Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen arasındaki uzun ve zorlu görüşmelerin sonuna gelindi ve 24 Aralık 2020 tarihinde AB ile Birleşik Krallık arasında geniş kapsamlı bir serbest ticaret antlaşması imzalandı. Bilindiği gibi, 31 Ocak 2020'de resmi olarak Avrupa Birliği'nden ayrılan Birleşik Krallık’ın Birlik ile ticari işbirliğinin ise 11 ay daha sürmesine karar verilmişti.

Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson'ın milletvekillerine gönderdiği ve aşağıda tam metni bulunan 24 Aralık 2020 tarihli anlaşma ise ilk olarak Birleşik Krallık parlamentosunun alt kanadı olan Avam Kamarası'nda 521 Evet oyuna karşı 73 hayır oyuyla onaylandı.

Bu AB ile varılan ticaret anlaşmasını yasaya dönüştürecek bir tasarıydı. Tasarı, günün ilerleyen saatlerinde Lordlar Kamarası'ndan da geçip Kraliçe II. Elizabeth'in de resmi kraliyet onayını aldıktan sonra yasalaştı.

Sürecin tamamlanmasıyla da Birleşik Krallık 1 Ocak tarihi itibariyle geçiş sürecini bitirerek AB'den tamamen ayrılmış oldu. Geçiş süreci sırasında uygulanan ticari işbirliğinin, yeni yapılan anlaşmayla birlikte muhtevası genişledi ve söz konusu anlaşma Johnson'ın ifadesiyle dünyanın en büyük serbest ticaret anlaşmalarından biri haline geldi.

Henüz Avrupa Parlamentosu'nun onayı olmadığı için geçici olarak yürürlüğe giren müstakil anlaşmanın detaylarını ise Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson, parlamento üyelerine gönderdiği mektupta paylaştı.

Anlaşmanın Birleşik Krallık için zafer mahiyetinde olduğuna değinen Boris Johnson, geçen yılki seçimlerde ve referandum sürecinde halka verdikleri sözleri yerine getirdiklerini ve Avrupa Birliği ile karlı bir anlaşma yaptıklarını duyurmuştur. Dünyanın en büyük ticaret ve işbirliği anlaşmasını imzaladıklarını dile getiren Johnson, parlamentoda anlaşmanın oylanacağını ve bu oylamada da destek talep ettiğini bildirmiştir.

Mektubun içeriğinde şu hususlara yer verilmiştir.

- Birleşik Krallık’ın AB yasalarına uyma yükümlülüğü ortadan kalkmış ve Birleşik Krallık gerçek manada bağımsız bir ülke niteliği kazanmıştır.

- Yapılan anlaşma sıfır tarife ve sıfır kotaya dayalı AB ile yapılan ilk serbest ticaret anlaşmasıdır

-AB ile organize suçlarla ve terörle mücadele alanında ve suçluların teslimi ile ilgili konularda mevcut işbirliği devam edecektir.

-Balıkçılık suları üzerinde İngiltere'nin egemenliği kendisine ait olmuş ve mevcut kota yarıdan üçte ikiye yükselmiştir

-Anlaşma ayrıca Birleşik Krallık vatandaşları için de seyahatlerde ve vizelerde kolaylık içermektedir.

 Mektubun tam metni ise aşağıdadır;

Başbakan   

24 Aralık 2020

Değerli meslektaşım,

Bugün, Hükümetin AB ile gelecekteki ilişkimiz hakkında müzakerelerimizi tamamladığını duyurmaktan memnuniyet duyuyorum. Birleşik Krallık için mükemmel bir anlaşma yaptık. Bu anlaşma, İngiliz kamuoyunun referandumda ve geçen yılki Genel Seçimlerde verdiği oyu tam olarak yerine getiriyor. Söz verdiğimiz gibi, yasalarımızın, sınırlarımızın, paramızın, ticaretimizin ve balıkçılığımızın kontrolünü geri alıyor ve Avrupa Mahkemesinin tüm rollerine son veriyoruz. Birleşik Krallık, 1 Ocak 2021'de siyasi ve ekonomik bağımsızlığa sahip olacak ve artık Avrupa Birliği'nin tamamen dışında bir ülke olarak gelişecek.

Bugün güvence altına aldığımız anlaşma:

- AB hukukuna değil uluslararası hukuka dayanmaktadır. Avrupa Adalet Divanı'nın rolü yoktur ve Birleşik Krallık'ın AB yasalarına uymaya devam etmesi için herhangi bir gereklilik yoktur. Yasalarını tam olarak kontrol eden egemen Parlamentomuzla gerçek anlamda bağımsız bir ülke olacağız. 

- Bu antlaşma, AB'nin şimdiye kadar kabul ettiği sıfır tarifeye ve sıfır kotaya dayanan ilk serbest ticaret anlaşmasıdır ve bu İngiltere'nin her yerindeki aileler ve işletmeler için harika bir haber. İşletmeler sorunsuz bir şekilde ticarete devam edebilecek ve insanlar Avrupa'dan tarifesiz mal almaya devam edebilecek.

Anlaşma, ekonomimizi koruma ve geliştirme taahhüdümüzü güvence altına alıyor ve işletmeler arasında yeni ve devam eden yatırımları destekleyen, profesyonel hizmetler ve işe yarar hizmetler dahil olmak üzere geniş bir kilit hizmet sektörü kapsamında sürekli pazar erişimi sağlıyor. Bu aynı zamanda, iş seyahatinde olanların kısa vadeli ziyaretler için AB ve Birleşik Krallık arasında kolayca hareket edebilecekleri ve finansal hizmetler konusundaki anlaşmanın finansal istikrarı ve tüketicinin korunmasını sağladığı anlamına gelir.

Anlaşma, AB'ye kurallarımızın üzerinde herhangi bir ay süre tanımadan yüksek iş gücü, çevre ve iklim standartlarını sürdürme taahhüdümüzü yerine getiriyor.

Bu, bizim kendi modern sübvansiyon sistemimizi tanıtmamıza olanak tanıyor böylece işletmelerin büyümesi ve gelişmesi için İngiltere endüstrilerinin çıkarlarına en uygun şekilde daha iyi destek verebiliyoruz. AB Devlet Yardımı rejiminin dışında olacağız.  

Anlaşma, bu Hükümetin vatandaşlarının emniyet ve güvenliğine öncelik verme birincil amacını desteklemektedir. Anlaşma ayrıca Kolluk kuvvetleri konusunda modern bir işbirliği sunarak, ciddi organize suçlarla ve terörle mücadelede etkili bir şekilde mücadele etmeye, halkı korumaya ve suçluları adalete teslim etmeye devam etmemizi sağlar. Ayrıca, COVID-19'un yayılmasıyla mücadelede birlikte çalışmaya devam etmek de dahil olmak üzere, siber güvenlik ve sağlık güvenliği gibi ortaya çıkan güvenlik sorunları konusunda Birleşik Krallık ve AB arasında gelecekteki işbirliğini sağlamaktadır.

- İngiltere'nin balıkçılık sularımız üzerindeki egemenliğini tanır ve bizi, İngiliz balıkçıların kırk yıldan fazla süredir karşılaştığı eşitsizliği alt üst ederek, balıkçılık filomuzu yeniden inşa etme ve kotaları artırma konumuna getirir. Beş yıllık geçişin sonunda sularımız üzerinde tam kontrole sahip olacağız ve İngiliz balıkçılar için mevcut olan balık miktarı yarıdan üçte ikiye yükselmiş olacaktır.

- Birleşik Krallık'ın belirli AB programlarına katılımını sağlar, Birleşik Krallık'ı bir bilim ve araştırma süper gücü haline getirme taahhüdümüzü ilerletir ve manifestoda Horizon Europe programına, ayrıca Euratom Araştırma ve Eğitim programına ve Kopernik uzay programına katılma taahhüdümüzü yerine getirir.

Ve bu anlaşma vatandaşlarımıza ulaşmakta ve günlük hayatımızı kolaylaştırmaktadır.  Havayolları ve nakliyeciler için, onlara kesinlik sağlayan ve insanlara iş ve tatiller için kolayca AB'ye ve AB'den seyahat etme olanağı veren düzenlemeleri, AB'de seyahat ederken sağlık hizmetlerine erişim dahil Birleşik Krallık vatandaşları için pratik faydalar sağlayan bir sosyal güvenlik anlaşmasını hem de fiyatları düşürmeye yardımcı olarak tüketicilere fayda sağlayacak enerji anlaşmalarını içerir.

- Son olarak anlaşma, bütün Birleşik Krallık’ın iç pazarının bütünlüğünü ve Kuzey İrlanda'nın içindeki yerini korur.

Bunun, benzeri görülmemiş koronavirüs pandemisinden herkesin etkilendiği bir zamanda, işletmeler için bir değişim dönemi anlamına geldiğinin farkındayız. Ancak bu, Birleşik Krallık için işleri farklı ve daha iyi yapmak ve 21. yüzyıl boyunca artan refahımızın planını oluşturmak için eşsiz bir fırsat.

Birleşik Krallık'ın AB ile olan yeni ticaret ilişkisinden yararlanmak için, işletmelerin yıl sonunda getireceği değişiklik ve fırsatlara hazırlık yapmaya devam etmesi çok önemlidir. Birleşik Krallık yine de Tek Pazar ve Gümrük Birliği'nden ayrılacak, bu da önemli bir değişiklik anlamına geliyor. Bu nedenle yerel işletmeleri, değişiklikleri kontrol etmek için www.gov.uk/transition adresini kontrol etmeye teşvik ederim.

Elbette, bu anlaşmayı onaylamada Parlamentonun önemli bir rolü de var. Şimdi, Gelecek İlişkiler Yasa Tasarısını Parlamentoya getirmek için hızlı bir şekilde çalışacağız, böylece AB ile yeni ilişkimizin 1 Ocak'ta gerçekleşmesini sağlayabiliriz. Parlamentoyu geri çağırır çağırmaz, Hükümetin niyeti, Gelecekteki İlişkiler Yasa Tasarısının aşamaları da dahil olmak üzere, uzaktan katılımı önemli işlemlere genişletmek için bir önerge sunmaktır. Vekaleten oylama da mevcut haliyle devam edecek.

Birçok kişi bu anlaşmanın yapılamayacağını veya mevcut zamanda imkansız olduğunu söyledi . Bu görüşlerin yanlış olduğunu kanıtladık. Ülkemizdeki herkesi ilgilendiren çok çeşitli konularda, rekor sürede ve çok zorlu koşullarda , dünyanın en büyük ticaret ve işbirliği anlaşmasını kabul ettik . Müzakere ekibimiz olağanüstü bir iş çıkardı.

Artık bizim için bitti.  2021, Küresel Britanya'nın dünyanın geri kalanı için ne anlama geldiğini gösterme fırsatımız olacak; yeni pazarlarla ticaret anlaşmaları yapmak, kendimizi yasal ve serbest ticaret yapan bir ulus olarak yeniden kanıtlamak; ve dünyada iyilik için bir güç olarak hareket etmek. Yeni yılı tamamen egemen bir ulus olarak karşıladığımız için, bu büyük yeni anlaşmada beni destekleyeceğinizi umuyorum. 

Tüm Parlamento Üyeleri ve Eşlerine.

Yararlanılan Kaynaklar:

https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-55422535

https://www.aa.com.tr/tr/dunya/ingiliz-parlamentosu-abyle-yapilan-ticaret-anlasmasina-onay-verdi/2094176

https://www.mirror.co.uk/news/politics/brexit-deal-eu-becomes-law-23242366

https://www.bbc.com/news/uk-politics-55493437