TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER
ORTADOĞU-AFRİKA
İran Cumhurbaşkanı Ruhani: Halk tarihi sınavdan başı dik çıktı… Ülke dışından organize edildiğini iddia ettiği eylemlerin halkın bilinç ve sağduyusu sayesinde başarısız olduğunu söyleyen Ruhani, "İran halkı bir başka tarihi sınavdan daha başı dik çıkarak, ekonomik sorunlara rağmen düşmanın değirmenine su taşınmasına izin vermeyeceğini ortaya koydu" dedi. Ruhani, "Küçük bir grup, vatan ve milli menfaatlerimize karşı girişimde bulundu. Huzursuzluk, düşmanın ülkede güvensizlik oluşturma planıydı ancak halk onlara karşı tam bir zafer kazandı" değerlendirmesinde bulundu. İran halkına teşekkür eden Ruhani, "Şimdi halkın sorunlarını azaltmak için daha fazla hizmet etme ve çaba gösterme sırası bizde" ifadesini kullandı.
İsrail'de Netanyahu'nun ardından Gantz da hükümeti kuramadı… İsrail'de Başbakan Benyamin Netanyahu'nun ardından, Mavi-Beyaz İttifakı lideri Benny Gantz da hükümeti kuracak çoğunluğu sağlayamadı.
İsrail'deki koalisyon krizinin kilit ismi Liberman: Üçüncü seçime doğru gidiyoruz… İsrail'deki koalisyon krizinde kilit role sahip İsrail Evimiz Partisi lideri ve eski Savunma Bakanı Avigdor Liberman, ne Başbakan Binyamin Netanyahu, ne de Mavi-Beyaz İttifakı lideri Benny Gantz liderliğindeki koalisyon hükümetinin kurulmasına destek vereceğini açıklarken, ülkenin üçüncü seçime doğru gittiğini söyledi.
Suriye’nin kuzeyinde kurulan yardım dağıtım noktaları çalışmaya başladı… Yardım dağıtım noktaları, Halep’le bağlantıları kesilen şehir ve küçük yerleşim birimlerinde faaliyet göstermeye başladı. Yardım noktalarının çalışmalarına yönelik provokasyonların önüne geçmek için, Rus Havva Kuvvetlerine ait helikopterler de havadan destek verdi. Aynı anda, askeri polisler de yerleşim birimlerinin çevresinde güvenlik önlemi aldı.
Filistin Yönetimi, Pompeo'ya dava açmaya hazırlanıyor… Filistin Dışişleri Bakanı Riyad El Maliki yaptığı açıklamada, Filistin Yönetimi'nin önümüzdeki birkaç gün içinde ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’ya karşı Uuslararası Ceza Mahkemesi’nde dava açacağını söyledi. El Maliki, “ABD açıklamasının hiç bir hukuki dayanağı yok, ancak pratikte iki devletli çözümün ve bölgedeki güvenliğin baltalanmasının yanı sıra Netanyahu’yu uluslararası hukuku açıkça ihlal ederek Batı Şeria’yı ilhak etmeye teşvik etme gibi ciddi sonuçları olacak” ifadelerini kullandı.
‘Rusya ile Türkiye, Haseke bölgesinde ortak devriye gerçekleştirdi’… Rusya’nın Suriye’deki Tarafları Uzlaştırma Merkezi’nin Başkanı Tümgeneral Yuriy Borenkov, “Haseke bölgesinde Arada Kibira – Karamaniya güzergahında ortak Rus-Türk devriyesi gerçekleşti. Rusya Hava Uzay Kuvvetleri’ne ait helikopterler konvoya havadan destek verdi” açıklamasında bulundu. Ayrıca Rus askeri polislerin Halep bölgesinde Kobani–Darb et-Taht güzergahında ve Rakka bölgesinde Ayn İsa–Mşerfet eş-Şahnat, Acemi–Bogöklü, Acemi-Menbiç güzergahında devriye faaliyetinin devam ettiği bildirildi.
AVRUPA – AB
Yunanistan'dan yeni göç hamlesi: En büyük 3 kamp kapatılıyor, yeni kapalı merkezler inşa ediliyor… Artan göç dalgasıyla mücadele etmek amacıyla bir dizi önlemi hayata geçiren Yunanistan, adalardaki üç büyük kampın kapatılacağını duyurdu. Yeni inşa edilecek ‘kapalı’ kamplar sadece 5 bin sığınmacıyı ağırlayacak ve giriş-çıkış serbest olmayacak. Atina, plan kapsamında Türkiye sınırının denetimini de sıkılaştıracak. Buna göre Türkiye sınırındaki sahil güvenlik birimlerine 400, adalardaki sahil güvenliğe de 800 ek personel atanacak. Geçen temmuz ayında göreve gelen merkez sağ hükümet, iltica düzenlemelerinde değişikliğe giderek mülteci olarak tanınma koşullarını sertleştirmişti. Hükümetin göç ve mültecilere yönelik politikaları sivil toplum kuruluşlarının eleştirilerine neden oluyor.
Yunanistan'da 'kapalı göçmen kampı' uygulamasına karşı istifa kararı… Yunanistan’da, hükümetin Ege adalarındaki göçmen kamplarını kapatıp yerine yeni 'kapalı kamplar' inşa etme kararına itiraz eden Sisam Adası (Samos) Belediye Başkanı Yorgos Stancos ve belediye meclis kurulu topluca istifa kararı aldı.
AP Başkanı Sassoli: Türkiye AB’yi sığınmacılarla tehdit etmemeli… AP’nin, insani krizin çözümüyle yakından ilgilenmeye devam ettiğinin altını çizen Sassoli, “Ayrıca, savaş ve baskılardan kaçan insanların politik yarar veya AB’ye baskı için kullanılmasının kesinlikle kabul edilemez olduğunu da net bir şekilde ortaya koydum” diye ekledi.
Merkel’den Türkiye’ye sığınmacılar için yeni yardım sinyali… Almanya Başbakanı Angela Merkel, Suriyeli sığınmacılar için Türkiye’ye yeni mali yardım yapılabileceğinin sinyalini verdi. Hırvatistan Başbakanı Andrej Plenkoviç ile Zagreb'de düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Merkel, yaklaşık 3,5 milyon sığınmacıya ev sahipliği yapan Türkiye’ye bu sığınmacıların barınma masrafları için gerekirse bir kez daha mali yardım yapılması gerektiğini söyledi. Merkel, “Örneğin ben buna hazırım” diye konuştu. Merkel, Plenkoviç ile görüşmesinde Avrupa Birliği (AB) sınırılarının korunması kapsamında, Türkiye ile AB arasında imzalanan mülteci mutabakatını da ele aldıklarını belirtti.
Berlin, Alman Büyükelçiliği için çalışan tutuklu Türk avukat için devrede… Spiegel, Almanya'nın Ankara Büyükelçiliği için çalışan Türk bir avukatın casusluk şüphesiyle Eylül ayında gözaltına alınmasından bu yana Alman hükümetinin avukatın serbest bırakılması için çaba gösterdiğini duyurdu. Haberde, avukatın görevinin Almanya’da iltica başvurusunda bulunan Türk vatandaşları hakkında bilgi toplamak olduğu belirtildi. Alman hükümetinin, avukatın tutuklanmasıyla birlikte hassas verilerin Milli İstihbarat Teşkilatı’nın (MİT) eline geçmesinden kaygı duyduğu kaydedildi.
Alman Sol Parti lideri Bartsch: ABD, Almanya'daki nükleer silahlarını tahliye etmeli… Adil Rusya Partisi Genel Başkanı Sergey Mironov'la görüşmesinin ardından açıklamalarda bulunan Bartsch, "Amerikan nükleer silahlarının Almanya topraklarında kalmasına karşıyız, bu silahlar tahliye edilmeli. ABD askeri üsleri konusu da ciddiyetini koruyor. Almanya'daki Almanların büyük bölümü, bu yaklaşımı ve bu tutumu kabul ediyor" dedi.
Almanya Dışişleri Bakanı Maas: Türkiye'nin Avrupa'dan uzaklaşmaması çıkarımıza… Maas, Türkiye'nin Barış Pınarı Harekatı'nın sorulması üzerine de Suriye'nin kuzeyindeki durumun yoğun olarak uğraştıkları bir konu olduğuna işaret ederek, ''Bu nedenle şu anda NATO Dışişleri Bakanları ile görüşmemiz iyi. Şu anda Ankara ile farklılıklar mevcut ancak NATO'da da önemli bir partner olan Türkiye'nin Avrupa'dan uzaklaşmaması bizim çıkarımızadır'' dedi. Almanya Dışişleri Bakanı, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un ''NATO'nun beyin ölümü gerçekleşti'' ifadesinin aksine NATO'yu güçlendirecek bir mekanizmanın yararlı olacağını düşündüğünü söyledi. Maas, NATO'yu ikame edecek bir yapı yerine NATO'yu daha da güçlendirecek ve Avrupai bir yapıya ihtiyaç bulunduğuna dikkati çekerek, ''Tabii ki Avrupa kendi güvenliği için daha fazla sorumluluk almalı. O nedenle güvenlik politikasında iş birliğini güçlendirmek doğru bir karar ancak bu NATO'nun yerine geçecek bir yapı değil aksine NATO'yu tümüyle güçlendirecek bir yapı olmalı'' diye konuştu.
Stoltenberg: Rusya karşısında birliğimizi korumalıyız… Bugünkü basın toplantısında, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ’un, Rusya’yla ilişkileri düzeltmek istediği ifadelerini değerlendiren Stoltenberg, “Rusya’ya yaklaşımımızda birlik olmaya devam etmemiz önemli” diyerek örnek olarak INF ile ilgili durumda, anlaşmanın sonlandırılmasından Rusya’yı sorumlu tutan ittifak üyelerinin sergilediği birliği gösterdi. “Görüş ayrılıkları olduğunda, bugün yaptığımız gibi masaya oturuyoruz ve Rusya ve silahlandırma kontrolünü konuşuyoruz” diyen NATO Genel Sekreteri, Aralık ayındaki zirvede de Rusya’yla ilgili konularda anlaşabileceklerinden emin olduğunu söyledi.
Rusya, Ukrayna ve Avrupa Komisyonu gaz transiti konusunda istişarelerde bulundu… Sputnik’e konuşan Avrupa Komisyonu ’ndan bir kaynak, ilgili tarafların üst düzey yetkililerinin katılımıyla üçlü istişareler gerçekleştiğini belirtti. Kaynak, tarafların bu istişarelerden sonra yakın bir zamanda görüşmelere ikili düzeyde devam edilmesi konusunda anlaştıklarını ve bunun önümüzdeki hafta gerçekleşebileceğini kaydetti. Kaynak, önümüzdeki hafta yapılacak görüşmelerin teknik düzeyde mi yoksa bakanlık düzeyinde mi olacağı konusuna açıklık getirmedi.
ABD
Pentagon raporu: Trump'ın Türkiye’yi sokarak Suriye’nin kuzeyinden çekilmesi sayesinde IŞİD yeniden örgütlendi… Pentagon Genel Müfettişi Glenn Fine'ın üç aylık raporu kapsamında yayımlanan DIA değerlendirmesine göre, Trump'ın ABD askerlerini Suriye'nin kuzeyinden çekmesi, IŞİD'in yeniden örgütlenmek için işine yararken, Kürt milis güçlerle ilişkileri mahvetti. "IŞİD, Türkiye'nin sınırötesi harekatı ile takip eden ABD'nin çekilmesinden, kabiliyetleriyle kaynaklarını yeniden oluşturma ve yurtdışında saldırı planlama becerisini güçlendirme yönünde istifade etti" diyen DIA değerlendirmesinde, 'IŞİD'in Batı'yı hedef almak ve dünya genelindeki 19 uzantısına ve ağına destek sağlamak için zaman ve alana sahip olabileceği' uyarısı yapıldı.
'Ukrayna'ya Baskı Talimatı Trump'tan Geldi'… ABD’nin Avrupa Birliği büyükelçisi Gordon Sondland, Başkan Donald Trump’ın talimatı üzerine Ukrayna konusunda Rudy Giuliani’yle birlikte çalıştığını söyledi. Sondland, kendisi ve diğer çalışma arkadaşlarının, Başkan’ın kişisel avukatını Ukrayna’yla diplomasi çabalarına dahil etmek istemediklerini ancak bunu yapmaları için Başkan Trump’tan talimat aldıklarını belirtti. Her ne kadar bu talimattan hoşlanmasalar da o anda bunun uygunsuz olduğunu düşünmediklerini kaydeden Sondland, kendisi ve diğerlerinin kaçak diplomasi yürüttükleri yönünde suçlamaların kesinlikle yanlış olduğunu vurguladı.
Pompeo’nun İstifa Etmeyi Planladığı İddiasına Yalanlama… Amerika’da yayın yapan haber dergisi TIME, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun istifa etme hazırlığında olduğunu ve gelecek yılki seçimlerde Kansas eyaletinden Amerika Senatosu’na girmek üzere aday olacağını iddia etmişti. Bakanlık sözcüsü Ortagus kısa bir açıklama yaparak Time’ın haberinin “tamamen yanlış” olduğunu belirtti. Ortagus açıklamasında, “Bakan’la (Pompeo) konuştum ve bu haberin tamamen yanlış olduğunu söyledi. Başkan Trump’ın dışişleri bakanı olmaya yüzde 100 odaklanmış durumda” dedi.
ABD Dışişleri'nden Rusya ile Su-35 alımını görüşen Mısır'a yaptırım tehdidi… Mısır'ın Rusya ile Sukhoi şirketinin ürettiği Su-35 tipi savaş uçağı müzakereleri konusunda AA muhabirine açıklama yapan ancak isminin açıklanmasını istemeyen ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, "Müttefik ve ortaklarımızı, Amerikanın Hasımlarıyla Yaptırım Yoluyla Mücadele Yasası'nın (CAATSA) 231'inci bölümündeki yasal yaptırımlardan kaçınmak üzere Rusya ile yaptıkları işlemlerden vazgeçmeleri çağrısında bulunuyoruz" dedi.
ABD Senatosu'ndan 'Hong Kong'a destek' tasarısı: Cumhuriyetçi ve Demokrat Parti tarafından tam destekle onaylandı… Cumhuriyetçi Senatör Marco Rubio tarafından sunulan 'Hong Kong İnsan Hakları ve Demokrasi Yasası' başlıklı tasarı, Cumhuriyetçi ve Demokrat Parti tarafından tam destekle onaylandı. Hong Kong'un özerklik statüsüne destek vermek amacıyla sunulan tasarıda, Hong Kong ve ABD arasında özel ticaret ilişkisi kurulması ve devam eden 'demokrasi yanlısı protesto gösterilerine şiddet karıştıran' Çinli yetkililere yaptırım uygulanmasını öngörülüyor.
Bolivya’da ölenlerin sayısı 25'e çıktı… Telesur televizyonunun internet sitesinde yer alan habere göre, seçimlerde hile yapıldığı iddiasındaki muhaliflerin şiddet eylemlerine dönüşen protestoları ve ordunun baskısıyla Devlet Başkanı Evo Morales'in istifa ettiği, sonrasında Çokuluslu Yasama Meclisi'nin (ALP) üst kanadı Senatörler Meclisi Başkan Yardımcısı Jeanine Anez'in geçici devlet başkanlığına getirildiği ülkedeki şiddet olaylarında ölü sayısı arttı. Başkent La Paz yakınlarındaki El Alto kentinde göstericiler, Hükümet Sarayı'nın da bulunduğu Murillo Meydanı'nda 'ırkçı ve darbeci' olmakla suçladıkları Anez’i istifaya çağırdı. Polisin göz yaşartıcı gaz ile müdahalede bulunduğu şiddet olaylarında bugüne kadar ölenlerin sayısı, 25'e çıktı.
Küba, ABD'nin Havana Büyükelçiliği'ni bölücü eylemlerde bulunmakla suçladı… Küba, ABD'nin Havana Büyükelçiliği ile Maslahatgüzarı Mara Tekach'ı, tutuklu muhalif Jose Daniel Ferrer ile iş birliği içinde toplumu bölmeye çalışmakla suçladı. Açıklamada, "Küba'daki ABD Büyükelçiliği, Jose Daniel Ferrer'in koruyup kollanmasında, yönlendirilmesinde ve fonlanmasında temel araç olmuştur, bu Küba'nın iç işlerine açık bir müdahale ve şiddet kışkırtıcılığıdır" ifadelerine yer verildi.
RUSYA
Rus uzman: ABD, Türkiye’ye ciddi yaptırımlar uygularsa onu kaybetme riskini alır… Rusya Bilimler Akademisi Primakov Dünya Ekonomisi ve Uluslararası İlişkiler Ulusal Araştırmalar Enstitüsü'nün kıdemli araştırma görevlisi Viktor Nadein-Rayevskiy, Russia Today’e (RT) ABD’nin, İran’a olduğu gibi S-400’ler yüzünden ciddi yaptırım uygulaması halinde Türkiye gibi bir müttefiki kaybetme riski alacağını ifade etti.
Rusya Savunma Bakanlığı: Türkiye'yle dokuzuncu kara devriyesi başladı… Rusya Savunma Bakanlığı, Rus askeri polisi ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kamışlı'nın kuzeybatısındaki sınır bölgesinde dokuzuncu kara devriyesine başladığını duyurdu. Bakanlık, Rusya Hava-Uzay Kuvvetleri helikopterlerinin de hava devriyesi gerçekleştirdiğini ifade etti. Ortak devriyeye yaklaşık 50 Rus ve Türk askerin, Rus askeri polisine ait 4 'Tigr' ve BTR-80 tipi zırhlı araçla Türk tarafına ait 4 Kirpi zırhlı aracının katıldığını da belirten bakanlık, Rus 'Orlan-10' tipi insansız hava aracının ekiplerin hareketini izlediğini kaydetti.
Rusya, Irak’taki hapishanelerde bulunan 32 çocuğu Moskova’ya getirdi… Rusya Sağlık Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, daha önce anneleri IŞİD’li olduğu için Irak’taki hapishanelerde bulunan 32 Rus çocuk özel bir uçakla Moskova’ya getirildi.
Lavrov'dan Türkiye operasyona devam etmeyecek açıklaması… Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Rusya’nın mutabakata uymadığı yönündeki açıklamalarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Ankara'nın Suriye'de operasyona devam edeceğine ilişkin bir açıklamasının da bulunmadığını belirten Lavrov, “Ne mevkidaşım ve dostum Sayın Çavuşoğlu ne de (İbrahim) Kalın, Barış Pınarı Operasyonu’nun sürdürüleceğini söylemiştir” ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE
Soylu: Görevden alınan belediye başkanlarından 19'u tutuklandı, 42 belediye başkanı 286 yıl ceza aldı… Bir önceki dönemde görevden alınan 94 belediye başkanından 42'sine toplamda 286 yıl ceza verildiğini açıklayan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, "19'u tutuklanmış, 59'u tutuksuz yargılanmakta, 6'sı adli kontrol ve 8'i hakkında yakalama kararı var" bilgisini verdi.
HDP Gaziantep İl Başkanı Müslüm Kılıç tutuklandı… Gaziantep Cumhuriyet Başsavcılığı'nca, PKK/KCK'nın sözde 'kent meclisi', 'gençlik hareketi', 'cezaevi', 'kadın' ve 'siyasi alan' yapılanmalarına yönelik yürütülen soruşturma kapsamında gözaltına alınan ve emniyete götürülen aralarında HDP ve DBP yöneticilerinin de yer aldığı 52 kişiden 18'inin işlemleri tamamlandı. Adliyeye sevk edilen zanlılardan aralarında HDP Gaziantep İl Başkanı Müslüm Kılıç, DBP İl Başkanı Abdullah İnce'nin de bulunduğu 12 kişi tutuklandı. Ayrıca, Şanlıurfa'nın Suruç Belediye Başkanı HDP'li Hatice Çevik de, 'terör örgütü üyesi olmak' ve 'terör örgütü propagandası yapmak' suçlamasıyla çıkarıldığı mahkemece tutuklandı.
Çavuşoğlu ABD'li mevkidaşı Pompeo ile görüştü… NATO Dışişleri Bakanları Toplantısına katılmak üzere Belçika'nın başkenti Brüksel'de bulunan Çavuşoğlu, Pompeo ile bir araya geldi. NATO Karargahında gerçekleşen görüşme, basına kapalı gerçekleşti.
Çavuşoğlu: PKK’lılar ve FETÖ Avrupa Parlamentosu’nda cirit atıyor… NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı kapsamında Belçika’nın başkenti Brüksel’e gelen Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Dışişleri Bakanları Toplantısı’nın ardından basın toplantısı düzenledi. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile ikili görüşme gerçekleştiren Çavuşoğlu, toplantıda yaptığı konuşmada, Barış Pınarı Harekatı’nın öneminin tekrar vurgulandığını belirtti. Avrupa Parlamentosu yeni başkanı David Sassoli de görüştüğünü açıklayan Çavuşoğlu “Avrupa Birliği (AB) ve Avrupa Parlamentosu ile ilişkilerimizdeki önemli konuları ele aldık. Bölgesel konuları ele aldık. Suriye konusunu, göç konusunu, terörle mücadele konusunu, PKK’lılar ve diğer teröristler, FETÖ dahil, Avrupa Parlamentosunda adeta cirit atıyorlar. Bu düşüncelerimizi de kendileriyle paylaştık. Mültecilerin geri dönmesi, Kıbrıs ve Doğu Akdeniz konularında bugünkü yaptığımız görüşmede uzun uzun ele alma fırsatı bulduk” dedi.
Altun: 'Türkiye terör örgütlerine karşı amansız bir mücadele yürütüyor'... İletişim Başkanı Fahrettin Altun, "Türkiye'nin, Suriye sınırından terör örgütlerini kökten temizlemek için başlattığı operasyonun, DEAŞ'ın yeniden canlanma ihtimaline neden olabileceği iddiası kesinlikle gerçek dışıdır" ifadelerini kullandı.
