Fransa'nın açıklamalarına göre, Akdeniz'de NATO misyonu çerçevesinde görev yapan Courbet isimli firkateyn, Tanzanya bandıralı bir gemiyi ambargoyu delerek, Libya'ya silah taşıdığı şüphesiyle denetlemek istiyordu. Fransızlar Courbet'nin bunun üzerine bu gemiye eşlik eden Türk gemileri tarafından taciz edildiğini, Türk savaş gemilerinin Courbet'ye üç kez radar kilitlediğini belirtti.Fransa, bu davranışları "aşırı agresif" olarak tanımlayıp, Türkiye'yi NATO'ya şikayet etti. Bunun üzerine, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in verdiği talimatla birlikte olayın gelişimini inceleyen 130 sayfalık bir rapor hazırlandı.
Türkiye bu iddaları reddetti. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, yaptığı bir açıklamada, "Bilgi, belge, gemimiz ve karargahlarımızdaki tüm kayıtlar dikkate alındığında söz konusu iddianın tamamen gerçek dışı olduğu görülmektedir" ifadelerini kullandı ve radar izleri dahil olmak üzere tüm bilgi ve belgelerin NATO ile paylaşıldığını kaydetti.
Hazırlanan raporda, Fransa'nın iddia ettiği şekilde taciz olayının gerçekleştiğine ilişkin bir unsur bulunmaması en dikkat çeken bölüm oldu. NATO uzmanlarının, Fransız iddialarıyla ilgili eksik ve yetersiz gördüğü unsurun "radar kilitlemesi karşılığında Courbet'nin ne yaptığının, nasıl bir tepki verdiğinin bilinmiyor" olduğuna işaret ettikleri belirtiliyor. Böylece NATO uzmanlarının dolaylı bir şekilde "taciz olayının hiç yaşanmamış olduğu" sonucuna vardıkları yorumu öne çıktı. Fransız iddialarını destekleyen bir ifadenin yer almaması Paris'i kızdırdı. Fransa, NATO'ya bir mektup göndererek Akdeniz'de devam eden Sea Guardian misyonundan geçici olarak çekildiğini kaydetti. (BBC, 2020)
Konuyla ilgili yapılan son açıklamada Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu; ‘Fransa'nın özellikle burada yanlış bilgilendirmeyle, yönlendirmeyle Türkiye aleyhtarlığı yapmak yerine samimi bir itirafta bulunması lazım. Bizim şu anda Fransa'dan beklentimiz, doğru bilgi vermemesinden dolayı, 'ama'sız net bir şekilde bizden özür dilemesidir" dedi.
Fransa ayrıca Türkiye'yi Birleşmiş Milletler'in Libya'ya silah ambargosu kararını delmekle suçluyor.Fransa Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Agnes von der Muhll Paris'te gazetecilere yaptığı açıklamada, Türkiye'nin ambargo ihlallerinin Libya'da barış ve istikrarı engellediği suçlamasında bulundu. Fransa Cumhurbaşkanlığı da hafta başında Türkiye'nin Libya'ya uygulanan silah ambargosunu ihlal ettiğini, Türkiye'nin NATO'dan faydalandığını ve Fransa'nın buna izin vermeyeceği şeklinde bir açıklama yapmıştı.
Türk Dışişleri Bakanlığı da bu suçlamalara "Ülkemizin Libya'ya yönelik tutumuna dair iddiaları, Fransa’nın Libya’ya yönelik karanlık ve izah edilemez politikasının yeni bir göstergesidir. Ülkemiz meşru hükümetin yanındayken, Fransa BM ve NATO kararları hilafına darbeci ve gayrı meşru bir şahsın yanındadır" yanıtını vermişti. (DW, 2020)
Türkiye'nin Libya'ya ilişkin tutumunun net olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, "Bizim orada verdiğimiz, Libya'ya askeri iş birliği anlaşmamız çerçevesinde, danışmanlık" dedi. Fransa'nın Libya'da iç savaşın taraflarından olan General Halife Hafter'e silah verdiğini, ancak bunların konuşulmadığını ifade eden Dışişleri Bakanı, "Türkiye’nin Libya’da meşru yönetimle ilişkileri konuşuluyor. Fransa'nın son zamanlarda kaybettiği zeminden dolayı Türkiye karşıtlığını görüyoruz" ifadesini kullandı. Çavuşoğlu, Türkiye ile Fransa'nın müttefik olduğunu ve bu sıfatla birlikte çalışmaları gerektiğini dile getirerek "Fransa da gelsin, hep beraber çalışalım. Fransa'nın da bu çizgiye gelmesi lazım" diye sözlerini sürdürdü.(DW, 2020)
Aslında Birleşmiş Milletler Libya'ya silah ambargosu kararını 2011'de almış; ancak bu ambargonun sık sık delinmesi üzerine Berlin'de düzenlenen Libya konferansında ambargonun daha sıkı denetlenmesine karar verilmişti.
Fransa’nın aleyhine çıkan bu raporda ABD’nin etkisi olabileceğini düşünen bazı kaynaklar da var. ABD, Rusya'nın Suriye'nin ardından Libya'ya da yerleşiyor olmasından büyük rahatsızlık duyuyor ve son dönemde Türkiye'nin askeri katılımı sonucunda Libya Ulusal Ordusu lideri General Halife Hafter'ın geri adım atmasını olumlu bir adım olarak görüyor.
Yazan: İlayda DEMİRTAŞ
REFERANS
https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-53255895
https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiye-ve-fransa-aras%C4%B1nda-libya-gerilimi/a-53853567
https://www.dw.com/tr/%C3%A7avu%C5%9Fo%C4%9Flu-fransa-%C3%B6z%C3%BCr-dilemeli/a-54027163
