TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER
ORTADOĞU-AFRİKA
(ÖZEL HABER) ABD Körfezdeki Savaş Gemilerini İran’dan Bin Km. Uzağa Çekiyor iddiası… İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Özel Kuvvetler Komutanı Tümgeneral Kasım Süleymani’nin Bağdat’ta ABD İnsansız Hava Araçları tarafından düzenlenen saldırı ile öldürülmesi ardından gerek İran siyası ve dini yetkilileri ile gerekse İran Devrim Muhafızları Ordusu tarafından yapılan açıklamalarda İran’ın bölgedeki hayati ABD hedeflerini uzun zamandır tespit ettiği ve Tel Aviv’in yanı sıra bölgede bulunan 35 adet ABD savaş gemisi hedefimiz altında söylemlerinin ardından ABD’nin Basra Körfezi’nde konuşlu bulunan savaş gemilerinin tamamını İran’dan 1000 Km. uzağa çekme kararı aldığı ifade edildi.
'ABD'nin 35 Hayati Noktası İran'ın Menzilinde'… Tesnim’in haberine göre Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin intikamının ABD’den alınacağını söyleyen İranlı komutan, "Hürmüz Boğazı Batı için hayati bir nokta ve çok sayıda Amerikan destroyeri ve savaş gemisi geçiş yapıyor. ABD'nin bölgedeki hayati noktaları, İran tarafından çok önceden tespit edilmişti. ABD'nin bölgedeki 35 hayati noktası ve Tel Aviv, İran'ın menzilinde" diye konuştu.
İran nükleer programındaki tüm operasyonel kısıtlamalarını terk edecek… İran hükümeti yükümlülüklerini azaltmada beşinci ve son adımı açıkladı. Buna göre, İran hükümeti artık faaliyet alanında herhangi bir kısıtlama ile karşılaşmıyor (zenginleştirme kapasitesi, zenginleştirme yüzdesi, zenginleştirilmiş malzeme miktarı ve Ar-Ge dahil) ve santrifüj sayısı sınırını kaldırıyor.
ABD'li üst düzey yetkili: İran'daki füze güçleri alarm durumuna geçti… İngiliz haber ajansı Reuters'ın haberine göre, ABD'li bir üst düzey yetkili, Irak'ın başkenti Bağdat'ta İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin ardından İran'da ülke çapındaki füze güçlerinin alarm durumuna geçirildiğini söyledi. Habere göre söz konusu yetkili, İran güçlerinin alarma geçirilmesinin sebebinin savunma amaçlı olup olmadığının kesin olmadığını belirterek şu ifadeleri kullandı: "Şu açık ki, yüksek alarm durumuna geçtiler. Bu alarm durumunun savunma amacıyla daha iyi hazırlanmak için mi yoksa saldırıya hazırlık için mi olduğu şu an için belirsiz."
Tahran'dan Trump'ın 'İran'daki 52 hedefi vururuz' tehdidine yanıt… İran Ordusu Başkomutanı Abdulrahim Musavi, ABD Başkanı Donald Trump'ın 'İran'da 52 noktayı vurma' tehdidine yanıt verdi. Musavi, "İleride, cesaretlerinin yeteceğinden şüphelendiğim olası bir çatışmada 5 ve 2 sayılarının hangi yere ait olacağı netleşir" dedi.
Hamaney'in danışmanı: İran'ın ABD'ye yanıtı askeri olacak… CNN International’a konuşan Dehghan, İran’ın en etkili komutanlarından birinin ABD tarafından öldürülmesinin yanıtının yine askerî alanda karşılık bulacağını ve 'askerî alanların hedef alınacağını' söyledi. “Lider kadromuz, hiçbir zaman savaş peşinde olmadığımızı ve bundan sonra da olmayacağımızı resmî olarak duyurdu.” dedi. Savaşı başlatan tarafın ABD olduğunu kaydeden Dehghan, şöyle konuştu: “Madem savaş başlattılar, bu hamlelerinin sonuçlarını da kabul etmeliler. Bu savaş sürecinin sona ermesini sağlayacak tek şey, ABD’nin yaptığına denk bir yanıt almasıdır. Ondan sonra da yeni bir döngü başlatmamalılardır.”
Öldürülen Devrim Muhafızları komutanı Süleymani'nin yerine geçen İsmail Kaani kim..? 8 Ağustos 1957'de İran'ın Meşhed şehrinde doğdu. 1979 devriminden sonra 1982'de İran Devrim Muhafızları'na katıldı. Süleymani'ye göre örgütün görünmeyen yüzlerinden biri olan Kaani, Batılı basında ve İran medyasında çok nadir olarak yer aldı. Ancak onun kişisel hikayesi Süleymani'nin bir aynası olarak görülüyor. Ülkede Şah'ın devrilmesinden sonra yaşanan 'Kürt ayaklanmasını' bastırmak için görevlendirildi. Bir milyon kişinin öldüğü İran-Irak Savaşı'na katılarak birçok görevde bulundu. 1988'de merkezi Meşhed’deki Devrim Muhafızları Kara Kuvvetleri’nin 8. Operasyon Bölgesi’nde komutan yardımcısı oldu. Kudüs Gücü'nde Süleymani ile yakın çalışan Kaani, karşı istihbarat biriminde görevler üslendi. Afganistan ve İran arasındaki uyuşturucu operasyonlarını da yöneten Kaani, kısa süre sonra Kudüs Gücü Komutan Yardımcılığı görevine getirildi. 2012'de ABD'nin açıkladığı yaptırım uygulanacaklar listesinde yer aldı. Bakanlık Kaani'yi Kudüs Gücü'ne bağlı kişilere 'finansal ödemeler' konusunda yetki sahibi olarak nitelendirdi.
Hazine Bakanlığı Kaani'nin yaptırım listesinde olmasında, 2010 yılında Nijerya'nın en kalabalık şehri Lagos'taki bir limandaki silah sevkiyatı ile bağlantılı olduğunu gerekçe olarak gösterdi. İran dini lideri Ayetullah Ali Hameney, yeni görevini ona teslim ederken "en önde gelen komutanlardan biri" olarak tanıttı. Hamaney gibi Horasan eyaletinden olan Kaani, dini lidere yakınlığıyla biliniyor. Kaani, öldürülen Süleymani ile ilişkisini anlatırken, "Biz savaş çocuklarıyız. Biz savaş alanında arkadaş olduk" ifadelerini kullandı.
Hizbullah Genel Sekreteri Nasrallah: Süleymani'yi öldüren ABD askerleri bedel ödeyecek… Süleymani ve Mühendis'i öldüren ABD askerlerinin bedel ödeyeceğini söyleyen Nasrallah, "Trump ve yönetimi, Amerikan askerlerinin cenazeleri ülkelerine gönderildiğinde kaybettiklerini anlayacaklar. Süleymani'nin öldürülmesine karşı uygulanacak en adil kısas, ABD'nin bölgemizdeki askeri varlığı, askeri üsleri ve savaş gemileri ile her Amerikan subay ve askerine yönelik olacaktır. Bu konuşmalarımızla Amerikalı sivilleri kastetmiyoruz."
Irak'ta Haşti Şabi konvoyuna hava saldırısı: 6 ölü… Iraklı bir askeri kaynağa göre İran destekli Haşdi Şabi güçlerini hedef alan hava saldırılarında altı kişi öldü ve diğer üç kişi de ciddi şekilde yaralandı. Haşdi Şabi tarafından bugün yapılan açıklamada, saldırının bazı medya kuruluşlarında bildirildiği gibi örgüt liderlerini değil örgüte bağlı tıbbi yardım ekibini hedef aldığı kaydedildi. Irak Ortak Operasyonlar Komutanlığı, Bağdat’tın el-Taci bölgesinde Haşdi Şabi güçlerine ait 2 aracın ABD uçakları tarafından vurulduğuna dair çıkan haberleri yalanladı.
Irak'ta ABD askerlerinin bulunduğu Beled Hava Üssü'ne füze saldırısı… Irak'ın başkenti Bağdat'ta ABD Büyükelçiliği yakınlarına ve Salahaddin vilayetinde ABD askerlerinin bulunduğu Beled Askeri Üssü'ne füzeli saldırı düzenlendi. Saldırının kim tarafından yapıldığına dair bilgi verilmedi. Saldırı sonrası ABD Büyükelçiliği'nde uyarı sirenlerinin çaldığı da belirtildi.
Irak: Koalisyon Güçleri onaysız eylem yapamaz… Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi'nin Askeri Sözcüsü Tuğgeneral Abdulkerim Halef yaptığı açıklamada, ABD öncülüğündeki terör örgütü DEAŞ Karşıtı Koalisyon Güçleri'nin, Irak Başbakanı ve Silahlı Kuvvetler Komutanı Adil Abdülmehdi'nin onayı olmadan, hiçbir eylem yapmasına izin verilmeyeceğini açıkladı.
Irak'ta Süleymani soruşturması: Uçakta bulunan bir Iraklı ve bir Suriyeli kişi gözaltına alındı… Irak Silahlı Kuvvetler Komutanı Askeri Sözcüsü Abdulkerim Halaf, ABD’nin Bağdat Havalimanı’nda düzenlediği hava saldırısıyla ilgili İranlı General Kasım Süleymani'yi Irak'a getiren uçak mürettebatına soruşturma açıldığını bildirdi. Yerel bir kaynak, Haşdi Şabi’nin konuyla ilgili soruşturma kapsamında, Süleymani’nin bulunduğu uçakta bulunan iki kişiyi tedbir amaçlı gözaltına aldığını belirtti. Kaynak, “Saldırıda ABD birlikleriyle işbirliği yaptığından şüphelenilen bir Iraklı ve bir Suriyeli gözaltına alındı. Aynı şekilde Bağdat Havalimanı’nda saldırıyla bağlantısı olduğu düşünülen bir grup personel ve subay da gözaltına alındı” dedi.
Uluslararası Koalisyon, Irak'ta yürüttüğü DEAŞ operasyonlarını sınırlandırdı… AFP’nin Uluslararası Koalisyon’a bağlı üst düzey bir askeri yetkiliye dayandırdığı haberine göre Koalisyon güçleri, Irak’ta DEAŞ operasyonlarını sınırlandırdı. Askeri yetkili açıklamasında şunları söyledi; “Ortaklarımızla birlikte DEAŞ’a karşı sınırlı operasyonlar yürüteceğiz ve güçlerimizi koruma çabalarımızı karşılıklı olarak destekleyeceğiz. Koalisyon güçlerine ev sahipliği yapan Irak üslerinde güvenlik ve savunma tedbirlerini güçlendirdik.” Yetkili, söz konusu kararı İran destekli grupların son aylarda ABD güçlerine yönelik düzenlediği bir dizi roketli saldırılar nedeniyle aldıklarını belirterek bundan sonraki süreçte gelebilecek muhtemel saldırılara odaklanacaklarını kaydetti.
Irak Parlamentosu ABD askerleri konusunda kritik bir sınav verecek… Irak Parlamentosu, Şii partilerin öfke ve baskısı ile Kürt ve Sünni partilerin itirazları arasında ABD askerlerinin ülkeden çıkarılması meselesiyle ilgili bugün (5 Ocak 2020) kritik bir sınav vermeye hazırlanıyor. Geçtiğimiz yıllarda da ABD güçlerinin ülkeden çıkarılması yönünde birçok kez çağrılar yapılmış ancak her defasında karşılıksız kalmıştı.
Irak Parlamentosu ABD güçlerinin ülkeden çıkarılmasına karar verdi… Irak Parlamentosu, ABD güçlerinin ülkeden çıkarılmasına karar verdi. Parlamento tarafından yapılan açıklamada, kararın uygulanması yükümlüğünün hükümette olduğu belirtildi. Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, "Artık Amerikan birliklerinin Irak’tan ayrılma zamanı" açıklamasını yaptı.
Irak Başbakanı: Süleymani, öldürüldüğü sırada üzerinde Suudi Arabistan'a iletilecek bir mektup taşıyordu… Irak Başbakanı Adil Abdülmehdi, Süleymani’nin kendisinin davetiyle Bağdat’ta olduğunu ve öldürüldüğü cuma sabahı bir toplantı yapmayı planladıklarını söyledi. Abdülmehdi, Süleymani’nin öldürüldüğü sırada üzerinde, Suudi Arabistan’a iletilmek üzere İran tarafından yazılmış bir mektubu taşıdığını iddia etti. Buna göre İran, Suudi Arabistan’la gerilimi düşürmek adına Irak’ın daha önce kendilerine ilettiği bir mesaja yanıt yazmıştı. Irak Başbakanı ayrıca Ebu Mehdi el Mühendis’in de, suikasttan hemen önce Bağdat’taki Amerikan Büyükelçiliği baskınında da milislerin protestolara katılmasına karşı çıktığın vurguladı. Buna göre Mühendis, öldürülmesinden hemen önce, milisler Amerikan elçiliğinin önünden çekilmezse istifa edeceğini söylemiş ve bu sayede protestolar dinmişti.
Gazze'de ABD ve İsrail bayrakları yakıldı… Filistinli gruplar, İranlı General Süleymani'nin öldürülmesinin ardından, Gazze Şeridi'nde ABD ve İsrail karşıtı protesto düzenledi. İki ülkenin bayrakları ayaklar altına alınırken, protestocular ABD ve İsrail karşıtı sloganlar atarak bayrakları yaktı. Üst düzey Hamas yetkilisi İsmail Radwan, İranlı General Süleymani'nin öldürülmesine ilişkin, “Filistin ve direniş için büyük bir kayıp” ifadelerini kullandı. Hamas, Filistin direnişine katkıları nedeniyle Süleymani'nin ölümü için İran'a başsağlığı dileklerini sundu.
Suriye'de 9 yıllık savaşın bilançosu… Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), çatışmalar başladığından bu yana 380 bin 636 kişinin öldürüldüğünü isim ve soyadlarıyla kaydetti. Bu rakamın; 22 bini çocuk, 13 binden fazlası ise kadın olmak üzere en az 115 bininin sivil olduğu biliniyor. SOHR’un verilerine göre olayların 1. yıldönümü olan 15 Mart 2018’de bu rakam 370 binlerdeydi. Sivil olmayanlara gelince, yine SOHR’a göre, rejim güçlerinden ya da rejime bağlı silahlılardan (ülke içinden veya dışından) en az 128 bin kişinin öldüğü kaydedildi. Bu rakamın yarısından fazlası Suriyeli asker iken, bin 682’si ise 2013’ten beri aleni bir şekilde Şam’ın yanında savaşan Lübnan Hizbullahı’na mensup. Öte yandan, Suriye Demokratik Güçleri’in (SDG), İslami ve muhalif grupların verdiği kayıp sayısı 69 binden fazla. DEAŞ, Heyetu Tahriru’ş Şam (HTŞ), diğer militan gruplar ve yabancı savaşçılardan ise toplamda 67 binden fazla savaşçının öldüğü kaydedildi.
Trablus'ta askeri okula saldırı: 30 ölü… Libya Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Hafter güçlerine destek veren yabancı savaş uçaklarının, başkent Trablus'un güneyindeki El-Hadaba bölgesinde bir askeri okula düzenlediği hava saldırısında 30 kişinin hayatını kaybettiği, 33 kişinin yaralandığı bildirildi. Yerel kaynaklar, hayatını kaybedenlerin çoğunun okulda eğitim gören öğrenciler olduğunu aktardı. Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu, askeri okula düzenlenen ve onlarca kişinin ölümüyle sonuçlanan saldırıyı kınadı.
Ezher Yüksek Alimler Kurulu: Mısır Libya'ya yabancı müdahaleyi önlemeye çağırıyor… El-Ezher Yüksek Alimler Kurulu, Libya’daki gerilimi kınayarak, dünya ülkelerine henüz gerçekleşmeden Libya'ya yabancı müdahaleyi önleme, uluslararası barış ve güvenliği koruma ve bölge ile dünyayı topyekûn bir savaşa sürükleyecek eylemlere mani olunması çağrısında bulundu. Söz konusu açıklamada, “Libya topraklarına yapılan herhangi bir dış müdahale, sadece Libya'daki durumu daha karmaşık hale getirmeye, daha fazla kan dökmeye ve masum insanların ölümüne yol açacak. Bu yalnızca bölgede karmaşa ve huzursuzluk nedeni olur” ifadeleri kullanıldı.
Suudi Arabistan'dan Türkiye'nin Libya'ya yönelik hamlelerine kınama… Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, Libya tezkeresinin TBMM’de geçmesinin ardından Türkiye’nin son dönemde Libya’ya yönelik hamlelerini kınadı. Türkiye’nin meclisin onayıyla Libya'ya askeri güç göndermesinin kınandığı belirtilen açıklamada, Libya tezkeresinin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) kararını ihlal ettiği ve Arap Birliği tarafından 31 Aralık 2019'da kabul edilen Arap tutumuna muhalefet ederek Libya krizini çözme amaçlı uluslararası çabaları baltalamak anlamına geldiği vurgulandı.
Bingazi'deki Libya Meclisi Serrac'ı vatana ihanetle suçluyor… Bingazi merkezli Libya Temsilciler Meclisi (TM), ‘Türkiye ile ilişkilerin kesilmesini’, Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin (UMH) Türkiye ile imzaladığı ‘güvenlik-askeri işbirliği anlaşmasının yürürlükten kardırılmasını’ ve ‘deniz sınırlarının belirlenmesini’ oy birliğiyle kabul etti. Mısır ordusu ise 4 Ocak’ta yaptığı açıklamada “Cemal Abdunnasır helikopter gemisinin ve savaş grubunun katılımıyla Akdeniz’de amfibi operasyon gerçekleştirildi” ifadelerini kullandı. Resmi sözcünün belirttiğine göre, Libya’daki tek meşru parlamento sayılan TM, ülkenin doğusundaki Bingazi şehrinde düzenlediği oturum sonrasında oylama yapıldı. Oturumda Serrac’a, Dışişleri- İçişleri Bakanlarına ve Libya’ya sömürgeciliği getiren herkese karşı ‘vatana ihanet davası açılmasını öngören yasaya’ da destek verildi. Toplantıda, 2015 yılında Fas’ın Suheyrat kentinde imzalanan siyasi anlaşmanın iptali de ‘anayasanın ihlali’ olarak nitelendirilirken, uluslararası kuruluşlara ve topluma da Serrac hükümetinden uluslararası tanınmışlığı geri çekme çağrısı yapıldı. Meclis, 4 Ocak’taki oturum sırasında, ‘Libya işlerine yönelik açık Türk müdahalesinin yankılarını ve Türkiye parlamentosunun Libya’ya işgalci güçler göndermeyi onaylaması’ gelişmelerini ele aldı.
Hafter güçleri Sirte’yi bombaladı… UMH’ye bağlı Burkan el-Gadab (Öfke Volkanı) operasyonu odası tarafından yayınlanan bir bildiride, Halife Hafter komutasındaki Libya Ulusal Ordusu’nun (LUO) 4 Ocak’ta sahil şehri Sirte’nin doğu girişi olan 17. kapıyı bombaladığını açıkladı. Birleşmiş Milletler Libya Misyonu (UNSMIL) Başkan Yardımcısı ve BM’nin Libya'daki İnsan Hakları Koordinatörü Yakub el-Helu, hava saldırılarını, başkent Trablus’a ve çevresine yönelik yoğun saldırıları kınadı. Helu, çatışma taraflarına da ‘sivillere ve altyapıya yönelik ayrım gözetmeyen saldırıların, sağlık çalışanlarının ve tesislerinin hedef alınmasının bir savaş suçu oluşturabileceğini’ idrak etme çağrısı yaptı.
ABD Serrac ile milisler sorununu görüştü… 4 Ocak’ta Libya’daki ABD Büyükelçiliği, Libya’daki çatışmanın altında yatan temel sorunlardan biri olan milisleri yok etmek üzere atılacak somut adımları belirlemek için Serrac hükümeti temsilcileriyle ABD uzmanlar toplantısı düzenlendiğini açıkladı. Yapılan yazılı açıklamada, ABD hükümetinin bu konuyu ele almaya hazır olduğu belirtildi. Açıklamada, şiddet yanlısı bu grupları yok etmeye yönelik tedbirler uygulanırken ABD’nin de tüm Libyalı ortaklarla temas halinde kalacağına dikkat çekildi. Açıklamada, bu görüşmelerin ‘yabancı müdahalenin Libya’nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü zayıflatmakla ve durumu daha da kötüleştirmekle tehdit ettiği’ bir vakitte gerçekleştiği belirtildi. Açıklamada ayrıca, “ABD, uzun vadeli istikrarın, ancak çatışmayı sona erdirerek, siyasi müzakereye geri dönülerek, Libya halkına güvenlik ve refah sağlayabilecek birleşik bir hükümet kurularak ve teröristlerin Libya’da güvenli bir sığınak bulması engellenerek sağlanabileceğine ikna olmuş durumdadır” denildi.
Eş Şebap Kenya'daki bir Amerikan askeri üssüne bombalı araçla saldırdı… Irak'ta dün gece ABD hedeflerine yapılan füzeli saldırıların arından Amerikan ve Kenya ordusu tarafından kullanılan Kenya-Somali sınırı yakınındaki Simba Kampı da Eş Şebap örgütünün hedefi oldu. Sabaha karşı gerçekleştirilen saldırıda bir aracın patlaması sonucu çeşitli hava araçları ve helikopterler tahrip olurken, üste bulunan askerlerden ölen ya da yaralanan olmadığı bildirildi. Saldırıda 4 Eş Şebap militanı öldürüldü.
İsrail'den ABD'ye destek… Başbakan Netanyahu pazar günü kabine toplantısında ABD ve İran arasında büyük gerginliğe neden olan General Kasım Süleymani'nin ABD tarafından öldürülmesini değerlendirdi. Netanyahu, ABD'nin İran'a karsı attığı adımlarda ülkesinin Washington'un yanında olduğunu kaydetti. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump'ın İranlı General Kasım Süleymani'nin ölüm emrini verdiği için 'her türlü takdire' layık olduğunu söyledi.
TÜRKİYE
Süleymani'nin ölümüne ilişkin Ankara'dan ilk açıklama… Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada, "Bölgede tırmanan ABD-İran gerginliğinden derin endişe" duyulduğu belirtildi. Açıklamada, "Özellikle Irak’ın çatışma alanı haline getirilmesinin hem Irak’ın, hem de bölgemizin barış ve istikrarına zarar vereceği uyarısını kuvvetle tekrar vurguluyoruz" ifadesi kullanıldı. Açıklamada, "Tüm tarafları sağduyu ve itidal içinde hareket etmeye, bölgemizin barış ve istikrarını tehlikeye atacak tek taraflı adımlardan kaçınmaya ve diplomasiye öncelik vermeye davet ediyoruz" denildi. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın tarafından yapılan yazılı açıklamada, "Irak’ın bir gerilim, istikrarsızlık ve nüfuz elde etme alanı haline gelmesinden büyük endişe duyuyoruz" denildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ise açıklamaları şöyle;
-Öncelikle sadece Irak'ta meydana gelen olay değil, bölge şu an ciddi sıkıntılar yaşıyor. Bir taraftan bizler Suriye'de belli sıkıntıları yaşıyoruz. Öbür tarafta Libya ile ilgili gelişmeler. Bütün bunlarla uğraşırken bu sorunun patlak vermesi düşündürücü. Bu olay nereye gider gibi birçok düşünceler var. Şunu tespit etmemiz lazım; ABD, İran arasındaki gerilim zaman zaman tırmanıyor. Bu gerginliğin kontrol altında tutulması için bugüne kadar biz Türkiye olarak gayretler gösterdik. Tüm gayretlere rağmen ABD İran gerginliğin çözüme kavuşması sağlanamadı. Yerinde Irak olarak olarak seçilmiş olması manidar. Bölgemizin barış ve istikrarına zarar vereceğini taraflara vurguladık.
- Irak’taki bazı ABD hedeflerine yapılan saldırıyla başlayan gerginlik Kasım Süleymani’nin de öldüğü kritik bir aşamaya geldi. Biz her zaman dış müdahalelere karşı durduk. Bu saldırıyı da bu şekilde değerlendirdik. Dün kendileriyle yaptığım toplantıda Cumhurbaşkanı olarak açıklamamı yaptım. Süleymani’nin Bağdat’ta öldürülmesi başta olmak üzere bölgemizin huzur ve istikrara yarattığı tehlikeyi kaygıyla izliyorum. Tüm tarafların zarar görmeyeceği bir şekilde gelmeden kontrol altına alınması lazım.
- Bu konu ile olarak Batı ülkeleri ile yaptığımı gelişmeler var. Serin kanlı hareket edilmesi konusunda dileklerimizi iletiyoruz. ABD-İran gerginliğinin çözüme kavuşturulması maalesef bu zamana kadar mümkün olmadı. Irak üzerinden krizin tırmandığını gördük.
- Astana sürecinde İran ve Rusya ile hareket ediyoruz. Bütün bunlarla beraber Irak ile ilişkilerimiz tarihi itibariyle ortaya koymamak mümkün değil.
Hafter Güçleri’nin Trablus’ta askeri okulu vurmasına tepki… Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, ‘‘Sözde Libya Ulusal Ordusu’na ait hava unsurları tarafından 4 Ocak 2020 tarihinde akşam saatlerinde Trablus’un güneyinde yer alan Kara Harp Okulu’na yapılan ve çok sayıda askeri öğrencinin hayatını kaybetmesine ve yaralanmasına neden olan saldırıyı şiddetle kınıyoruz. Bu saldırıda hayatlarını kaybeden Libyalı kardeşlerimize Allah’tan rahmet, yakınlarına başsağlığı, yaralılara acil şifalar diliyoruz. Hafter’in sözde Libya Ulusal Ordusu’nun saldırılarının durdurulması ve Libya’da ateşkes sağlanması, Hafter’e sağlanan dış desteğin sonlandırılması için uluslararası camianın bir an evvel gerekli adımları atması elzemdir’’ dendi.
Türkiye'den Irak'a seyahat uyarısı… Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Türk vatandaşlarını zorunlu olmadıkça Irak'a seyahat etmemeleri konusunda uyardı.
Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Ruhani ve Irak Cumhurbaşkanı Salih ile telefonda görüştü… Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih ile telefonda görüştü. Cumhurbaşkanlığı kaynaklarından alınan bilgiye göre, Erdoğan'ın Ruhani ve Salih ile görüşmelerinde, bölgedeki son gelişmeler ve ikili ilişkiler ele alındı.
İzmir'de sığınmacıların botu ile sahil güvenlik botu çarpıştı… İzmir'in Dikili ilçesi açıklarında sığınmacıları taşıyan bot ile bölgede görevli sahil güvenlik botunun çarpışması sonucu 4 kişi hayatını kaybetti. 51 düzensiz göçmen sağ olarak kurtarılmış, 4 düzensiz göçmenin cansız bedenine ulaşılmıştır. Kurtarılan 51 göçmenden 18’i hastaneye sevk edilmiştir.
97 bin 255 Suriyeli İstanbul'dan ayrıldı… İstanbul Valiliği'nden yapılan açıklamada 2019 yılında, başka ile kayıtlı olan 97 bin 255 Suriyelinin İstanbul'dan ayrıldığı kaydedildi. İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, İstanbul'da 2019 yılında Geçici Koruma Statüsü'ndeki Suriyeli sayısının 78 bin 243 kişi azaldığını belirtti.
Çavuşoğlu, Lavrov'la görüştü… Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un telefon görüşmesinde, Suriye, Libya ve Irak'ta yaşanan olaylarla bölgedeki son gelişmeler ele alındı.
Çavuşoğlu Pompeo ile telefonda görüştü… Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile telefonda görüştü. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Bakan Çavuşoğlu, mevkidaşı Pompeo ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Erdoğan Türk askerinin Libya'ya intikal etmeye başladığını söyledi… Cumhurbaşkanı Erdoğan dün akşam CNN Türk televizyonunda yayınlanan söyleşisinde Türk askerinin Libya'daki misyonu ile ilgili olarak, "Orada bir harekat merkezi, bu harekat merkezinde de bizim bir korgeneralimiz bulunacak. Oradaki bu süreci onlar yönetecekler. Şu anda zaten peyderpey gidiyorlar" dedi. Erdoğan, "TSK unsurlarının Libya'daki olası mevcudiyetinin amacı, savaşmak veya savaştırmak değil. Bir taraftan da meşru hükümete destek sağlayarak bölgeyi istikrarsızlığa sürükleyecek insani trajedilere yol açacak gelişmeleri önlemektir. Hatta bir an önce de anayasayı hazırlamaktır" ifadelerini kullandı.
AB – AVRUPA
NATO'dan Irak kararı… NATO, İranlı General Kasım Süleymani’nin Irak’ın başkenti Bağdat’ta ABD tarafından öldürülmesinin ardından Irak’taki faaliyetlerini askıya aldığı belirtildi.
ABD-İran arasındaki tansiyonu düşürmek isteyen AB, Zarif'i Brüksel'e davet etti… AB'den yapılan açıklamada, birliğin Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell'in İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ile hafta sonunda bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiği belirtildi. Bu görüşmede Borrell'in 'tansiyonun düşürülmesi' çağrısı yaptığı ve Zarif'i Brüksel'e davet ettiği kaydedildi. Borrell'in Zarif'den Süleymani'nin öldürülmesine verecekleri tepkiyi 'dikkatlice düşünmelerini' istediği belirtildi.
İngiliz donanmasına ait 2 gemi Hürmüz Boğazı'na gönderiliyor... ABD'nin İranlı General Kasım Süleymani'yi öldürmesinde haklı olduğunu söyleyen İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, İngiliz donanmasına ait iki geminin Hürmüz Boğazı'na gönderileceğini açıkladı. İngiltere donanmasına ait iki gemi, ABD'nin İranlı General Kasım Süleymani'yi öldürmesinin ardından Hürmüz Boğazı'nı kullanan İngiliz bandıralı gemilere eşlik etmek üzere boğaza gönderilecek. Bakan, bu kapsamda donanmaya ait "HMS Montrose" ve "HMS Defender" gemilerinin yeniden Hürmüz Boğazı'nda deniz devriyesi yapacağını açıkladı.
Almanya, Fransa ve İngiltere'den Irak için ortak açıklama... Almanya, Fransa ve İngiltere, Irak'ta koalisyon güçlerine karşı saldırıları kınayan bir açıklama yaptı. Açıklamada Almanya Başbakanı Merkel, Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve İngiltere Başbakanı Johnson'ın imzaları bulunuyor. Almanya, Fransa ve İngiltere'nin ortak yaptığı açıklamada Irak'taki saldırılar kınanarak, özellikle İran Devrim Muhafızları Ordusuna bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve İran'ın bölgede oynadıkları olumsuz rolden endişe edildiği belirtildi. Almanya Başbakanı Angela Merkel, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson'ın imzalarının bulunduğu açıklamada şu ifadeler kullanıldı: ''Gerilimin azaltılması şu an en önemlisi. Bölgedeki tüm aktörlere sorumluluk bilincinde hareket etmeleri çağrısında bulunuyoruz. Irak'taki artan şiddet bir an önce durdurulmalı. Özellikle İran'ı şiddet içeren eylemlerden veya onları desteklemekten kaçınmaya çağırıyoruz. İran'ı Nükleer Anlaşmaya (JCPoA) uygun olmayan her türlü tedbiri geri çekmeye çağırıyoruz.''
İngiltere Başbakanı Boris Johnson: Süleymani'nin ölümüne ağlamayacağız... İngiltere Başbakanı Boris Johnson, ABD saldırısı sonucu ölen İranlı General Kasım Süleymani'nin İngiltere'nin çıkarlarına tehdit oluşturduğunu ve ölümüne ağlayamacaklarını söyledi. İngiltere Başbakanı Boris Johnson, İran Devrim Muhafızları Ordusuna bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin öldürülmesine ilişkin "General Kasım Süleymani, tüm çıkarlarımız için tehdit oluşturuyordu ve bölgedeki yıkıcı, istikrarsızlaştırıcı davranışların sorumlusuydu" dedi. Johnson, "Binlerce masum sivil ve Batılı askeri personelin ölümüne yol açan eylemlerde oynadığı başrol göz önüne alındığında, ölümüne ağlayamayacağız" ifadesini kullandı.
‘İngiltere, Trump’ı tehdit eden İran’ı Tomahawk ile vurmaya hazır’... İranlı komutan Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin Tahran ve Washington arasında yarattığı gerilim sonucu Ortadoğu’da savaş çıkması durumunda, İngiltere'nin İran’ı nükleer denizaltılardan füzelerle vurmaya hazır olduğu belirtildi. The Sun, İngiliz ordu çevrelerine yakın olduğunu belirttiği ve adını açıklamadığı bir kaynağın, İngiltere’nin İran’a ilk saldıran taraf olma niyetinde olmadığını ama denizaltı filosuyla ABD’ye destek vermeye hazır olduğunu söylediğini aktardı. İlgili teklifin, İngiltere Başbakanı Boris Johnson’a, tatilden döndükten sonra sunulacağı ifade edildi.
‘Yunanistan ve Kuzey Makedonya, TürkAkım’dan gaz almaya başladılar’... Yunanistan ve Kuzey Makedonya’nın, TürkAkım doğalgaz boru hattından gaz alımına başladığı belirtildi. Bulgaristan doğalgaz iletim operatörü Bulgartransgaz’ın CEO’su Vladimir Malinov, BNR radyosuna yaptığı açıklamada, “Türkiye ile sınırdaki Istranca-2 olan yeni noktadan Rus gazının sevkiyatı başarıyla yapılıyor. Bu projenin üstünlükleri güvenlik ve ekonomik verimliliktir. Bunun nihai fiyat ve nihai tüketici üzerinde olumlu etkisi olacak” ifadelerini kullandı.
Kurz: ‘Küçük Avusturya’ göçmenleri kabul etmeye hazır değil... Avusturya’da başbakanlık koltuğuna dönmesine kesin gözüyle bakılan Sebastian Kurz, ‘küçük Avusturya’nın göçmenler için gereğinden fazlasını yaptığını, bu nedenle yeni sığınmacıları kabul etmeye hazır olmadığını belirtti.
İspanya'da sol koalisyon hükümeti ilk turda güvenoyu alamadı... İspanya Parlamentosu'da, yeni sol koalisyon hükümeti için yapılan güven oylamasının ilk turunda meclis, Pedro Sanchez'i başbakan olarak atamayı reddetti.
RUSYA
Rusya ve Türkiye askerleri, Suriye’de elektrik santralinin restorasyonuna yardım etti... Rus askerleri Türk askerlerinin de katılımıyla Suriye’nin Haseke vilayetindeki Mabruk elektrik santralinin restorasyonuna yardım etti. Söz konusu santral, vilayetteki yerleşim birimlerinin yarısına ve tüm işletmelere elektrik sağlıyor. Rus ve Türk askerleri, Haseke’deki Mabruk elektrik santralinin restorasyonuna yardım etti. Gazetecilere konuşan Mabruk santralinin teknik personellerinden Hasan Süleyman Saat, “Yedi yıldır santral korkunç durumdaydı, bakımı yapılmıyordu. Teröristlerin saldırıları sonrasında tamamen kullanılamaz hale geldi. Ancak Rus askerleri sayesinde restore edilebilirdi. Bu santral bölge açısından önem taşıyor. Haseke’nin enerji ihtiyacının yarısını sağlıyor. 125 megawatt gücünde” dedi.
Zaharova’dan ABD’nin Bağdat saldırısıyla ilgili açıklama... Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, ABD’nin Bağdat saldırısının bölgedeki gerginliği tırmandıracağı değerlendirmesini yaptı. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Facebook hesabından yaptığı açıklamada ABD’nin Bağdat’ta yaptığı saldırıyla ilgili değerlendirmede bulundu. Zaharova, “Büyükelçiliklerine karşı saldırıların kınanması için devletler, açıklama metinleriyle BMGK’ya (Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi) gider. Washington ise Güvenlik Konseyi’ne başvurmadı. Yani dünyanın tepkisi onu ilgilendirmiyordu” ifadelerini kullandı.
Rusya Savunma Bakanlığı: ABD'nin Süleymani'yi öldürmesi dar görüşlü bir adım... İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin Irak'ın başkenti Bağdat'ta ABD tarafından düzenlenen saldırıda öldürülmesini dar görüşlü bir adım olarak niteleyen Rusya Savunma Bakanlığı, bunun gerilimi ciddi şekilde tırmandıracağını vurguladı. Rusya Savunma Bakanlığı, İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin öldürülmesi konusunda yazılı bir açıklama yaptı. Bakanlık, "General Kasım Süleymani'nin öldürülmesi şeklinde tezahür eden ABD'nin dar görüşlü adımları, Ortadoğu'daki askeri ve siyasi durumun keskin biçimde bozulmasına ve tüm uluslararası güvenlik sistemi için çok ciddi sonuçlara neden olacak" vurgusu yaptı.
Putin, Macron'a Suriye'deki Rus-Türk mutabakatlarının gidişatı hakkında bilgi verdi... Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'a her ikisi de Soçi'de yapılan Türk-Rus mutabakatlarının gidişatı hakkında bilgi verdi. İki lider, Libya'daki durumu ve Süleymani'nin öldürülmesini de konuştu. Kremlin'in yayınladığı yazılı açıklamaya göre Putin, Fransız tarafının talebi üzerine Macron'la telefon görüşmesi yaptı.
Pompeo, Süleymani suikastını Lavrov ile görüştü... ABD Dışişleri Bakanı Pompeo’nun Rus mevkidaşı Lavrov ile Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin öldürüldüğü operasyonu görüştüğü bildirildi. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile yaptığı görüşmede Devrim Muhafızları Ordusuna bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin Bağdat'ta öldürüldüğü operasyonu değerlendirdiği belirtildi.
Rus Dışişleri: Lavrov, Pompeo'ya ABD'nin uluslararası hukuku ihlal ettiğini bildirdi... Rusya Dışişleri Bakanlığı, İranlı komutan Süleymani’nin öldürülmesinin ardından Bakan Lavrov’un ABD'li mevkidaşı Pompeo ile yaptığı görüşmeye ilişkin açıklamada bulundu. Rusya Dışişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun gerçekleştirdikleri görüşme ile ilgili açıklama yaparak, Lavrov’un Pompeo’ya ABD’nin egemen bir ülkenin resmi yetkililerini yok etmeye yönelik eylemleri ile uluslararası hukuku ihlal ettiğini açıkladığını, ayrıca Washington’a uluslararası meselelerin çözümünde güç kullanmaktan vazgeçme çağrısında bulunduğunu belirtti.
Jirinovskiy'den İran'a 'Libya senaryosunu önleme' önerisi... Rusya Liberal Demokrat Parti (LDPR) lideri Vladimir Jirinovskiy, ABD'nin İranlı General Kasım Süleymani'yi öldürmesinin ardından İran'a, 'Libya senaryosunun' tekrarını önlemek için ülke topraklarında Rus askeri üslerinin kurulmasını düşünmesini önerdi. LDPR lideri Jirinovskiy, Telegram hesabından yaptığı paylaşımda İran yönetimine 'Libya senaryosunun' tekrarını önlemek için ülke topraklarında Rus askeri üslerinin kurulmasını düşünmesini önerdi. Rus politikacının açıklamasında, "İranlı General Süleymani neden öldürüldü? Irak ve İran’daki Şii’ler arasında nifak tohumları ekmek, ayrıca uluslararası kamuoyunu gelecekte İran’a yönelik yapılacak saldırılara hazırlamak için. Zira bu ülkeyi parçalama planı 10 yıldır hazır ve tutarlı bir şekilde uygulanıyor” ifadeleri kullanıldı.
Rus Senatör: ABD, İran’a karşı füze savaşı başlatabilir... Rus parlamentosunun üst kanadı Federasyon Konseyi üyesi Aleksey Puşkov, ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’da kültürel anıtlar dahil 52 hedefi vurmaya hazır olduğu yönündeki açıklamasının, ABD’nin İran’a karşı füze savaşı başlatabileceği yönündeki tahmini doğruladığını belirtti. Puşkov, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Trump, İran’da 52 hedefi vurmaya hazır olduğunu söyleyerek ABD’nin İran’a yönelik füze savaşı olasılığıyla ilgili tahmini doğrulamış oldu” dedi. Rus Senatör, “Ama İran’ın yanıt olarak bölgedeki Amerikan üslerini vurması halinde ABD’nin askeri operasyonu genişletmesi gerekecek. Ve Trump, büyük savaşla karşı karşıya kalacak” diye ekledi.
Rus politikacılar: ABD yakında Ortadoğu'da müttefiksiz kalacak... Irak parlamentosunun ABD askerlerinin Irak'tan çıkarılması yönünde aldığı kararla ilgili açıklama Rus politikacılar, kararın doğal bir durum olduğunu ve ABD’nin bağımsız ülkelerin iç işlerine karışması sonucu Ortadoğu’daki müttefiklerini kaybedebileceğini belirtti. Rus parlamentosunun alt kanadı Duma’nın Dışişleri Komitesi Başkanı Leonid Slutskiy, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Irak parlamentosu, ABD liderliğindeki koalisyon askerlerinin çıkarılması kararını kabul etti. Bu, Washington’un ülkenin egemenliğini barbarca ihlaline ve topraklarında İran resmisi General Süleymani’nin öldürülmesine doğal bir tepki” diye yazdı.
ASYA PASİFİK
(ÖZEL HABER) Pakistan'daki Amerikalılar için güvenlik uyarısı… Pakistan medyası Pazartesi günü ABD büyükelçiliğinden bir açıklamada, Irak'taki son olaylara olası tepkiler verildiği için, ABD büyükelçiliği hükümet yetkililerinin Pakistan'a seyahatini kısıtladı. Pakistan gazetesi Ümmet ayrıca ABD'nin Pakistan hava sahasında hedef alınma korkusundan bahsetti ve ABD havayollarını Pakistan hava sahasını geçmemek için uyardı.
Afganistan'dan Süleymani suikasti açıklaması… Afganistan İcra Kurulu Başkanı Abdullah Abdullah, ABD'nin İran Devrim Muhafızlarına bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin öldürmesinin yanlış olduğunu açıkladı. Eski Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai de Süleymani'nin ölümüyle sonuçlanan ABD hava saldırısını şiddetle kınadığını belirtti. Karzai, ABD'nin bu saldırısının bölgedeki gerginliği arttıracağını vurguladı. Afganistan Eski İstihbarat Başkanı Muhammed Hanif Atmar ise Süleymani'nin barış yanlısı birisi olduğuna işaret ederek, öldürülmesi nedeniyle üzgün olduğunu aktardı. Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile telefonda görüştü. Görüşmede, Afganistan topraklarının üçüncü bir ülkeye veya diğer bölgesel çatışmalar için kullanılmasına izin verilmeyeceği konusunun ele alındığı açıklandı.
'Hava kirliliği savaştan daha ölümcül hale geldi': Afganistan'da kirli hava 1 haftada 17 kişinin ölümüne sebep oldu... Kabil'deki Afganistan Araştırma Merkezi'nin raporuna göre hava kirliliğinin on yıllardır süren savaştan daha ölümcül hale geldiği Afganistan'da sadece 1 haftada 17 kişi hava kirliliği kaynaklı rahatsızlıklar sebebiyle yaşamını yitirdi. Afganistan Sağlık Bakanlığı, 6 milyon nüfuslu başkent Kabil'de sadece bir haftada solunum enfeksiyonları sonucu yaşamını yitiren kişi sayısının 17 olduğunu açıkladı. Hava sıcaklıklarının düşmesiyle yakıt olarak kullanılan maddelerin yarattığı hava kirliliğinin yoğunlaşması sebebiyle son haftalarda başkent Kabil'de hava kirliliği doruk noktalara ulaştı. Solunum rahatsızlıkları şikayetiyle hastanelere başvuran Kabillilerin sayısı bir haftada 8 bin 800 oldu.
ABD-GÜNEY AMERİKA
ABD Ortadoğu'ya üç bin asker gönderiyor… ABD Savunma Bakanlığı ve ABD Askeri yetkililer tarafından teyit edilen bilgilere göre Kuzey Carolina da bulunan 82'inci Hava İndirme Birliğine bağlı askerler İran ile bağlantılı ve bir çoğu Kataeb Hezbollah'a bağlı binlerce kişinin Bağdat'da bulunan ABD Büyükelçiliğine saldırmasının ardından acil müdahale kuvveti olarak bölgeye sevk edilecek. Bölgeye gönderilen askerlerin yaklaşık 60 gün boyunca bölgede görev yapacağı ve Irak ile Kuveyt'de bulunan askerlere katılacağı açıklandı.
Pompeo'dan Hizbullah Tugayları'na 'haydut' benzetmesi… Pompeo, Twitter hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, “Hizbullah Tugayları haydutları, Irak güvenlik güçlerine ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği ve ABD’lilerin cesur Iraklılarla birlikte çalıştığı diğer yerleri koruma görevini bırakmasını söylüyor. İran rejimi Irak hükümetine ne yapacağını söyleyerek Iraklı vatanseverlerin hayatlarını tehlikeye atıyor. Irak halkı İran boyunduruğu altından çıkmak istiyor” ifadelerini kullandı.
Pompeo: İran ile gerilimi azaltmaya hala bağlıyız… ABD Dışişleri Bakanı Pompeo, İran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'ye yapılan suikasttin ardından açıklama yaptı. Pompeo, "İran ile gerilimi azaltmaya hala bağlıyız" dedi. Saldırının meşru olduğunu söyleyen Pompeo, İran'la savaş istemediklerini ancak ABD vatandaşlarının can güvenliği için gerekli adımları atmaktan da geri durmayacaklarını vurguladı. Bölgedeki ABD varlıklarını güçlendirdiklerini ifade eden ABD Dışişleri Bakanı, Tahran'dan siber saldırı ihtimalini de dikkate aldıklarını belirtti.
Trump'tan İran açıklaması… Bağdat’a saldırının ardından tweet atarak açıklamalarda bulunan ABD Başkanı Donald Trump "İran hiç savaş kazanmadı ama hiç müzakere de kaybetmedi" ifadesini kullandı. Daha sonra attığı tweetlerde Trump, "General Kasım Süleymani geniş bir zaman diliminde binlerce Amerikalıyı öldürdü veya ağır şekilde yaraladı ve daha pek çoğunu öldürmek için plan yapıyordu... ama yakalandı! Milyonlarca insanın ölümünden doğrudan ya da dolaylı olarak sorumluydu." ifadelerini kullandı. Trump ayrıca, "İran bunu hiçbir zaman doğru düzgün itiraf edemeyecektir ama Süleymani'den İran'da hem korkuluyor hem de nefret ediliyordu. Liderlerinin dünyayı inandırmaya çalıştığı gibi üzgün değiller. Daha önce ortadan kaldırılmalıydı." dedi.
ABD’li uzman: Trump İran’a savaş ilan etti… Eski ABD Başkanı Başkanı Barack Obama'nın eski Ortadoğu danışmanı, "Uluslararası Kriz Grubu" sivil toplum örgütü başkanı Robert Malley, ABD Başkanı Donald Trump’ın İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin öldürülmesine yönelik operasyon ile İran’a fiilen savaş ilan ettiğini söyledi. Süleymani'nin öldürülmesinin "Şüphesiz İran’a indirilen çok ciddi darbe olduğunu" belirten Malley, "Ancak bu aynı zamanda bölgedeki gerilimin düşürülmesine ilişkin her türlü umuda da ciddi bir darbe" diye ekledi. "Uluslararası Kriz Grubunun" bir diğer uzmanı Daniel Schneidermann da ABD’nin operasyonunun iki ülke arasındaki ilişkilerde "gerilimi önemli ölçüde tırmandırdığını" söyledi. ABD’li uzman, İran’ın kısa bir süre içinde bu hamleye karşılık verebileceğini, "bunun tehlikeli olduğunu ve bölgede olası bir toplu savaşa hız kazandıracağını" vurguladı.
"İran'la savaşta olduğumuzu varsaymalıyız"… ABD'nin IŞİD'e Karşı Savaş Koalisyonu'ndaki PKK'ya yakınlığı ile bilinen eski temsilcisi Brett McGurk, "Artık İran'la savaş durumunda olduğumuzu varsaymalıyız" dedi.
ABD Orta Doğu’ya 3 bin 500 asker sevk etti… NBC News, üç ABD savunma yetkilisi ve bir ABD askeri yetkilisine dayandırdığı habere göre, ABD, Orta Doğu’ya yaklaşık 3 bin 500 ilave asker sevk etti. Yeni birliklerin Irak, Kuveyt ve bölgenin diğer bölgelerine konuşlandırılacağı belirtildi. ABD'li savunma yetkilileri, ilave asker sevkiyatının İran ve Kasım Süleymani suikastıyla bir ilgisinin olmadığını savundu. Yetkililer, askeri sevkiyatın daha önce yapılan bir duyurunun devamı olduğunu söyledi.
Pompeo, Süleymani suikastını Lavrov ile görüştü… Açıklamada, Pompeo'nun, Rus mevkidaşı Lavrov'a Süleymani'nin öldürüldüğü saldırının "bölgedeki ABD vatandaşlarına yönelik yakın gelecekteki saldırılara binaen savunma amaçlı" bir hamle olarak yapıldığını ve ABD'nin gerilimin düşürülmesine bağlılığını sürdürdüğünü vurguladığı belirtildi. Diğer yandan Fransa Dışişleri Bakanı Le Drian ile görüşen Pompeo'nun, İran tehdidine karşı Avrupa Birliğiyle (AB) ortak mücadelenin önemine vurgu yaptığı aktarılan açıklamada, Pakistan Kara Kuvvetleri Komutanı Bajva ve Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani ile yaptığı görüşmede ise İran'ın bölgedeki istikrarı tehdit eden faaliyetlerde bulunduğu ve ABD'nin bölgedeki çıkarlarını, personellerini ve tesislerini korumakta kararlı olduğuna dikkati çektiği ifade edildi.
Trump: 'Savaş Başlatmak İçin Değil Durdurmak İçin Hareket Ettik'… Başkan Trump “Süleymani Amerikalı diplomatlar ve askeri personele yönelik yakın zamanda saldırı planlıyordu” dedi. Kasım Süleymani’nin İran’daki protestoculara yönelik baskıya öncülük ettiğini söyledi. “Irak’ta ABD hedeflerine yönelik saldırılar ve ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği’ne yönelik saldırının Kasım Süleymani’nin talimatıyla yapıldı” dedi. Trump “Savaş başlatmak için değil savaşı durdurmak için harekete geçtik. Amerikan vatandaşlarını korumak için ne adım atmak gerekiyorsa atmaya hazırım. Benim en önemli görevim ulusu savunmak” ifadelerini kullandı
Başkan Trump “İran halkına derin saygım var. Rejim değişikliğini amaçlamıyoruz. İran’ın komşu ülkeleri istikrarsızlığa sürüklemek amacıyla bölgede vekalet savaşlarında aracı savaşçı kullanmaya hemen son vermeli” dedi. Trump yönetiminden üst düzey bir yetkili de Kasım Süleymani’nin Irak, Lübnan, Suriye ve bölgedeki diğer ülkelerde Amerikalı diplomatlar ve askeri personele yönelik yakın zamanda saldırı planladığını yineledi. Yetkili, “ABD’nin kendisini savunmak üzere attığı bir adımdı. Amerika saldırı ile karşı karşıya kaldığında kendini savunma hakkına sahiptir.” İfadelerini kullandı.
Başkan Trump’ın açıklamasından önce ABD Genel Kurmay Başkanı Orgeneral Mark Milley’den de konuyla ilgili açıklamalar geldi. ABD Genel Kurmay Başkanı “Kasım Süleymani'nin ABD'ye yönelik ciddi bir saldırı girişimi planladığına ilişkin net istihbarat vardı. Harekete geçmemenin riski, harekete geçmenin riskinden fazlaydı. Riski en aza indirmeye çalışıyoruz. Bunun stratejik sonuçlarının bilincindeyiz" dedi.
‘Belki Orantısız Karşılık Veririz’… Amerika Başkanı, “Bu medya ilanı Amerikan Kongresi’ni bilgilendirmeye hizmet edecek. İran herhangi bir Amerikalı’ya ya da Amerikan hedefine saldırırsa Amerika hızlıca tam kapasiteyle karşılık verecek belki de orantısız şekilde. Böyle yasal bilgilendirmeye gerek yok ama yine de veriliyor” ifadelerini kullandı.
Demokratlar Arasındaki Yarış Hız Kazanıyor… 2020 başkanlık seçim kampanyalarının Ocak ayından itibaren ivme kazanması bekleniyor. Demokrat Partili başkan aday adayları, Iowa eyaletinde ilk ön seçimlerin yapılacağı 3 Şubat öncesinde çalışmalarına hız veriyor. Ulusal kamuoyu yoklamalarına göre eski Başkan Yardımcısı Joe Biden Demokrat Parti yarışını önde götürüyor. Biden’ın bazı rakiplerininse ön seçimlerin daha erken yapılacağı Iowa, New Hampshire ve Güney Carolina eyaletlerinde oldukça iyi sonuçlar elde etmesi bekleniyor.
DOĞU AKDENİZ-KIBRIS
Mısır’dan Akdeniz’de operasyon… Mısır ordusu, 4 Ocak’ta deniz kuvvetlerinin, Cemal Abdunnasır helikopter gemisinin ve savaş grubunun katılımıyla Akdeniz’de amfibi operasyon gerçekleştirdiğini duyurdu. Operasyonun, Gowind ve Berry türü fırkateynleri ve Süleyman İzzed füze platformunu da içerdiği belirtildi.
Mısır Silahlı Kuvvetleri Askeri Sözcüsü Albay Tamer er-Rıfai, 4 Ocak’ta yaptığı yazılı açıklamada, operasyona 209 türü modern bir Alman denizaltısının, çok sayıda denizaltı mücadele biriminin ve Özel Deniz Kuvvetlerinin yanı sıra Chinook uçakları, modern Kamov helikopterleri, Apache uçakları ve F-16’ların da katıldığını ifade etti. Rifai, operasyonda kuzey askeri bölge kuvvetlerinden özel bir savaş grubunun yanı sıra hava savunma gruplarından sağlanan koruma, paraşütçüler ve yıldırım kuvvetlerinin de yer aldığını belirtti. Albay Tamer er-Rıfai, “Tatbikat tüm birimler, taktik oluşumları ve özel kuvvetlerin dikkatli şekilde planlanması açısından, amfibi operasyonun tüm unsurları kullanılarak çeşitli savaş yöntemlerine tanık oldu. Durum, Silahlı Kuvvetler Genel Komutanlığı’nın denetleme, komuta etme ve her açıdan koordinasyon gerektiren stratejik ve taktik düzeylerini kontrol etme yeteneklerini açıkça yansıtıyor” dedi.
