Türkiye ile Mısır arasında diplomatik görüşmeler 2013 yılından bu yana gerçekleşmiyordu. Temmuz 2013'te dönemin Genelkurmay Başkanı Abdülfettah el Sisi Müslüman Kardeşler lideri Muhammed Mursi başbakanlığındaki hükümete darbe yapması ve ardından yönetime el koyması sonrasında duran diplomatik temaslar, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada, Mısır ile ilişkilerde yeni bir dönemin başlayabileceğini söylemesiyle yeniden kurulmuş oldu. Ramazan ayının başında, Çavuşoğlu ve Mısırlı mevkidaşı Samih Şukri yaptıkları telefon görüşmesinde Ramazan ayının gelişini kutlaması ile atılan ilk adımın ardından Türkiye Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal ile Mısır Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Hamdi Sanad başkanlığındaki siyasi istikşafi görüşmeler ile Kahire'deki Dışişleri Bakanlığı konutunda yeniden başlamış oldu.
Dün akşam üzeri tamamlanan görüşmelerin hemen sonrasında Dışişleri Bakanlığı, Türkiye-Mısır istişarelerinin "samimi ve kapsamlı içerikte gerçekleştirildiğini" bildirdi. Dışişleri Bakanlığı'nın resmi sayfasında yer alan açıklamasında, "Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal ve Bakan Yardımcısı Büyükelçi Hamdi Sanad Loza başkanlıklarındaki heyetler arasında 2 gün süreyle Kahire'de gerçekleştirilen istikşafi nitelikli Türkiye ve Mısır istişareleri 6 Mayıs 2021 tarihinde tamamlanmıştır" ifadeleri yer aldı. "Görüşmeler samimi havada ve kapsamlı içerikte gerçekleştirilmiştir" vurgusu yapılan açıklamada "Görüşmelerde ikili konuların yanı sıra Libya, Suriye ve Irak'taki durum başta olmak üzere bölgesel konular ele alınmış, Doğu Akdeniz'de barış ve güvenliğin sağlanması ihtiyacı üzerinde durulmuştur" denildi. Açıklamada ayrıca, tarafların istişarelerin bu turunun sonuçlarını değerlendirerek, müteakip adımları kararlaştıracağı bildirildi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise "(Mısır'la) Önümüzdeki süreçte ilişkileri normalleştirmek için atılabilecek adımlar konusunda görüşmeler devam edecek" dedi.
Mısır Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, istikşafi görüşmelerin, iki ülke arasındaki ilişkilerin hem ikili düzeyde hem de bölgesel bağlamda normalleşmesini sağlayacak gerekli adımlara yönelik gerçekleştiği belirtildi.Öte yandan Mısır eski Dışişleri Bakanı Muhammed el-Urabi, son gelişmelere ilişkin yaptığı değerlendirmede, iki taraf arasındaki görüşmelerin, Libya ve Doğu Akdeniz dosyalarına odaklandığını ve Mısır'ın içişlerine karışılmadığının açık olduğunu söyledi. Urabi, yaptığı açıklamada, “Üç dosyanın Mısır için stratejik bir önemi var. Bu dosyalarda taviz verilmesi söz konusu değil. Bu üç dosyada her şey açık olmalı” ifadelerini kullandı.
Türkiye ve Mısır arasında yapılan istikşafi görüşmeler sonrasında yapılan açıklamalardan anlaşıldığı gibi görüşmeler daha çok fikir alışverişi niteliğindedir. 8 yıl gibi uzun bir süredir kopmuş olan ilişkilerin yeniden kurulması ve yakınlaşma çabaları iki taraf için de pozitif özellik taşımaktadır. Çavuşoğlu’nun da belirttiği gibi, "Libya, Suriye, Irak, Doğu Akdeniz konusu iki taraf için de önemli. Mısır ile burada yapılacak bir işbirliğinden Mısır da çok karlı çıkacaktır." Mısır ve Türkiye arasındaki anlaşmazlık noktalarında ilk adımların Libya ve Müslüman kardeşler meselelerinde atılacağı düşünülüyor. Mısırlı kaynaklardan elde edilen bilgiye göre, önümüzdeki görüşmelerde Müslüman Kardeşler'in (İhvan) Türkiye’deki varlığına ilişkin güvenlik koordinasyonunun yanı sıra Mısır'ın, Mısır'da şiddet ve cinayet olaylarında hüküm giyen ve arananlar arasında bulunan bazı kişilerin kendisine teslim edilmesi taleplerinin ele alınacak. Mısır’ın bu talepleri karşısında, Türkiye’nin kısa vadede politika değişikliğine gidip, ani bir kararla talebi onaylaması beklenmemektedir.
Önümüzdeki dönem için iki ülke arasındaki temasların Ankara’da Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu düzeyinde görüşme trafiği yürütülebileceği görüşü dile getiriyor. Zira, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, geçmişte “Rabia” işaretiyle simgeleştirdiği Mısır’daki darbe karşıtı çok sert söylemleri henüz iki ülke devlet başkanları düzeyinde görüşme olma ihtimalinin düşük olduğunu gösteriyor.
Kaynak: EuroNews, mfa.gov.tr, DW Türkçe, Şarkul Avsat, VOA
