Bu sayfayı yazdır

Ukrayna'nın Yeni Devlet Başkanı Pyotr Poroşenko Kimdir?

Yazan  28 Mayıs 2014

25 Mayıs 2014 seçimleri sonrası Ukrayna’nın yeni Devlet Başkanı seçilen Pyotr Poroşenko, Ukrayna’nın “oligarklarından”[1] biridir. Eğitimini uluslararası ilişkiler ve uluslararası hukuk üzerinde tamamlayan Poroşenko, eğitimini bitirdikten sonra ticarete atılarak “çikolata” imalatına başlamış, bu sayede hızla zenginleşmeye başlamıştır. Roshen şeker markasıyla dünyanın 18. çikolata üreticisi haline gelmiştir. 2013’te Putin, AB ile Ortaklık Anlaşması'nın imzalanmaması için Yanukoviç’e baskı yapmaya başlayınca Poroşenko, Rusya’nın Lipetsk şehrindeki fabrikasını kapatma kararı almıştır. Lipetsk şeker(çikolata) fabrikası, Lutski ve Bogdan gibi birkaç otomobil ve otobüs fabrikaları ve “Lenin Demirci” tersanesinin sahibidir. “Beşinci Kanal” televizyon kanalının yanında birçok radyo kanalına ve özellikle “Korrespondent” dergisinin sahibi olarak medya alanında da önemli etkiye sahiptir.

 1,3 milyar dolarlık servetiyle ülkenin 7. zengini olan Poroşenko, Ukrayna yönetiminde önemli görevlerde yer almıştır. İlk olarak devrik Ukrayna Devlet Başkanı Lionid Kuçma destekli Sosyal-Demokratik Partiden 1998’de milletvekili seçilmiştir. 2000’de “Solidarnost/Dayanışma” hareketini kurarak Bölgeler Partisi’nin şekillenmesinde önemli yer almıştır. Ancak 2004’te eski Devlet Başkanı Kuçma’dan yüz çevirerek Viktor Yuşenko’yu desteklemeye başlamıştır. 2002’de Ukrayna Parlamentosu Bütçe Komitesi Başkanı olmuştur. 2004’te Devlet Başkanı olacak olan Viktor Yuşenko’nun seçim kampanyasına sponsorluk yapmış, kendi kaynaklarıyla “renkli devrimi” desteklemiştir. Bu sayede yeni Ukrayna iktidarı, Pyotr Poroşenko'yu  2005’te Ukrayna Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreterliği görevine getirerek ödüllendirmiştir. Yolsuzluk davası nedeniyle görevinden uzaklaştırılan Poroşenko, tekrar parlamentoya dönerek Finans ve Bankacılık Komitesi, ardından Ukrayna Milli Bankası Konsey Başkanı oldu. 2009’de Dışişleri Bakanlığı görevine gelen Poroşenko, bir sene sonra Ekonomik Kalkınma ve Ticari Bakanı görevini üslenmiştir. Bu sayede Ukrayna’nın “AB’yle yakınlaşma” çalışmalarını yürütme fırsatı bulmuştur.

2013’te tekrar milletvekili seçildikten sonra Bakanlık görevlerine son vererek Avrupa’yla Bütünleşme Komitesine geçmiştir. Yanukoviç’e karşı başlayan sokak gösterilerinde “Meydan”ları açıkça finanse etme fırsatı bulmuştur. “Beşinci Kanal”ın sahibi olan Poroşenko,Yanukoviç’e karşı propaganda yapmaya başlamıştır.

Ukrayna krizinin çıkmasından önce Poroşenko’nun ekonomik faaliyetlerinin %40’ını Rusya’da gerçekleştirmekteydi. Ortodoks Hıristiyan olan ve Moskova kilisesine kayıtlı olduğu belirtilen Poroşenko'nun, Vitali Kliçko’dan Devlet Başkanlığı adaylığını satın aldığı iddia edilmektedir. 25 Mayıs 2014’te yapılan Devlet Başkanlığı seçiminden %54 oy alarak seçilen Pyotr Poroşenko, zaferini ilan ettikten sonra yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Avrupa'yla bütünleşmesi gerektiğini savundu. "Ama öncelikli iş, ülkenin doğusuna giderek bölgedeki savaşa ve kaos ortamına son vermek" ifadelerini kullanarak Ukrayna'nın tek ve bütün bir devlet olarak kalmaya devam edeceğini belirten Poroşenko, "Federal yapıolmayacak" ifadesini de kullandı.

En öncelikli çabalarından birinin “Kırım Sorununun” çözülmesi olacağını, yani Kırım’ın geri alınacağını ve Kırım’daki Ukraynalıların güvenliğini koruyacağını söyleyerek, Rusya’yla bundan donra da gerginliğin devam edeceğini göstermiştir. Ukrayna’nın Donbass bölgesine (Donetsk ve Lugansk vilayetlerine) yönelik de politikalarını açıklayana Poroşenko, siyasi pozisyonlarına göre diyaloga hazır olduğunu, çatışmanın diğer tarafındakilerin silahlarını teslim etmeleri durumunda af çıkaracağını, işbirliğine gitmek istemeyenlerle ise görüşmeler yapılmayacağını belirterek, doğu bölgelerine yönelik sürdürülen operasyonları da desteklediğini açıkladı.

Ukrayna’nın yeni Devlet Başkanı Poroşenko seçilir seçilmez, Ukrayna’nın doğu bölgelerinde operasyonlar sert bir şekilde devam etmiştir. Baştan itibaren siyasi kariyerini kendi maddi çıkarları için kullanan ve Ukrayna’nın Batı’yla bütünleşmesi için özel çaba sarf eden ve Batı ülkelerinin desteğini alan Poroşenko’nun Ukrayna politikası, kriz sonrası Kiev yönetiminden farklı olmayacaktır. Bu da Ukrayna krizinin de devam edeceği anlamına gelmektedir.


[1] Oligark, büyük maddi kaynaklara sahip olup, ülke siyasetine doğrudan etki yapabilen ve ülke siyasetini kendi maddi çıkarları doğrultusunda kullanan kişidir.