Kırgızistan Cumhurbaşkanlığı süreci 83 adayla başlamıştı fakat cumhurbaşkanı olabilmek için Kırgızca, okuma, yazma, konuşma sınavına tabi tutulan adayların bir kısmı yeterli başarıyı gösterememesi nedeniyle elenmiştir. Cumhurbaşkanlığı seçimine 16 aday katılmıştır. Kırgızistan Merkez Seçim Komisyonu (MSK) Başkanı Tuygunalı Abdraimov, 3 milyon 34 bin 84 seçmenin %60,27'sinin oyunu kullandığını bildirmiştir[1].

Seçime katılan adaylar, Atambayev %63.13, Bütün Kırgızistan Partisi lideri Adahan Madumarov %14.71, Milliyetçi Ata Yurt Partisi Milletvekili Kamçıbek Taşiyev %14.31, olarak sıralanırken, diğer 13 adayın oy oranlarının %1'den az oldu[2]Atambayev, seçim kurulunun onaylamasından 1 ay sonra Cumhurbaşkanlığı görevini Roza Otunbayeva'dan devralacaktır..

Kırgızistan da 1,5 yıl önce yaşanan halk ayaklanmasıyla 5 yıllık Bakiyev dönemine son bulmuştur. Bakiyev'in yerine Roza Otonbayeva Cumhurbaşkanı olmuştur ve görev süresi 31 Ekim 2011 de dolması kararı alınmıştır. Kırgızistan, Anayasa değişikliğiyle Parlamenter sisteme geçmiş ve ilk parlamento seçimlerini 10 Ekim 2010 da gerçekleştirmiştir.Seçimlerden önce Kırgızistan'ın 10 yıllık tarihinde ilk barışçıl iktidar devri olacağı düşünülmekteydi fakat seçim sonuçlarının açıklanmasıyla itirazlar da başlamıştır. Kurmanbek Osmanov, Kubanıçbek İsabekov, Adahan Madumarov, Sooronbay Dıykanov, Marat İmankulov ile Kubatbek Baybolov, düzenledikleri ortak basın toplantısında, bu seçimlerin ikinci turunun yapılması durumunda Atambayev'e karşı güç birliği yapacaklarını açıklamışlardır[3]Bütün Kırgızistan Partisi Lideri Adahan Madumarov, parti ofisinde düzenlediği basın toplantıda, seçim sonuçlarını kesinlikle kabul etmeyeceğini belirtmiştir. Merkez Seçim Komisyonunun verilerinde ciddi aksamaların olduğunu öğle saatlerinde açıklanan oy oranının sandıkların kapanmasına dek sadece Atambayev lehine değiştiğini, diğer adayların oy oranlarında değişiklik olmadığını iddia etmiştir. Siyasi parti, sivil toplum örgütleri, adayların temsilcileri, milletvekilleri, yerel yönetimlerin yetkilileri ve medya mensuplarının katılımıyla komisyon kurulmasını, oyların yeniden sayılmasını talep etmiştir. Madumarov, ayrıca partisinin gözlemcisine 5000 dolar teklif edildiğini, Taşiyev'in gözlemcisine de bir otomobil hediye edileceği sözü verildiğini ileri sürmüştür.[4] Koalisyon hükümetinin ortağı Milliyetçi Ata Yurt Partisi milletvekili Kamçıbek Taşiyev, düzenlediği basın toplantısında, seçim sonuçlarını kabul etmeyeceğini, kendisini destekleyen yüz binlerce vatandaşın sokaklara döküleceğini söylemiştir[5]. Atanbayev, seçimlerde rakiplerinin ileri sürdüğü usulsüzlük yapılmadığını seçimlerin kurallara uygun olarak yapıldığını söylemiştir[6]. Seçimlere itiraz eden Kamçıbek Taşiyev taraftarları güçlü oldukları Güney bölgelerinde protestolara başlamıştır. Bölgede tansiyon gittikçe yükselmekte ve internet erişimine sınırlamalar getirilmektedir[7].. Ayrıca 6 aday tarafından yapılan ortak açıklamada, seçimlerin adil yapılmadığı da savunulmuştur.

Yaşasın Kırgızistan Partisi Lideri Toktayim Ümitaliyeva yaptığı açıklamada, "Seçimlerin ardından insan haklarına yönelik tacizler" yapıldığını ve "Amerika'nın Kırgızistan'ı bölmek istediğini" söylemiştir. Ümitaliyeva, antiemperyalist eylemcilere küresel çapta çağrı yaparak. "Amerika'nın Kırgızistan'ı almasına karşı çıkalım" demiştir[8].

Seçimlere gözlemci olarak katılan TÜRK PA uluslararası gözlemci heyeti, 30 Ekim 2011 tarihinde Kırgızistan'da yapılan Cumhurbaşkanlığı Seçimleri'yle ilgili basın toplantısı düzenleyerek, seçim sonuçlarına dair nihai görüşünü açıklamıştır. Açıklamaya göre, TÜRK PA gözlemcileri, seçimlerin bağımsız, şeffaf ve adil bir ortamda yapıldığını ve Uluslararası Hukuk normlarına uyulduğunu açıklamıştır. Ayrıca TÜRK PA heyeti, seçim sonuçlarını resmen tanıdığını belirtmiştir[9].

Sonuç Olarak

Kırgızistan her seçim dönemini sancılı bir şekilde geçirmiştir. Akayev'in kazandığı 1995 ve 2000 seçimlerinde muhalefetle iktidar arasında çekişmelere sahne olmuştur. Akayev'in 2005 seçimlerine katılmamasına rağmen, iktidarda söz sahibi olacak şekilde istediği adayları yönetime getirmesinin ardından muhalefetin desteğiyle halk hareketi başlamıştır. Halkın ayaklanmasıyla birlikte Akayev dönemi son bulmuş, yerine Lale Devrimi Lideri Kurmanbek Bakiyev gelmiştir. Bakiyev'in başkanlığı döneminde de Kırgızistan'da istikrar sağlanamamış 2010 seçimlerinde usulsüzlük ve hile yapıldığı gerekçesiyle tekrar muhalefet harekete geçmiş ve Bakiyev iktidarına da son vermiştir. Kırgızistan Bakiyev'in ardından Roza Otonbayeva önderliğinde geçiş dönemi yaşanmıştır. Bu süreç 30 Ekim 2011 seçimleri ile son bulmuştur. Seçimlerin ardından muhalefet liderlerinin seçimlere itiraz etmeleri ve protestoların başlaması[10] Kırgızistan için endişe vericidir.

[1] http://kabar.kg/tur/politics/full/1720

[2] Алмазбек Атамбаевге шайлоочулардын 63,13 пайызы же 1 миллион 165 миңден ашыгы добуш берди, http://kabar.kg/kyr/Shayloo/full/16329

[3] http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=1196699&title=kirgizistanda-secime-katilim-6027-oldu

[4] http://www.aa.com.tr/tr/kategoriler/dunya/100586-kirgizistanda-secim-sonuclarina-itiraz

[5] «Ата Журт» партиясы шайлоонун жыйынтыгын тааныбайт, http://barakelde.org/news:20765/

[6] http://www.cnnturk.com/2011/dunya/10/31/kirgizistanda.yeni.donem/635143.0/

[7] http://www.etha.com.tr/Haber/2011/10/31/dunya/kirgizistanda-secim-itirazlari-buyuyor/

[8] http://www.etha.com.tr/Haber/2011/10/31/dunya/kirgizistanda-secim-itirazlari-buyuyor/

[9] http://kabar.kg/kyr/Shayloo/full/16347

[10] В городе Оше (Кыргызстан) митинговавшие сторонники кандидата в президенты Адахана Мадумарова разошлись по домам, http://24kg.org/election2011/113136-v-gorode-oshe-kyrgyzstan-mitingovavshie.html