Irak'ın küçük bir kopyası olan Kerkük'te dengeler ve kontrol 24 saat içinde değişti.
KERKÜK'TE İRAN MÜDAHALESİ
Ve dünden buyana Kerkük'te olanların arkasında İran olduğunu söylemeliyiz. İran'ın bu denli sert müdahil olmasında da ABD Başkanı Trump'ın yeni İran stratejisinin tetikleyici olduğu görülmelidir. Kerkük'e yönelik operasyondan bir gün önce general Kasım Süleyman Haşdi Şabi'nin başına getirildi. İran ve Bağdat hükümeti bu hareketle aslında bugüne kadarki yanlış politikalarıyla (ayrı makaleler ve kitaplar yazacak kadar uzun bir konudur) Barzani'ye bağımsız bir devletin yolunu açacak ortam yaratan mevcut Türk hükümetine de büyük hareket serbestisi sağlamış oldu. Ve sonuçta Irak'ta bağımsız Kürdistan hayalinin yeniden ertelenmesine, belki de belli ölçüde sönümlenmesine yol açacaktır, bu da Türkiye'nin lehine bir durum.
İSRAİL/ABD'DEN ASİMETRİK KARŞILIK GELEBİLİR
Bu gelişme kuşkusuz İsrail/ABD'nin Irak planlarını da bozdu. Dolayısıyla İsrail/ABD'nin yeni güçlü bir hamle yapması beklenmeli. Bu ne olur bilinmez, ancak asimetrik bir hamle olacaktır. İsrail/ABD'nin ne yapalım omadı deyip vazgeçeceklerini beklemek hayal olur. Mutlaka durumu çevirmek için zorlayacaklardır. "İsrail/ABD'nin hamlesinin ne olabileceğine yönelik olarak bölge ülkeleri kafa yormalı alternatif karşı planlarını hazırlamalı, aksi durumda bugünün kaybedeni gibi gözükenler yeniden kazanan konumuna gelebilir" şerhini düşerek devam ediyorum. İran ise bu hamlesiyle ABD'yi Irak'ta bir kez daha yendi.
GÜNÜN KAYBEDENİ BARZANİ, IKBY BÖLÜNEBİLİR, DİKKAT EDİLMEZSE PKK'NIN ÖNÜ AÇILIR
Günün en büyük kaybedeni Barzani'nin IKBY'de iktidarı da kaybetmesi ihtimali artmıştır ve İran yanlısı KYB veya KYB-Goran iktidarı sanki daha büyük olasılık olarak ufukta gözükmektedir. Bu durum ister istemez önümüzdeki günlerde bir iktidar mücadelesini ortaya çıkaracaktır. Bu iktidar mücadelesi KYB-Goran kontrolündeki bir IKBY'de bölünmeyi yani KDP ve KYB kantonları oluşması sürecine de dönüşebilecektir. Ancak bu durum PKK terör örgütüne daha fazla imkan ve ortam da verebilir, hatta PKK da KYB-Goran iktidarının adeta küçük ortağı bile olabilir.
Barzani bugün büyük oranda kaybetti çünkü kişisel hırsı nedeniyle gözünü kan bürümüştü ve başka birşey göremiyordu, nerde duracağını kestiremedi, halbuki referandum öncesi kendisine yapılan ABD teklifini kabul etseydi önü açıktı, bağımsızlık adeta cepteydi. Ancak bunu göremeyecek kadar gözü kararmıştı. Ayrıca ABD'nin destek vaadlerini (iki gün önce Kerkük semalarında alçaktan uçan Amerikan uçaklarıyla verilen mesaj gibi) yanlış yorumlayıp sınırsız zannetti ve kaybetti. Ancak Kerkük'teki son gelişmelerle, ki hep söyledik Kerkük IKBY'nin bağımsızlığının ağırlık merkeziydi, petrol sahalarıyla birlikte Kerkük olmadan bağımsızlık mümkün değildi tüm tarafların mücadelesi Kerkük içindi ve darbe oraya geldi, Barzani orayı şimdilik kaybetti. Şimdilik diyoruz çünkü ABD'nin Barzani üzerinden gerçekleştirmek istediği planlarına yeniden ivme kazandırabilmek için yukarıda belirttiğimiz gibi bir hamle yapması muhtemeldir. Örneğin, en masum hamleyle, ABD'ni de telkinleriyle Irak anayasının bazı maddleri öne sürülerek Bağdat yönetimi bir müzakere masasına çekilirse Barzani tarafının ümitleri yeşerebilir. Diğer taraftan sahadaki hareketlere bakıldığında tarafların İŞİD tehdidi/saldırısı öncesi yani Haziran 2014 öncesindeki pozisyolarını almaya daha doğru gittiklerini, ancak merkezi yönetimin anayasal yetkilerini daha etkili şekilde kullanacağını, Bağdat'ın psikolojik üstünlüğü elinde tutacağını, eğer Erbil'in öne sürdüğü sorunlarla lgili bir müzakere yapılacaksa onun bu şartlar altında yapılacağını görmeliyiz.
PSİKOLOJİK ÜSTÜNLÜK BÖLGE ÜLKELERİNDE, HAMLE SIRASI TÜRKİYE'DE, HEM DE DERHAL
Bu olasılık akılda tutularak, Kerkük'te bugün yaşanan gelişmelerle birlikte bağımsız Kürdistan ve Kürt/PKK koridoru bağlamında psikolojik üstünlüğün bölge ülkelerine geçtiği görülmelidir. Bunu somut sonuçlara dönüştürebilmek için İran ve Bağdat hükümetinden sonra Türkiye'nin yapması gerekenler de vardır. Türkiye hiç vakit geçirmeden Fırat doğusundaki PKK/YPG hedeflerini vurmalı (vurmak için bir çok gerekçemiz var) PKK'nın dengesi bozulmalı, böylece bugün Kerkük'te Barzani ile başlayan PKKistan koridoru hayaline artık PKK'nın en güvenli sığınağı ve ağırlık merkezi olan Suriye kuzeyinde de darbe vurulmalı, koridorun çöküşü hızlandırılmalıdır.
Yani İran'ın Irak'ta Peşmergeye yaptığını Suriye'de PKK/YPG'ye Türkiye yapmalıdır. Çünkü Kerkük'ün Irak ordusunca kontrol alınmasından önceki görüntüler bir kez daha göstermiştir ki kavga ettikleri ve anlaşamadıkları algısının aksine PKK'lı teröristler ile Peşmergeler yanyanadır, yani Kürt/PKK ya da PPKistan ya da ABD/israil koridoru için birlikte hareket etmektedir, dolayısıyla darbe her ikisine de aynı anda vurulmalıdır. Böylece bölge ülkelerinden toprak kopararak ya da işgal ederek bağımsız bir Kürdistan kurmaya yönelik bölücü ideolojiye de darbe vurulmalı, teröristlerin umutları yok edilmeli, dağılmalarının önü açılmalıdır. Tabi bu arada IKBY bölgesinde oluşacak durum için, ABD'den gelebilecek perde arkası tehditlere rağmen, Türkiye İran ile işbirliğini sürdürmeli, bu kapsamda bölgede Türkmenlerin statülerini ve haklarını garanti alacak bir yapının oluşmasını bir numaralı gündem maddesi olarak ele almalıdır. Bunun yanında, Kerkük'ün Bağdat gibi tek başına özel statülü bir bölge haline getirilmesi süreci için İran ve Bağdat yönetimiyle süratle bir işbirliği mekanizması geliştirilmelidir. Türk hükümeti ayrıca, Barzani yönetimiyle yakın ilişkiler kurmanın açılım politikaları, PKK ile müzakere süreci, kumpas davaları, FETÖnün cemaat olduğu zamanlardaki ilişkiler gibi hatalar zincirinin bir parçası olduğunu görmelidir.
Türkiye'nin bu hamlesi hem Şam yönetiminin hem de halen İdlib'te El Nusra'ya karşı operasyon yürütürken aklı Afrin'de olan Türkiye'nin elini rahatlatacaktır. İdlib operasyonu yapılması gereken bir hamledir ancak Suriye kuzeyindeki diğer alanlara müdahale için İdlib opeasyonunun sonucunu beklemek Suriye kuzeyindeki koridorun (PKKİstan) denize çıkışı olmasa da oluşumunun tamamlanmakta olduğunu görememektir. Dolayısıyla şimdi derhal müdahale edilmezse geç kalınacaktır. Strateji en genel tanımıyla doğru zamanda doğru yerde doğru vasıtayı kullanmaktır. Yıllar sonra Türk hükümetinin eline sınırlarının hemen dibinde Türkiye'nin bekasına tehdit oluşturacak PKK'nın terör koridoru ya da devleti oluşturma hayalini ortadan kaldırmak üzere uygun ve doğru strateji için fırsat gelmiştir, bunu iyi değerlendirmelidir.
