dendi.
Rusya: Suriye, Türkiye sınırına 15 kontrol noktası kuracak… Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın vardığı mutabakat kapsamında kurulacak 15 kontrol noktasının Barış Pınarı Harekatı'yla Türk ordusu tarafından kontrol altına alınan alanın dışındaki bölgelerde bulunduğu görüldü. 5 kontrol noktası Barış Pınarı Harekatı'nın düzenlendiği bölgenin batısından Fırat'ın doğusuna uzanan sınır hattında yer alırken, diğer 10 kontrol noktası Rasulayn'ın doğusu ile Irak sınırındaki Derik arasında konumlanıyor. Haritada, Rusya ile Türkiye'nin devriye yapacağı 10 kilometre derinliğindeki bölge ile YPG unsurlarının çekileceği 32 kilometre derinliğindeki alanın siyah kesik çizgilerle belirtildiği görüldü.
ASYA & PASİFİK
Çin Dışişleri: Türkiye-Rusya mutabakatının Suriye krizinin çözümüne katkıda bulunmasını umuyoruz… Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying, Türkiye ile Rusya’nın Suriye ile ilgili vardıkları anlaşmanın uzun zamandır devam eden kanlı Suriye krizine çözüm getirmesini umduklarını dile getirdi. Haftalık basın toplantısında konuşan Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin’in mutabık kaldığı Soçi Memorandumu’na dair yaptığı değerlendirmede şunları söyledi: "Söz konusu anlaşmanın Suriye’deki krizin çözümüne olumlu katkıda bulunmasını umuyor, tüm ilgili tarafların çabalar harcayıp bu Ortadoğu ülkesinin egemenliği ve toprak bütünlüğüne saygı göstermesini temenni ediyoruz." Suriye sorununun çözümü için uygun olumlu ortamın yaratılması gerektiğine vurgu yapan Hua ayrıca, "Terörizme karşı kararlı darbe vurmak adına birleşmeli" ifadelerini kullandı.
Hindistan, Türkiye’ye savunma ürünleri ihracatını durdurdu… Hindistan’ın, Pakistan’la askeri işbirliğini artırdığı gerekçesiyle Türkiye’ye patlayıcı madde ve fünyeler dahil olmak üzere çift kullanımlı savunma ürünleri ve malların ihracatını durdurduğu belirtildi. Hindistan’ın Barış Pınarı Harekatı konusunda endişelerini dile getirdiği de aktarıldı.
TÜRKİYE
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın: Avrupa, askerlerimize müteşekkir olmalı… Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, "Avrupa, askerlerimize müteşekkir olmalı. İdlib'de sivilleri askerimiz koruyor, bölgenin güvenliğinde anahtar rol oynuyor" ifadelerini kullandı.
Milli Savunma Bakanlığı: Yeni bir harekâta gerek kalmadı… Suriye’nin kuzeydoğusundan SDG’nin çekilmesi ve askeri harekâtta ateşkes için tanınan sürenin dün sona ermesinin ardından Milli Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, "bu aşamada yeni bir harekât icra edilmesine gerek” kalmadığı duyuruldu. Açıklamada, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Soçi'de vardığı mutabakata işaret edilerek, "Barış Pınarı Harekâtı alanı dışındaki hudutlarımızın güvenliği ve YPG terör örgütü unsurlarının 30 kilometre dışına çıkarılmasına yönelik esasları da içeren anılan mutabakat çerçevesinde mevcut harekat alanımız dışında bu aşamada yeni bir harekat icra edilmesine gerek kalmamıştır” denildi.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu: Harekatın meşruiyeti hem ABD hem de Rusya tarafından kabul edildi… Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası'nda Türkiye ile ABD ve Rusya arasında varılan mutabakatı değerlendirdi. Çavuşoğlu, "Türkiye beş gün içinde dünyanın en büyük iki gücüyle masada bir anlaşmaya varmıştır. Mutabakat sağlamıştır. Bu mutabakat bizim ulusal güvenliğimiz için çok önemlidir ama diplomasi ve siyasi başarı olarak da tarihe geçmiştir" dedi.
Milli denizaltı projesi MİLDEN başladı, ilk teslimat 2030'da yapılacak… Türkiye Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın yerli ve milli imkanlarla yapılması planlanan Milli Denizaltı Projesi (MİLDEN) resmen başlatıldı. Havadan Bağımsız Tahrik Sistemli (Air Independent Propulsion/AIP ) denizaltılarda sessiz sürüş, gelişmiş torpido ve güdümlü füze sistemleri bulunacak. Denizaltıların ana tankları Gölcük Tersanesi'nde üretilecek. Denizaltı programına ait tüm elektronik aksam ve sensörler Aselsan tarafından geliştirilirken, askeri yazılımlarsa Havelsan tarafından kodlanacak.
MSB: Bugünden itibaren Rusya ile müşterek çalışmalara başlanacak… Milli Savunma Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Şube Müdürü Deniz Yarbay Nadide Şebnem Aktop, basını bilgilendirme toplantısı düzenledi. Barış Pınarı Harekatı’nda Suriye topraklarında harekattan kaynaklanan sivil zayiatın yaşanmadığını belirten Aktop, “17 Ekim 2019 tarihinde Fırat’ın doğusuna ilişkin Türkiye ile ABD arasında mutabakata varılmış, bu kapsamda Barış Pınarı Harekatı’na 120 saat ara verilmiş ve bugüne kadar tarafımızdan mutabakatta varılan hususların yerine getirilmesinde gerekli hassasiyet gösterilmiştir. Sürenin sonunda ABD tarafından PKK/YPG’nin bölgeden çekilmesinin tamamlandığı bildirilmiştir. 22 Ekim 2019 tarihinde Soçi’de Sayın Cumhurbaşkanımız ile Rusya Federasyonu Devlet Başkanı arasında varılan mutabakat kapsamında bugünden itibaren Rusya Federasyonu ile müşterek çalışmalara başlanacaktır” dedi.
Akar: Biz NATO’nun merkezi bir ülkesiyiz, hiçbir yere gitmiyoruz… Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Türkiye ile Rusya arasında varılan Soçi mutabakatı ve akabinde Suriye'nin kuzeydoğusuna düzenlenen Barış Pınarı Harekatı'nın sonlandırılmasına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Akar, Türkiye’nin NATO’nun "merkezi bir ülkesi" olduğunu ve ABD ile anlaşmazlıkların çözülmesi gerektiğini ifade etti.
Gül: ABD ve Rusya ile yapılan görüşmeler diplomasi zaferiyle sonuçlandı… Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, Türkiye’nin ABD ve Rusya ile yaptığı anlaşmalar sonucunda ortaya çıkan anlaşmaların “büyük bir diplomasi zaferi” olduğunu söyledi.
İstanbul'daki 'FETÖ borsası' iddianamesi tamamlandı, eski iki savcının 28 yıla kadar hapsi isteniyor… İstanbul Adliyesi’ndeki 'FETÖ borsası'na ilişkin soruşturma tamamlandı. Sanık iki savcının, “rüşvet”, “görevi kötüye kullanma”, “nüfuz ticareti”, “göreve ilişkin sırrın açıklanması” ve “gizliliğin ihlali” suçlarından 7 yıl 10 aydan 28 yıl 6 aya kadar hapsi isteniyor.
İletişim Başkanı Altun: Suriye konusundaki vizyonumuzu paylaşan tüm paydaşlarla birlikte çalışacağız… ABD ve Rusya ile varılan anlaşmalarla terörizmle mücadele konularında değerlendirmelerde bulunan İletişim Başkanı Fahrettin Altun, "Suriye konusundaki vizyonumuzu paylaşan tüm paydaşlar ile birlikte çalışacağız. Uygulama kilit öneme sahip" dedi.
Soylu: Şehirler PKK'dan tamamen temizlendi, kırsalda eleman sayısı 600'ün altında… İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, "Bir zamanlar yıllık 5 binli rakamlarla ifade edilen örgüte katılım sayısı 2018'de 136 kişi, bu yıl da şu ana kadar 101 kişidir" dedi. Soylu, şehirlerin PKK'dan tamamen temizlendiğini, kırsalda ise eleman sayılarının 600'ün altına indiğini açıkladı.
Jeffrey: "YPG'yi çıkarmaları mümkün değil"... Türkiye ile Rusya arasındaki mutabakata ilişkin açıklamalarda bulunan ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, "YPG'yi bu bölgeden çıkarmayı başarmaları mümkün değil" dedi. ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında Soçi’de varılan mutabakata ilişkin yaptığı açıklama Suriye Demokratik Güçleri’ni (SDG) Suriye-Türkiye sınırından 30 kilometre uzaklaştırabileceğine şüpheyle yaklaştıklarını söyledi. ABD Senatosu Dışişleri Komitesi’nin oturumunda konuşan Jeffrey, “Rusya ve Türkiye bugün Soçi’de, Suriye’nin kuzeyinde 10 kilometre derinliğine devriye faaliyetini gerçekleştirme imkanıyla birlikte ateşkes konusunda anlaştı. YPG'yi bu bölgeden çıkarmayı başarmaları mümkün değil” dedi. Jeffrey, “Türkiye bundan çok az bir şeyler kazanır” diye ekledi.
Feyzioğlu: Artık Suriye hükümetiyle doğrudan ilişki kurmalıyız… Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Metin Feyzioğlu, Türkiye'nin sahada elde ettiği başarıyı ABD ve Rusya ile yapılan anlaşmalarla perçinlediğini belirterek "Her iki mutabakatın da içinde artık öne çıkarılması gereken husus şu: Suriye’nin toprak bütünlüğünü korunması. Bunun için Türkiye Suriye hükümeti ile doğrudan ilişki kurmalı" dedi.
Akar: Türkiye ABD'den Patriot hava savunma sistemi satın alabilir… Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Türkiye'nin ABD'den Patriot hava savunma sistemi satın alabileceğini söyledi. Akar ayrıca, "F-35 konusunda ABD ile anlaşmazlıkların üstesinden geleceğiz" ifadesini kullandı.
Türkiye ile İran arasında 'Alt Güvenlik Komite Toplantısı' Yüksekova'da yapıldı… Türkiye ve İran arasında 'Alt Güvenlik Komite Toplantısı'nın 52.'si Hakkari'nin Yüksekova ilçesinde yapıldı. Toplantıda iki ülkenin sınır güvenliği, sınırda yapılan ticaretle ilgili sorunlar ve bunlara ilişkin çözüm önerileri görüşüldü. Alınan kararlar imzalanarak protokol halinde getirildikten sonra heyet üyeleri karşılıklı hediye takdiminde bulundu.
