* Bin Laden'in öldürülmesi üzerine yapılan buradaki dahil yorumlar kaçınılmaz olarak ham ve lineerdir. Halbuki bu olayın paradoksal, önceden tahmin edilmeyen ve belki edilemeyecek sonuçları da olabilir. Bu nedenle buradaki tespitlerin erken, koşullu ve eksik olduğunu belirtmeliyiz.

* Obama kısmi ve belki de geçici de olsa iç siyasette yükselecektir. Ama Sovyetler'in tasfiye ve Almanya'nın birleşme süreçlerini çok büyük başarıyla yöneten, Saddam'ı büyük bir koalisyonla yenen ve faturayı da başkalarına ödeten Baba Bush'un tekrar seçilememiş olması seçimin şimdi bile "çantada keklik olmadığını" düşündürtmelidir.

* Obama dış politika ve güvenlik konularında muhaliflerinin söylediğinin aksine ne yaptığını bilen, sabırlı, kararlı ve "iş bitirici" bir başkan imajını güçlendirebilir.

* Terörle çok sayıda askerle ülkeleri işgal ederek değil istihbarat, gizli operasyonlar, insansız uçaklar, müttefiklerle işbirliği ve ABD'nin imajını düzelterek ve yumuşak gücünü arttırarak mücadele etmenin daha makul, ucuz ve etkili bir yol olduğu düşüncesi hakim olabilir.

* ABD'nin dış politikası ve güvenlik mesaisinin organize edici prensibi terörle mücadele olmaktan çıkabilir. ABD dış politikası "sekülerleşebilir." Bu süreç zaten daha önce kısmen başlamıştı.

* Bin Ladin'in öldürülmesi, ciddi bir yanılma payı bırakarak denebilir ki, el Kaide ile Taliban arasındaki gerçek ve algılanan bağları zayıflatabilir. Bu da, ABD, Karzai ve Taliban arasında siyasi çözüm ihtimalini arttırabilir.

* Obama belki daha önce açıkladığı gibi Temmuz'da değilse bile çok uzun olmayan bir ertelemeyle Afganistan'dan asker çekmeye başlayabilir.

* Ekonomik sorunlar, iç siyasi çekişmeler, dünyada gerileyen pozisyon ve gelecekle ilgili kaygıların kemikleşmesi gibi nedenlerle bunalan Amerikan toplumunda bir süre için de olsa iyimserlik artabilir.

* Çok ileri derecede sofistike olmasa da önümüzdeki aylarda küçük ve orta düzeyli terör eylemlerine girişilmesi neredeyse kaçınılmazdır. El Kaide'nin eğer önceden planlanmış ve uygulamaya konmamışsa Bin Ladin'in öldürülmesine karşı vermesi beklenebilecek büyük eylemler ise daha orta ve uzun vadede gelecektir.

* Örgütün ve liderinin Müslüman dünyada çekiciliği ve popülaritesi zaten oldukça azalmıştı. Irak'ta çok sayıda insanın ölümüne neden olan kanlı eylemleri bir anlamda örgüte duyulan kitlesel sempatinin mezarı olmuştu.

* Şimdi Ortadoğu'da "başka bir hikaye" vardır ve El Kaide bunun önemli bir parçası değildir. Dikatörleri devirmek için El Kaide'ye ihtiyaç olmadığı görülmüştür. Hatta El Kaide'nin aslında bu "Bahar'ın" önünde çok büyük olmasa da olumsuz bir engel olduğu söylenebilir.

* Bin Ladin'in ölmesi Arap muhaliflerin kendine güvenini daha da arttırabilir. "Biz gidersek El Kaide gelir" öcüsünün inandırıcılığını daha da azaltır.

* Dost ve kardeş Pakistan'ın geleceği hakkında iyimser olmak giderek zorlaşmaktadır.

* Operasyon için yapılan askeri ve istihbarati hazırlık, operasyonun yapılış şekli, yapıldığı yer, operasyonun takdimi Türkiye'nin PKK ile mücadelede benzer şeyleri yapmadığını ve ABD'nin bu konudaki çifte standardını bir kez daha hatırlatmıştır.

* Türkiye'nin sınırın 50-100 km ötesindeki PKK liderlerine hiçbir sürpriz operasyon yapmaması, onların hayatını yaz kampı olmaktan çıkarmaması Ankara'nın – ve İstanbul'un!- askeri, stratejik ve operasyonel aklının ve cesaretinin ne kadar sınırlı olduğunu göstermektedir.