UKRAYNA'DA SEÇİM SONUÇLARI KESİNLEŞTİ
 Bu sayfayı yazdır

UKRAYNA'DA SEÇİM SONUÇLARI KESİNLEŞTİ

Yazan  10 Şubat 2010
Ukrayna’da, 7 Şubat 2010 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turu sonuçlandı. Ancak seçim sonuçlarının ülkedeki siyasi konjonktürü nasıl şekillendireceği konusu belirsizliğini koruyor.

Zafer Yanukoviç'in

Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda çok az bir farkla Bölgeler Partisi (Partiya Regionov) Başkanı Viktor Yanukoviç galip geldi. Başbakan Yuliya Timoşenko, "Rusya'nın adamı" olarak tanınan Yanukoviç'in çok az gerisinde kaldı. Merkezi Seçim Komisyonu'nca seçim sonuçlarına ilişkin 9 Şubat gecesi yapılan açıklama ile oyların yaklaşık yüzde 99.99'nun sayıldığı, Yanukoviç'in oyların yüzde 48.95'ini, Timoşenko'nun ise yüzde 45.47'sini aldığı duyurulmuştur. Seçmenlerin yüzde 4.36'sı ise oylarını iki aday için de kullanmamıştır. Seçim Komisyonu'ndan yapılan açıklamaya göre seçimlerin resmi sonuçları 17 Şubat 2010 tarihinde açıklanacaktır.[1]

Seçim sonuçları, siyasi analistler için sürpriz olmamıştır. 17 Ocak 2010'da yapılan seçimlerin birinci turunda Yanukoviç yüzde 35, Timoşenko ise yüzde 25 oranında oy almıştı. Birinci tur oylamaya katılan seçmenlerin ekseriyetinin ikinci turda Timoşenko'yu tercih edeceği belirtilmiştir. Bu tercih değişikliği ile ikinci turda iki aday arasındaki oy farkı önemli ölçüde azalmışsa da seçimler yine de Yanukoviç'in üstünlüğü ile sonuçlandı. Seçim sonuçları, Ukrayna halkının, bir anlamda, Rus ve Batı taraftarı olmak üzere eşite yakın bir oranda parçalandığını göstermektedir. Adayların potansiyel oy kazandığı bölgelerden alınan sonuçlar bunu matematiksel olarak doğrulamaktadır.

Sonuçların açıklanmasıyla, Yanukoviç'in seçim bürosunda bayram havası hakim oldu. Yanukoviç galip geldiğini açıklayarak ülkenin birlik ve bütünlüğünü sağlama vaadinde bulundu. Yaptığı ilk açıklamada dile getirdiği "Bence biz bu seçimlerde ülkenin birleşmesi için ilk adımı atmış bulunuyoruz. Bu çok önemli ve benim için çok gerekli bir adımdı." İfadeleri önemlidir. Ancak bundan daha önemli olanı Yanukoviç'in bu konuşmasını Rusça yapmış olmasıdır.[2]

 

Timoşenko Sonuçları Kabullenmiyor

Yuliya Timoşenko seçimlere yolsuzlukların ve hukuk ihlallerinin yaşandığını iddia etmektedir. Ona göre, ihlallerinin yaşandığı bir ortamda yapılan seçimlerin sonuçları ve dolayısıyla Yanukoviç'in zaferi meşru kabul edilemez. Timoşenko hukukçularına seçim sonuçlarını mahkemeye götürme talimatı vermiş, üçüncü tur seçimlerin yapılabileceğini de dile getirmiştir.[3] Fakat uzmanlara göre uluslararası gözlemciler seçimlerle ilgili olumlu görüş bildirildikleri için Timoşenko'nun böyle bir şansı bulunmamaktadır. O yüzden bundan sonra atabileceği tek adım güçlü bir muhalefet oluşturmak olabilir. Timoşenko açısından başka bir olumsuz gelişme de taraftarlar arasında görüş ayrılığının ortaya çıkmasıdır. Lideri olduğu parlamento grubu mensuplarından bir kısmı seçim sonuçlarını kabul ederek muhalefete geçmenin daha akılcı olduğunu söylerken diğer bir kısmı da mücadeleyi sonuna dek sürdürmekten yana olduğunu açıklamıştır. Bölgeler Partisi'ne göre ise Timoşenko'nun seçim sonuçlarını yargıya götürmesi sadece Yanukoviç'in yemin törenini geciktirecektir.[4]

 

Yeni Bir Devrim Yaşanabilir mi?

Seçimlerin sonuçlarının resmen açıklanmasından sonra Ukrayna'da bir istikrarsızlık yaşanabileceğini düşünen kesimler bulunmaktadır. Bu tür istikrarsızlığın belki kısa süre için yaşanabileceği söylenebilir. Timoşenko'nun itirazının oyların neredeyse yarısını kazanmasına rağmen ciddi kamuoyu desteği kazanacağı ihtimali çok düşüktür. Bunun birkaç nedeni vardır.

1) Ukrayna kamuoyu psikolojik olarak buna hazır değildir. Bundan önce yaşanmış Turuncu Devrim'in sonuçları halkın yaşam standartları açısından iç açıcı olmamıştır. Ayrıca Yanukoviç yandaşları artık bugünden itibaren önemli kamu binalarını "koruma altına" almış bulunuyorlar.Bugün bir devrim inisiyatifinde bulunmak ülkeyikaosa sürükleyebilir. Ukrayna'da gerek siyasiler gerekse halk bunun farkındadır. Yanukoviç, Timoşenko'nun Ukrayna halkının iradesini kabul etmemesi halinde Ukrayna'da siyasi istikrarsızlığın devam edeceğini, bu durumda Timoşenko'nun devrim kahramanı olmaktan çıkarak "devrim cellâdına" dönüşeceğini söylemiştir. [5]

2) Uluslararası gözlemcilerin de izlediği seçimlerde çok ciddi bir seçim yolsuzluğu şu ana kadar bildirilmiş değildir. Hatta Avrupa Parlamentosu Başkanı Jerzy Buzek, resmi sonuçları dahi beklemeden Ukraynalıları serbest ve adaletli seçimden dolayı tebrik etmiştir. J.Buzel bu seçimlerin tüm Ukrayna halkı için büyük bir başarı olduğunu, son yıllarda yaşanan siyasi istikrarsızlığa rağmen Ukrayna'da sağlam demokratik temelin olduğunu gösterdiğini ifade etmiştir.

Yeni bir devrim olmasının önündeki en önemli engel, gerek Ukrayna'nın içinde bulunduğu şartların gerekse uluslararası konjuktörün "Turuncu Devrim"in yaşandığı dönemden çok farklı olmasıdır. Öte yandan Batı'nın amacı Ukrayna'yı Rusya'yı karşısına almadan tedricen kendisine entegre etmektir. Dolayısıyla yeni bir devrim hareketini desteklemesi ya da ateşlemesi söz konusu olamaz. Bundan ziyade Rusya'yı kızdıracak yada rahatsız edecek adımlar atmadan Yanukoviç'in yönünü Batı'ya çevirmek tercih edilecektir. Devrimin anlamını artık bilen Ukrayna halkı için de böylesi bir girişim mantıklı olmayacaktır. Bu nedenlerle de Ukrayna'da seçimlere endeksli bir siyasi istikrarsızlık döneminin başlaması pek mümkün görünmemektedir.

Başka bir önemli nokta da "Rusya'nın adamı" Yanukoviç'in Ukrayna'nın dış politikasında yapacağı ya da yapabileceği değişikliklerdir. Seçimdeki "kazanma farkı" çok küçük olduğu için Yanukoviç, Avrupa yanlısı güçlerin tutumunu dikkate almak zorunda kalacaktır. Seçim öncesi dönemde Yanukoviç, Ukrayna'nın GUAM üyeliğinde kalıp kalmayacağının tartışılması gereken bir mesele olduğunu dile getirmiş olsa da, böylesi bir değişikliği gerçekleştirmesi çok kolay olmayacaktır. Bundan önce Moldova Cumhurbaşkanı V.Voronin de seçimler öncesinde benzeri açıklamalarda bulunmuştu ancak Voronin'in Cumhurbaşkanlığı döneminde Moldova birkaç defa GUAM zirvelerine ev sahipliği yapmıştır.[6] Yanukoviç'in dış politika rotasını aniden Rusya'ya döndürmesi beklenmemelidir. Bu yüzden önümüzdeki dönemde Ukrayna dış politikası, Batı ve Rusya arasındaki mesafelerin korunacağı bir denge politikası şeklinde seyredecektir. Bu dengeyi korumak her zaman kolay olmayacaktır. Çünkü Yanukoviç'in seçmen potansiyeli ülkenin doğu bölgelerinde yaşayan "Rusya yanlısı" yurttaşlardır. Bu kesim Ukrayna'nın Rusya'ya ile yakın ilişkiler içinde olmasını istemektedir.

 

Şaibeli Turuncu Devrimin Katkısı

Ukrayna'daki seçim sonuçları kuşkusuz en fazla Rusya'yı tatmin etmiştir. Gerçi bu sonucun ortaya çıkmasının esas nedenlerinden biri arkasında Amerikan istihbarat örgütlerinin bulunmasının yarattığı şaibenden kendisini kurtaramayan "Turuncu Devrim"in lideri Viktor Yuşşenko'nun Ukrayna'yı demokratik seçim yapabilecek bir devlet düzeyine getirmiş olmasıdır. Bir dış mühadalenin özünde anti demokratik karakterini taşıyan Ukrayna "Turuncu Devrim"i birinci amacı olmasa da bu ülkede demokratik ilkelerin yaşama geçmesine yardımcı olmuştur. Post komünist ülkelerde yaşanan renkli devrimlerin karakteri tartışmaya açık olsa da Ukrayna ve Gürcistan gibi ülkelerde demokratikleşmeyi tetikleyen önemli bir aşama oldukları da görülmektedir. Bu ülkeler, renkli devrimlerin yan ürünü olan dinamikler sayesinde nispi "istikrarın" yaşandığı ve sözde demokratik seçimle gelen kralların yönettiği bir çok post Sovyet cumhuriyetinden farklı bir hüviyete kavuşmuşlardır. Bu anlamda Ukrayna'da "Turuncu Devrim"in kendisi Ukrayna'yı Rusya'dan koparmak anlamında zafer kazanamış ise de demokratikleşmenin dinamiklerini üretmek anlamında kazandığı söylenebilir. Bundan sonraki süreçte Kremlin yanlısı iktidarın Ukrayna'yı demokratikleşme yolundan geri çevirmesi zor olacaktır. Nitekim aldığı oy oranı ve güçlü muhalefet olgusu Ukrayna'nın demokratikleşmesi açısından büyük önem arz etmektedir.

 

 

 

 


 

[*] 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Rusya-Avrasya Çalışmaları Bölümü Başkanı.

_____________________

[1] Итоги выборов на Украине после подсчета 99,99yüzde голосов не изменились, http://rian.ru/politics/20100209/208450607.html, 09.02.2010

[2] Янукович объявил себя президентом, http://www.dni.ru/polit/2010/2/9/185137.html, 09.02.2010

[3]Тимошенко: Я никогда не признаю легитимность победы Януковича,

http://rus.ruvr.ru/2010/02/09/4254959.html

[4] Yanukoviç qələbəni bayram edir, Timoşenko isə hədələyir , Musavat, 10.10.2010,http://www.musavat.com/new/Dünya/70144-YANUKOVİÇ_QƏLƏBƏNİ_BAYRAM_EDİR,_TİMOŞENKO_İSƏ_HƏDƏLƏYİR

[5] Иванна Янина, Затишье перед итогами, http://vz.ru/top/ 09.02. 2010

[6] Yanukoviç prezident olsa…, http://www.azadliq.org/content/article/1952046.html, 10.10.2010.

Ali Asker

İlk Öğretim-Lise:: Alpan Köy-Azerbaycan

Üniversite: Azerbaycan Teknik Üniversitesi- Bakü Devlet Üniversitesi Hukuk Fakültesi (2 Üniversite)

Yüksek Lisans: Marmara Üniversitesi SBE Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı Genel Kamu Hukuku

Doktora: Ankara Ü. SBE Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı Genel Kamu Hukuku

 

Uzmanlık Alanı: Rusya, Orta Asya, Kafkaslar. Demokratikleşme ve Rejim Değişimleri. Türk Dünyası çalışmaları.

 

Bildiği Diller:

Rusça

Azerbaycanca

Bugüne Kadar Çalıştığı Yerler:

1993-1996 İmpuls LTD Şirketi, Genel Müdür danışmanı

1998-2000 Millet gezetesi (Azerbaycan, temsilci muhabir)

2007-2010 (Ayna ve Zerkalo gazeteleri Türkiye temsilcisi)

2009 – ASAM

2009- 21. Yüzyıl T.E.

 

Bilimsel Çalışmalar
Kitaplar
a) Telif Eserler
Azərbaycan hüquq tarixi:cinayət hüququ (qədim zamanlardan 1920-ci ilədək), Azərnəşr, Bakı, 1999, (Mehman Dəmirli ilə birlikdə), 200 s.
Kaymakam Adaylığı Sınavına Hazırlık (Editörler: Tezel Öçal ve Zehra Odyakmaz), Savaş Yayınları, Ankara 2004, 1159 sayfa
Konu Anlatımlı –Testli Anayasa Hukuku, İdare Hukuku ve İdari Yargı (Zehra Odyakmaz ve Ümit Kaymakla birlikte), 1. baskı (448 sayfa), 2. baskı (522 sayfa). 2004 (1. baskı), Ankara 2004 (2. baskı)
Soykırımdan fazlası (Kafkaslarda Ermenilerin yaptıkları mezalim ve Hocalı soykırımı üzerine)- belgesel senaryosu, 43 dak. (tamamlanma aşamasında)
 
b) Çeviri, Aktarma, Derleme, Düzenleme ve Editörlük
Yeni Anayasalar: BDT ve Baltık Ülkeleri, (Dr. Abdurrahman Eren’le birlikte), TİKA Yayınları, Ankara 2005, (Rusça, Ukraynaca, Türkmence, Özbekçe ve Azerbaycan Türkçesinden aktarma ve çeviri, düzenleme, açıklama ve Giriş Makalesi)
Mirza Bala Mehmetzade, Azerbaycan Misak-i Millisi, (Elşad Mahmudov’la birlikte), Azerbaycan Kültür Derneği Yayınları, Ankara 2002, , 87 s., (Osmanlıcadan aktarma ve şerhler)
 
Şahidin Xatirələri, AHC maliyyə naziri Əbdüləli Əmircanın xatirələri Ayna gazetesi, 1, 8, 15, 29, aprel 2006. (Türkiye Türkçesinden Azerbaycan Türkçesine aktarma, kitap olarak yayın aşamasında)
Hüseyin İsmayılov, Azerbaycan’da Aşık Sanatı, Alpan Yayınları, Ankara, 2008, (Azerbaycan Türkçesinden Aktarma, Mahire Gayıbova ile birlikde).
Cemil Hasanlı, Soğuk Savaşın Sınav Meydanı: Türkiye-SSCB İlişkileri, Bilgi Yayınları, Ankara, 2010 (Baskı aşamasında)
 
Tezler:
Doktora: Eski Sosyalist Ülkelerde Siyasi Rejim Değişmeleri, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Anabilim Dalı/Genel Kamu Hukuku, (Dnş. Prof.Dr.Anıl Çeçen) Ankara 2007, 391 s.
Yüksek Lisans: Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasasında Devlet Sistemi ve Temel Öğeleri, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Anabilim Dalı/Genel Kamu Hukuku,  (Dnş.: Prof.Dr. Mehmed Akad İstanbul,, 2000, s.137.
 
Makaleler
-       Telif
Auen Kilsə Qanunnaməsində cinayət hüququ normaları (Mehman Demirli ile Birlikte), Qanun, Bakı 1996.
Mədinə şəhər dövlətinin təşəkkülü və konstitusiyasının əsas cəhətləri, Qanun No:8, Bakı 1997.
Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasasına Göre Devlet Organlarının Yapısı ve İşleyişi, Yeni Türkiye Dergisi (Türkoloji ve Türk Tarihi Araştırmaları Özel Sayısı), Ankara 2003, s. 207,
Azerbaycan Cumhuriyetinde Kadın Hakları ve Günümüz Sorunları, Yıl: 1, Sayı: 1, s. 21-23. Türk Dünyası İnsan Hakları Bülteni, Ankara, Eylül 2004.
Erivan’a Yılbaşı Hediyesi: Rusya Ermenistan’ı Saldırı Amaçlı Silahlarla Donatıyor, Stratejik Analiz, Cilt: 9, Sayı:107, Mart 2009, s. 18-20.
Gürcistan ve Azerbaycan Askeri İşbirliğinde, Stratejik Analiz, Cilt: 9, Sayı:108, Nisan 2009, s. 15-17.
Ermenilerin Azerbaycan’da Yaptıkları Soykırımlar ve Devam Eden Çözümsüzlük, Stratejik Analiz, Cilt: 9, Sayı:108, Nisan 2009, s. 28-38.
Gergin Gündem: Türkiye-Ermenistan Sınır Kapısı SorunuStratejik Analiz,Cilt: 10, Sayı 109, Mayıs 2009, s.30-36.
Gürcistan'da Sıcak gelişmeler:  Tamamlan(ma)mış Devrim, Paylaşılamayan Bölge,Stratejik Analiz, Cilt: 10, Sayı:110, Haziran 2009, s. 30-36.
ABD-Rusya Rekabeti Bağlamında Manas Üssü Sorunu, Stratejik Analiz, Cilt: 10, Sayı:111, Temmuz 2009, s. 20-23.
Azerbaycan’da Demografik Gelişmeler Işığında Bazı Tespit ve Tahminler, Stratejik Analiz, Cilt: 10, Sayı:111, Temmuz 2009, s. 64-72.
İç Savaş Eşiğindeki Kuzey Kafkasya, 21.Yüzyıl Dergisi, Ekim 2009, Sayı:10, s.43-52
Rusya’nın Modernizasyonu Mümkün mü? , 21.Yüzyıl Dergisi, Kasım 2009, Sayı:11, s.69-74
Kafkaslarda Barışa Giden Yol Savaştan mı Geçmeli? , 21.Yüzyıl Dergisi, Aralık 2009, Sayı:12, s.65-74
Türkiye Azerbaycan İlişkilerinin Çok Boyutlu Temelleri, 21.Yüzyıl Dergisi, Ocak 2010, Sayı:13, s.37-54 (Arif Keskin ve Kamil Ağacan’la birlikte)
Bakü'de Kuzey’den Esen Rüzgarlar, 21.yüzyıl Dergisi, Şubat 2010, Sayı:14, s.7-10
 ‘’Ermeni Açılımı’’ Sonrası Türkiye-Azerbaycan İlişkileri, 21.Yüzyıl Dergisi, Mart 2010, Sayı:15, s.45-56
Kırgızistan’da Bitmeyen Devrim mi, Fillerin Tepişmesi mi? , 21.Yüzyıl Dergisi, Mayıs 2010, Sayı:17, s.33-40
Ankara’dan Medvedev Geçti: İlişkilerin Değerlendirilmesi, 21.Yüzyıl Dergisi, Haziran 2010, Sayı:18, s.49-56.
Sırat Köprüsü Kadar Zorlu Geçiş, 21.Yüzyıl Dergisi, Temmuz 2010, s. 65-72.
Rusya Federasyonu’nun Yeni Askeri Doktrini Bir Tepki Belgesi mi?MSI, Sayı: 054, Nisan 2010, s. 48-54.
Protokoller, “Soykırım Tasarısı” ve Türkiye-Ermenistan İlişkileri, Türk Yurdu Dergisi,
Kırgızistan Yol Ayrımında: Demokrasiye mi, Otoriterizme mi? 2023 Dergisi, Yıl:9 Sayı:109.
Herkesin Sınıfta Kaldığı Ders: Kırgızistan Olaylarında Okunması Gerekenler, 2023 Dergisi, Temmuz 2010, Sayı: 111, s. 54-58.
Medvedev’in “Eksen Kayması”: Ne Kadar Kayabilir ki? 21.Yüzyıl Dergisi, Ağustos 2010, Sayı:20, s. 39-48.
Rusya’nın Balkanlar Politikasının Bazı Hususları, 2023 Dergisi, Ağustos 2010, Sayı:112, s. 54-59.
Kilise Savaşları: Moskova-Kiev-İstanbul, 21. Yüzyıl Dergisi, Eylül 2010, Sayı: 21, s. 31-38.
Kafkasya’daki Silahlanma Rusya-Türkiye İlişkilerinin Neresinde? 21. Yüzyıl Dergisi, Ekim 2010, Sayı: 22, s. 21-28.
Kırgızistan Seçimleri Demokratikleşmeye Vesile Olabilir mi? 21. Yüzyıl Dergisi, Kasım 2010, Sayı: 23, s. 8-10.
Ermenistan'da Anayasal Dönüşüm Süreci ve Anayasanın Temel Özellikleri, Ermeni Araştırmaları Dergisi, Sayı: 36, Terazi Yayıncılık, Ankara Kasım 2010, s. 191-218. 
Qırğızıstanda demokratik transformasiya cəhdi, Analitik Baxış, Say:4, SAM,  s. 22-28.
Rusya'nın Afganistan Politikasında Belirsizlik, 21. Yüzyıl Dergisi, Ocak 2011, Sayı: 25, s. 39-45.
Gözetlemeye Devam: Gebele Radar Üssü’nün Modernizasyon, EkoAvrasya, Yıl:4, Sayı: 14, Bahar 2011, s.36-37.
Türkiye-Ermenistan İlişkileri ve Rusya’nın Tutumu, 21. Yüzyıl Dergisi, Şubat 2011, Sayı: 26, s. 15-21.
Rusya: Olgular ve Tahminler Işığında, Mart 2011, Sayı: 27, s. 45-51.
Mağrip’ten Esen Rüzgarın Rusya’da ve Güney Kafkasya’da Etkileri, 21. Yüzyıl Dergisi, Nisan 2011, Sayı: 28,  s.39-46.
 
 
 -       Aktarma ve Çeviri
Sergey Yatsenko, Vusunlar, Türkler (Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca), Cilt:1, Ankara 2002, s. 776-781. (Rusçadan çeviri)
 Nikolay Bokovenko, Tagar Kültürü, Türkler (Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca), Cilt:1., Ankara 2002,s. 518-525. (Rusçadan çeviri)
Sergey G.Skobelev, Vladimir N.Nechiporenko, Stepan V.Pankin, Arkeolojik Kaynaklara Göre Orta Yenisey Kırgızları, Türkler (Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca), Cilt:2., Ankara 2002, s. 391-396. (Rusçadan çeviri)
Boris İ.Marşak, Türkler ve Soğdlular, Türkler (Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca), Cilt:2., Ankara 2002, s. 170-178. (Rusçadan çeviri)
İrina F.Popova, Orta Asya Türkleri ve Erken Tang Çin Devleti, Türkler (Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca), Cilt:2., Ankara 2002, s. 127-132. (Rusçadan çeviri)
Yuriy F.Buryakov, Eski ve Orta Çağ Dönemlerinde Büyük İpek Yolu Üzerinde Orta Asya Türkleri, Türkler (Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca), Cilt:3., Ankara 2002, s. 234-242. (Rusçadan çeviri)
Yunus Nesibli, Orta Çağ Gürcü Kaynaklarında Türkler, Türkler (Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca), Cilt:4., Ankara 2002, s. 722-730. (Rusçadan çeviri)
Svetlana İ. Valiulina, İdil Bulgarlarında Cam Sanatı, Türkler (Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca), Cilt:6., Ankara 2002, s.55-62. (Rusçadan çeviri)
Yuriy F. Buryakov, Timur, Timurlular ve Bozkırın Türk Göçebeleri, Türkler (Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca), Cilt:8., Ankara 2002, s. 534-539. (Rusçadan çeviri)
Talaybek Koyçumanov, Temirbek Bobuşev, Sovyet Sonrası Orta Asya Geçiş Ekonomilerinin Sorunları ve Entegrasyonun Geleceği, Türkler (Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca), Cilt:19., Ankara 2002, s.15-23. (Rusçadan çeviri)
Kamil Veli Nerimanoğlu, Azerbaycan’ın Devlet Dili Siyaseti, Türkler (Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca), Cilt:19., Ankara 2002, s.244-251. (Azerbaycan Türkçesinden aktarma)
Aman Hanberdiyev, Türkmenistan’da Eğitim ve Bilgisayar, Türkler (Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca), Cilt:19., Ankara 2002, s. 815-827. (Rusçadan çeviri)
Ovez Gündogdiyev, Türkmenlerde Savaş Sanatı ve Silahlar (VI-XVI. yy.), Türkler (Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca), Cilt:19., Ankara 2002, s.828-833. (Rusçadan çeviri)
Rafael Muhammetdinov, Boşevizm, “Milli” Komünizm ve M.Sultan Galiyev Fenomeni, Türkler (Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca), Cilt:18., Ankara 2002, s.843-853. (Rusçadan çeviri)
Djenish Djunushaliev, Kırgızistan’da 1916 İsyanı, Türkler (Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca), Cilt:18., Ankara 2002, s.627-630. (Rusçadan çeviri)
S.Oboznov, Rusya ve Latin Amerika BM`de: İşbirliği Sorunları ve Geleceği, Avrasya Dosyası, BM Özel, İlkbahar 2002, Cilt:8, Sayı:1, s. 225-237. (Rusçadan ceviri, A.İsayev ile birlikte).
Nursultan Nazarbayev, Krizin Anahtarları, Stratejik Analiz, Cilt:10, Sayı:110 Haziran 2009, s. 89-95.