TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER
ORTADOĞU-AFRİKA
Eski Pakistan Başbakanı Abbasi tutuklandı… Eski Pakistan Başbakanı Şahid Hakan Abbasi, hakkında yürütülen sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ihalesi soruşturması kapsamında tutuklandı. Ulusal Hesap Verme Bürosu (NAB) tarafından, yerel saatle 10.00'da İslamabad'da ifade vermeye çağırılan Abbasi, NAB'ye gitmedi. Abbasi, mahkeme kararı açıklanana kadar tutuklama yetkisi bulunan NAB tarafından Lahor kentinde düzenleyeceği basın toplantısına giderken aracında tutuklandı.
Türkiye-İran hudut güvenliği mutabakatı imzalandı… Türkiye ve İran arasında hudut güvenliğiyle ilgili mutabakat, Van’da düzenlenen toplantıyla imza altına alındı. Elite World Van Hotel’de düzenlenen 2. Derece Hudut Komiserliği toplantısına katılan Vali Mehmet Emin Bilmez ile İran’ın Urumiye kenti Hudut Komseri Albay Ali Alipour arasında hudut güvenliği mutabakatı imzalandı.
İran, Hürmüz Boğazı'nda kaçak petrol tankerine el koydu… İran Devrim Muhafızları, Hürmüz Boğazı'nda kaçak petrol tankeri taşıyan bir yabancı gemiye el koyduklarını duyurdu. İran Devrim Muhafızlarının yayımladığı bildiride 12 personeli olan tankerin 1 milyon litre kaçak akaryakıt taşıdığı ve tankerin Basra körfezindeki Lark adasının güneyinde yakalandığı belirtildi. Bildiride 12 personelin tutuklandığı belirtilirken, tankerin hangi ülkeye ait olduğuna ilişkin bilgi verilmedi.
Erbil'deki saldırının detayları ortaya çıktı: Saldırganlar yakın mesafeden susturucu silahla saldırdı… Irak'ın Erbil kentinde bir restoranda Türkiye Başkonsolosluk görevlisinin şehit edildiği silahlı saldırının ayrıntıları ortaya çıkmaya başladı. Saldırganların, susturucu silahla ve yakın mesafeden saldırdıkları ortaya çıktı.
IKBY: Erbil'deki saldırı planlı bir terör saldırısı… Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), dün Erbil'deki bir restoranda Türkiye Başkonsolosluk görevlisinin hayatını kaybettiği saldırının önceden planlanmış bir terör saldırısı olduğunu bildirdi.
Ruhani'den AB ülkelerine, ABD ile ekonomik savaşta 'ateşkesi sağlamaları' çağrısı… İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, AB ülkelerinin İran'ın meşru haklarının temin edilmesi ve 'ABD'nin ekonomik savaşında ateşkesin sağlanması için çabalarını hızlandırmasını' istedi. İran Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya göre, Ruhani ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron telefon görüşmesi gerçekleştirdi. İki lider, görüşmede bölgesel ve küresel konularla ilgili fikir alışverişinde bulunarak, nükleer anlaşmanın korunması için ortaya konulan çabaların devam etmesinin zaruretine vurgu yaptı.
Erbil'deki saldırıyı düzenleyenlerden birinin kimliği açıklandı… Açıklamada, saldırının faillerinden birinin 1992 Diyarbakır doğumlu Mazlum Dağ olduğu belirtildi.
Trump'ın insansız hava aracı açıklamasına İran'dan yanıt: Bu yönde bir bilgi yok… İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, ABD Başkanı Donald Trump'ın Hürmüz Boğazı'nda İran'a ait bir insansız hava aracının (İHA) düşürüldüğü açıklamasına ilişkin, ''Bizim bugün insansız hava aracı kaybettiğimiz yönünde bir bilgi yok'' dedi. Cevad Zarif, ''Bizim bugün insansız hava aracı kaybettiğimiz yönünde bir bilgi yok'' dedi.
Cezayir geçici Cumhurbaşkanı, Sisi ile görüştü… Mısır Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamaya göre Cumhurbaşkanı Sisi, Cezayirli mevkidaşı Bin Salih'i başkent Kahire'deki İttihadiye Sarayı'nda kabul etti. İki lider görüşmede, Cezayir'deki son gelişmeleri ele aldı.
Libya'daki uluslararası havalimanına hava saldırısı… Libya'nın başkenti Trablus'taki Mitiga Uluslararası Havalimanı'na bir hava saldırısı düzenlendi. Mitiga Havalimanı yetkilileri, havalimanına yapılan füze saldırısı nedeniyle tüm uçuşların bir sonraki duyuruya kadar askıya alındığını söyledi. General Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu, Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin elindeki başkent Trablus'u ele geçirmek için nisan ayından bu yana askeri operasyonlar düzenliyor.
AVRUPA – AB
Zelenskiy’nin Yardımcısı: Putin ile görüşmek istiyoruz… Ukrayna Devlet Başkan Yardımcısı Sergey Şerif, Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’nin ekibinin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmek istediği belirtildi. LB.ua sitesine konuşan Şerif “Biz adım attığımızı gösteriyoruz. Stanitsiya Luganska’ya asker gönderdik, köprü kurmak istiyoruz, Minsk sürecini yeniden başlattık. Eylemlerimizle göstermemizin yanı sıra devlet başkanı da konuşurken görüşmelere hazır olduğunu belirtiyor” dedi.
Hollanda Başbakanı’ndan ‘Türkiye’nin F-35 programından çıkarılması’ esprisi: Şimdi indirim alabilir miyiz?... Hollanda Başbakanı Mark Rutte, ABD’nin Türkiye’yi F-35 programından çıkarma kararına tamamen katıldığını belirtti. ABD’nin başkenti Washington’daki Atlantik Konseyi toplantısında konuşan Rutte, “ABD idaresinin kararına tamamen katılıyorum” dedi. Rutte, “Hatırladığım kadarıyla ABD, Rus S-400 sistemlerine alternatif olarak Türkiye’ye Patriot sistemlerini teklif etmişti. Ama (Cumhurbaşkanı Recep Tayyip) Erdoğan yine de S-400 anlaşmasını seçti. Belki bunun arkasında bir şey vardır, emin değilim” diye ekledi.
Anlaşmasız Brexit'i zorlaştıracak teklif kabul edildi… İngiltere'de parlamenterler, bir sonraki başbakanın parlamentoyu askıya alarak anlaşmasız Brexit'i gerçekleştirmesini zorlaştıracak karar aldı. Avam Kamarası'nda yapılan oylamada, 9 Ekim-18 Aralık tarihleri arasında parlamentonun askıya alınmasını önleyecek teklif, 274'e karşı 315 oyla kabul edildi.
Litvanya, F-35'lerine kavuştu… Litvanya’ya iki adet F-35 beşinci nesil savaş uçağı teslim edildiği bildirildi. BNS haber ajansının aktardığına göre, Litvanya’nın Šiauliai hava üssüne 2 adet F-35 uçağı indi. Uçaklar, ABD yönetiminde hava savunma tatbikatının yapıldığı Polonya’dan geldi.
ABD
'F-35 programında yer alan Türk şirketler en az 9 milyar dolar kayıp yaşayacak'… Türkiye'nin rusya'dan S-400 alımı sonrasında ABD tarafından F-35 programından çıkarılmasının ardından, söz konusu programda tedarikçi konumunda yer alan Türk firmaların akıbeti merak konusu haline geldi. ABD, 10 yıllık süreçte Türkiye'nin en az 9 milyar dolarlık kayıp yaşayacağını belirtti. ABD'nin Türkiye'yi F-35 programından çıkarma kararı sonrası gözler F-35 programında tedarikçi konumundaki Türk firmalarına çevrildi. Zira ABD Savunma Bakanlığı'nın satın alma, teknoloji ve lojistikten sorumlu müsteşarı Ellen Lord, Türk tedarikçilerin yaratacağı boşluğun ABD başta olmak üzere proje ortağı diğer ülkelerdeki firmalarla doldurulacağını belirtti.
Türk askeri kaynak: Rusya'dan Su-35 alınıp alınmayacağına Erdoğan karar verecek… Türk askeri bir kaynak Sputnik'e açıklamasında, Türkiye'nin Rusya'dan Su-35 savaş uçağı satın alıp almayacağını söylemek için erken olduğunu belirtti. Kaynak, söz konusu teklifi, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın değerlendireceğini vurguladı.
Trump: Şu anda Türkiye'ye yaptırım konusuna bakmıyoruz… ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye'nin Rusya'dan S-400 almasıyla ilgili olarak "Şu anda yaptırım konusuna bakmıyoruz" açıklamasında bulundu. Ancak Trump, Hollanda Başbakanı Mark Rutte ile Beyaz Saray’da yaptığı görüşme sonrası, Türkiye’ye S-400 krizi sebebi ile yaptırım yapılıp yapılmayacağı konusuyla ilgilendiklerini belirterek, "O konuya bakıyoruz, birçok sebepten dolayı çok zor bir durum. Bir önceki yönetimde bunlar daha iyi yapılabilirdi. Önceki yönetim Türkiye konusunda çok büyük hata yaptı. Bu çok kötüydü” ifadelerini kullandı.
Omar'ı hedef gösteren Trump'a tepki yağdı: ABD tarihinin en tehlikeli başkanı… Kongre üyesi İlhan Omar’ı bir kez daha ırkçı söylemlerle hedef alan ABD Başkanı Donald Trump’a tepki yağdı. ‘ABD tarihinin en tehlikeli başkanı’ olarak nitelenen Trump’ın artık vadesinin dolduğu belirtilirken, Omar’a ise destek yağdı.
RUSYA
Lavrov'dan İdlib değerlendirmesi: Aşırılık yanlısı militanların varlığına sonsuza kadar tahammül edemeyiz… Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Suriye’nin İdlib bölgesinde faaliyet gösteren militanlara karşı mücadeleyle ilgili olarak sivillere zarar vermeyecek çözümlerin arandığını belirtti. Alman Rheinische Post gazetesine konuşan Lavrov, “Gerilimi azaltma bölgesinin oluşturulduğu İdlib’de, El-Kaide bağlantılı on binlerce aşırılık yanlısı militanın varlığına sonsuza kadar tahammül edemeyiz. Bununla birlikte, sivillere zarar vermeyecek çözüm bulmaya çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
Rusya Savunma Bakanlığı'ndan Reuters'in İdlib iddiasına yanıt: Yalan haber… Rusya Savunma Bakanlığı, Rus kara birliklerinin ve özel kuvvetlerinin İdlib'deki çatışmalara katıldığına dair Reuters'ta yer alan iddiaları tekzip etti. Reuters'in iddiasını yalan haber olarak niteleyen Savunma Bakanlığı, önceden ve şu anda hiçbir Rus kara birliğinin Suriye'de bulunmadığının altını çizdi.
Lavrov: INF'yi korumak için her şeyi yaptık ama ABD diyalogdan kaçtı… Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya'nın Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması'nın (INF) yürürlükte kalması için elinden geleni yaptığını ancak ABD'nin diyalogdan kaçtığını vurguladı. Almanya'nın Bonn kenti yakınındaki Petersberg'de düzenlenen St. Petersburg Diyalog Forumu'na katılan Lavrov ve Alman Dışişleri Bakanı Heiko Mass ortak basın toplantısı düzenledi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in INF'nin çökmesinden Rusya'yı sorumlu tutmasına yanıt veren Lavrov, Moskova'nın anlaşmanın korunması için her şeyiyaptığını ancak ABD'nin diyaloğa yanaşmadığını kaydetti.
TÜRKİYE
AK Parti, CHP, MHP ve İYİ Parti'den ortak 'Doğu Akdeniz' bildirisi… TBMM'de AK Parti, CHP, MHP ve İYİ Parti 'Doğu Akdeniz' için ortak bildiri yayınladı. AK Parti, CHP, MHP ve İYİ Parti ortak bildirisinde; "Doğu Akdeniz Bizler Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde grubu bulunan siyasi partiler olarak Doğu Akdeniz bölgesi hidrokarbon kaynaklarının paylaşımı konusunda, bir oldu-bittiye getirerek Kıbrıs Türk’ünün ve Türkiye Cumhuriyeti’nin uluslararası hukuk temelindeki meşru hak ve çıkarlarını görmezlikten gelme, yok sayma, hesaba katmama yönündeki tüm girişimleri, hesapları şiddetle telin ediyor, bu yönde siyaset yürüten çevrelerin politikalarına her hal ve şartta karşı olduğumuzu en açık ifade ile ortaya koyuyoruz " denildi. Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki hidrokarmon çalışmalarının 'doğru ve yerinde' bulunduğu belirtilen açıklamada "Türkiye’nin ve KKTC’nin, hiçbir baskıya boyun eğmeksizin uluslararası hukuktan kaynaklanan meşru haklarını koruyacak kudrete sahip olduğu bilinmelidir" ifadelerine yer verildi.
Akar: F-35 programından çıkarılmamız NATO’nun özellikle güney kanadındaki gücünü de olumsuz etkileyecektir… Milli Savunma Bakanı Akar, "F-35 programından çıkarılmamız NATO’nun özellikle güney kanadındaki gücünü de olumsuz etkileyecektir" açıklamasını yaptı. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, ABD'nin F-35 programına yönelik kararına ilişkin, "F-35 programından çıkarılmamız, NATO'nun özellikle güney kanadındaki gücünü de olumsuz etkileyecektir. ABD'nin mevcut yaklaşımından vazgeçmesini ve ilişkilerimize zarar verebilecek adımlardan kaçınmasını beklemek, stratejik ortak olarak en doğal hakkımızdır" dedi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay: Türkiye, Doğu Akdeniz'deki arama faaliyetlerine devam edecek… Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, AB'nin yaptırım kararına ilişkin, "Türkiye, Doğu Akdeniz'deki hidrokarbon arama faaliyetlerine aynı kararlılıkla devam edecek ve uluslararası hukuktan kaynaklanan haklarını kullanmaktan geri durmayacaktır" dedi. Oktay,TBMM Genel Kurulu’nda konuştu. Oktay, TBMM’nin önemli ve memnuniyet verici milli bir duruşa şahit olduğunu belirterek, şunları söyledi: -Bugün çatısı altında bulunduğumuz Gazi Meclisimizde grubu bulunan dört siyasi parti yaptıkları ortak destek açıklamasıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi ne ülkemizin ne de Kıbrıs Türkü’nün Doğu Akdeniz’de meşru çıkarlarının gasp edilmesine müsaade etmeyeceğini güçlü bir şekilde dünya kamuoyuna ilan etmiştir. -Kim ne karar alırsa alsın, kim ne engel çıkarmaya çalışırsa çalışsın bu bildiride vurgulandığı üzere Türkiye, doğu Akdeniz’deki hidrokarbon arama faaliyetlerine aynı kararlılıkla devam edecek ve uluslar arası hukuktan kaynaklanan haklarını kullanmaktan geri durmayacaktır. 20 Temmuz Barış ve Demokrasi Bayramı öncesi yayınlanan bu bildiri Kıbrıs Türkü’nün hiçbir zaman yalnız bırakılmayacağının güçlü bir ifadesidir” dedi.
Milli Savunma Bakanlığı: Metina ve Gara bölgelerine düzenlenen hava harekatlarında 6 terörist etkisiz hale getirildi… Milli Savunma Bakanlığı, Irak kuzeyinde Karacak bölgesine düzenlenen geniş kapsamlı hava harekâtında PKK'ya ait çok sayıda hedefin imha edildiğini açıkladı. Yapılan açıklamada ayrıca Metina ve Gara bölgelerine düzenlenen hava harekatlarında 6 PKK'lının öldürüldüğü bilgisi paylaşıldı.
Kalın ve Bolton telefonda görüştü… Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Büyükelçi İbrahim Kalın, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ile bir telefon görüşmesi yaptı. Görüşmede ikili ilişkilerin ve bölgesel gelişmelerin değerlendirildiği kaydedildi.
DOĞU AKDENİZ & KIBRIS
Kıbrıs Dışişleri Bakanı Hristodulidis: Kıbrıs sorununun çözümü çıkmaza girmedi… Kıbrıs sorununun çözümünde çıkmaza girildiğini düşünmediğini belirten Kıbrıs Dışişleri Bakanı Nikos Hristodulidis, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki eylemlerinin işleri zorlaştırdığını söyledi. Sputnik’e açıklamasında, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki sondaj keşif çalışmalarını değerlendiren Hristodulidis, “Kıbrıs sorununun çözümünde çıkmaza girdiğimizi düşünmüyorum. Ancak Türkiye’nin eylemleri işleri zorlaştırıyor, diyaloğun Crans-Montana’da durduğumuz yerden devam etmesine izin vermiyor” ifadelerini kullandı.
Kıbrıs lideri Anastasiadis, Akıncı ile görüşmeye hazır olduğunu açıkladı… Kıbrıs lideri Nikos Anastasiadis'in, 'görüşme çağrısı' yapan Kuzey Kıbrıs lideri Mustafa Akıncı’yla görüşmeye hazır olduğu açıklandı. Rum Hükümeti Sözcüsü Prodromu, "Türkiye'nin deniz ve karada yasadışı eylemlerini sona erdirmesi gerektiği açıktır" dedi.
Çin'den Türkiye ile Kıbrıs'a diyalog çağrısı… Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Geng Şuang, Türkiye ve Kıbrıs’a Doğu Akdeniz'deki hidrokarbon kaynaklarına ilişkin sondaj faaliyetleri konusunda itidal ve diyalog çağrısında bulundu. Geng, bugünkü basın toplantısında Çin’in, gerilimin tırmanmasının önüne geçmek için Türkiye ve Kıbrıs’a Doğu Akdeniz'deki hidrokarbon kaynaklarına ilişkin sondaj faaliyetleri konusunda itidal ve diyalog çağrısında bulunduğunu belirtti.
