TÜRKİYE-GÜRCİSTAN-AZERBAYCAN KONFEDERASYONU MÜMKÜN MÜ?


TÜRKİYE-GÜRCİSTAN-AZERBAYCAN KONFEDERASYONU MÜMKÜN MÜ?

Yazan  23 Temmuz 2010
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyevin 18 Temmuz'da Gürcistan’ın Karadeniz liman kenti Batum’a bir günlük ziyareti sırasında yapılan açıklamalar Güney Kafkasya’nın iki ülkesi arasındaki ilişkilerin üst düzeyde olduğunu gösterdi.

Önce Azerbaycan ve Gürcistan Cumhurbaşkanları teklikte görüştüler, daha sonra onlara heyetler katıldılar. Bunun ardından Cumhurbaşkanları ortak basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladılar.

İlham Aliyev Gürcistan'a ziyaretinden memnuniyetini dile getirerek, çeşitli açıklamalarda bulundu: "Gürcistan sürekli gelişiyor. Bu Azerbaycan için çok önemli. Çünkü Gürcistan'ın gelişmesi ve ilerlemesi Azerbaycan'ın gelişmesi ve ilerlemesi anlamına geliyor. Azerbaycan'ın Gürcistan'a yatırımları her geçen gün artıyor, enerji sektörünün yanı sıra ekonominin farklı alanlarında ortak işbirliği gelişiyor".

Gürcistan'la Azerbaycan arasında ilişkilerde tüm soruların ortadan kaldırıldığını belirten Aliyev Bakü ile Tiflis arasında sıkı koordinenin var olduğunu kaydetti.

Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili de iki ülke arasındaki ilişkilerden duyduğu memnuniyeti dile getirerek, ortak projelerden söz açtı: "Avrupa'dan Çin ve Merkezi Asya'ya en kısa yol Gürcistan ve Azerbaycan üzerinden geçer. Buna göre de iki ülke arasındaki ulaşım yollarının yeniden yapılandırılmasına ihtiyaç vardır. Azerbaycan ve Gürcistan üzerinden Pekin'den Londra'ya tren yolu projesi gerçekleşebilir. Bu amaçla 2012 yılından başlayarak Bakü'den Batum'a kadar yeni ulaşım yolunun inşaatı öngörülmüştür". Mihail Saakaşvili Azerbaycanlı işadamlarının Batum'da yeni otel kompleksinin inşa edeceğini de sözlerine ekledi.

Gürcistan Cumhurbaşkanının basın toplantısında söylediği son fikir Güney Kafkasya'nın yeniden şekillenmesi niteliği taşıyor: "Gürcistan'la Azerbaycan arasında dostluk ve sıkı işbirliği iki ülke arasında konfederatif ilişkilerin oluşturulması gerektiğini ortaya koyuyor. Bu yönde görüşmeler başlanabilir".

Benzeri açıklama Gürcistan Eski Cumhurbaşkanı Eduard Şevardnadze'den de geldi. Şevardnadze iki ülke arasındaki ilişkilerin daha üst düzeye çıkarılmasının tüm bölgenin çıkarına olduğunu söyledi. Şevardnadze stratejik ilişkilerin başlanğıcının enerji emektaşlığı ve inşa edilen boru hatları ile koyulduğunu vurguladı.

Saakaşvili'nin konfederasyon önerisi üzerinde ciddi düşünmek gerekir. Bunun tarihte örneği de var. Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan 1918 yılında Rusya'dan bağımsızlıklarını ilan ettikte Tiflis'te ortak Güney Kafkasya Seymi (Parlamentosu) oluşturmuştular. Gürcü, Azerbaycanlı ve Ermenilerin yer aldığı Parlamentonun ömrü kısa olsa da, bu bölge halklarının ortak yaşantısının tarihe geçen iyi bir örneğidir.

Gürcistan'la Azerbaycan'ın bir-birine ihtiyacı var. Rusya'nın baskıları ile uğraşan Gürcistan ekonomisi büyük ölçüde Azerbaycan'dan asılı. Gürcistan hem Azerbaycan'ın petrol ve doğalgazını uygun fiyata alıyor, hem Bakü-Tiflis-Ceyhan, Bakü-Tiflis-Erzurum boru hatlarından faydalanıyor, hem de komşusundan çeşitli krediler alıyor. Azerbaycan ise enerji rezervlerini ve ihracatını Gürcistan'dan dünya piyasalarına çıkıyor, Tiflis'le sıkı ilişkiler üzerinden Ermenistan'ı etkilemeğe çalışıyor.

Buna rağmen, Azerbaycan yönetiminin Gürcistan'la konfederasyon görüşmelerine başlaması Rusya ile ilişkileri zor sokmak anlamına da geliyor. Çünkü Gürcistan'la Azerbaycan arasında konfederasyon iki ülkenin güvenlik, savunma ve dış politika alanında ortak siyaset yürütmesi demektir. Kremlin ise Saakaşvili'nin söz konusu politikalarını kabul etmiyor. Ayrıca, Gürcistan-Azerbaycan konfederasyonu Ermenistan'ın siyasi ve ekonomik ablukasını güçlendirmek demektir ki, Moskova Güney Kafkasya'daki tek stratejik ortağını zor durumda bırakmak istemez.

Bakü Rusya'ya göre NATO ve Avrupa Birliği'ne üyelik hedeflerini açık dile getirmiyor, Moskova ile çeşitli doğalgaz ve ticari anlaşmalar imzalıyor. Ancak bunların hiçbiri işe yaramıyor. Kremlin eski yıllarda olduğu gibi Yukarı Karabağ sorununun çözümünde fakir Ermenistan'ın çıkarlarını dikkate alıyor. Bu yöndeki dengelerin değişmeyeceğini Azerbaycan'ın siyasi çevrelerinde de anlamağa başlamışlar. Buna göre de Azerbaycan için önemli olan Rusya'nın tavrından asılı olmayarak işgalci Ermenistan'ı zora sokacak girişimlere destek vermektir. Gürcistan'la konfederasyon bu girişimlerden biri. Konfederasyon gereği Azerbaycan Abhazya ve Güney Osetya'nın işgaline, Gürcistan ise Yukarı Karabağ'ın işgaline karşı aynı tavır sergilemelidirler.

Gürcistan'la Azerbaycan arasındaki mümkün konfederasyon görüşmelerine Türkiye'nin katılmasının mümkünlüğü de gelen haberler arasında. Zaten Türkiye Azerbaycan ve Gürcistanla stratejik ilişkiler içinde. Aslında Saakaşvili'nin konfederasyon önerisi Ankara'nın geçtiğimiz yıllarda ileri sürdüğü Kafkasya İstikrar ve İşbirliği Platformunun bir başka formülü. Ankara'nın önerisi zamanında ona göre destek kazanamadı ki, orada Rusya ve Ermenistan yer almıştı. Rusya Gürcistan'ın, Ermenistan ise Azerbaycan'ın topraklarını işgal ettiğinden bu devletlerin bir arada bulunması mümkün görünmüyordu. Bölgenin stratejik ortakları – Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan'ın ortak oluşumda yer almasını ise engelleyen faktör yok.

ÜYE GİRİŞİ

Şifremi unuttum
  1. SON MAKALELER
  2. ÇOK OKUNANLAR

Ergun Mengi   - 07-04-2024

Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı Başlangıcında, Osmanlı İmparatorluğunun Siyasi ve Askeri Anatomisi

2. Mahmut, Balkan isyanları, Rus baskısı ve Kavalalı Mehmet Ali Paşa’yla uğraşırken yeniçeriler, her fırsatta ayaklanmaktaydı. 15-18 Kasım 1808’de Babıali’yi basan yeniçerilerle mücadele eden Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa mahzendeki barutları ateşleyerek içeri giren 600 yeniçeriyle beraber kendini h...

Error: No articles to display