Aynı zamanda Türkiye, Libya'da askeri alanda ciddi politikalar geliştirdi, Suriye'de Rusya ile anlaşma imzaladı ve Dağlık Karabağ'da Azerbaycan'a açıktan destek verdi.
DOĞU AKDENİZ KRİZİ
2020'de Türkiye diplomasisinin yoğunlaştığı konuların başında Doğu Akdeniz Krizi gelir.27 Kasım 2019 tarihinde Libya ile imzalanan Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası’nın imzanlamasına tepki gösteren Yunanistan, benzeri bir anlaşmayı Mısır’la yaparak karşı hamlede bulundu. Daha önce,Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Mısır ve İsrail'in oluşturduğu Doğu Akdeniz Doğal Gaz Forumu'na davet edilmeyen Türkiye, KKTC’den aldığı ruhsatla araştırma ve sondaj çalışmalarına hız verdi. Piri Reis ve Oruç Reis gibi arama ve sondaj gemilerinin Deniz ve Hava Kuvvetlerine bağlı unsurlarla korunacağını açıkladı. Bu amaçla sondaj çalışmalarının yapılmasına yönelik olarak pek çok Navtex ilan etti.Türkiye’nin bu hamlesine Yunanistan ve GKRY’nin yanında Fransa açıkça tepki verdi ve en sert tepki de Fransa’dan geldi.Fransa, AB üyeleri Yunanistan ve Güney Kıbrıs'ın haklarının savunulması gerektiğini vurguladı.Türkiye ile Yunanistan krizi zirve yaptığında ise, Fransız Savunma Bakanlığı bölgeye iki Rafale savaş uçağı ve iki Fransız donanma gemisi konuşlandırdığını duyurdu. Bu süreçte İsrail,Suudi Arabistan ve BAE gönderdikleri savaş uçaklarıyla Türkiye’ye karşı Yunanistan’a açık desteklerini duyurdular.Türkiye ile Fransa ilişkileri gerilirken, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, AB'ye birçok kez Ankara'ya yaptırım uygulanması çağrısında bulundu. Türkiye, Doğu Akdeniz kriziyle de bağlantılı olarak AB ile yaşadığı sorunların çözümünde zaman zaman Suriyeli sığınmacıların Avrupa’ya geçebilmesi için sınır kapılarını açmak kozunu da kullanmakta ve Avrupa kamuoyunu hükümetlerine karşı tepki göstermeye zorlamaktadır.
SURİYE: İDLİP
Türkiye’nin dış politikasını yakından ilgilendiren bir başka konu da Suriye politikasıydı. 3 Şubat’ta Türkiye’nin Rusya ile savaş halinde olan Ukrayna’ya 200 Milyon Liralık silah yardımı yapacağını açıklamasından sonra meydana gelen ve 36 askerin şehit olmasıyla sonuçlanan İdlip saldırısı da 2020 gündeminde çok konuşulan konulardan biri oldu. İdlip saldırısının, Ukrayna’ya silah yardımı yapılacağının açıklanmasından sonra gerçekleştirilmesi kafalarda soru işareti uyandırsa da 27 Şubat saldırısının hemen arkasından Türk Silahlı Kuvetleri'nın Bahar Kalkanı Harekatı gerçekleştirildi.5 Mart tarihinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kremlin Sarayı'nda yapılan kritik zirve sonrası İdlib'de gece yarısından itibaren ateşkes ilan edilmesine karar verdi ve gece yarısı ateşkes yürürlüğe girdi.Suriye sınırında bir terör devleti kurulmasına izin vermeyen Türkiye, Suriye içindeki ılımlı grupların sınır bölgesine hakim olacağı bir yönetimin kurulmasına sıcak bakmaktadır. Aynı zamanda Türkiye, Suriye’deki olayların başlamasının ardından ilişkilerini kestiği Esad’ı etkin olmadığı bir Suriye yönetimi için çabalarını da sürdürmektedir. Bütün bu gelişmelerin ardından Cumhurbaşkanının sınırların açılabileceğine ilişkin sözlerinin ardından Türkiye’ye de yaşayan Suriyeli sığınmacılar, Ege ve Trakya’daki kentlere akın etmeye başladı.Ancak sınır kapılarının açıldığı belirtilmesine karşın geçişlere izin verilmedi.
LİBYA
Libya’da ise, 2019 yılının sonlarında Türkiye’nin Libya ile imzaladığı Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası asıl etkilerini 2020 yılında göstermeye başladı. Türkiye’nin Doğu Akdeniz Krizinde elini güçlendiren bu anlaşmayla bağlantılı olarak Libya’ya verilen askeri destek 2020’de de sürdürüldü. Belirtmekte fayda varki BM Libya’da Ulusal Mutabakat Hükümeti’ni tanıyor.Libya Türkiye için çok önemli bir olaydı. Uluslararası basın, Ankara'nın yeni nesil silahlı insansız hava araçlarıyla Ulusal Mutabakat Hükümeti'ni (UMH) destekleyerek ülkedeki güç dengesini değiştirdiğini ve ülkenin doğusundaki silahlı güçlerin lideri Halife Hafter'i zayıflattığını yazdı.Libya'da yıllardır süren iç savaşın sonlandırılması ve siyasi sürece yeniden dönülmesi açısından en önemli gelişmelerden biri 21 Ağustos'ta rakip Trablus ve Tobruk yönetimlerinin ateşkes ilan etmeleriyle yaşandı.Anlaşmaya göre, 2021'de seçimler yapılacak ve yabancı güçler ile paralı savaşçılar ülke topraklarından ayrılacak.Son olarak farklı politikaları savunan Türkiye ile Fransa Libya'da da karşı karşıya geldi.
DAĞLIK KARABAĞ
Azerbaycan ile Ermenistan arasında 27 Eylül'de patlak veren çatışmalarda Türkiye, tarafını Bakü yönetiminden yana açıkça ortaya koydu.Çatışmaların en yoğun olduğu ilk günlerde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, "Azerbaycan'a desteğimizi kimse yadırgamasın. Azerbaycan ile bir milletiz. İki ayrı devlet olsak da yeri geldiği zaman tek devlet gibi davranırız." ifadelerini kullandı.Savaş sürecinde Azerbaycan, Karabağ topraklarını hızla kurtarırken, savaşı sona erdirmek amacıyla yürütülen diplomatik girişimlere Türkiye, bu alanda da Azerbaycan’a açık destek vererek katkı sağladı. Türkiye’nin bu desteği Azerbaycan’ın uluslararası alanda yalnız kalmamasını sağladı. Diplomatik alanda etkin rol oynayan Türkiye, Türk Cumhuriyetleri’nin yanında Pakistan ve Afganistan gibi ülkelerinde Azerbaycan’a olan desteğini de diplomatik alana yansıttı. Ermenistan tarafı, Türkiye'nin Suriye'den paralı asker getirerek ve Azerbaycan ordusuna SİHA temin ederek çatışmalara direkt olarak katıldığını iddia etse de gelişmeler Irak ve Suriye’de bulunan PKK’lı teröristlerin Ermenistan’ın yanında savaştığını ortaya koydu. Azerbaycan'dan yapılan bir açıklamada, "Suriye'den savaşçı sevkedildiğine dair iddialar Ermenistan'ın yeni bir kışkırtmasıdır ve tamamen saçmadır" ifadelerini kullanılmıştı.Ancak Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Türkiye'den daha önce SİHA aldıklarını ve çatışmalarda kullanıldığını teyit etti.Ermenistan ile Azerbaycan arasında bir aydan fazla süren savaşın ardından 9 Kasım'da, Rusya'nın arabuluculuğunda 'kalıcı' ateşkes anlaşması imzalandı.Dağlık Karabağ'daki anlaşma sonrası Türk barış gücünün bölgeye konuşlandırılması da gündeme geldi.Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, "Dağlık Karabağ’da Türk askerleri konusunda bir anlaşma yok." diyerek Rusya'nın görüşünü ortaya koydu.Ancak Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ateşkesi kontrol etme temaslarına atıfta bulunarak "Bununla ilgili görüşmelerimiz devam ediyor" dedi.İlham Aliyev ise, Dağlık Karabağ'la ilgili bölgedeki barış gücünde Türkiye'nin de olacağını söyledi.
