TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER
ASYA-PASİFİK
Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te polis, merkez meydanda toplanan eski Devlet Başkanı Almazbek Atambayev’in taraftarlarını dağıtmaya çalıştı... Parlamento binasının bulunduğu Ala-Too Meydanı’nda yaklaşık 500 kişilik bir grup protesto etti. Oldukça saldırgan tutum sergileyen kalabalık, “Jeenbekov gitsin” sloganları attı.Polis, protestoculara karşı biber gazı ve ses bombası kullandı.
Çin, ABD'li bir diplomatın Hong Kong'ta 'aktivistlerle' bir araya geldiğinin bildirilmesinin ardından ABD'ye 'kentin içişlerine müdahale etmeyi durdurma' çağrısında bulundu... Yerel basında çıkan haberlere göre, Hong Kong'daki ABD Başkonsolosluğu'ndan bir yetkili, yerel bir 'bağımsızlık grubu' ile bir araya geldi.Çin Dışişleri Bakanlığı, yaptığı açıklamada, ABD'li yetkililerden memnuniyetsizliğini dile getirerek konsolosluğa Çin karşıtı isyancılarla derhal ilişkiyi kesme ve Hong Kong'un içişlerine müdahale etmeyi durdurma çağrısında bulundu. Hong Kong merkezli Takungpao gazetesinde yer alan haberde, ABD Başkonsolosluğu'nun siyasi birim şefi Julie Eadeh aralarında tanınmış 'aktivist' Joshua Wong'un da yer aldığı Demosisto partisi mensuplarıyla görüştüğü bilgisi verilmişti.
Pakistan Başbakanı İmran Han, Hindistan ile yaşadıkları Keşmir sorununa ilişkin, "Savaş istemiyoruz, yalnız Hindistan tarafı tahrik edici adımlara devam ederse uygun cevabı vermekten çekinmeyeceğiz" dedi... Pakistan Başbakanı İmran Han, Keşmir bölgesinin statüsü üzerine yaşanan son gelişmeler sonrası Hindistan ile aralarında artan tansiyon üzerine açıklamalarda bulundu.Keşmiş bölgesinde Hindistan’ın ihlallerinin devam ettiğini belirten Han, savaş istemediklerini öte yandan Hindistan tarafının tahrik edici adımlarının devam etmesi halinde ise uygun cevabı vermekten çekinmeyeceklerini söyledi.
Eski Kırgız lider Almazbek Atambayev’in güvenlik güçlerine teslim olduğu ve gözaltına alındığı bildirildi... Eski Kırgız liderin ofisinden bir yetkili, Rus basınına yaptığı açıklamada eski Kırgızistan Devlet Başkanı Almazbekb Atambayev’in bugün düzenlenen yeni operasyonda güvenlik güçlerine teslim olduğunu ve gözaltına alındığını belirtti.Yetkili, "Uzun bir müzakereden sonra (Atambayev) teslim olmaya karar verdi, (kolluk kuvvetleri tarafından) Bişkek’e doğru götürüldü. Yanında danışmanları Farid Niyazov ve Kunduz Joldubayeva bulunuyor” diye konuştu.
Bangladeş'te son 7 ayda dang humması sebebiyle 28'i çocuk 110 kişi hayatını kaybetti... Prothom Alo gazetesinin haberinde, ülkede ocak ayından bu yana dang humması nedeniyle 28'i çocuk olmak üzere 110 kişinin yaşamını yitirdiği ve 104'ünün kimliğinin tespit edildiği belirtildi. Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nden (DGHS) yapılan açıklamada, son 24 saatte dang humması nedeniyle 2 bin 428 kişinin hastanelere başvurduğu, ülke genelinde 1 Ocak-7 Ağustos döneminde kaydedilen vaka sayısının 32 bin 340'a yükseldiği bildirildi.Yetkililer, hastalıkla mücadele konusunda her türlü çabanın sarf edildiğini, hükümetin dang humması salgınını önlemek için 6 milyon doların üzerinde kaynak ayırdığını aktardı.
Çin'den Hong Kong'a 12 bin polisle gözdağı... China Daily gazetesinin haberine göre, güneyde bulunan Shenzen kentindeki tatbikatta 12 bin polis, 50 zırhlı araç, 200 acil yardım aracı, 5 helikopter, 8 gemi, 2 amfibik deniz aracı yer aldı.Tatbikatın, Çin'in kuruluşunun 70'inci yıl dönümü dolayısıyla emniyet ortamı, güvenlik ve sosyal istikrarı sürdürmek için savaş kabiliyetlerini teşvik etmek amacıyla yapıldığı belirtildi.Tatbikatta terörle mücadele, ortak hava ve deniz devriyesi, isyanla mücadele senaryoları icra edildi. Shenzen, Hong Kong'a en yakın Çin şehri konumunda. Tatbikatın, Hong Kong'da suçluların Çin'e iadesi tasarısına karşı protestoların sürdüğü bir zamanda yapılması dikkati çekti. Hong Kong'da hüküm giyen veya hakkında suçlama bulunan kişilerin Çin'e, Makao Özel İdari Bölgesi'ne ve Tayvan'a iadesini kolaylaştıran yasa tasarısı 3 Nisan'da parlamentoya sunulmuştu. Tasarı, politik suçları kapsam dışında tutuyor ancak 7,4 milyon nüfuslu Hong Kong'da halkın büyük bölümü, insanların, Çin'in yargı sistemi altında keyfi gözaltılara, adil olmayan yargı süreçlerine ve hatta işkenceye maruz kalacağı kaygısını taşıyor.
AFRİKA
Sudan'da askeri darbenin ardından yönetimi eline geçiren Askeri Geçiş Konseyi'nin (AGK), Müslüman Kardeşler Teşkilatı mensuplarının derhal ülkeyi terk etmesini istediği iddia edildi... Sudan basınında çıkan haberlere göre, AGK yönetimi, Müslüman Kardeşler Teşkilatı mensuplarının derhal ülkeyi terk etmesini talep etti. Yetkili makamlar, sayıları 200'ü bulan Mısır vatandaşlarına Sudan'da istenmediklerini ve ülkeden bir an önce ayrılmaları gerektiğini tebliğ etti. AGK'den konuya dair henüz herhangi bir açıklama yapılmadı.Sudan AGK Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, ilk yurt dışı ziyareti kapsamında Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile 25 Mayıs'ta başkent Kahire’de bir araya gelmişti. Burhan'ın, Sisi ile yaptığı görüşmenin ardından Dışişleri Bakanı Samih Şükri ve İstihbarat Birimi Başkanı Abbas Kamil ile de görüştüğü kaydedilmişti.Görüşmede Sisi’nin, ülkesinin Sudan’ın güvenlik ve istikrarını desteklediğini ifade ettiği aktarılmıştı. AGK Başkan Yardımcısı Orgeneral Muhammed Hamdan Dakalu da geçen ay Kahire'de Sisi ile bir araya gelmişti. Mısır'daki Sisi yönetimi, Sudan'ı 30 yıl yöneten Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir'in 11 Nisan'da devrilmesinin ardından ülkede yönetime el koyan Askeri Geçiş Konseyi'ni destekliyor.
Ebola 500 çocuğun hayatına mal oldu... Ebola salgınının Kongo'da 500 çocuğun ölümüne neden olduğu açıklandı. Ruanda ve Kongo hükümetleri de salgınla mücadele için seyahat kısıtlamasına gitme kararı aldı.Uluslararası yardım kuruluşu Savethe Children, Kongo'da 500'den fazla çocuğun Ebola virüsü nedeniyle hayatını kaybettiğini duyurdu. Örgüt, 700'den fazla çocuğun da, erken tedavi edilmezse ölüme neden olan Ebola virüsünü kaptığını açıkladı. Bu çocukların yüzde 40'ını beş yaşın altındakiler oluşturuyor.
RUSYA
Rus uzman: NATO’nun ‘paslı arabası’... Türkiye konusunda geri vitese taktı Rusya Ulusal Güvenlik Uygulama Sorunları Araştırma Merkezi Başkanı, emekli Albay Aleksandr Jilin, Radyo Sputnik’e demecinde NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in ‘S-400’ler konusunun Türkiye’nin NATO’nun değerli bir müttefiki olmasını engelleyemeyeceği’ şeklindeki sözlerini yorumladı.ilin, “NATO Genel Sekreteri’nin bu paslı arabanın Türkiye konusunda geri vitese taktığı yönündeki açıklaması, Erdoğan’ın dâhiyane bir politikacı olduğunu doğruluyor. O kendi ülkesinin politikasını öyle bir yürütüyor ki, NATO’da dominant bir güç gibi görünen ABD hiçbir şey yapamıyor. Zira NATO’nun yapısı paslanmış durumda, orada bir şeyleri değiştirmeye çalışırsanız, her şey dağılır. Bu nedenle Erdoğan amacına ulaştı ve NATO için tehlikeli bir emsal oluşturdu. O, bu örgütün bir üyesi olarak etkili bir şekilde egemen bir politikanın yürütülebileceğini gösterdi. Zannediyorum ki yakın zamanda diğer ülkelerin de bu şekilde hareket ederek, NATO üyesi olduklarını fakat kendi çıkarlarının bulunduklarını belirleyecek” ifadelerini kullandı.
Militanlardan Rus Hmeymim Hava Üssü'ne yeni saldırı girişimi: 2 sivil öldü... Rusya Savunma Bakanlığı'nın açıklamasına göre militanlar, TSİ 16:03'te üsse 4 roket fırlattı. Roketler, Hmeymim'in kuzeydoğusunda 2 kilometre mesafedeki bir yerleşime isabet etti. Suriye güvenlik güçlerinden alınan bilgiyi aktaran Savunma Bakanlığı, roketlerin düşmesi sonucu 2 sivil öldüğünü, 4'ünün de yaralandığını bildirdi.
Rusya: Karadeniz’e giren ABD gemisi takibe alındı... Açıklamada, “Karadeniz Filosu, 8 Ağustos 2019 tarihinde Karadeniz’e giren ABD Donanması’na ait USS Porter destroyerini takibe aldı” dendi. Doğrudan takibi, Karadeniz Filosu’na bağlı Smetliviy devriye gemisinin yürüteceği kaydedildi. ABD 6. Filosu, USS Porter destroyerinin Karadeniz’e girdiğini duyurmuştu. ABD 6. Filosu Komutanı Lisa Franchetti, “Karadeniz’de, müttefiklerimiz ve partnerlerimizle yaptığımız operasyonlar, bölge istikrarı için gereken sağlam ilişkilere destek veriyor” diye açıkladı.
Kırım Tatarlarının lideri, Erdoğan'ın Kırım'la ilgili açıklamasını yorumladı... Sputnik’e açıklamasında, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, "Türkiye, Kırım'ın yasa dışı ilhakını tanımamıştır ve tanımayacaktır" sözlerini değerlendiren Kırım Tatarları Bölgesel Ulusal-Kültürel Özerklik Başkanı Eyvaz Umerov, bu açıklamanın, Türkiye ve Rusya arasındaki partnerlik ilişkilerine ters olduğunu, Kırım Tatarları dahil bölge halkının demokratik seçimini görmezden geldiğini ve iki ülke arasındaki ilişkilerin samimiyetine gölge düşürebileceğini söyledi. Umerov, "Erdoğan'ın, Kırım Tatarları ile ilişkiler ve Kırım'ın statüsü ile ilgili açıklamalar yapmadan önce en azından Kırım’daki Kırım Tatarlarının duygularıyla ilgilenmesi ve Kırım’dan kaçan hainlerle değil, Kırım'daki halkın temsilcileriyle diyalog başlatması gerekiyor" ifadelerini kullandı.
Rus senatör Kovitidi: Türkiye, Kırım'la yeni ilişki modeli oluşturmalı... Sputnik'e konuşan Kovitidi, "Kırım, 2014’te Rusya’yla birleştikten sonra Türkiye ve Rusya arasındaki Kırım ilişkileri içinyeni model inşa edilmeli ve bunun için zamana ihtiyaç var" dedi. Türkiye'nin, 'Ukrayna’nın Kırım Tatar sorununu şişirme modelini' Rusya'ya dayatamayacağının farkına vardığını dile getiren senatör, "Kırım ve Rusya birleştikten sonra yarımada düzenli olarak Avrupa dahil yabancı ülkelerin temsilcileri tarafından ziyaret ediliyor. Aralarında politikacılar ve o ülkelerin toplumlarının önde gelen isimleri, iş ve kültür dünyalarının temsilcileri" ifadelerini kullandı.
AVRUPA
Trump, Macron'u 'İran'a karışık sinyaller göndermekle' suçladı... ABD Başkanı Donald Trump, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'u ABD politikasının önünü kesmek ve 'İran'a karışık sinyaller göndermekle' suçladı. ABD Başkanı Trump, bugün Twitter hesabından yaptığı paylaşımlarda Fransız mevkidaşı Macron'a yüklendi. Trump, paylaşımında "İran'ın ciddi bir mali sıkıntısı var. Umutsuzca ABD ile görüşmek istiyorlar ancak bizi temsil etmeye çalışanlar, buna Fransa Cumhurbaşkanı Macron da dahil, onlara karışık sinyaller veriyor" ifadelerini kullandı.
Stoltenberg: S-400’ler Türkiye’nin değerli bir müttefikimiz olmasını engellemez... Türkiye’nin Rusya'dan S-400 füze savunma sistemlerini satın alması ile ilgili bir açıklama yapan Stoltenberg, NATO’nun Türkiye’nin bu kararının sonuçlarından endişe duyduğunu, fakat aynı zamanda Ankara’nın ‘değerli’ bir müttefik olarak kalacağından ve örgütle birlikte diğer sorunlar üzerinde çalışmaya devam edeceğinden emin olduğunu kaydetti. Stoltenberg, “Türkiye’nin S-400 sistemlerini satın alma kararı ulusal, egemen olmasına rağmen ben bu kararın sonuçlarından endişeliyim, zira NATO için silahların operasyonel uyumu önemli. Rus S-400 sistemi örgütün birleşik hava-füze savunma sistemine entegre edilmeyecek” dedi ve söz konusu kararın ‘F-35 avcı uçaklarının teslimatı için de sonuçları olacağını’ ekledi.
İtalya Başbakanı Conte'den hükümet krizi açıklaması… İtalya'da 5 Yıldız Hareketi (M5S) ile Lig Partisi’nin oluşturduğu koalisyon hükümetinin Başbakanı Giuseppe Conte, Salvini’nin erken seçim çağrısına Başbakanlık'ta akşam saatlerinde yaptığı basın açıklamasıyla yanıt verdi. Salvini'nin son iki gündür kendisini ziyaret ettiğini belirten Conte, "Salvini, bana gelerek bu hükümet deneyimini yarıda kesmek ve seçime giderek Lig’in şu anda sahip olduğu konsensüsten yararlanmak istediğini söyledi. Salvini'ye açıkça kendisi tarafından tetiklenen bu krizin en şeffaf şekilde idare edilmesini sağlayacağımı belirttim" dedi. Başbakan Conte, Salvini'nin açıklamasında parlamenterleri bu konuda vakit kaybetmemeye çağırmasına dikkati çekerek "Meclis ve Senato’yu toplantıya çağırmak ya da siyasi krizin zamanına karar vermek İçişleri Bakanı’nın görevi değil. Bu kurumsal süreç, milletin temsilcileri olan parlamenterlerin önünde olmalı. Şeffaflık ve değişimin, bu hükümetin ayırt edici özelliği olacağı sözünü vermiştim, son güne kadar bunu koruyacağım" diye konuştu.
Türkiye'nin Kırım'ı tanımaması ABD'nin baskısı yüzünden' … Rus siyaset uzmanı Sergey Markov, Sputnik’e açıklamasında, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, "Türkiye, Kırım'ın yasa dışı ilhakını tanımamıştır ve tanımayacaktır” sözleri ile ilgili olarak şunu dedi:"Bu, Türkiye’nin eski duruşunun teyidi. Bu, Ankara’nın işine geliyor, çünkü bunu ABD ve Avrupa Birliği talep ediyor. Bildiğiniz gibi Türkiye’nin bu ülkelerle ilişkileri zor dönemden geçiyor. Bu bağlamda, Rusya’nın Kırım üzerindeki egemenliğini tanımak ciddi politik riskler taşıyor."İkinci sebebin, ABD gizli servisler ve Kırım Tatar diasporası arasındaki yakın ilişkileri gösteren Markov, "Belki böylelikle Erdoğan, ABD’nin gönlünü almaya çalışıyor. Bu, tehlikeli bir politika. Eğer Erdoğan politik başarı elde etmek istiyorsa Kırım Tatar diasporası içinde, Türkiye’nin düşmanı olan ABD gizli servisiyle bağlantısı olan politik güçleri ezmesi gerekiyor. Onlar bu diasporayı, Kırım halkını Kiev’deki iktidarı ele geçiren radikal cuntaya karşı koruyan Rusya’ya karşı koymaya teşvik ediyor" ifadelerini kullandı.
ORTADOĞU'
Türkiye, Irak'ın kuzeyindeki PKK'ya yönelik harekatları Bağdat'la koordine etmiyor'… Iraklı vekil Sarkavt Şamsuddin, Türkiye'nin Irak'ın kuzeyinde PKK'ya karşı düzenlediği hava harekatlarını Irak yönetimiyle koordine etmediğini söyledi. Sputnik'e konuşan Şamsuddin, "Harekatlar mevcut Irak hükümetiyle koordine edilmiyor. Bunlar, Irak ve Türkiye arasında 1980'li yıllarda imzalanan ve halen yürürlükte olan anlaşmalara dayanıyor. Ancak Irak hükümetine danışılmıyor ve bu, ikili ilişkilere olumsuz yansıyor" dedi.
İran FIFA'nın kadınlara stadyum yasağını kaldırma çağrılarını reddetti… İran Genel Başsavcısı Muhammed Cafer Muntazeri, Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği’nin (FIFA) İran'da kadınların stadyuma girişine izin verilmesi çağrılarını reddetti.
Militanlardan Rus Hmeymim Hava Üssü'ne yeni saldırı girişimi: 2 sivil öldü… Rusya Savunma Bakanlığı, militanların Suriye'deki Rus Hmeymim Hava Üssü'ne çok namlulu roketatar sistemleriyle saldırdığını, üs yakınındaki bir yerleşime isabet roketlerin 2 kişinin ölümüne yol açtığını açıkladı.Rusya Savunma Bakanlığı'nın açıklamasına göre militanlar, TSİ 16:03'te üsse 4 roket fırlattı. Roketler, Hmeymim'in kuzeydoğusunda 2 kilometre mesafedeki bir yerleşime isabet etti. Suriye güvenlik güçlerinden alınan bilgiyi aktaran Savunma Bakanlığı, roketlerin düşmesi sonucu 2 sivil öldüğünü, 4'ünün de yaralandığını bildirdi.
Yemen'de devrik lider Hadi ve BAE destekli güçler arasındaki çatışmalar yeniden başladı…Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) öncülüğündeki Arap Koalisyonu tarafından Yemen'in 'geçici başkenti' ilan edilen Aden'de devrik lider Mansur Hadi'ye sadık güçler ile BAE destekli Hizam el-Emni güçleri arasında çatışmaların yeniden başladığı bildirildi.Yemen'de devrik lider Mansur Hadi'ye bağlı güçler ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) destekli Hizam el-Emni güçleri arasında dün çıkan ve bir süre sonra sona eren çatışmalar yeniden başladı. Bir sivilin hayatını kaybettiği çatışmaların kentteki Maaşık Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve Merkez Bankası çevresinde yaşandığı aktarıldı.
İsrail, Batı Şeria’ya asker takviyesi yapıyor… İsrail ordusu, askerini öldüren Filistinlinin arandığı Batı Şeria’ya ek güçler gönderiyor.İsrail ordusundan yapılan açıklamaya göre, polis ve İsrail İç İstihbarat Servisi Şin-Bet’in (Şabak) terörle mücadele ekiplerinin de katıldığı operasyonun Beytüllahim'in güneyindeki Beyt Feccar beldesinde yapılıyor. Açıklamada, “Son durum analiz edildikten sonra Batı Şeria’daki ordunun ek piyade birlikleriyle güçlendirme kararı alındı” dendi.
Arap Birliği'nden İsrail’in 2 bin 300 yeni konut inşasına kınama… Arap Birliği, İsrail’in Batı Şeria’daki çeşitli yasa dışı yerleşimlerde 2 bin 300’den fazla yeni konutun inşasına onay vermesini kınadı. Arap Birliği Filistin İşlerinden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Said Ebu Ali, "Bu uluslararası hukukun alenen ihlalidir” açıklamasını yaptı.
ABD
ABD mahkemesinden Kaşıkçı kararı…ABD'de bir yargıç, federal kuruluşların, Suudi Arabistan'ın İstanbul'daki Başkonsolosluğu’nda öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetiyle ilgili kayıtların her ay binlerce sayfalık raporunu hazırlaması kararı verdi.ABD basınında yer alan haberlere göre, ABD Bölge Mahkemesi Yargıcı Paul Engelmayer, Kaşıkçı'nın kaybolması ve ölümüyle ilgili bilginin, ‘kamuoyu açısından çok önemli’ olduğunu belirterek federal kuruluşlara, cinayetle bağlantılı kayıtlar konusunda her ay yaklaşık 5 bin sayfalık rapor hazırlamaları talimatı verdi.
ABD Dışişleri: 'Müşterek Harekat Merkezi' konusunda Türkiye ile varılan mutabakattan memnunuz… ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Morgan Ortagus, ABD ile Türkiye arasında "Müşterek Harekat Merkezi" kurulması konusunda mutabakata varılmasından 'memnun olduklarını' ifade etti. Sözcü Ortagus, bakanlıkta düzenlenen basın brifinginde konuya ilişkin değerlendirmede bulundu.ABD ile Türkiye arasında "Müşterek Harekat Merkezi" kurulması konusunda mutabakata varılmasından memnun olduklarını belirten Ortagus, sürecin kademeli olarak hayata geçirileceğini söyledi.
Trump, Macron'u 'İran'a karışık sinyaller göndermekle' suçladı… ABD Başkanı Trump, bugün Twitter hesabından yaptığı paylaşımlarda Fransız mevkidaşı Macron'a yüklendi. Trump, paylaşımında "İran'ın ciddi bir mali sıkıntısı var. Umutsuzca ABD ile görüşmek istiyorlar ancak bizi temsil etmeye çalışanlar, buna Fransa Cumhurbaşkanı Macron da dahil, onlara karışık sinyaller veriyor" ifadelerini kullandı.
Rusya'dan, 'Rus uçaklarına önleme yapıldı' diyen ABD'ye yanıt… ABD’nin, ülkenin batısında Rus uçaklara önleme yapıldığı açıklamasını değerlendiren Rusya Savunma Bakanlığı, iki Tu-95MS stratejik uçağın 'Okyanus Kalkanı-2019' tatbikatı kapsamında Bering Denizi’nin tarafsız bölgesi üzerinde uçuş yaptığını açıkladı.
