Aynı zamanda Devlet Başkanı, Rusların uluslararası yasal kurumlar aracılığıyla haklarını koruma olasılıklarını azalttı. Devlet Başkanı V. Putin'in gelecekteki güç konfigürasyonundaki rolü henüz belirsiz - ancak büyük olasılıkla Nursultan Nazarbayev'in modern Kazakistan modeline benzeyecektir. [2]
Vladimir Putin’in Federal Meclise verdiği mesaj, hem “siyasi elit”te hem de toplumda muazzam bir tartışmaya neden oluyor. Devlet Başkanının seslenişi kuşkusuz tarihseldir. Devlet Başkanı beklenmedik bir şekilde herkes için birçok siyaset bilimcinin ve gazetecinin bahsettiği yönetim değiişikliğine başlıyor. Ancak özel ve değişik bir gelecek için Putin şimdiden harekete geçmeye karar verdi.[3]
Bu strateji, buz dağının görünen kısmı, burada kısa hedef belirlemelerde bile karmaşık taktikler ve büyük kararlarlar gizli. Bu nedenle Rusya Devlet Başkanı'nın Federal Meclise gönderdiği mesajı, uzun süre gündemin ana konusu olacaktır. Özellikle ulusa seslenişin içeriği neredeyse bir devrim niteliğini taşıyacak kadar önemli olursa.[1]
Putin, halka seslenişinde Anayasanın değişmesini önerdi. Rusya Devlet Anayasası değişirse neler olabilir? Devlet Duma’sının (Parlamento) daha fazla yetkisi olacak - Parlamentonun alt kanadı şu anda olduğu gibi sadece Hükümetin Başkanını değil, bununla beraber Başbakan Yardımcılarını ve Bakanları da onaylayacaktır. Devlet Duması Başkanı Viyaçeslav Volodin 2019'da benzer önerilerde bulunmuştu. Devlet Başkanı Putin'e göre, Cumhurbaşkanı milletvekilleri tarafından onaylanan adayları onaylaması gerekecek ve reddedemeyecektir. Güvenlik Bürokrasisi ve Bölge (Vilayet) Savcıların atanmasını Federasyon Konseyine danışmak zorunda kalacak. Ayrıca senatörler (milletvekilleri) Anayasa Mahkemesi Hakimlerini görevden uzaklaştırma yetkisine sahip olabilecekler.
Siyasi yorumcu Aleksey Makarkin, tüm bu değişikliklerin, Rusya'yı Parlamenter Cumhuriyet yapmayacağına inanıyor. “Süper Başkanlık Cumhuriyeti sadece bir sıradan Başkanlık Cumhuriyetine dönüşüyor” diyor. Devlet Duma’sının rolünü ciddi bir şekilde güçlendirmeyeceğinden emin. "Mali açıdan karar alma dahil olmak üzere bazı kararların çemberi Federasyon Konseyi'ne yetki verilebilir. Ama sandığımız kadar güçlü ve bağımsız bir yapı oluşmayacaktır. Bu nedenlerden dolayı, milletvekillerin yetki alanı güçlenmeyecektir” şeklinde yorumluyor.
Siyasi analist Grigoryi Golosov'a göre, Parlamenterler (Milletvekilleri) Bakanları atarken kişisel lobicilik fırsatları elde edebilirler, ancak bu kararlar siyasi kararlar olmayacak. “Siyasi olarak, Parlamentonun rolü neredeyse hiç değişmeyecektir. Daha önce Başbakan üzerinde anlaşmaya varılıyordu, şimdi de Bakanlar üzerinde onaylanacak. Bundan dolayı, Rusya Parlamenter Cumhuriyet statüsüne gelemez. ABD’de, Senato bireysel yetkilileri de onaylıyor, fakat bu bir Başkanlık Cumhuriyeti” diyor.[4]
Siyaset bilimci Kiril Rogov, Kremlin'in “Bu Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ve Orta Asya'da popüler. Senaryo boyunca Başkanlık yetkisini arttırma fikri reddedildi. Devlet Başkanı süresiz olarak iktidarda kalacak - yeniden seçilir ve yeniden seçilir" şeklinde yorumluyor.
Federasyon Konseyi etkili bir Anayasal organ haline gelecek. Muhtemelen, Devlet Başkanılığından istifa ettikten sonra, Putin tarafından yönetilecek.
Devlet Başkanı Putin, federal düzeyde kararların geliştirilmesi ve kabul edilmesinde valilerin rolünü önemli ölçüde arttırmak istediğini söyledi. Viyalet Valileri Federasyon Konseyi'ne bağlı olarak görev yapar. Halihazırda Federasyon Konseyinin Anayasa'da rolü hiçbir şekilde yansıtılmıyor. Kremlin’in internet sayfasında, Fedrasyon Konseyi. Devlet Başkanı'na bağlı “İstişare Kurumu” olduğunu belirtiliyor. Üstelik, Devlet Başkanı, Parlamento (Duma) Başkanı, Federasyon Konseyi konuşmacıları, Duma fraksiyonların liderleri (Siyasi parti liderleri), Viyalet Valileri ve bazı bölge başkanlarını Federasyon Konseyine dahil edilecektir.[5]
Şu anda Türkiye için en önemli olan hususlardan biri Rusya’nın dış politikasından kayda değer değişikliklerin olup olmayacağıdır. Bu konuda Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Riyabkov açıklamada bulundu. Açıklamasında, hükümet değişikliğinden sonra ülke dış politikasında bir değişiklik olmayacağını söyledi. Devletin dış politika vektörünü Devlet Başkanı tarafından belirlendiğini vurguladı. Diplomat, Rus dış politika faaliyetleri dünya sahnesinde oldukça otoriter olduğunu da sözlerine ekledi. “Rusya'nın dış politikası, ülkenin dünyadaki konumunu daha da güçlendirmek için çalışıyor, ülke olarak sürekli gelişimimizi sağlama, vatandaşların refahını düzeyini yükseltmek için hizmet ediyor ve bu böyle olmaya devam edecektir. Bundan hiç şüphem yok ” dedi.[6]
Devlet Başkanı Putin, "Rusya Anayasası'nda Federasyon Konseyi'nin statüsünü ve rolünü tanımasını" öneriyor. Putin bu rolün ne olabileceğini belirtmedi, ancak bundan önce Federasyon Konseyi "yüksek verimliliğini gösterdiğini, çalışma gruplarının vatandaşlar ve ülke için en önemli konular hakkında profesyonellik, kapsamlı ve kaliteli bir değerlendirme sağladığını" belirtmişti.
Rusya Devlet Başkanı V. Putin'in Devlet Anayasasını değiştirme önerisi çok uzamadan, uygun görülen değişiklikler yerini bulacaktır. Devlet sisteminde mevcut olan değişiklikler Kazakistan'da 2019 yılı ilk yarısında gerçekleşmiştir. Kazakistan'da 28 yıl devlet başkanlığını yapan Nursultan Nazarbayev - Orta Asya'da ve Eski Sovyetler Birliği ülkeleri arasında kendi insiyatifi ile Cumhurbaşkanı olarak kendi görevini fesheden kararnameyi imzalamıştı. Kazakistan Senato Başkanı Kassım Jomart Tokayev'in Parlamentoda yemin ederek Devlet Başkanlığı görevini resmen devralmasının hemen ardından verildi. Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'e, "Elbaşı", yani "Milletin Lideri" statüsü verilmişti. Kazak ilk Cumhurbaşkanı ömür boyu dokunulmazlık hakkı da kazandı. Bu amaçla gündeme getirilen anayasa değişikliği teklifi, milletvekillerinin oy birliğiyle geçti. Statü, Cumhurbaşkanı ve ailesine ömür boyu dokunulmazlık hakkı da tanıyor. Anayasa değişikliği ile N. Nazarbayev, Devlet Başkanlığı görevini bıraksa bile milletin lideri "Elbaşı" statüsünü koruyacaktır. Bu sistemin değişik versyonunu şu anda Rusya'da Devlet Başkanı V. Putin de gerçekleştirebilir. Rusya Anayasa değişikliği olursa, Federasyon Konseyi Rusya Federasyonu'nun en üst seviyedeki yönetim kurumu olabilir. 20 yıldır Rusya Devlet Başkanı ve Başbakanı olan V. Putin kendi isteği ile Devlet Başkanlığından istifa ederek, Anayasa değişikliğinden sonra devletin en üst yönetim kurumu olan "Federasyon (Devlet) Konseyi" Başkanı olabilir. Bu versiyon gerçekleşirse sadece yerleri ve adları değişen Anayasa ve devlet kurumları olacak, V. Putin tekrardan ömrünün sonuna kadar Federasyon Konseyi'nin Başkanı olarak görevine devam edecektir.
[1]Aleksandr Zapoliskis, Послание президента России: цели и задачи утверждены, за работу!, https://regnum.ru/news/polit/2831429.html. https://regnum.ru/analytics/author/aleksandr_zapolskis.html
[2]https://meduza.io/feature/2020/01/15/vladimir-putin-nachal-tranzit-vlasti-v-rossii-pohozhe-on-poydet-po-modeli-kazahstana
[3]Медведев планировал запустить "американские" реформы, https://www.pravda.ru/news/politics/1467387-medvusa/
[4]https://meduza.io/feature/2020/01/15/vladimir-putin-nachal-tranzit-vlasti-v-rossii-pohozhe-on-poydet-po-modeli-kazahstana
[5]https://meduza.io/feature/2020/01/15/vladimir-putin-nachal-tranzit-vlasti-v-rossii-pohozhe-on-poydet-po-modeli-kazahstana
[6]https://iz.ru/965306/2020-01-17/riabkov-zaveril-v-neizmennosti-vneshnei-politiki-rossii-posle-smeny-pravitelstva
