Avrupa Kemer Sıkma Politikasına Karşı Eylemde
Avrupa'da hükümetlerin kemer sıkma politikası uygulaması nedeniyle onbinlerce Avrupalı Yunanistan, Polonya, İspanya, Portekiz, İtalya, Letonya, İrlanda ve Sırbıstan'da ulusal çapta eylemler yaptı. Hatırlanacağı üzere hükümetlerin kemer sıkma politikaları sonucu milyonlarca kişi işsiz kalmıştı. Hükümetlerin bu politikaya devam etmesi durumunda ise milyonlarca kişinin daha işsiz kalması söz konusu. Avrupa'da birçok kişi bankaların sebep olduğu bu global krizin faturasının işçilere kesilmesinden dolayı rahatsızlar. Kemer sıkma politikasının içeriğine bakmak gerekirse; çalışma yasalarında planlanan değişikliklerle işverenlerin işe alıp işten çıkarma işlemleri kolaylaşmakta ayrıca emeklilik yaşının yükseltilmesi ve kamu harcamalarında ki kesintilerde yer almakta. Şu anda İrlanda ve Yunanistan'da işsizlik rakamları son on yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Son sekiz yıldır ilk kez grevle karşı karşıya kalan ve bu global krizden derin yara alan İspanya ise eylemlerden dolayı şaşkın. İspanya'daki işsizlik rakamlarını belirtmek gerekirse son üç yılda iki katına çıktı.[[1]]
Uluslar arası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's'in, devlet kontrolü altında bulunun İrlanda bankası Anglo Irish Bank'ın tahvil notunu düşürmesiyle değer kaybeden Avro, ABD Merkez Bankası FED'in ekonomiyi canlandırmak için likidite arttırıcı önlemler alacağı beklentisi ve Obama yönetiminin piyasayı canlandırmak için piyasaya para süreceği söylentileri üzerene düzenlenen eylemler ve grevlere rağmen dolar karşısında 27Eylül-1 Ekim haftası son beş ayın zirvesine ulaştı ve Avro/dolar paritesi 1.36 seviyesinin üstüne çıktı. Yatırımcıların güvenli liman olarak gördükleri altın ise hala zirveyi korumaya devam ediyor.
Çin Hükümeti'nden ABD'ye Uyarı
ABD Temsilciler Meclisi, Çin'i para birimi olan yuanı düşük tutup ihracatta avantaj sağlaması nedeniyle Çin mallarına gümrük getiren yasa tasarısını onayladı. Çin'in düşük yuan sayesinde ticaret avantajı sağlaması ve bu sayede ucuz fiyattan pazarlanabilen Çin mallarının Amerikan malları karşısında haksız rekabete yol açtığı savunuluyor. Bu sebepten ABD'nin kendi sanayi sektörünü korumak için böyle bir önlem alma ihtiyacında olduğu açıklaması yapıldı.[2] Şu an yasa Amerikan Kongresi üyeleri tarafından onaylanmış durumda ancak yasalaşması için Başkan Obama'nın imzası gerekiyor. Başkan Obama'nın bu konu hakkındaki görüşü ise Çin hükümetine yuan döviz kurunun düşmesi için aylar önce yapmış olduğu baskıdan dolayı açıkça görülebilmekte. Çin hükümeti ise ABD Temsilciler Meclisi'nin onaylamış olduğu bu tasarının iki ülke arasındaki ilişkileri ciddi şekilde etkileyeceği konusunda uyarıda bulundu ve Pekin hükümetinin tasarıya kararlılıkla karşı olduğu belirtildi.
ABD Temsilciler Meclisi'nin onaylamış olduğu bu yasa tasarısının içeriğini bakmak gerekirse, tasarı ABD Ticaret Bakanlığı'nın olması gereken değerin altında olan kurları yasal olmayan ihracat teşviki olarak değerlendirmesine olanak sağlıyor. Tasarının imzalanması durumunda Çin'li şirketlerin sahip olduğu fiyat avantajından dolayı zarar eden ABD'li şirketler, Çin'li şirketlerden zararlarını telafi etmek için vergi talep edebilecekler.[3]
ABD için çok önemli bir veri olan ve ABD ekonomisinin %70'ini oluşturan ağustos ayı tüketici harcamaları verisi açıklandı. Veriye göre ağustos ayında tüketici harcamaları beklentilerin üstünde yüzde 0,4 arttı. Bu veri ile ABD'nin tekrar resesyona girebileceğine yönelik beklentiler biraz da olsa azalmış oldu. Ancak ağustos ayındaki vergi sonrası gelirlerden yapılan kişisel tasarruf oranı yüzde 5,8'e yükseldi. Bu oran 2007 yılında yüzde 2,1 düzeyindeydi.[4]
Türkiye'nin Oy Hakkı Arttı
IMF'nin yeni yapılanma planı çerçevesi kapsamında gelişmekte olan ülkelerin oy hakkındaki değişiklikler arasında Türkiye'de bulunuyor. Halen üzerinde çalışılan plana göre Türkiye'nin Fon'daki oy hakkı 30'lu sıralardan 20'li sıralara yükseltilecek. Bu plan çerçevesinde gelişmekte olan ülkeler daha çok oy hakkı kazanırken, Avrupa ülkelerinin oy hakkında da kısıntılar gerçekleşecek. Bu planı ABD desteklerken Avrupa ülkeleri ise Fon'da ki güçleri azalacağı için yeni reforma karşı çıkıyor.[5]
TÜİK'in açıklamış olduğu veriler çerçevesinde 2010 ağustos ayında 2009 ağustos ayına göre ihracatta yüzde 9,1'lik ithalatta ise yüzde 20,5'lik artış yaşandı. Böylece ihracat 8 milyar 557 milyon dolar, ithalat ise 15 milyar 437 milyon dolara yükselerek dış açık 6 milyar doları aştı.[6]
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu eylül ayı için enflasyon oranında artış gözleneceğini ancak bunun uzun süre devam etmeyeceğini, enflasyonun ekim ayında tekrar düşüş eğilimi içinde olacağını belirtti. Eylül ayı enflasyonunda ki artışın sebebi ise işlenmemiş gıda fiyatlarındaki yükseliş olarak belirtiliyor.
[[1]] 'Onbinlerce Avrupalı kesintilere karşı yürüdü', http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/2010/09/100929_eu_protests.shtml
[2] 'ABD Kongresi'nden Çin mallarına gümrük tehdidi', http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/2010/09/100930_china_us_trade.shtml
[3] 'Çin'den ABD'ye uyarı', http://bigpara.ekolay.net/M3/haber_detay.asp?id=724720
[4] 'ABD`de tüketici harcamaları arttı', http://bigpara.ekolay.net/M3/haber_detay.asp?id=724927
[5] 'Türkiye IMF`de sıra atlayacak', http://bigpara.ekolay.net/M3/haber_detay.asp?id=724539
[6] 'Dış açık 6 milyar doları aştı', http://bigpara.ekolay.net/M3/haber_detay.asp?id=724696
