TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER
DOĞU AKDENİZ-KIBRIS
GKRY kaynakları iki tarafın barış çabalarına devam etmeye istekli olacaklarını umuyor… Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne yakın bir kaynak, Kıbrıs’taki iki tarafın, cuma günü Cumhurbaşkanı Nicos Anastasiades ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Lideri Mustafa Akıncı arasında yapılacak olan gayrı resmi görüşmeye devam etme ve barış görüşmelerinin başlaması çabalarını sürdürmede iradelerini ortaya koyacaklarını umuyor. Kıbrıs Haber Ajansı’na (KHA) konuşan aynı kaynak, böyle bir sonucun BM Genel Sekreteri’nin özel görevlisi Bayan Jane Holl Lute’nin, müzakerelerin başlaması için yolu açacak görev tanımını tamamlamak için Kıbrıs’ta yeni bir tur temas yapmasına izin vereceğini kaydetti. Bununla beraber Kıbrıs Rum tarafı, görüşmenin sonuçlarını büyük ihtimalle toparlamaya çalışacağını, Kıbrıslı Türk liderin sunduğu doğal gazın yönetimi için ortak komite oluşturulmasıyla ilgili öneriyle Türkiye’nin Kıbrıs’ın Münhasır Ekonomik Bölgesi’ndeki faaliyetleri, Mağusa’nın tellerle çevrili bölgesi Varoşa’yla ilgili gelişmelerin zorlu olacağını düşünüyor.
Aynı bilgiye göre Cumhurbaşkanı Anastasiades, Akıncı’yla cuma günü yapacağı görüşmede iki konuyu gündeme getirecek. Bunlardan birinin Kıbrıs’ın kıyılarında Türk faaliyetleri, ikincisininse Kıbrıs Türk tarafının Mağusa’yla ilgili tek taraflı adımlar atmayı düşünmesi oluşturuyor. Münhasır Ekonomik Bölge’yle ilgili aynı kaynak, Ulusal Konsey’in geçen Mayıs’ta oybirliğiyle aldığı Türkiye’nin bölgede yasa dışı faaliyetlere son verilmesini isteyen karara işaret etti.
ORTADOĞU-AFRİKA
(ÖZEL HABER) Güvenli bölge pazarlıkları… Türk kaynak, müzakerelerin sıkı gizlilik içerisinde cereyan ettiğini, uzlaşının meydana geldiğini yada gelmediğini söylemenin mümkün olmadığını zira iki tarafın düşünceleri incelediklerini belirtti. Yoğunlaşmanın güvenli bölge hususunda ABD teklifini görüşme üzerinde olduğuna işaret etti. Ancak Menbiç dosyası Türk isteğiyle ilave edildi. Tartışmaların (görüşmeler), YPG'nin ağır silahı çekmesi ve yerel konseylerin oluşturulmasının görüşülmesinin yanı sıra uzunluk ve derinlik açısından güvenli bölgenin boyutlarını kapsadığına dikkat çekti. Büyük pazarlıkları yapıldığını sözlerine ekledi. Konuşma kapsamında bölgede ortak devriyeler ve kimin üstleneceği konusunun olduğunu açıkladı. İki tarafın uzlaşı konusunda özen gösterdiğine zira ikisinin de tırmandırma ve çatışma istemediğine dikkat çekti.
ABD'li yetkililer, Suriye'deki Kürt müttefiklerine olası bir operasyonu önlemek için Türkiye'de… ABD ordusundan yetkililer, Washington’ın Suriye’nin kuzeyindeki Kürt müttefiklerine Türkiye’nin saldırı düzenlemesini önleme amacıyla toplantı yapmak üzere Ankara’da. ABD’li yetkililer üst düzey görüşmeleri Türkiye’yi, Donald Trump yönetiminin IŞİD’le mücadeleye zarar vereceği uyarısını yaptığı tek taraflı saldırıda bulunmadan caydırmak için son çaba olarak nitelendiriyor. Türkiye terör örgütü saydığı Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) bağlı savaşçıların yer almadığı bir “güvenli bölgenin" Suriye içlerinde oluşturulması için bastırıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, güvenli bölge oluşturulması şartı yerine getirilmediği takdirde ABD’nin onayı olmadan Suriye içlerine geçme tehdidini pazar günü yinelemiştiFormun Üstü
Suriye'nin kuzeyinde iki patlama: 2 ölü ... Suriye'nin kuzeyinde muhaliflerin kontrolündeki Cerablus ilçesinde iki araca yerleştirilen bombaların patlaması sonucu iki kişi öldü, bir sivil yaralandı. Dün akşam saatlerinde Cerablus yerel meclisinin bir üyesi ile Özgür Suriye Ordusu'na (ÖSO) ait araca yerleştirilen bombalar infilak etti. Saldırılarda iki ÖSO mensubu hayatını kaybetti ve bir sivil yaralandı. Olay yerine intikal eden emniyet güçleri, çevrede güvenlik önlemleri alırken yaralılar bölgedeki hastanelere sevk edildi.
İran'dan ABD'ye müzakere çağrısı... İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, İran'ın müzakereden yana olduğunu ancak müzakere için ABD'nin tüm yaptırımları kaldırması gerektiğini söyledi. İran Cumhurbaşkanı Ruhani, ABD'nin yaptırım listesine aldığı Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ve bakanlık çalışanlarıyla, Dışişleri Bakanlığı binasında bir araya geldi. Burada konuşan Ruhani, ABD'nin İran lideri Ayetullah Ali Hamaney ve Dışişleri Bakanı Zarif'e yönelik yaptırımlarla müzakere konusunda samimi olmadığını ortaya koyduğunu belirtti.
Afganistan’da patlama: 95 yaralı… Afganistan’da meydana gelen patlamada 95 kişi yaralanırken, ölü sayısı henüz belirlenemedi. Patlama, başkent Kabil’deki Khana bölgesinde, yerel saatle 09.15 sıralarında meydana geldi. Patlamanın polis merkezini hedef aldığını bildiren yerel medya, aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 95 kişinin yaralandığını, patlama bölgesine yaklaşık 30 ambulansın gönderildiğini duyurdu. Ayrıca, patlamanın sabah saatlerinde, insanlar işlerine giderken gerçekleşmesi sebebiyle ölü ve yaralı sayısının artabileceği belirtildi.
ABD ile barış görüşmeleri yapan Taliban'dan Afgan seçimlerine yönelik tehdit… Amerika Birleşik Devletleri ile barış görüşmeleri yürüten Taliban, Afganistan'da eylülde düzenlenmesi planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerine karşı saldırı tehditlerinde bulundu. Seçimlerin sahte olduğunu öne süren Taliban üyesi militanlar, halka boykot çağrısında bulunarak, "Potansiyel hedef haline gelebilecek kalabalıklardan ve mitinglerden uzak durun." açıklamasını yaptı. Devlet Başkanı Eşref Gani ise halkın kendi liderini ve hükümetini seçme özgürlüğü olduğunu söyleyerek geri adım atılmayacağını belirtti. 2014'te tartışmalı bir seçim sonucu başa gelen Eski Dünya Bankası çalışanı Eşref Gani'nin eylül seçimlerinde yeniden kazanmasına kesin gözüyle bakılıyor.
AVRUPA
İngiltere Başbakanı Boris Johnson'dan Brexit mesajı… İngiltere Başbakanı Boris Johnson sosyal medya hesabından Brexit sürecine ilişkin açıklamalarda bulundu. İngiltere Başbakanı Boris Johnson, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden 31 Ekim’e kadar çıkacağını duyurdu. Johnson, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Demokrasiye olan güvenimizi yeniden kazanacağız ve AB'yi 31 Ekim'e kadar terk edeceğiz" dedi.
Avrupa Birliği (AB), Türkiye'deki sığınmacıları desteklemek için yürütülen nakit yardım programına 127 milyon euro ilave fon sağladı… Avrupa Birliği (AB), Türkiye'deki sığınmacıları desteklemek için yürütülen nakit yardım programına 127 milyon euro ilave kaynak sağlandığını duyurdu. AB Komisyonu, Türkiye'deki sığınmacıların desteklenmesine yönelik mali yardım programları hakkında açıklama yaptı. Açıklamada, Türk Kızılayı ve Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (WFP) tarafından Türkiye'deki sığınmacılar için yürütülen Sosyal Uyum Yardımı (SUY) programı kapsamında dağıtılan Kızılaykart'lara 127 milyon ilave ödenek sağlandığı, yeni finansman ile AB'nin programa toplam katkısının 1 milyar 125 milyon euroya ulaştığı kaydedildi. Türkiye'deki sığınmacıları desteklemek için 2016 yılında kurulan toplam 6 milyar euroluk fona şimdiye kadar 5,6 milyar euro tahsis edildiği aktarılan açıklamada, fon kapsamında 3,5 milyar euroluk sözleşme imzalandığı ve projelere 2,4 milyar euroluk ödeme gerçekleştirildiği belirtildi.
ASYA-PASİFİK
Kim Jong-un: Füze denemeleri ABD ve Güney Kore'ye uyarıydı… Kuzey Kore lideri Kim Jong Un son yaptıkları füze denemesinin bu hafta ortak askeri tatbikata başlayan Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Güney Kore'ye bir uyarı olduğunu belirtti. Devlet televizyonu KCNA'da yer alan haberde salı günü fırlatılan füzelerin ülkenin aktif savaş teknolojisi kapasitesini ve yeterliliğini kanıtladığı belirtildi.
Çin'den Hong Kong eylemcilerine sert tepki: Ateşle oynamayın… Hong Kong'da aylardır süren eylemlere karşı sessizliğin zayıflık olarak yorumlanmaması gerektiğini belirten Pekin, göstericilere 'ateşle oynamamaları' uyarısında bulundu. Çin hükümetinin Hong Kong ve Macau İşleri Bürosu'ndan yapılan yazılı açıklamada, "Tüm suçluları uyarıyoruz: Durumu yanlış okumayın ve sessizliğimizi zayıflık olarak yorumlamayın." ifadelerine yer verildi. Bildiride eylemlerin radikal bir grup tarafından yönlendirildiği, iyi niyetli vatandaşların da kandırılarak gösterilere zorla getirildiği ifade edildi. Açıklamada, "Günün sonunda hepsi cezalandırılacak." dedi. Hong Kong'da yargılanan zanlıların Çin'e iadesini kolaylaştıracak bir yasa tasarısı nedeniyle başlayan gösteriler, önerinin askıya alınmasına rağmen son bulmadı. Yönetim ve Çin karşıtı protestolara dönüşen olaylarda halk, Hong Kong lideri Carrie Lam'ın istifasını talep ediyor. Eylemciler pazartesi yolları kapayarak kenti zorunlu greve götürdü. Çin ise eylemlerin arkasında Amerika Birleşik Devletleri'nin bulunduğunu öne sürüyor.
Keşmir kararı sonrası Pakistan'dan Hindistan'a askeri ve diplomatik baskı… Pakistan, Hindistan'ın Cammu Keşmir bölgesinin özel statüsünü kaldırma kararının ardından diplomatik ve askeri baskıyı artırmaya başladı. Hem Pakistan hem de Hindistan Keşmir bölgesinin kendilerine ait olduğunu ileri sürüyor ancak her iki ülke de bölgenin sadece bir kısmını aktif olarak kontrol ediyor. Hindistan pazartesi günü kendi kontrolü altındaki bölgeye tanıdığı bazı hakları kaldırdı. Pakistan Başbakanı İmran Han yabancıların bölgede mülk sahibi edinmesi gibi bazı hakların kaldırılmasını bölgenin demografik yapısını hedef alan bir girişim olduğunu belirterek, bunun uluslararası kanunlara aykırı olduğunu vurguladı. Parlamentoda konuşan Han, konuyu Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine taşımayı değerlendirdiklerini belirtti. Pakistan Dışişleri Bakanı Şah Mahmud Kureyşi de Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres'e bir mektup yazarak Hindistan'ı güvenlik konseyi kararlarını ihlal etmekle suçladı. Hindistan ise kararlarının hem yerel hem de uluslararası kanunlara uygun olduğunu ileri sürüyor.
BM raporu: Kuzey Kore siber saldırılarda 2 milyar dolar çaldı, silah programının finansmanında kullandı… Medyaya sızan BM raporuna göre, "Kuzey Kore gelir elde etmek için siber dünyada finansal kurumlar ve kripto para işlemlerine yönelik son derece karmaşık saldırılar düzenledi" deniyor. Uzmanların aynı zamanda, sanal para elde etmek için çok güçlü bilgisayarlarla yapılan siber madencilik faaliyetleriyle ilgili de inceleme başlattığı belirtiliyor. Raporda sanal para piyasasında geleneksel bankacılık sektörüne göre daha az denetim ve düzenleme olması nedeniyle bu işlemleri takip etmenin çok daha zor olduğuna dikkat çekiliyor. BM raporunda ayrıca Kuzey Kore'nin gemiden gemiye sevkiyatlar yoluyla BM yaptırımlarını deldiği, ayrıca kitle silahları temin ettiği öne sürülüyor.
ABD
ABD'den Maduro mesajı: Venezuela ile ticaret yapan herkese yaptırım kapıda… Amerika Birleşik Devletleri, Venezuela'nın tüm mal varlığını dondurma kararının ardından bu ülkeyle ticaret yapacak üçüncü ülkelere de gözdağı verdi. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton salı günü yaptığı açıklamada, Washington'un Nicolas Maduro hükümetini destekleyecek tüm taraflara Venezuela'ya uygulanan yaptırımların aynısını uygulayabileceğini kaydetti. Bolton ayrıca Washington yönetiminin tanımadığı Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro'nun 'ipin ucuna geldiğini' ifade ederek "Uluslararası baskının Maduro'ya karşı çok daha sert olması gerekir. Maduro şu anda sürdürdüğü müzakerelerle sadece zaman kazanmaya çalışıyor." dedi. Nicolas Maduro yönetimini tanıyan ve ona destek veren ülkeler arasında yer alan Rusya ise Venezuela devlet petrol şirketine uygulanan yaptırımların yasadışı olduğunu açıkladı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, Maduro yönetimine gerekli olan her türlü desteği sağlamaya hazır olduklarını söyledi.
ABD Savunma Bakanı'ndan Türkiye'ye uyarı: Suriye'nin kuzeyine yapılacak operasyon kabul edilemez… ABD Savunma Bakanı Mark Esper, "Suriye'nin kuzeyine Türkiye'nin yapacağı bir askeri operasyon kabul edilemez ve Amerika Birleşik Devletleri tek taraflı bir harekatı engeller" dedi. Japonya yolculuğunda kendisine eşlik eden gazetecilere konuşan Esper, "Türkiye'nin Fırat'ın doğusuna gireceğiz" açıklamasına değindi. Savunma bakanı, "ABD, Türkiye ve Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) ortak çıkarlarını zedeleyecek, tek taraflı müdahaleleri engelleyeceğiz." ifadelerini kullandı.
