Sürgündeki Doğu Türkistan Milli Meclisi'ne göre 3 gün içerisinde binlerce Uygur, Çin makamlarına göre ise 197 kişi hayatını kaybetti.
Olaylar, Çin'in Guangdong eyaletinde bir fabrikada zorla çalıştırılan Uygur Türklerinin beraber çalıştıkları Çinli kadınları taciz ettikleri iddiasıyla patlak vermişt. 26 Haziran'da fabrikaya saldıran Han Çinliler, sayıları onlarca olduğu belirtilen Uygur Türkünü katlettmişti.
Daha sonra Çinli kadınların taciz edildiği iddiasının yalan olduğu ortaya çıktı. Kısa süre içerisinde Han Çinlilerle Uygurlar arasında etnik bir gerilime dönüşen olaylar büyümüştü.
Çoğunluğunu Uygur üniversite öğrencilerinin oluşturduğu kalabalık bir grup, 5 Temmuz 2009'da Uygur Türklerine yönelik baskı, ayrımcılık, ortadan kaybolma, kaçırılma ve fabrikalarda zorla çalıştırmaları protesto amacıyla Urumçi'de protesto gösterisi düzenlemişti.
Uluslararası Af Örgütü, İnsan Hakları İzleme Örgütü ve diğer uluslararası insan hakları örgütlerinin barışçıl olarak tanımladığı gösterilere Uygurların yanı sıra Kazak, Kırgız ve diğer azınlıklara mensup vatandaşlar da destek vermişti.
Ancak barışçıl eylemleri "otoriteye başkaldırı ve isyan" olarak nitelendiren Çin Komünist Partisi hükümeti gösterilere çok sert yöntemlerle müdahale etmişti.
Görgü tanıkları, göstericilerin ÇKP tarafından bilinçli olarak tahrik edildiğini, sivil görünümlü kişilerin eylemcilerin arasına girerek gösterilerini hedefinden saptırmaya çalıştığını öne sürmüştü.
Ayrıca görgü tanıkları, bölgedeki yabancı medya mensuplarının kentten çıkarılmasının ardından internet bağlantısının kesildiğini ve Urumçi'nin dış dünya ile irtibatının tamamen koparıldığını söylemişti.
Urumçi'den kaçmayı başaranlar, yabancı medyanın kentten çıkarılmasının ardından katliamın başladığını, kente sevk edilen ilave 20 bin asker ve polisin göstericilerin üzerine gerçek mermilerle ateş açtığını ve zırhlı araçlarını eylemcilerin üzerine sürdüğünü ifade etmişti.
Fransa'da yaşayan bir Uygur aktivist, euronews'e verdiği mülakatta, Urumçi'deki gösteriler sırasında gözaltına alınanlardan bazılarının kurşuna dizildiğini, bazılarının da idam edildiğini açıkladı.
