Böylece Demokratlar, Temsilciler Meclisi’ndeki sandalye sayılarını 36 sandalye arttırmış oldu. Demokratların bu başarısı Nixon döneminden beri kazandıkları en büyük sandalye sayısı olarak tarihe geçti. Bununla birlikte sadece belli bir sandalye sayısı için seçim yapılan Senato’da Cumhuriyetçiler yeterli çoğunluğu sağlayan sandalye sayısını[1] korumayı başardılar. Aynı anda gerçekleştirilen ABD Eyalet valilileri seçimde ise Cumhuriyetçilerin geleneksel olarak kazandığı yedi eyalette Demokrat vali adayları kazandı. Demokratların başarılı bir seçim geçirdiği düşünülse de esasen seçimin sonuçları ABD’de çok da büyük bir sistem değişikliği yaşanacağının sinyallerini vermemektedir. Ancak Trump’ın 2020 seçimleri için çok daha fazla çalışması gerekeceği ve Rusya’nın ABD 2016 seçimlerine müdahalesi ile ilgili daha çok tartışmaların yaşanacağı anlamına gelmektedir.
Temsilciler Meclisine Demokratların Dönüşü
Esasen 2008 yılında Obama’nın Başkan seçilmesinin ardından Cumhuriyetçilerin verdiği tepkinin aynısını bu sefer Demokratlar verdi. 2008 yılında Başkan olduğunda Obama da Demokrat bir Kongre ile çalışmaya başladı ve ilk ara seçimlerde Cumhuriyetçiler Temsilciler Meclisinde çoğunluğu elde ederek Obama politikalarını büyük ölçüde kilitlemeyi başardı. Aynı şekilde Trump da Cumhuriyetçi bir Kongre’ye gelerek iki rahat yıl geçirdikten sonra Temsilciler Meclisine Demokratlar büyük bir kampanya ile geri döndü. Bununla birlikte Temsilciler Meclisi araştırma komisyonlarının etkinliği nedeniyle önem taşımakta ve Başkan’a karşı zaten var olan soruşturmaların derinleşmesi açısından Cumhuriyetçileri ve bilhassa 2020 seçimlerini hedefleyen Trump’ı endişelendirmektedir. Demokratlar böylelikle Başkan’ın finansal işleri, Rusya’nın seçimlere müdahalesi, Beyaz Saray’daki skandallar için soruşturma başlatabilecekler.[2] Trump, 2016 Başkan seçilmesi sürecinde daha önce siyaset yapmamış olmaması dezavantajını Hillary Clinton’ın uzun siyasi geçmişi sorgulayarak avantaja çevirmişti. Ancak, 2020 yarışına hazırlanırken, Demokratlar, açacakları soruşturmalarla Trump’ı mümkün olduğu kadar yıpratmayı hedefleyeceklerdir. Son olarak Demokratların Temsilciler Meclisi’ndeki çoğunluğu Cumhuriyetçilerin siyasi ajandasındaki sağlık sisteminin değiştirilmesi, vergi oranının düşürülmesi ve göçmenlik yasası tasarılarının da geçirilemeyeceği anlamına gelmektedir. Temsilciler Meclisindeki diğer dikkat çekici nokta ise iki parti arasındaki seçilenlerin demografik ve cinsiyet farklılıklarıdır. Yeni seçilen 31 Cumhuriyetçinin 30 tanesi erkek iken sadece yeni bir kadın Cumhuriyetçi seçilmiştir. Diğer yandan yeni seçilen 56 Demokratik temsilcinin 34’ünü kadınlar oluşturmaktadır. Özellikle Demokrat Rashida Tlaib ve Ilhan Omar, Temsilciler Meclisine ilk seçilen Müslüman kadın temsilciler olarak tarihe geçtiler.[3]
Trump’ın 2018 Ara Seçimlerine Tepkisi
Trump’ın seçim sonuçlarına ilk tepkisi Cumhuriyetçilerin Senato’da yeniden çoğunluğu garanti etmesi üzerine ‘Bu gece muazzam bir başarı’ twiti atmak oldu.[4] Ardından ise Florida seçim sonuçlarının birbirine çok yakın çıkmasının üzerine yeniden sayım yapılmasına karar verildi. Trump, tekrar twitter üzerinden mesajlar göndererek Florida’daki yeniden sayımın güvenli olmadığını ve hatta seçim hilesi yapıldığını iddia ederek Cumhuriyetçi adayların zaferinin ilan edilmesi gerektiğini söyledi. Seçimin hemen ardından yaptığı basın açıklamasına ise Demokratları ve onları destekleyen medyayı suçlayarak başlayan Trump, sözlerine yine Amerika’nın daha önce olmadığı kadar iyi ve fantastik olduğunu ekleyerek devam etti. Ancak soru cevap kısmına gelindiği zaman CNN’in Beyaz Saray temsilcisi Acosta’nın kendisi hakkında iddianamelerin gelmekte olduğunu hatırlatınca, Trump gazetecinin elindeki mikrofonu bırakmasını söyledi.[5] Mikrofonu bırakmadan sorusunu sormaya çalışan Acosta’nın elindeki mikrofonu bir Beyaz Saray stajyerinin almaya çalışmasını ise Beyaz Saray daha sonra Acosta’nın kaba davranışı olarak gösterip, gazetecinin Beyaz Saray kartını iptal etti. Daha sonra ise CNN, Beyaz Saray’ın kararını iptal etmek için Federal mahkemeye başvurdu. Bizzat Trump tarafından atanan yargıçlardan birisi olan Timothy J. Kelly de CNN’in talebini haklı bularak Acosta’nın tekrar mahkemeye dönmesini sağladı.[6] Ara seçimlerin hemen ertesi günü ise Trump, Adalet Bakanı görevindeki Jeff Sessions’ın Robert Muller tarafından yürütülen Rusya’nın 2016 seçimlerine müdahalesi ile ilgili soruşturmayı durdurmaması nedeniyle istifa etmesini istedi. Hemen ardından ise Trump, Session’ın yanında çalışan ve Trump taraftarı olduğunu saklamayan Matt Whitaker’ı yeni Adalet Bakanı olarak atadı. Whitaker ise daha önce Muller’in soruşturmada kırmızı çizgiyi aşmak üzere olduğunu belirmesiyle tanınıyor. [7] Dolayısıyla Trump’ın ara seçimlere karşı ilk tepkisi, Temsilciler Meclisinde Demokratların açabileceği soruşturmalarla Muller’e destek vermesini engelleyecek ve kendi sözlerini dinleyecek bir Adalet Bakanı atamak oldu.
Sonuç: Trump’lı ABD Artık Otoriterleşiyor mu?
ABD 2018 ara seçimlerinde %47 (110 milyon) ile 50 yılın en büyük oy verme oranı gerçekleşti. 2010 yılında Obama’ya karşı Cumhuriyetçilerin büyük bir kampanya başlatıp seçimleri kazandıkları dönemde dahi %41’lik bir oy verme oranını yakalayabilmişlerdi.[8] Göçmenlik karşıtı söylemleriyle tanınan Trump, özellikle göçmen adayların desteklenmesini ve Latino toplumunun oy verme oranının yükselmesini tetikledi. Toplam 29 milyon Latino, ABD oy verebilecek toplam nüfusunun %12.8ini oluşturmaktadır. PEW araştırmasına göre bu grubun %11’i oyunu kullandı. Yine PWE’in aynı araştırmasına göre Hispaniklerin %69’u, Beyazların %44’ü, Afrika kökenli Amerikalıların %90’ı ve Asyalıların %77’si Demokratlara oy verdi.[9]
Trump dönemi Amerika’sı iki konunun tartışmaya açılmasına yol açtı: Birincisi; ABD’de otoriter bir yönetime doğru bir yükseliş mi var?[10] İkincisi; İki parti arasında ki artan kutuplaşma ve sonuçları. Büyük oranda ABD devleti tarafından fon sağlanan Freedom House’un demokrasi değerlendirme raporuna göre ABD 2017 yılında 100 üzerinden 86 puana düştü. Trump’ın seçildiği iki sene önce ABD’nin Freedom House skoru 90’dı. Buna ilave olarak Avrupa’da pek çok akademik kurumun ortaklaşa hazırladığı V-Dem’in hazırladığı rapora göre de ABD’de iki yıldan veri Liberal Demokrasi düşüş trendindedir. V-Dem’e göre ABD’nin Liberal Demokrasi için bulunan 0.73 skoru en son 1970li yılların başında gözlemlenmiştir.
Son olarak Senato seçimlerinde, Cumhuriyetçilerden daha az sandalye kazanmasına rağmen ABD’nin kendine özgü küçük eyaletleri koruyan seçim sistemi nedeniyle yaklaşık 20 milyon fazla oy alması, 2020 Başkanlık seçimleri için Trump’ı endişelendirecek bir tablo ortaya çıkartmaktadır. Buna ilave olarak Florida’da kabul edilen daha önce suç işlemiş ama oy vermesine izin verilmeyen 1.4 milyon insan, oy verme hakkı kazandı ve bunların büyük çoğunluğunun bir sonraki seçimde Demokratlara oy vereceği tahmin edilmektedir. Dolayısıyla, Trump-Clinton yarışı sırasında Trump’a oy çıkartan Florida’nın bir sonraki seçimde Demokrat adayı destekleme ihtimali bulunmaktadır.
[1] Bu yazının yazıldığı sırada Senato’daki sandalye sayısı Cumhuriyetçiler 51 ve Demokratlar 47 olarak belirtilmektedir. Ancak halen denizaşırı ülkelerdeki askerlerin verdiği oylar ile erken ve geç verilen oyların sayımı yapılmaktadır.
[2] Andrew Prokop. 2018. ‘Trump’s Free Ride From Congress Just Ended.’ Vox. 7 Kasım. https://www.vox.com/2018/11/6/18025036/election-results-democrats-win-house-trump-investigations-analysis.
[3] Grace Segers. 2018. ‘Democrats Have More Diverse Slate of New House Members Than Republic.’ CBS News. 14 Kasım. https://www.cbsnews.com/news/democrats-have-a-more-diverse-slate-of-new-house-members-than-republicans/.
[4] Stephen Collinson. 2018. ‘A Divided Congress, A Divided America.’ CNN. 7 Kasım. https://www.cnn.com/2018/11/06/politics/2018-election-updates/index.html.
[5] White House. 2018. ‘Remarks by President Trump in Press Conference After Midterm Elections.’ 7 Kasım. https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/remarks-president-trump-press-conference-midterm-elections/.
[6] Brian Stelter, Marshall Cohen, David Shortell ve Jessica Schenider. 2018. ‘Judge Orders White House to Return Jim Acosta’s Press.’ 16 Kasım. https://www.cnn.com/2018/11/16/media/cnn-trump-lawsuit-hearing/index.html.
[7] Laura Jannet. 2018. ‘DOJ Says Whitker’s Appointment As Acting Attorney General is Constitutional.’ CNN. 14 Kasım. https://www.cnn.com/2018/11/14/politics/whitaker-justice-mueller/index.html.
[8] Camila Domonoske. 2018. ‘A Boatload of Ballots: Midterm Voter Turnout Hit 50-Year High.’ NPR. Kasım 8. https://www.npr.org/2018/11/08/665197690/a-boatload-of-ballots-midterm-voter-turnout-hit-50-year-high.
[9] Jean Manuel Krogstad, Antonio Flores ve Mark Hugo Lopez. 2018. ‘Key Takeaways Voters in the 2018 Midterm Elections.’ Pew Research Center. 9 Kasım. http://www.pewresearch.org/fact-tank/2018/11/09/how-latinos-voted-in-2018-midterms/.
[10] Charles Kaiser. 2018. ‘Can It Happen Here? Review: Urgent Studies In Rise of Authoritarian America.’ The Guardian. 8 Nisan. https://www.theguardian.com/books/2018/apr/07/can-it-happen-here-review-trump-republicans-authoritarian-america-fascism.
