TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER
ORTADOĞU-AFRİKA
İran: Suudi Arabistan, diğer ülkelerin liderleri aracılığıyla İran'a mesaj gönderdi… İran hükümet sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, Suudi Arabistan'ın diğer ülkelerin liderleri aracılığıyla Tahran yönetimine mesaj gönderdiği belirtildi. ILNA Haber Ajansı'na konuşan Sözcü Ali Rabiei "Suudiler İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'ye iletilmek üzere başka ülkelerin liderleri üzerinden mesaj gönderdi. Eğer Suudi Arabistan gerçek bir tutum değişikliğine gidecekse İran bunu memnuniyetle karşılar" ifadelerini kullandı.
Suriye-Irak sınır kapısı 5 yıldan sonra yeniden açıldı… IŞİD işgali nedeniyle 2014'te kapanan Suriye-Irak arasındaki sınır kapısı 5 yıllık aradan sonra yeniden açıldı. Yerel kaynaklardan alınan bilgiye göre, Suriye'nin doğusundaki Deyrizor kentinin Elbukemal ilçesi ve karşısındaki Irak topraklarında yer alan sınır kapıları tekrar faal hale getirildi.
İran Dışişleri Bakanı Zarif’ten sitem: Nükleer güce sahip bir devlet ABD ile baş edemiyor… Zarif, “Avrupa’da Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) nükleer bombası bulunan daimi bir üyesi olan ülkenin lideri ile konuştuğumuz zaman kendisi, (ABD Başkanı Donald) Trump’ın izni olmadan bir işi yapamayacağı yanıtını veriyor” diye konuştu.
İran, 'Çin'e petrol imtiyazı' iddialarını yalanladı… İran resmi ajansı IRNA'ya konuşan Zarif, Çin'e petrol satımında iskonto yaptıkları ve uzun vade tanıdıkları yönündeki haberlerin gerçeği yansıtmadığını söyledi. Zarif, "Çin'le 25 yıllığına yaptığımız stratejik anlaşma, İran'ın teklifiydi. Üzerinde çalışılıyor. Henüz hiçbir maddesi yok ki bir faydası olsun" ifadelerini kullandı.
'Binlerce Suudi askerini esir aldık' diyen Husiler, görüntü yayınladı… Husilerin askeri sözcüsü Yahya Seri, düzenlediği basın toplantısı kapsamında, esir aldıklarını iddia ettiği koalisyon askerlerinin görüntülerini yayınladı.
Husiler 290 mahkumu serbest bıraktı… Uluslararası Kızılhaç Ortadoğu Direktörü Fabrizio Carboni, Husilerin bugün Yemen’de tek taraflı olarak 290 mahkumu serbest bıraktığını duyurdu. Carboni yaptığı açıklamada, “Öncelikle serbest bırakılacak olanların kimliklerini doğruladık ve doğrudan evlerine mi yoksa diğer tarafın kontrolündeki bir bölgeye mi seyahat etmek istediklerini sorduk. Mahkumların yolculukları için para yardımı yaptık ve küçüklerin aileleriyle buluştuklarından emin olduk” dedi.
Aramco tesislerine yapılan saldırının görüntüleri yayınlandı… ABD’li CBS News televizyonu, Saudi Aramco’ya ait iki petrol tesisine yapılan saldırının görüntülerini yayınladı. Videoda patlayıcıların petrol haznelerine çarpması sonucunda tesisin alev aldığı anlat görülüyor.
IŞİD Nijerya'da askeri kışlaya saldırdı: En az 18 kişi hayatını kaybetti… Nijerya'da terör örgütü IŞİD'in Borno eyaletinde bulunan bir askeri kışlaya saldırısı sonrası en az 18 kişi hayatını kaybetti. IŞİD'le bağlantılı Amaq Haber Ajansı, Gubio şehrinde bulunan askeri kışlaya silahlı saldırı düzenlendiğini ve örgütün en az 18 kişiyi öldürüp Nijerya Ordusu'na ait çok sayıda araç ve silahı çalarak kaçtığını duyurdu.
ABD- GÜNEY AMERİKA
ABD’liler Azil Soruşturması Konusunda Ne Düşünüyor..? Amerikan CBS kanalının YouGov’a yaptırdığı ankete göre Amerikalıların yüzde 55’i Trump hakkında azil soruşturması açılmış olmasına onay veriyor, yüzde 45’i ise böyle bir soruşturmanın gereksiz olduğunu düşünüyor. Ankete katılan 10 Demokrat Partili'den neredeyse dokuzu azil soruşturmasını destekliyor. Ankete katılan Cumhuriyetçiler'in yüzde 77’si ise azil soruşturması başlatılmasını onaylamıyor, yüzde 23’ü ise buna destek veriyor.
Trump’tan Tepki Yaratan ‘İç Savaş’ Mesajı… Başkan Trump hakkında azil soruşturması açılmasına yol açan Ukrayna Cumhurbaşkanı ile 25 Temmuz’da yaptığı telefon görüşmesinin ardından Kongre Trump’ın başka liderlerle telefon görüşmelerinin peşinde. Hafta sonu “beka” uyarısı yapan Trump, bu kez “Kendisinin görevden alınmasının ülkede iç savaş benzeri bir kırılmaya yol açacağı” yönündeki bir yorumu Twitter’dan paylaştı.
Trump'tan azil soruşturmasına ilişkin açıklama: Muhbirin kimliğini bulmaya çalışıyoruz… Kendisi hakkında azil soruşturması açılmasına neden olan telefon görüşmesiyle ilgili muhbir raporunda yanlış bilgilerin bulunduğunu savunan Trump, "Muhbirin kimliğini bulmaya çalışıyoruz" dedi.
Trump'ın avukatı Giuliani mahkemeye çağrıldı… Giuliani'ye gönderilen mahkeme celbinde şu ifadeler yer aldı: "Komiteler, Başkan Trump'ın 2020 seçimlerine müdahale etmek için Ukrayna'ya baskı yaparak ve Ukrayna'nın Rusya'nın saldırganlığını önlemesine yardımcı olmak için Kongre'nin sağladığı güvenlik yardımlarını keserek ulusal güvenliği ne denli tehlikeye düşürdüğünü araştırıyor."
ABD ordusunda görev değişimi… ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Joseph Dunford, düzenlenen törenle görevini Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Mark Milley'e bıraktı.
Trump'tan Meclis İstihbarat Komisyonu Başkanı'na : Vatan hainliğinden hapse atsak… ABD Başkanı Donald Trump, hakkında Temsilciler Meclisi'nde azil soruşturması açılmasını tetikleyen İstihbarat Komisyonu Başkanı Adam Schiff'in vatana ihanetten tutuklanması önerisinde bulundu.
ABD, Katar'daki hava harekat merkezini kapattı… Washington Post gazetesindeki habere göre, ABD Hava Kuvvetleri, Katar'daki El Udeyd Hava Üssü'nde bulunan Birleşik Hava ve Uzay Operasyonları Merkezi'nin faaliyetine son verdi.
Peru'da siyasi kriz: Devlet Başkanı Parlamento'yu, Parlamento da Devlet Başkanı'nı feshetti… Peru Devlet Başkanı Martin Vizcarra, çoğunluğu muhaliflerin elindeki yasama organı Kongre'yi feshetti. Kongre ise Vizcarra'yı geçici olarak görevden aldı ve yerine Devlet Başkan Yardımcısı Mercedes Araoz'u atadı.
Kolombiya'nın BM'ye sunduğu fotoğraflar istihbarat şefinin istifasına yol açtı… Kolombiya Devlet Başkanı Ivan Duque'nin, ELN militanlarının Venezüella'da bulunduğunu ve bu ülkeden destek aldığını göstermek için BM'ye sunduğu dosyadaki bazı fotoğrafların, kendi ülkesinde çekildiğinin ortaya çıkmasının ardından ülkenin askeri istihbarat başkanı istifa etti.
AVRUPA – AB
Yunanistan 10 bin göçmeni Türkiye'ye gönderecek… Yunanistan gelecek yılın sonuna kadar 10 bin göçmeni Türkiye'ye geri göndermeyi planlıyor. Pazar günü çıkan yangın sonrası halihazırda kalabalık olan kampta sığınmacılar ve polis arasında çatışma çıktı ve güvenlik güçleri kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Hükümet adalardaki yoğunluğu azaltmak için bazı sığınmacıları ana karadaki kamplara almaya başladı ve ekim sonuna kadar 3 bin kişinin transfer edileceğini duyurdu. Başka kamplara geçmeyi kabul etmeyen sığınmacıların koruma istemedikleri kabul edilerek geri dönüş işlemleri yapılmaya başlanacağı açıklandı.
İtalyan hükümeti oy kullanma yaşını 16'ya indirmeyi planlıyor: Seçmen sayısı 1 milyon artacak… İtalya'da kısa süre önce göreve başlayan koalisyon hükümeti genel seçimlerde oy kullanma yaşını 18'den 16'ya çekmek için harekete geçti. Demokratik Parti ile 5 Yıldız Hareketi'nin oluşturduğu koalisyon, eski başbakanlardan Enrico Letta tarafından yapılan teklife sıcak baktığını açıkladı.
İngiltere bu iddiayı konuşuyor: Kraliçe Elizabeth, Johnson'ı görevden alabilir… İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth’in, danışmanlarından ‘ülkenin başbakanını hangi koşullar altında görevden alabileceğine’ ilişkin görüş istediği iddia edildi.
Alman vekillerden çağrı: Rusya'ya yaptırımlar kalksın… Almanya Parlamentosu Bundestag'da Alman Ekonomisi Doğu Komitesi öncülüğünde "Rusya'ya Yaptırımların 5 Yılı – Karşılıklı Ablukadan Nasıl Çıkılır?" konulu bir konferans düzenlendi. Konferansa katılan vekiller, yaptırımların Alman ekonomisi üzerindeki olumsuz etkisine dikkat çekerek yaptırımların kaldırılmasını talep etti.
Araştırma: Türkiye'deki Suriyeli sığınmacıların sayısı açıklanandan düşük… Federal Aile Bakanlığı tarafından desteklenen Alman Entegrasyon ve Mülteci Araştırmaları Merkezi'ne (DeZIM) bağlı DeZIM Enstitüsü Türkiye'deki Suriyeli sığınmacılarla ilgili yaptığı araştırmanın sonuçlarını açıkladı. Araştırmaya göre Türkiye'de Türk yetkililerin pek çok kez açıkladığı ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) de dahil olmak üzere birçok organizasyonun kayıtlarına da girdiği gibi 3 milyon 600 bin Suriyeli sığınmacı yaşamıyor. Alman DeZIM Enstitüsü'nün araştırmasında Türkiye'de 2 milyon 700 bin ile 3 milyon arasında Suriyeli sığınmacının bulunmasının "gerçekçi" olduğu belirtildi. Araştırmanın Türkiye Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ve bilimsel veriler baz alınarak hazırlandığı ifade edildi.
RUSYA
Rus Dışişleri: Washington'un Rusya'ya yönelik yeni yaptırımları ABD'deki iç siyasi krizinin bir yansıması… Rusya Dışişleri Bakanlığı, ABD Hazine Bakanlığı'nın Rusya'ya yönelik yaptırım listesine yeni kişileri, şirketleri ve araçları eklemesi ile ilgili yazılı bir açıklama yaptı. Washington’un bu yeni adımının büyük bir şaşkınlığa karşılandığı belirtilen açıklamada, "Bu tür adımların, Rusya temasının Washington elitlerinin bir kısmı tarafından kendi konjonktür hedeflerine ulaşmaları amacıyla bilinçli olarak kullanıldığı ABD’nin içindeki siyasi krizin bir yansıması olduğunu anlıyoruz. Ancak Rus düşmanı olanların dediklerinin dışına çıkmayan yetkililer, yaptıklarının Amerikan yönetiminin ikili ilişkileri normalleştirme çabaları ile ilgili açıklamalarla çeliştiğini, uluslararası arenadaki gerginliği arttırdığını düşünmeli" ifadelerine yer verildi.
Rusya ordusu, yeni T-90M tanklarını almaya başladı… Rusya Kara Kuvvetleri Komutanı Oleg Salyukov, T-90A tankının modernize edilmiş versiyonu olan ilk yeni T-90M tanklarının Rus ordusuna tedarik edilmeye başlandığını söyledi.
Rus Dışişleri’nden Washington’a ‘vize savaşı’ suçlaması… Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Washington’un vize kısıtlamaları ile ilgili Moskova’nın karşı önlem alma olasılığını dışlamadığını belirtti ve bu süreci aslında ABD’nin başlattığını hatırlattı. Ryabkov, “Vize savaşı başlatacak mıyız konusuna gelince, aslında bu savaş zaten sürüyor ve onu aslında ABD başlattı”.
TÜRKİYE
FETÖ'nün 'kripto yapılanmasına' yönelik operasyon: 50 şüpheli hakkında yakalama kararı… Konya Cumhuriyet Başsavcılığının FETÖ'ye yönelik soruşturmaları sürüyor.
Bu kapsamda, örgüt mensubu askeri personel ve bunlardan sorumlu olduğu tespit edilen 'mahrem imamların' verdiği ifadeler doğrultusunda, TSK içerisine yerleştirilmiş örgüt mensubu olduğu öne sürülen, aralarında muvazzafların da bulunduğu 50 şüpheli hakkında yakalama kararı çıkarıldı.
'Suriye'de hiçbir terörist unsura yer yok'… Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal, "Türkiye, Suriye'deki krizden en fazla etkilenen ülkelerden biri olarak, bundan kaynaklanan tehditlerle mücadele etme konusunda da kararlı. Suriye'de, İdlib ya da kuzeydoğuda DEAŞ olsun, PYD/YPG olsun hiçbir terörist unsura yer yok" dedi.
MGK toplantısı sona erdi: Güvenli bölge projesi daha ileri adımlarla güçlendirilecek…
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki MGK Toplantısı'nın ardından yayımlanan bildiride, Türkiye'nin güvenliğini yakından ilgilendiren önemli iç ve dış gelişmelerin ele alındığı belirtildi. Bildiride, ''milli birlik ve beraberlik ile Türkiye'nin bekasını tehdit eden PKK/PYD-YPG, FETÖ ve DEAŞ başta olmak üzere tüm terör örgütlerine karşı yurt içinde ve dışında azim ve kararlılıkla sürdürülen mücadele hakkında kurula bilgi sunulduğu ve konunun müzakere edildiğine'' vurgu yapıldı.
Bildiride, Türkiye'nin Suriye'nin toprak bütünlüğüne ve siyasi birliğine saygılı, yeni anayasa temelinde siyasi çözümden yana olduğunun uluslararası toplumla her fırsatta paylaşıldığı belirtilerek, şunlar kaydedildi: "Türkiye'nin, insani bir mesele olarak ele aldığı Suriyeli sığınmacıların evlerine bir an önce dönmelerini sağlayacak güvenli bölge projesinin hayata geçirilmesine ilişkin samimi gayretlerini daha ileri adımlarla güçlendireceği belirtilmiştir. Milli güvenliğin sağlanması için gereken iradeyi ortaya koymakta tereddüt edilmeyecektir. Irak'ın kuzeyinde PKK/KCK terör örgütüne karşı her iki ülkenin güvenliğini sağlamak üzere yürütülen Pençe operasyonlarının, teröristler bölgeden tamamen temizlenene kadar devam edeceği teyit edilmiştir. Doğu Akdeniz'de, Türkiye'nin Birleşmiş Milletler nezdinde kayda geçirdiği kıta sahanlığı ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile yaptığı anlaşmalar çerçevesinde yürüttüğü faaliyetlerin kararlılıkla devam edeceğinin altı çizilmiştir". Bildiride ayrıca Türkiye'de, bölgede ve dünyada meydana gelen gelişmelerin, milli güvenliğe yönelik tesirlerinin tüm yönleriyle değerlendirilmesi suretiyle hazırlanan Milli Güvenlik Siyaseti Belgesi'nin de görüşülerek, uygun bulunduğuna dikkati çekildi.
ASYA-PASİFİK
Çin’den 70’inci yıl dönümü kutlamalarında dünyaya gövde gösterisi… Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 70’inci yıl dönümü ülke genelinde düzenlenen etkinliklerle kutlanırken, başkent Pekin’de Tiananmen Meydanı’ndaki askeri geçit töreninde yeni üretilen çok sayıda silah güç gösterisi olarak teşhir edildi. Her on yılda bir önemli törenlere sahne olan Tiananmen'deki geçit törenine 15 bin asker, 160 hava aracı, 580 askeri ekipman katıldı. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in izlediği geçit töreninde, Çin’in nükleer başlık taşıma kapasiteli kıtalar arası balistik füzesi Dongfeng-41 ile çeşitli füze sistemleri de yer aldı.
Afganistan'da seçim sonuçları tartışması: Her aday kendisinin kazandığını iddia ediyor… Afganistan'da 28 Eylül'de yapılan cumhurbaşkanı seçiminin ardından adaylardan bazıları, kesin olmayan sonuçlarının 3 hafta sonra açıklanması beklenen seçimlerin kazananının kendisi olduğunu iddia ediyor.
Kuzey Kore: Nükleer müzakerelerin başarısı ABD'ye bağlı… Kuzey Kore'nin BM Daimi Temsilcisi Kim Song, nükleer müzakerelere ilişkin, "Kuzey Kore-ABD müzakereleri yeni bir fırsat penceresi mi olacak yoksa krizi derinleştirecek mi? Bu tamamen ABD'ye bağlı" değerlendirmesinde bulundu. Kim, ABD ile görüşmelere devam etme konusunda istekli olduklarının altını çizerek, "Kuzey Kore-ABD müzakereleri yeni bir fırsat penceresi mi olacak yoksa krizi derinleştirecek mi? Bu tamamen ABD'ye bağlı" diye konuştu.
