TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER

ORTADOĞU-AFRİKA

İran'ın BM Daimi Temsilcisi ABD ile işbirliğini reddetti… İran'ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Macid Taht Ravançi,  Washington Tahran'a yaptırım uygulamaya devam etmesi nedeniyle ABD Başkanı Donald Trump'ın işbirliği teklifini ‘inanılmaz' olarak nitelendirdi. (AŞ)

İran Devrim Muhafızları'ndan ABD'ye tehdit: Çok yakında daha şiddetli vuracağız… Tasnim haber ajansına göre, İran Devrim Muhafızları Genel Komutan Yardımcısı Ali Fedevi, Irak’ta ABD’li askerlerin bulunduğu Ayn el-Esed’e yaptıkları saldırının İran’ın füze gücünün basit bir kısmı olduğunu söyledi. "Amerika saldırıya karşı tepki veremedi, parmağını bile kıpırdatamadı "açıklamasında bulundu. İranlı komutan, ülkesinin yakında “daha şiddetli intikam” alacağını vurguladı. (AŞ)

(ÖZEL HABER) Karabağ'ın işgalinde Kasım Süleymani'nin rolü… Azerbaycan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri Eski Komutanı Fahim Hacıyev “Kasım Süleymani 1990 yıllında işgal altındaki Karabağ'da, Azerbaycan ordusundan istihbarat topluyordu. Kudüs Gücü, Azerbaycan'a karşı ileri İran yeteneklerini kullandı ve Ermenistan'ın çıkarları için casusluk ve askeri yıkım gerçekleştirdi” dedi. Aynı zamanda İran İslam Cumhuriyeti'nin Haber Kanalının yayınladığı bir röportajda, program uzmanı “Komutan Kasım Süleymani Karabağ'ın özgür bırakılmasına izin vermedi, çünkü Azerbaycan Nahcivan’a bağlanabilirdi ve sonra Pan-Türkizm yaratılacaktı.” ifade etti.  (KT)

Süleymani’nin yerine geçen yeni Kudüs Gücü komutanından ABD’ye tehdit… İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney tarafından, ABD'nin operasyonu sonucu öldürülen İran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin yerine atanan Kaani, İran devlet televizyonuna açıklamalarda bulundu. Kaani, yaptığı açıklamada İran’ın ABD'den yakında daha sert bir intikam alacağını söyledi. (AŞ)

Ruhani: AB'nin dünya meseleleriyle ilgili ağır bir sorumluluğu var… İran Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya göre İtalya Başbakanı Giuseppe Conte ile telefon görüşmesi yapan Ruhani, AB'nin bölge meseleleriyle ilgili bağımsız bir pozisyon almasını istedi. Ruhani, "AB'nin dünya meseleleriyle ilgili ağır bir sorumluluğu var. AB, ABD'nin yanlış siyasetinden bağımsız doğru bir tutum alarak dünyanın ve bölgenin istikrar ve barışı için çalışmalıdır. Bu tür şartların gerçekleşmesi halinde Tahran tereddütsüz bir şekilde AB'nin yanında duracaktır." ifadelerini kullandı. (AŞ)

İran: Füze isabet etseydi uçağın o an patlaması gerekirdi… Tahran'da çarşamba günü düşen Ukrayna Havayolları'na ait uçağın roket ya da füze tarafından vurulduğu iddiasına İran tarafından yalanlama geldi. İran Sivil Havacılık Kurumu Kaza İnceleme Komisyonu Başkanı Hasan Rızayifer, İran resmi ajansı IRNA'da yer alan açıklamasında, "Eğer roket ya da füze isabet etseydi uçağın o anda patlaması gerekirdi. Dolayısıyla uçak dönüşe geçemezdi. Oysa pilot, uçağı kontrol edebilmek ve düşmekten kurtarmak için havalimanına dönmeye çalışıyordu" dedi. (AŞ)

Irak'ta ABD askeri üssü yakınlarına bir saldırı daha… Irak'ın Selahaddin kentine bağlı Duceyil ilçesi yakınlarındaki ABD askerlerinin bulunduğu Beled Askeri Hava Üssü yakınlarına bir roket düştü. Olayla ilgili henüz resmi bir açıklama yapılmazken, saldırıda can kaybı yaşanıp yaşanmadığı ise bilinmiyor. Saldırıyı henüz kimse üstlenmedi. (AŞ)

Iraklı Şii lider Sadr: Kriz bitti, silahlı gruplar saldırı düzenlememeli… Iraklı Şii lider Sadr, dünkü açıklamasında, silahlı gruplara herhangi bir saldırı girişiminde bulunmama çağrısında bulundu. Sadr, Irak’ın egemenlik ve bağımsızlığını koruyabilecek ve erken seçimleri düzenleyecek hükümetin 15 gün içinde kurulması gerektiğini belirterek, Iraklıların ülkedeki yabancı varlığına son vermek için halen çalıştıklarını söyledi. (AŞ)

Irak'ta DEAŞ karşıtı koalisyon güçleri faaliyetlerini askıya aldı… ABD öncülüğündeki terör örgütü DEAŞ karşıtı uluslararası koalisyon güçleri sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, Irak'taki askeri faaliyetlerini askıya aldığını açıkladı. Açıklamada terör örgütünün propagandasına karşı mücadele, terör örgütünün finanse edilmesinin engellenmesi ve istikrarın korunması gibi faaliyetlerin ise devam ettiği belirtildi. (AŞ)

Irak'ta Haşdi Şabi'yi hedef alan hava saldırıları… Lübnan merkezli Al Mayadeen kanalı, Suriye-Irak sınırında yakın bir bölgede Halk Seferberlik Güçleri'ne (Haşdi Şabi) ait araçların vurulduğunu duyurdu. Bazı sosyal medya hesapları, saldırıların İsrail Hava Kuvvetleri'ne bağlı F-15'ler tarafından gerçekleştirildiğini iddia etti. (AŞ)

(ÖZEL HABER) ABD İran saldırısındaki kayıplarını saklıyor mu..? Irak Sairun Koalisyonuna mensup Hüseyin Salim adlı bir  parlamenter  9 Ocak 2020 günü  yahptığı açıklamada, İran’ın ABD’nin Irak’ta bulunan Ayn El Esad üssüne yaptığı füze saldırısı sonrasında baz ABD askerlerinin hayatını kaybettiğini, üste bulunan bir çok helikopteri ile askeri teçhizatın zarar gördüğünü ifade ederek, ABD’nin Ayn El Esad üssünde hayatını kaybeden askerleri Telaviv’e götürdüğünü iddia etti. ABD’nin Irak istihbarat unsurlarının Ayn El Esad üssüne giderek burada incelemelerde bulunmasına izin vermesini isteyen Hüseyin Salim, ancak Irak askerlerinin Ayn El Esad üssüne girip inceleme yapmaya güçlerinin yetmediğini ifade etti.  Sairun Koalisyonu olarak Irak Parlamentosunun ABD askerlerinin Irak Topraklarından çıkarılması hakkında almış olduğu kararı sonuna kadar uygulamaya çalışacaklarını vurgulayan Hüseyin Salim, ABD güçlerinin Irak topraklarından çıkmaması halinde askeri tepki ile karşılaşacağını, bununla birikte diğer Kürt milletvekillerinden de yabancı güçlerin Irak topraklarından çıkarılması konusunda duyarsız kalmamalarını istedi. (YT)

Putin ve Esed, İdlib ve Fırat’ın doğusundaki gelişmeleri masaya yatırdı… Suriye Devlet Başkanı Esed ve Rusya Devlet Başkanı Putin iki toplantı gerçekleştirdi. Toplantıların birisi basına kapalı birisi de basına açık gerçekleştirildi. Toplantıda, Türkiye'nin Suriye'nin kuzeydoğusundaki faaliyetleri de ele alındı. Suriye Cumhurbaşkanlığı Ofisi, Şam’daki Rus birliklerinin komuta merkezinde gerçekleşen Putin-Esed toplantısının bir bölümünü yayınladı. Cumhurbaşkanlığı Ofisi’nden yapılan açıklamada, “Rus ve Suriye tarafları arasında ikili görüşmeler gerçekleştirildi. Putin bu bağlamda, “Suriye devletinin yeniden inşa edilmesi ve toprak bütünlüğünün korunması yönünde büyük bir adım atıldığını güvenle duyurmak mümkün” açıklamasında bulundu” ifadeleri kullanıldı.  (AŞ)

Libya'da Hafter güçleri uçuşa yasak bölgeyi Mitiga Havaalanı'na genişletti… Libya'da General Halife Hafter’in liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu, Trablus'ta daha önceden ilan edilen uçuşa yasak bölgenin Mitiga Havalimanı ve hava üssünü de kapsayacak şekilde genişletildiğini duyurdu. Hafter güçlerinin sözcüsü Ahmed el-Mismari tarafından yapılan açıklamada, dün saat 17.00'den itibaren alınan genişletme kararına hava yolu şirketlerinin uyması ve uçaklarını riske atmaması çağrısı yapıldı. (AŞ)

Halife Hafter, Türkiye ile Rusya'nın Libya'da ateşkes çağrısını reddetti… Libya'nın doğusunda kontrolü elinde tutan General Halife Hafter, Türkiye ve Rusya'nın yaptığı ateşkes çağrısını reddetti. Sözcüsü Ahmet Mismari aracılığıyla açıklama yapan Hafter, Birleşmiş Milletler tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükümetine karşı operasyonların devam edeceğini bildirdi. İsim vermeden Türkiye'yi hedef alan Hafter, "Bu gruplar başkenti ele geçirdiler. Bazı ülke ve hükümetler de onlara askeri teçhizat, mühimmat ve drone sağlıyor. Bu ülkeler ayrıca dört bir yanından çok sayıda teröristi, silahlı kuvvetlerle (Haftar yanlısı) savaştırmak için Libya'ya gönderiyor." iddiasında bulundu. (AŞ)

İsrail hava savunma nizamına 1 dolara ışın ateşleyen lazer kılıcı ekleniyor… İsrail Savunma Bakanlığı, füze, roket ve insansız hava araçlarını vurmak üzere Demir Kubbe hava savunma sistemini tamamlayacak yeni lazer sistemi geliştirdiklerini duyurdu. Fütüristik savunma sistemi, henüz gelişme aşamasında, yıl boyunca denemeleri yapılacak ve kısa vadede operasyonel olmayacak. (AŞ)

Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü (INSS) bir rapor yayınladı… İsrail'de yayınlanan raporda Hizbullah’a önleyici saldırı düzenlenmesi istendi. Söz konusu rapor, yeni bir stratejiye ihtiyaç duyulacağının düşünüldüğü Süleymani suikastının ardından geldi. Yapılan değerlendirmeler siyasi ve askeri kurumların planlarını ve stratejilerini belirlerken bu raporu dikkate almaları gerekeceği yönünde. Siyasetin, güvenliğin ve ordunun başarısızlıklarına değinilen raporda 2020'de çeşitli cephelerde beklenen olası çatışma risklerine ilişkin uyarılar da yer alıyor. Raporun en net sonuçlarından biri de ordunun İsrail’in farklı cephelerde savaşa girmesine karşı hazırlıklı hale gelmesi gerektiği. Raporda konuya dair şu ifadelere yer verildi: “İran'ın Suriye, Irak ve Lübnan'daki konumu devam ederken askeri kurumların ordunun İran’la, Suriye tarafından Hizbullah’la, Gazze tarafından da Filistin’deki örgütlerle yüzleşmeye hazır olacak yönde güçlendirilmesi için çalışması gerekiyor.” Rusya konusuna da değinen raporda Moskova ile askeri güçlerin yan yana olduğuna dikkat çekilerek çıkarların kesiştiği noktalarda çatışma yaşanmaması için stratejik diyaloğa devam edilmesi çağrısında bulunuldu. Konuya dair yapılan değerlendirmede şu ifadeler kullanıldı:

“Rusya’nın İsrail’in iki düşmanı, İran ve Suriye ile müttefik olduğu unutulmamalı. Rusya’nın İranlıları Suriye’den uzaklaştırma vaadi, Rusya ile Suriye arasındaki ilişkilerin güçlenmesi olasılığını ortaya koyuyor. Bu nedenle İsrail’in Suriye’deki faaliyetleri her hâlükârda operasyonel bir dikkat gerektiriyor.”

Söz konusu stratejik raporda öne çıkan öneriler ise şu şekilde sıralandı:

- İsrail’in İran'ın nükleer füze üretme eşiğinde olduğu senaryosuna hazır olması gerekiyor. Böyle bir durumda Tel Aviv ve Washington’ın ortak bir çalışma planı oluşturması ve öncekinden daha iyi olması beklenen yeni bir nükleer anlaşma üzerine uzlaşmaları lazım.

- Suriye ve İran’ın buradaki varlığına yönelik mücadele devam etmeli.

- Karşı tarafların kendini geliştirdiği noktalarla mücadele edilmesini sağlayacak bir savunma stratejisi geliştirilmeli.

- Düşman karşısında caydırıcılık özelliği geliştirilerek bu durum garanti altına alınmalı.

- Hassas füze projesine karşı çıkmak için özellikle Hizbullah'a yönelik önleyici saldırı gerçekleştirilmeli. (AŞ)

TÜRKİYE

Erdoğan, Merkel ile görüştü... Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Almanya Başbakanı Angela Merkel ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Erdoğan - Merkel görüşmesinde, ABD-İran gerginliği ile Libya ve Suriye başta olmak üzere, bölgesel ve uluslararası gelişmeler ele alındı. (EK)

Dışişleri Bakanlığı'ndan Mısır'daki Libya toplantısına tepki... Dışişleri Bakanlığı, Mısır'ın başkenti Kahire'de Mısır, İtalya, Fransa, Yunanistan ve Kıbrıs dışişleri bakanlarının katılımıyla düzenlenen Libya toplantısının ardından yapılan açıklamanın gerçek dışı tezlere dayandığını vurguladı. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, "8 Ocak'ta Yunanistan, Fransa, GKRY, Mısır ve İtalya dışişleri bakanlarının katılımıyla Kahire'de düzenlenen toplantının ardından Doğu Akdeniz'deki gelişmelere yönelik yapılan açıklama bütünüyle gerçek dışı tezlere dayanmaktadır" ifadesi yer aldı. (EK)

THY ve Pegasus geçici olarak durdurduğu Irak ve İran seferlerini yeniden başlatacak... Türk Hava Yolları (THY) ve Pegasus, dün geçici olarak durdurduğu Irak ile İran’a yaptığı tarifeli seferleri bu akşam yeniden başlatıyor. Alınan bilgiye göre, THY ve Pegasus, İran ile ABD arasındaki gerilim nedeniyle tedbiren durdurduğu Irak ve İran'a tarifeli uçuşları yeniden başlatma kararı aldı. THY ve Pegasus uçaklarının bu iki ülkenin hava sahasını kullanmaya başladığı da bildirildi. (EK)

Ankara'da yakalanan 5 IŞİD'linin, yılbaşı kutlamalarına yönelik eylem talimatı aldığı öğrenildi... Ankara'da yılbaşı öncesi IŞİD'e yönelik düzenlenen operasyonda gözaltına alınıp, 4'ü tutuklanan, 1'i serbest 5 şüphelinin, Kızılay'da yılbaşı kutlamalarına yönelik eylem yapması yönünde talimat aldıkları ortaya çıktı. Şüphelilerin bilgisayar ve cep telefonlarında yapılan incelemelerde, bomba yapımı ve askeri eğitim videoları bulundu. Eğitim videolarında, örgüt mensuplarının çocuklara verdiği eğitim görüntüleri yer aldı. (EK)

Türkiye, Suriye’den hububat ithal edecek... Türkiye, Suriye’den 20 bin ton hububat ithal etmeye hazırlanıyor. Tel Abyad’dan alınacak hububatların taşınması için bir milyon 300 bin lira harcanacak.Türkiye’de hububat üretiminin düşmesinin ardından ithalata hız veren Toprak Mahsulleri Ofisi’nden dikkat çeken bir hamle geldi. Toprak Mahsulleri Ofisi Şanlıurfa Şube Müdürlüğü Suriye’den hububat ithal etmeye hazırlanıyor. Tel Abyad bölgesinden alınacak hububatın taşınması için bir milyon 300 bin lira harcanacak. (EK)

Ekonomi

Bankacılık mevduatı azaldı... Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının Haftalık Para ve Banka İstatistikleri'ne göre, bankacılık sektöründeki toplam mevduat 3 Ocak ile biten haftada 4 milyar 55 milyon 882 bin lira azaldı. Bankacılık sektöründeki toplam mevduat (bankalararası dahil) 3 Ocak ile biten haftada 4 milyar 55 milyon 882 bin lira azalarak 2 trilyon 628 milyar 432 milyon 778 bin liradan, 2 trilyon 624 milyar 376 milyon 896 bin liraya indi. (EK)

Merkez Bankası'nın rezervleri azaldı... Merkez Bankası'nın 3 Ocak'ta sona eren haftada brüt döviz rezervi 3 milyar 287 milyon dolar düşüş gösterdi ve 77 milyar 953 milyon dolar oldu. (EK)

Berat Albayrak'tan enflasyon ve faiz açıklaması... Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, "Türkiye ekonomisinde enflasyon ve faiz oranlarının 2020 yılı içerisinde tek hanelere düşecek" dedi. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Sivas'ta iş dünyası temsilcileriyle bir araya geldi. Türk ekonomisinin 2020 yılında büyüme göstereceğini belirterek, "Ortaya koyduğumuz politikaların başarısı ile birlikte, gerek enflasyonda, gerek faizde, gerek risk birimlerinde gerek büyümede taraflı tarafsız, yurt dışı kaynaklı uluslar arası kurumların beklentilerinin bir çoğunun aksine pozitif yönde güncellenerek tahminlerin daha ötesinde olumlu bir yılı geride bıraktık" dedi. (EK)

AB – AVRUPA

Brexit yasa tasarısı Londra parlamentosunda kabul edildi… İngiliz parlamentosu, Brexit anlaşmasını 231'e karşı 330 oyla onayladı. Bu durumda İngiltere'nin 31 Ocak 2020'de resmen AB'den ayrılması bekleniyor. Görüşmeler sırasında sunulan, AB vatandaşlarına süresiz oturum izni verilmesi ile oturum izni başvurusu reddedilen AB vatandaşlarına itiraz hakkı tanınmasını öngören değişiklik önergeleri reddedildi. Bundan sonraki süreçte tasarı, Lordlar Kamarası'nda görüşülecek. Herhangi bir değişiklik önergesi verilmesini istemeyen hükümet, buradaki sürecin 22 Ocak'a kadar tamamlanmasını ve böylece 31 Ocak öncesi tasarının Kraliçe 2. Elizabeth'in onayını almasını bekliyor. (AŞ)

İtalya'dan yazılı açıklama: Saldırıları kınıyoruz, tırmanan gerginlikten endişeliyiz… Başbakan Giuseppe Conte’nin, çarşamba günü Roma'da Hafter ile yaptığı görüşmeye dair İtalya Başbakanlığından yazılı bir açıklama yapıldı. Libya'daki son gelişmeler ile başkent Trablus'ta geçen cumartesi akşamı Libya Ulusal Ordusu'na ait SİHA'larla hedef alınan ve 30 öğrencinin öldüğü Harp Okulu saldırısına değinilen açıklamada, "Başbakan Conte, Libya'da tırmanan gerginliğe dair güçlü endişelerini belirtti ve Trablus’taki askeri okula yönelik saldırıyı sert şekilde kınadı" ifadeleri kullanıldı. (AŞ)

Hırvatistan ilk kez yapacağı AB Dönem Başkanlığını resmen devraldı… 2013 yılında Avrupa Birliği'nin 28. ve son üyesi olan Hırvatistan, bugün ilk defa, resmen Avrupa Birliği Dönem Başkanlığını Finlandiya'dan devraldı. Hırvatistan'ın bu dönem için belirlediği slogan: "Sorunlu bir dünyada güçlü bir Avrupa". Hırvat yetkililerin önceliği ise kalkınma, iletişim, güvenlik ve Avrupa'nın etki alanının genişletmek.  Önümüzdeki yıllarda bu görevi üstlenecek bazı ülkelerin sırası şöyle: Hırvatistan: Ocak - Haziran 2020, Almanya: Temmuz - Aralık 2020, Portekiz: Ocak - Haziran 2021, Slovenya: Temmuz - Aralık 2021, Fransa: Ocak - Haziran 2022, Çekya: Temmuz - Aralık 2022 (AŞ)

Avrupa Konseyi'nden Fransa'ya 'yolsuzlukla mücadele' uyarısı… Avrupa Konseyi’nin Yolsuzlukla Mücadele Grubu (GRECO), Fransa'da kamu kurumlarında şeffaflığın hala sağlanamadığını, var olan düzenlemelerin özellikle bakanlık ve cumhurbaşkanlığı kabinesinde somut anlamda hayata geçirilmesi çağrısında bulundu. (AŞ)

AB'den İran'da düşen Ukrayna uçağına ilişkin detaylı soruşturma çağrısı… Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel, Tahran'da düşen Ukrayna Havayolları'na ait yolcu uçağına ilişkin 'açık ve detaylı' soruşturma yürütülmesi çağrısında bulundu. (AŞ)

RUSYA

Rusya: İdlib'de ateşkes ilan edildi… Rusya Savunma Bakanlığı, İdlib Gerilimi Azaltma Bölgesi'nde bugün Moskova saati ile 14.00'te ateşkesin yürürlüğe girdiğini duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, ateşkesin, Türkiye tarafı ile varılan anlaşma kapsamında uygulandığı belirtildi ancak daha fazla ayrıntı verilmedi. (AŞ)

Rusya Dışişleri: Libya, ateşkes çağrısıyla sonuçlanan Putin-Erdoğan görüşmesini memnuniyetle karşıladı... Rusya Dışişleri'nin yazılı açıklamasında, Rusya Devlet Başkanı'nın Ortadoğu Özel Temsilcisi ile Libya'daki mutabakat hükümetinin Dışişleri Bakanı Muhammed Siyala bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiği kaydedildi. Açıklamaya göre, Libya'da yaşanmakta olan gelişmelerin ele alındığı söz konusu telefon görüşmesinde, Siyala, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın dün İstanbul'da gerçekleştirdikleri görüşmede elde edilen sonuçları memnuniyetle karşıladı. (SS)

Rusya Enerji Bakanı Novak, Rus-Türk enerji işbirliğinin geleceğini değerlendirdi... TürkAkım doğalgaz boru hattının açılışı sonrası EADaily'e demeç veren Novak, "Rusya ile Türkiye arasındaki enerji işbirliği yükseliş trendi içinde ve tüm alanlarda sürekli olarak gelişiyor" dedi. TürkAkım'ın Türkiye'nin yanı sıra güney ve güneydoğu Avrupa'nın enerji güvenliğine ciddi katkı yapacağından ve onların enerji sürdürülebilirliğini artıracağından emin olduğunu belirten Novak, Türkiye'nin en büyük Rus doğalgazı alıcılarından biri olacağının altını çizdi. (SS)

Ukrayna TürkAkım’ın yol açtığı kaybı hesaplıyor: Etkisini şimdiden hissettik... Ukrayna Doğalgaz İletim Sistem Operatörü şirketinin CEO’su Sergey Makogon, Rus gazın Ukrayna’dan transit geçişinin TürkAkım nedeniyle 2020’de 15 milyar metreküp azalacağını açıkladı. Makagon'a göre Makagon, bu ülkenin her yıl transitten kazandığı yaklaşık 450 milyon doları alamayacağı anlamına geliyor. Çarşamba günü açılış töreni yapılan TürkAkım doğalgaz hattı ile ilgili TürkAkım'ın 'etkisini şimdiden hissettiklerini' söyleyen  Ukrayna Doğalgaz İletim Sistem Operatörü şirketinin CEO’su Sergey Makogon, Rus gazın Ukrayna’dan transit geçişinin TürkAkım nedeniyle 2020’de 15 milyar metreküp azalacağını belirtti. (SS)

Irak Rusya ile S-300 müzakerelerine yeniden başladı... Irak Parlamentosu Güvenlik ve Savunma Komisyonu Başkanı Muhammed Rıza, Bağdad’ın Moskova ile S-300 füzesavar sistemlerinin alımı ile ilgili müzakerelere yeniden başladığını belirtti. Bu konunun uzun süre önce çözülmesi gerektiğini kaydeden Rıza, “Birkaç ay önce Şii milis gücü Haşdi Şabi’nin Bağdat ve diğer bölgelerdeki üslerine yapılan saldırıların ardından bu silahlara ihtiyaç duyuldu ve sorumlu taraf, S-300 kontratı ile ilgili müzakereleri yeniden başlattı” diye konuştu. Sürecin şu anda hangi aşamada olduğunu bilmediğini fakat Irak yönetiminin söz konusu anlaşmaya onay verdiğini söyleyen Rıza, “ABD’nin bu konuda karşı çıkmasını bekliyoruz” ifadelerini kullandı. (SS)

Nebenzya'dan Körfez bölgesinde 'derhal gerilimi azaltma' çağrısı... Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vasiliy Nebenzya, Körfez bölgesinde derhal gerilimi azaltma çağrısında bulunarak, "Bedeli çok yüksek" dedi. "Filistin-İsrail çatışmasının çözülmemiş olması, Irak’ın yasa dışı işgali, Afganistan’da sonu gelmeyen şiddet, Libya liderinin öldürülmesi ve ülkenin yıkılması, Suriye’de meşru hükümeti devirme girişimi, bağımsız bir ülkenin yetkilisinin üçüncü ülkede yargısız infazı, uluslararası hukuk ve düzenin bedeninde yara izleri bırakan eylemlerin sadece birkaçı." Nebenzya, "Giderek büyümeye devam eden cepheleşme sonucu bölge, hatta tüm dünya, sonuçları tahmin edilemez bir çatışmanın eşiğine geldi. Derhal gerilimin azaltılması çağrısında bulunuyoruz, çatışma riski çok büyük, bedeli çok yüksek" dedi. (SS)

(ÖZEL HABER) Sergei Lavrov, Pakistan Dışişleri Bakanı ile Süleymani'nin ölümünden sonra Ortadoğu'daki durumu görüştü... Rusya tarafı, Washington’un faaliyetlerinin bölgenin barış ve istikrarı için ciddi sonuçlarla tehdit edildiğini belirtti. Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov ve Pakistan Dışişleri Bakanı Şah Mehmud Qureşi ABD eyleminin ve İran’ın müdahalesinin ardından Perşembe günü Ortadoğu'daki durumu telefonla görüştüler. Bu Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından  belirtildi. (SS)

(ÖZEL HABER) Jirinovskiy, İran'ın Rus hava savunma sistemlerini satın alması gerektiğine söylüyor... LDPR(siyasi parti) lideri İran'ın Rusya ile askeri-teknik işbirliği konusunda bir anlaşma yapması gerektiğine inanıyor. LDPR lideri Vladimir Jirinovsky, İran'ın Rusya ile askeri-teknik işbirliği anlaşması yapması, Rus hava savunma füze sistemlerini satın alması ve Rus Donanması askeri gemilerini davet etmesi gerektiğine söyledi. (SS)

ABD-GÜNEY AMERİKA

ABD kuvvetlerini yeniden Ortadoğu'ya konuşlandırıyor… ABD Başkanı Donald Trump, Kuveyt’teki Ali es-Salim Hava Üssü’ne 3 bin 500 ABD askerinden oluşan ek kuvvet yollayacağını açıkladı. Birinci Tugay Savaş Takımı’ndaki paraşütçülerden oluşan bu kuvvet, Kuzey Carolina'daki Fort Bragg Üssü'nden yola çıktı. Bir Pentagon yetkilisi, Defense News’e yaptığı açıklamada, Savunma Bakanlığı'ın ülke dışındaki ABD kuvvetlerini büyütmeyi planladığını bildirdi. Halihazırda 68 bin askerden oluşan bu kuvvetler Ortadoğu ve Afrika’daki toplam 12 farklı ülkede konuşlanmış vaziyette. (AŞ)

 (ÖZEL HABER) ABD'li diplomatların İran muhalefet gruplarıyla temasa geçmesi yasaklandı… ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, ABD'li yetkilileri altı İran muhalefet grubu olan Güney Azerbaycan Milli Özgürlük Hareketi, İran Geçiş Konseyi, İran Halk Mücahitleri Örgütü, Ahvaz Özgürlüğü için Arap Hareketi, İran Komünist Partisi Kürdistan Örgütü (Komala), İran Kürdistanı Demokrat Partisi ile teması sınırlamaya çağırdı. Bunun sebebi, İran ile gerginliklerin artması ve bunların geçmişi denilmiş. Pompeo, Washington'un onlarla etkileşimi İran ile yapıcı bir anlaşmayı engelleyebileceğini söyledi. (KT)

ABD Kongresi'nin Çin raporu: Doğu Türkistan'da insanlığa karşı suç işlediğine inanıyoruz… Amerika Birleşik Devletleri'nde Kongre bünyesinde faaliyet gösteren Çin Kongre-İcra Komisyonu (CECC) 2019 yılına ilişkin yayımladığı Yıllık İnsan Hakları Raporu'nda, Çin'e yaptırım uygulanmasını istedi. ABD'li yetkililere ticari müzakereler dahil olmak üzere Pekin'le olan ilişkilerde hak ihlallerini göz önünde bulundurulması çağrısında bulundu. Raporda "Komisyon Çin'in dini azınlıklar, çalışanlar ve basın üzerindeki baskısı ve Sincan'daki (Doğu Türkistan) Uygur azınlığa yönelik faaliyetleri insanlığa karşı suç işlediğine inanıyor" ifadeleri yer aldı. (AŞ)

Cumhuriyetçi kanattan İran’a gözdağı… Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, İran saldırılarını "savaş ilanı" olarak nitelendirdi ve İran'ın petrol sektörünün yerle bir edilebileceğine dikkat çekti. Salı akşamı Fox News kanalına konuşan Graham, "İran bu saldırılara devam ederse petrol sektörünün olmadığı bir güne uyanacak. İran'ın son saldırısı kelimenin tam anlamıyla bir savaş ilanıydı. Başkan'ın cevap verme hakkı var" “ABD Başkanı, İran'ın balistik füze programına odaklanmalı. İran rejiminin terör örgütlerine verdiği desteği engellemeli ve nükleer silah edinmesine izin vermemeli.” dedi. (AŞ)

ABD Temsilciler Meclisi'nden Trump'ın İran karşıtı askeri eylemlerini engelleme kararı... ABD Temsilciler Meclisi, 1973 tarihli Savaş Yetkisi Yasası uyarınca Başkan Donald Trump'ın İran'a yönelik askeri eylemlerine kısıtlama getiren karar tasarısını onayladı. 1973 tarihli Savaş Yetki Yasası kapsamında Trump'ın İran'a yönelik eylemlerini kısıtlamaya dönük karar tasarısı, 194 'hayır' oyuna karşı 224 'evet' oyuyla Meclis'ten geçti, 13 vekil ise tarafsız kaldı. Tasarı, Trump yönetiminin Süleymani ve Haşdi Şabi Genel Komutan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis'e suikast düzenleme kararını Kongre'nin onayı dışında aldığının, ABD iç siyasetinde kriz yaratmasının ardından geldi. (EK)

Pompeo, Stoltenberg ve Abdulmehdi ile 'İran'ı' görüştü... ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi ile bölgedeki son durumu görüştü. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in 'İran'ın bölgede oluşturduğu tehditlere' ilişkin bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiği belirtildi. Pompeo'nun, Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi ile yaptığı görüşmede ise İran tarafından Irak'taki üslere düzenlenen füze saldırısını kınadığı ifade edildi. Pompeo ve Stoltenberg arasında yapılan telefon görüşmesine dair Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Morgan Ortagus tarafından yazılı açıklama yapıldı. Açıklamada, Tahran yönetiminin, İranlı komutan Kasım Süleymani'nin öldürülmesine karşılık olarak ABD'nin Irak'taki Ayn el-Esad Hava Üssünü füzelerle vurmasının ele alındığı belirtildi. (EK)

ABD'den Singapur'a 12 adet F-35B savaş uçağı satışına onay... ABD Dışişleri Bakanlığı, Singapur'a 2 milyar 750 milyon dolar değerinde 12 kısa mesafeli kalkış ve dikey iniş yapabilen F-35B tipi beşinci nesil savaş uçağı satışına onay verdi. ABD Savunma, Güvenlik İşbirliği Ajansından yapılan açıklamada, "Dışişleri Bakanlığı, Singapur'a Dış Askeri Satış kapsamında 2 milyar 750 milyon dolar değerinde 12 F-35B (STOVL) tipi savaş uçağı ve ilgili ekipmanlarının satışına onay verilmesini kararlaştırdı." ifadesi kullanıldı. (EK)

ABD'den İran'a 'ön koşulsuz müzakere' teklifi: İran ve halkı için dünya ile uyumlu refah ve güzel bir gelecek istiyoruz... ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Kelly Craft, gerginliğin tırmanmasını ve uluslararası barış ve güvenliğin daha fazla tehlikeye atılmasını önlemek için İran'a "ön koşulsuz müzakere" teklifinde bulundu. Craft, BM Güvenlik Konseyi'nin uluslararası barış ve güvenliğin korunmasına ilişkin düzenlenen oturumunda, ABD'nin İranlı General Kasım Süleymani'yi öldürmesini 'meşru müdafaa olarak' nitelendirdi. Craft, "İran ve halkı için, dünya ile uyumlu refah ve güzel bir gelecek istiyoruz. ABD bunu isteyen herkes ile çalışmaya hazır ve buna istekli ortaklar bulmayı umut ediyor" dedi. (EK)

Pelosi: Trump'a yönelik azil maddelerini yakında Senato'ya yollayacağız... Temsilciler Meclisi'nin Demokrat Başkanı Nancy Pelosi, Başkan Donald Trump'ın azline yönelik iki maddeyi yakın bir zamanda Senato'ya yollayacaklarını söyledi. Kongrenin, yarı yıl tatilinin ardından açılmasıyla Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi, Trump'ın azil süreci ve İran ile yaşanan gerginliğe ilişkin basın açıklaması yaptı. Cumhuriyetçilerin kontrolündeki Senato'da azil sürecine ilişkin yargı prosedürlerini ve tanık listesini görmek istediklerini vurgulayan Pelosi, "Bu maddeleri sonsuza kadar bekletmeyeceğim. Hazır olduğumda yollayacağım ki bu yakın bir zamanda olacak." dedi. (EK)

Trump'tan İran'da düşen yolcu uçağına ilişkin açıklama: Birileri hata yapmış olabilir... ABD Başkanı Donald Trump, İran'da Ukrayna uçağının arıza nedeniyle düşmüş olmasından şüphe duyduğunu ve birilerinin (İran'ın) uçağı kazara düşürmüş olabileceğini söyledi. ABD Başkanı Donald Trump, İran'da düşen ve 176 kişinin ölümüne neden olan Ukrayna Havayolları'na ait uçakla ilgili açıklama yaptı. Trump, "Çok trajik bir olay. Birileri hata yapmış olabilir. İdeal olan kara kutunun Boeing'e verilmesi. Başka ülkeye de verebilirler. Çok kötü bir şey olduğuna yönelik bir hissiyatım var"  ifadelerini kullandı. Trump uçağın düşüşüyle ilgili şüpheleri olduğunu belirtti. Bazılarının kazanın mekanik sebeplerden kaynaklanmış olabileceğini söylediğini hatırlatan Trump, "Ama bence bu ihtimal dahilinde bile değil" dedi. (EK)

Kanada Başbakanı Trudeau: Elimizde uçağın İran'a ait füze ile kazara vurulduğuna dair kanıtlar var… Başbakan Trudeau, İran üzerinde uçarken düşen ve 63 Kanada vatandaşının da hayatını kaybettiği Ukrayna uçağına ilişkin bir basın toplantısı düzenledi. Trudeau, hem kendi istihbaratlarına hem de bazı müttefik ülkelerden elde ettikleri istihbarata atıf yaparak, "Elimizdeki istihbarata göre Ukrayna uçağı karadan havaya bir İran füzesi tarafından düşürüldü ancak bu kasıtsız olabilir." ifadesini kullandı. (AŞ)

DOĞU AKDENİZ-KIBRIS

Dışişleri Bakanlığı'ndan Mısır'daki Libya toplantısına tepki… Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, şu şekilde, "Bu mutabakat muhtıraları, ülkemizi ve Kıbrıs Türklerini Doğu Akdeniz’de yok saymaya çalışan taraflara bir cevap niteliği taşımaktadır. Esasen 8 Ocak tarihli açıklama, ülkemizin Doğu Akdeniz'deki adımlarının ne kadar haklı ve yerinde olduğunu da bir kez daha ortaya çıkarmıştır. Akdeniz'deki en uzun kıyı şeridine sahip Türkiye'nin bölge ile ilgili projelerde söz hakkı vardır. Doğu Akdeniz'i çatışma değil iş birliği sahasına dönüştürmek üzere, GKRY dışındaki tüm ülkelerle iş birliğine hazır olduğumuzu bu vesileyle bir kez daha ifade etmek isteriz." (AŞ)

ASYA-PASİFİK

Çin: Ortadoğudaki krizi tırmandırmak kimsenin menfaatine değil… İran tarafından Irak’taki ABD’nin Ayn El Esat ile Erbil kentindeki askeri üslerine yönelik füze saldırısı düzenlenmesi ardından Çin Halk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı’ndan 8 Ocak 2020 günü yapılan yazılı açıklamada, taraflara sükunet çağrısı yapılarak, Ortadoğu’da krizi tırmandırmanın hiç tarafın menfaatine olmayacağı ifade edildi. Diğer taraftan Irak Ordusu tarafından yapılan açıklamada, İran tarafından ABD’nin Irakta bulunan Ayn El Esad üssüne 17 Erbil’deki üsse ise 5 füze fırlatıldığı belirtildi. (YT)

Çin: Rapor ne tarafsız ne de güvenilir, ABD kendi karnesine baksın… ABD Kongresi'nin Çin raporunu değerlendiren Çin, Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Geng Shuang, raporun objektif ve güvenilir olmadığını belirtti. Sözcü, "ABD kendi insan hakları durumu üzerine düşünmeli ve Çin'e bulaşmayı bırakmalı" ifadelerini kullandı. (AŞ)

Avustralya Irak'tan Askerlerini Çekmeyeceğini Açıkladı… Irak Parlamentosu, Amerika’nın İranlı General Kasım Süleymani’yi düzenlediği hava operasyonuyla Bağdat’ta öldürmesinin ardından yabancı askerlerin ülkeden çıkarılması kararını almıştı. Avustralya Başbakanı askerlerini Irak’tan çekmeyeceklerini açıkladı. Başbakan Scott Morrison yaptığı açıklamada ülkesinin askerlerinin Irak’ta kalmaya devam edeceklerini söyledi. Gazetecilere açıklamada bulunan Avustralyalı Başbakan, daha önceden planlandığı üzere Deniz Kuvvetleri’ne bağlı bir askeri geminin Hürmüz Boğazı’na gideceğini de söyledi. Söz konusu gemi bölgedeki petrol tankerlerine koruma görevi için Hürmüz Boğazı’na gidiyor. (AŞ)

Japonya Adalet Bakanı, Ghosn'un açıklamalarına tepki göstererek ülkesinin yargı sistemi savundu… Japonya Adalet Bakanı Mori Masako, Japonya'dan Lübnan'a kaçan eski Renault CEO'su Carlos Ghosn'un basın açıklamasına tepki göstererek, ülkesinin yargı sistemini savundu. Mahkemenin, Ghosn'u, kefalet koşullarına uymaya, kaçmamaya veya yurt dışına seyahat etmemeye söz verdiği için kefaletle serbest bıraktığına vurgu yapılan açıklamada, "Ancak Ghosn, Japonya'dan ve yargılanmaktan kaçtı. Bu tür eylemlere, hiçbir ülkenin sisteminde göz yumulamaz. Ghosn, ayrıca hem Japonya içinde hem de uluslararası alanda Japonya'nın hukuk sistemi ve uygulaması hakkında yanlış bilgi yaymıştır. Bu kesinlikle kabul edilemez" ifadelerine yer verildi. Carlos Ghosn, Beyrut'taki Gazeteciler Sendikası binasında dün basına yaptığı açıklamada, Japonya'daki "soruşturma sırasında baskıya maruz kaldığını" öne sürmüş, "Yasaların üstünde değilim, siyasi baskılardan kaçtım" ifadesini kullanmıştı. (AŞ)