< < AGİT Minsk Grubu Karabağ Konusunda Yeni Bir Beyanat Yayınladı


AGİT Minsk Grubu Karabağ Konusunda Yeni Bir Beyanat Yayınladı

Yazan  16 Aralık 2010
Zirvede WikiLeaks’te adı geçen kişilerden biri olan Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbangulı Berdimuhamedov AGİT enerji bakanları toplantısı yapılmasını teklif etti.

1–2 Aralık 2010 tarihinde Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in girişimleri sonucu AGİT (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı) zirvesi Kazakistan'ın başkenti Astana'da toplandı. İstanbul'da 1999 yılında toplanan zirvenin üzerinden 11 yıl geçtikten sonra toplanan AGİT liderler zirvesine WikiLeaks belgeleri damgasını vurdu. 56 ülke temsilcisinin ve 12 ülke gözlemcisinin katıldığı zirveye Türkiye adına Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu katıldı. Azerbaycan adına zirveye katılan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in yaptığı ilk iş WikiLeaks belgelerinde Türkiye ile ilgili kendisine atfedilen sözleri söylemediğine dair açıklama yapmak oldu. WikiLeaks belgelerine ne kadar itibar edilir ya da edilmez bütün veriler açıklanmadan bir şey söylememiz mümkün değil. Ancak bir deprem etkisi yarattığı açıktır. Depremin ölçeğinin ne kadar olacağı geriye kalan belgelerdeki açıklanacak bilgilere bağlıdır.

 

AGİT zirvesinde Karabağ, Kırgızistan, Afganistan'da istikrarın sağlanması, AKKA sorunları, nükleer denemelerini engellenmesi, füze savunma sistemleri, AGİT'in geleceği, terörizmle mücadele, insan, silah ve uyuşturucu kaçakçılığı gibi konular ele alındı. Zirvede ele alınan çözülmesi gereken sorunlardan biri olarak gündeme gelen Karabağ sorunu ile ilgili "News from Ermeni" ( http://news.am/tur/news/40164html) haber internet sitesinde Aliyev'i suçlayan ifadelere yer verildi. Zirve çerçevesinde AGİT Minsk Grubu üye ülkeler heyet başkanları Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, Fransa Başbakanı François Filon, ABD Dış İşleri Bakanı Hillary Clinton'ın yanı sıra Ermenistan ve Azerbaycan devlet başkanları Serj Sarkisyan ve İlham Aliyev ortak bir beyanat yayınladılar. Beyanatta, Karabağ sorununun çözme zamanının geldiği belirtilmekte, ayrıca ateşkes rejimi ve güven araçlarının pekişmesine yönelik teşebbüslerde bulunulması çağrısı yapıldı. Söz konusu haber sitesi Aliyev'in AGİT zirve kürsüsünden söyleyemediğini adamlarının söylediğini iddia etti. Ermeni tarafı, sorunun çözümü için askeri tedbirlere başvurulmasına izin verilmeyeceğini söyleyerek Azerbaycan tarafını uzlaşmasız taraf olarak gösterdi.

 

1988 yılından beri başlayan çatışmalar sonrasında Azerbaycan'a ait Dağlık Karabağ bölgesini ve onun da ötesinde Azerbaycan topraklarının yüzde 20'sini askeri metotlarla işgal eden buralarda yaşayan insanları kaçkın durumuna düşüren yapıcı olmayan taraf hangisidir acaba? Bu zirvede Dağlık Karabağ ile ilgili öne çıkan en önemli gelişme 2011 yılında AGİT dönem başkanlığını üstlenecek olan Litvanya Cumhurbaşkanı Dalia Grybauskaite'nin konuşmasında, kendi dönem başkanlıkları döneminde Dağlık Karabağ meselesinin çözüme kavuşturulması için çalışma sözü vermesi olmuştur.

 

Zirvede Türk Dünyası ile gündeme gelen konulardan birisi de Kırgızistan'dı. Haziran 2010'da Kırgızistan'da çok sayıda insanın ölümüne yol açan ve bir Kırgız-Özbek çatışması gibi görünen olaylarda Özbekistan AGİT'in yeterince tedbir almadığını düşünüyor. O tarihte bu olayların çıktığı bölgeye baktığımızda ülkenin güney kısmı özellikle Oş ve Celalabad bölgeleri olduğu dikkat çekmektedir. Bu bölgelerde yoğun olarak Özbek nüfusu yaşamaktadır. AGİT bu olayların ardından Temmuz 2010'da Kırgızistan'a polis gücü gönderilmesine onay verse de, Özbekistan yaşanan olaylara AGİT'in yeterince müdahil olmadığını düşündüğü için zirve bildirisine imza atmadı.

 

Türk Dış İşleri Bakanlığı sitesinde yapılan açıklamada AGİT'in çift kutuplu dünya düzeninin son bulması ve artan küreselleşmeyle birlikte, ortaya çıkan şartlara paralel olarak aldığı tedbirlerin Türkiye tarafından olumlu bulunduğuna dikkat çekildi. Bunun yanında Astana'daki zirvenin Türkiye için ayrı bir önemi bulunuyor. Türkiye'nin hedefinde AGİT Genel Sekreterliği var. Türkiye'nin Brezilya büyükelçisi Ersin Elçin, önümüzdeki sene görev süresi bitecek olan Fransız Marc Perin de Brichambaut'un yerine aday oldu ve şimdiden birçok ülkenin desteğini aldı. Türkiye'nin uluslararası örgütlerde görev alması ülkenin saygınlığı kadar Türk Dünyası'nın saygınlığı ve sorunlarının çözülmesi konusuna da katkı sağlayacaktır.

 

Zirvede WikiLeaks'te adı geçen kişilerden biri olan Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbangulı Berdimuhamedov AGİT enerji bakanları toplantısı yapılmasını teklif etti. Berdimuhamedov gibi zirveye katılan ülkelerin temsilcilerinin birçoğu öneriler ve iyi niyet açıklamaları yaptılar. Buna rağmen etkin bir karar alınamadı. Bir sonuç bildirisi ile yetinildi. Sonuç bildirisi için bile uzlaşmayı sağlamak çok zor oldu. Bu nedenle Nazarbayev'in basın toplantısı 10 saat ertelendi. AGİT'in gündeminde olan sorunlar; terörizm, örgütlü suç şebekeleri, kaçakçılığın her çeşidi, Karabağ, Kırgızistan, Afganistan sorunu gibi birçok sorun kim bilir ne zamana kadar ertelendi.

Doç. Dr. Meşküre Yılmaz

21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü
Bilimsel Danışmanı

ÜYE GİRİŞİ

Şifremi unuttum
  1. SON MAKALELER
  2. ÇOK OKUNANLAR

Ergun Mengi   - 07-04-2024

Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı Başlangıcında, Osmanlı İmparatorluğunun Siyasi ve Askeri Anatomisi

  II.Mahmut, Vakay-ı Hayriye adıyla, Aksaray-Et Meydanı’ndaki yeniçeri kışlaları top ateşine tutularak 6.000'den fazla yeniçeri öldürülmüş ve isyana katılan yobaz takımı tutuklanmıştır. Askeri kuvveti çok zayıflayan Osmanlı’nın Donanması 1827’de Navarin’de sonra Sinop Limanında yakılınca Osmanlını...

Error: No articles to display