Rusya’nın, Suriye’den Çekilmesinin Olası Nedenleri ve Sonuçları.

Yazan  15 Mart 2016

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Suriye’deki askeri gücünün büyük bir bölümünü çekme kararı alması uluslar arası arenada sürpriz bir hamle olarak değerlendirildi. Bu çekilme kararı sonrasında Suriye’deki çatışma durumu ve geleceği ile Türkiye’yi nasıl etkileyebilir. İşte Beş ana başlık altında Rusya’nın Suriye’den çekilmesinin olası neden ve sonuçları. 1. Rusya’nın Suriye’deki askeri varlığının geri çekilmesi ne zaman başlayacak? Rus askerlerinin Suriye’den geri çekilmesi 15 Mart 2015 tarihi ile başladı. Ancak bu geri çekilmenin hangi hızla gerçekleşeceği ve ne kadar bir süreyi kapsayacağı henüz netlik kazanmadı. 2. Rusya Suriye’den Tamamen mi Geri Çekilecek?. Rusya Suriye’den tam anlamıyla geri çekilmiyor. Lazkiye ve Humeymin’deki hava üsleri ile Tartus’taki deniz üssünü boşaltmayacak ve buradaki Rusya’nın askeri varlığı devam edecek. Gerektiğinde Rusya bu üsler aracılığı ile Suriye’deki müdahale imkanını koruyacak. Nitekim Putin de Rus askerlerinin tamamıyla değil de büyük bir bölümü ifadesini kullanması bu tezi desteklemektedir. Diğer taraftan Rusya Savunma Bakan Yardımcısı da yaptığı açıklamada, Rusya Hava Kuvvetleri’nin Suriye’deki hava saldırılarına devam edeceğini söyledi. 3. Putin’in Sürpriz Çekilme Kararının Nedeni Ne Olabilir?. Rusya’nın Suriye’den çekilme kararı alması, öncelikle bu ülkenin Ukrayna, Gürcistan ve son olarak da Suriye’deki askeri operasyonları ile zorba devlet haline gelen imajını uluslar arası arenada yeniden büyük devlete çevirmeyi amaçlamaktadır. Rusya’nın askeri olarak Suriye’de daha pasif hale gelmesi, diplomatik alanda Moskova’nın elini güçlendirecek bir adım olarak gözükmektedir. Putin Cenevre’de başlayacak olan Suriye barış görüşmelerinde Suriye’deki taraflardan birisi olmak yerine tarafsız büyük bir ülke olmayı tercih etmektedir. Bu geri çekilme Putin’i diplomatik alanda daha fazla bir söz sahibi yapacak bir hamle olarak değerlendirilebilir. Siyasi açıdan geri çekilmenin ikinci verdiği mesaj ise, Cenevre barış görüşmelerini artırmak olarak nitelendirilmektedir. Putin, Rus askerlerini çekme kararını tam da Cenevre’de görüşmelerin başlamasından önce gerçekleştirmesi, Suriye konusundaki uluslar arası platformlarda yapılacak olan görüşmelerde konunun siyasi yönden çözülme şansını da arttırmış oldu. Diğer bir taraftan çekilme kararı bir yönden Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’a da bir mesaj niteliği taşımaktadır. Nitekim Esad geçtiğimiz hafta içerisinde yaptığı açıklamada sonuna kadar savaşırım ifadelerini kullanmış ve bu ifade Moskova nezdinde büyük bir rahatsızlık yaratmıştı. Rusya’nın Suriye’deki askeri varlığını geri çekme kararı orta vadede Esad’ın yerine başka bir yönetim gelebilir mesajı olarak da algılanabilir. Ekonomik açıdan da petrol fiyatlarının düşmesi sonucu Rusya’nın içine girdiği ağır ekonomik krizin de Rusya’nın Suriye’den çekilmesinin ana nedenlerinden birisi olarak da yorumlanabilir. Bu sebeple Rusya, Suriye’deki aktif askeri operasyonların getirdiği ağır mali yükü bir nebze olsun azaltmayı planlamış olabilir. 4. Rus Askerlerinin Geri Çekilmesi Suriye’deki Durumu Ne Yönde Etkiler?. Rusya son 6 ay içerisinde Esad rejimine verdiği destek ile alandaki çatışmaların seyrini değiştirdi. Rusya’nın Suriye’deki çatışmalara dahil olması ile Şam yönetimi savunma pozisyonundan saldırımı pozisyonuna geçti. Rusya’nın Suriye’den çekilmesi Esad’ın güçsüz kalacağı anlamı taşımamaktadır. Zira Hizbullah aracılığı ile İran yönetimi halen alanda Esad’ın yanında yer almaya devam etmekte ve üstelik gerektiğinde de Rusya da Suriye’deki mevcut hava üsleri ile çatışma denklemine yeniden müdahale etmek imkanını korumuş olacaktır. 5. Rusya’nın çekilmesi Türkiye’nin Suriye Politikasını Nasıl Etkiler?. Putin’in Rus askerlerini geri çekmesi, Türkiye’nin tıkanma noktasına gelen Suriye politikası açısından bir psikolojik rahatlama sağlayacaktır. Ancak alanda çok büyük bir değişimin yaşanması beklenmemektedir. Zira Rus Hava Kuvvetleri Suriye’de kalmaya devam edecektir. Türkiye’nin Suriye hava sahasında yapabileceği herhangi bir operasyonlarda Rus uçakları ile karşılaşma olasılığı devam etmektedir. Rus askerlerinin Suriye’den çekilmesinin bir etkisi de PYD/YPG açısından olabilir. PYD/YPG’yi terörist örgüt olarak ilan eden Türkiye bu örgütün Rusya ile alanda ittifak içerisinde olduğunu belirtmektedir. Bu bağlamda Rusya’nın askerlerini geri çekmesi PYD/YPG arasındaki ittifakın daha az görülmesine olanak sağlayacaktır ancak diğer bir taraftan bu durum siyasi açıdan Türkiye’yi daha da zorlayacak gibi görünmektedir. Zira alanda çatışan bir taraftan dışarıdaki üçüncü ülke durumuna geçen Rusya’nın terör örgütü PYD/YPG’nin diplomasi masasında güç kazanmasına neden olabilir.//

Yücel Tünel

21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü
Bilimsel Danışmanı

 

ÜYE GİRİŞİ

Şifremi unuttum
  1. SON MAKALELER
  2. ÇOK OKUNANLAR

Ersin Dedekoca   - 06-05-2024

Son Bağdat Seferi ve Çok Taraflı Sorunlar

Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, 13 yılın ardından geçtiğimiz hafta başında Irak'ı ziyaret etti. Erdoğan Bağdat'ta Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid ve Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ile ve ayrıca Erbil'de Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başbakanı Neçirvan Barzani'yle görüştü. ...