İnsanları bir süredir esir alan virüsün etkisinin zihinlerde ve fiziki yapılarda azalmaya başlamasıyla hayata yeniden başlama ikliminin hazırlıklarının insan psikolojisine yansıması tüm boyutlarıyla toplum davranış farklılıklarıyla gözlemlenmektedir.
Zaman ve mekan kavramlarının anlamını değiştiren çağımızın teknolojik ürünleri internet, cep telefonu, hızlı ulaştırma araç ve sistemleri gözle görülmeyen bir virüs nedeniyle tarih boyunca insanlığın geliştirdiği medeniyetlerin birikimi ile hayatı durduran virüsün üstesinden gelemediğinin farkına varmıştır. Oysa her şeye hükmeden her şeyi yapabilen küresel dünyanın insanı şimdi hem de gözle görülmeyecek kadar küçük bir şeye karşı aciz kalma durumuyla yüz yüze gelmiştir. Her şeyin üstesinden gelebilen insan için bu acizliğin farkına varmak herhalde insanlık için önemli bir dönüm noktası olması gerek.
Biteviye devam eden hayatın akışına yetişmek için sürdürülen yaşama savasının gürültüsü içerisinden birden bire durdurulan koşuşturma ile büyük şehirlerin kargaşasından sessizliğe gömülen bir hayata geçişin gizemi ile irkilen insanoğlu uzun süre ne olduğunu anlamaya çalışmakla geçirdiği zamanının büyük bir bölümünü alışık olduğu kulağındaki şehrin uğultusunun kaybolmasıyla irkilmişti. Bir şeyler olmuştu görülmeyen bir düşman herkesi kontrolü altına almış ama insan sahip olduğu en büyük gücü olan aklına müracaat ederek bunun ne olduğunu öğrenmeye çalıştı. Ancak, daha önce böyle bir şey ile karşılaşmadığının farkına vardı. Geliştirdiği tekniklerle düşmanı geri püskürtecek araçlarını kullandı baktı ki işe yaramıyor en iyi mücadelenin yeni düşmana karşı görünmemek olduğunu fark etti ve evine çekildi. Bu bilmediği ve daha önce muhatap olmadığı bu yeni can düşmanına karşı daha etkin mücadele araçları geliştirmek için zaman kazanmaya çalıştı. Bilimi kendisine rehber edinerek yaptığı çalışmalarda geçen zaman içinde elde edilen bilgiler ışığında mücadelede kazanımlı çıkacağını anlayarak hayata yeniden kaldığı yerden başlama kararı aldı.
Gecenin karanlığından tan yerinin ağarmasını bekleyen küresel dünya hayatın tüm olumsuzluklarına rağmen yaşama sevincinin beklentisi ile yeni güne başlama heyecanını yaşamaktadır. Gün doğuyor, hayat başlıyor. Ancak, eski davranışı bir kenara bırakıp yeniye uyum sağlama çekingenliği içerisinde titreklik ile bezenmiş çabaların sürekliliği yeninin yerleşme süreçleri akımı içerisinde yoluna devam ediyor.
İnsanoğlu eski hatıralarını özlediğini hissederken eskinin de eskide kaldığını fark ederek yeni hayata başlama çabaları sergiliyor. Ne var ki eskisi gibi değil yeniye ve yeni davranış ve alışkanlıklar geliştirmek için yeni hayata uygun olarak bir hayat tarzı geliştirmek gerek olduğunu da görüyor. Bu hayatın yeniden tasarımlanması hadisesi olacak. Çalışma hayatından tüm diğer faaliyet alanlarının hukukuna kadar ilerideki dönemde sürdürülebilir bir yeni hayat tasarımı inşası gerekecek olduğunu da görüyor
Her ne olursa olsun yaşanan kâbusu atlatıp hayata yeniden başlama sevinciyle yeni güne başlama heyecanı her geçen gün bir öncekinden daha baskın hale gelen alışık olduğu hayatı sürdürme isteği toplumları heyecanlandırmaktadır. İnsanların yaşamaya alışık olduğu hayata yeniden kavuşma beklentisi heyecanını ve özlemini artırmaya devam ediyor. Varlığına saldırıda bulunan düşmana karşı tedbiri elden bırakmama isteğiyle tedrici hayati faaliyetlerin sürdürülmeye çalışılması evde kalanları içten içe heyecanlandırmıyor değil.
Evde alışık olmadığı bir hayattan sıkılan küresel dünyanın insanı alışkın olduğu hayata bir an önce dönmenin özlemini çekmektedir. Serbest hareket edebilme hürriyetini kazanıp dışarılarda dolaşmak istemekte alışveriş merkezlerine kendisini atmak, rahatlamak ve çocuklar gibi hissiyat içinde olmak istemekte. Belki de bireyin bunların hiç birine ihtiyacı yok ama sınırlama var olduğu sürece içinden ona karşı gelme hür olma isteği içini içine sığdırmamakta olduğunu da derinden hissediyor.
Kendisi için kurguladığı dünyasında istediği zaman dışarı çıkıp gönlünce dolaşmak istemekte olmasa bile sınırlamaların olduğunu hissetmek itememekte diğer yandan alıştığı tüketme zevkini yaşamak istemekte olduğunu için duygularına yansıdığında fark etmekte. Yıllardır sahip olduğu her şeyi hızla tüketme alışkanlığını evde kapalı kaldığı süre içerisinde kaybetmenin hezeyanını yaşamakta sahip olduğu anda hazzı biten ve yenisini alıp onu da tüketen ve bitmeyen yeni istekler karşılanamaz durumda olduğunu iç dünyasında yaşamakta. Dizilerin birinci bölümü başlamasıyla son bölümde dizi nasıl bitiyor sorusunu kendisine soran hızlı yaşama ve tüketme alışkanlığının karşılanamaması sendromu çok sevdiği oyuncağı elinden alınan çocuk psikolojisiyle birey isyan etmektedir.
Hayatın değişmeye başlayan tüm yapıları içerisinde uzayan evde kalma süreçlerinde görünmeyen düşmana karşı kendisini korumaya alan insanoğlu evde kaldığı sürenin artmasıyla birlikte dış dünyada çıkamadığı seyahate kendi iç dünyasında çıkma fırsatı yakaladı bu süreçte. Bireyin kendi iç dünyasına yapacağı seyahat eli boş dönülmeyen insan için tek seyahattir. İç dünyaya yapılan seyahat bireylerin ufkunun gelişmesine fırsat sağlarken hayatında o güne kadar ne yaptığını iyileriyle yanlışlarıyla geriye dönüp bakmayı sağlayan faydalı bir analiz imkânını yakalaması ve kazanmasına vesile olmuştur. Hayat tecrübesinin birikimini yeni dönemde daha etkin kullanmasını bireye aktarabilme fırsatı verdiği için önemli bir başlangıcı da ortaya koymaktadır.
Kendi varlığını koruma niyetiyle savunma amaçlı eve kapanma sürecinde birey alışveriş merkezlerine tüketim alanlarının albenisinin cazibesinden uzaklaştıkça tüketim alışkanlığı zorunlu ihtiyaçların karşılanması noktasına taşınmıştır. Birey bu süreçte reklamların ve pazarlamacıların parıldayan ışıklar içerisindeki davetkarlığından kurtulmanın rahatlığıyla kendisine sunulanı her tüketim ürününü satın almadan da yaşayabileceğini fark etti.
Evde kaldığı dönemde zaman geçtikçe kendine gelen, farkındalığı her geçen gün biraz daha artan küresel dünya insanı geçici bir seraptan yeni bir dünya kurma arayışına başlamıştır. Artık eskisi gibi tükettikçe mutlu olmayan sürekli yenisini isteyen her şeyi hızla tüketen hız ve haz çağı dönüşüme uğrayıp hızı teknolojik bilgi üretim ve aktarımında ama hayatı olması gerektiği gibi yavaşlatarak az ama kaliteliye sahip, rüküş değil zarafette, sadeliğe ulaşmak şekline dönüşüme evrilmesi beklentileri birey için artarak devam eden alışkanlıkları arasına katılmıştır.
Sahip olunduğunda değeri kaybolan yenisinin beklentisi üzerine kurulu hız ve beklenti süreci küresel dünyanın insanını sürekli çalışmaya yönelten istekleri karşılama dönemi bulaşıcı hastalığın hayatı durdurmasıyla bireyi dinlenmeye ve muhakeme yapmaya zaman ayırması gerektiği uyarısına muhatap kılması birey için engin bir ufuk açılımı sağlamış olabilir.
Yola devam etmek için bazen durup dinlenmek ve gidilen yol üzerinde düşünmek gerek. Bu açıdan farkına varmak insan için oldukça anlamlı. Etrafa bakmak, kendine zaman ayırmak, düşünmek etraflıca analiz, sentez yapmak ve ne yaptığını ne yapacağını ve ne yapması gerektiğini ölçmek, biçmek düşünen insan için önem taşımaktadır. Virüsün eve kapayarak insanlığa sağladığı beklide en önemli artı değer durup geriye dönüp bakma fırsatı vermesi olabilir.
Gelinen noktada bir taraftan insanların alışık oldukları davranış biçimlerini değiştirerek kendilerini virüsten korumaya çalışırken diğer taraftan üretim fonksiyonlarını devam ettirmek için görevlerini sürdürmeye başlamalarıyla hayatın akış seyri bu süreçte üretim maliyetlerini artıracaktır.
Öğrenmeyi öğrenen insanlar bu yeni dönemin hayatta kalma tekniklerini en ucuz maliyetle yeniden şekillendirme mimarisini de planlama başarısını kısa sürede başarması beklenmektedir. Yeni dönemde maliyetler bir miktar artacak olsa da bir süre sonra maliyetleri küresel dünyanın rekabet ortamına uygun hale getirmesi beklenir. Akıl, bilgi, birikim sayesinde müteşebbisler maharetlerini ortaya koyarak küresel dünyada rekabet edecek ürünü verimliliği artırarak sağlayacaklardır.
Öğrenmeyi öğrenmek insanın sahip olduğu akıl sayesinde kendisine araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile yeni ürün ve verimliliği artırması fırsatını vermektedir. Diğer taraftan mimarisi önümüzdeki dönemde şekillenecek yeni dünyanın yeni yapılanmasında bireyler ve toplumlar nasıl görevler üslenecekler. Tüm bunlar yeni dönem ve yeni hayat için bilinmezleri ortaya koymaktadır.
Küresel dünya; kültür, sanat, bilim ve teknolojiye toplumlar olarak ne kadar katkı sağlıyor olacak. Aynı zamanda toplumlar nüfusa oranla dünya GSYİH’dan ne kadar pay alıyor olacak. Küresel dünyada üretilen ekonomik büyüklükten hakkaniyet ölçülerinde pay alabilecekler mi? Eğitim seviyesi, toplumların entelektüel sayısı elde edilen katma değerden hakkaniyet ölçülerinde yararlanabilecekler mi? Ülkeler olarak beklentiler beşeri sermaye ve diğer kaynaklar yeterli mi? Değilse ne yapmak gerekecek. Sorular çoğaltılabilir. Aynı dünyada yaşayan insanlar, toplumlar ve devletler için bu sorular sorulabilir ve sorulmalı da. Tasarımlanacak yeni dünyanın organizasyonel yapısı şekillenirken bunların ortaya konulması açısından sorular önemli görülmelidir. Dünya eski dünya değil küresel olarak kader birliği var. Küreselleşen dünyada ortaya çıkan problemlerin ortaklaşa çözülmesi kültürünün geliştirilmesi son yaşanan küresel tecrübeyle anlaşılmıştır.
Yeni dünyaya yeni bakış açısıyla yeni açılımlarla birlikte yaşayacağımızı unutmadan yeni bir hayat inşa etmemiz gerekmektedir. Neo liberalizmin dayattığı gibi gelir dağılımındaki uçurum devam etmemeli buna bir çözüm bulunarak yeni dönemi herkesin üretimdeki payını ürettiği kadar hakkaniyet ölçülerinde almasını sağlayacak bir sistem kurulmalıdır.
Yeni dünya kurulurken küresel dünyada virüs nedeniyle verilen arada yukarıdaki soruları belirleyip yeni kurulan dünyadan beklentileri karşılayacak organizasyon yapılarını kurup bu organizasyonların başarılı sonuç vermesi için araçların ihtiyaçlara uygun tedarikinin sağlanması kurulacak ve daha iyi yaşanabilir dünya için önem taşımaktadır.
Tüm boyutlarıyla düşünülüp tasarımlanmış organizasyonlar başarıyı getirir. Verimlilik yaşadığımız dünya için çok önemli bir kelimedir. Bundan sonra da çok önemli olmaya devam edecektir. Var olan kaynakları en etkin bir biçimde bir araya getirerek sonuç alma yetkinliğini organizasyon ortaya koyar. Beklenen bu organizasyonu bencillik yapmadan küresel dünyanın insanı elbirliği ile başarmalıdır.
Küresel dünya için anlamlı olan gelişmeler insan ömrü içinde kısa bir süreyi ifade etse bile son yaşanan tecrübeler tasarımı başlanan yeni sosyal hayatın inşası ülkemiz insanı için küresel dünyadan hak ettiği refah payını alacak bilimin ışığında demokrasi ve hukukun üstünlüğünü rehber edinen bir anlayışla şekillendirilmenin yolları bulunma çabaları sürdürülmelidir.
Son cümle olarak; bilgi, birikim, donanım yeniçağın belirleyici gücü olacağı için ülkemizin küresel boyutta organizasyon yaparak sanatta, kültürde, demokrasi ve hukukun üstünlüğü ilkelerini evrensel boyutta temsil eden uygulamalarıyla ekonomiyi bilim ve teknolojinin temel prensipleri üzerine inşa ederek yoluna devam etmelidir.
