İran'ın BM Daimi Temsilciliği tarafından yapılan açıklamada, ABD'nin amacının BMGK 2231 sayılı kararı ile Nükleer Anlaşma'yı ortadan kaldırmaya dönük olduğuna işaret edilerek, “BM Güvenlik Konseyi'nin bugünkü toplantısında bir kez daha ABD'nin Nükleer Anlaşma ve 2231 sayılı kararla ilgili soyutlanmış bir ülke olduğunu herkese gösterdi” ifadesi kullanıldı.
Temsilcilikçe yapılan açıklamada, “Bugün Güvenlik Konseyi üyelerinin büyük çoğunluğu ABD'nin İran'a yönelik uluslararası ambargoların geri getirilmesine ilişkin sunduğu mektubu bir kez daha reddetti” ifadesi yer aldı. Açıklama, “Güvenlik Konseyi'nin bugünkü hareketi bir kez daha ABD'nin izole olduğunu gözler önüne serdi” diye ekledi.
BMGK'da dün akşam Ortadoğu ve Filistin konulu düzenlenen toplantıda Rusya ile Çin, BMGK Başkanı'ndan ABD'nin tetik mekanizmasıınn aktifleştirilmesi ile ilgili mektubu hakkında üye ülkelerle ikili toplantılar konusunda bilgilendirmede bulunmasını istedi.
BMGK Başkanı ve Endonezya'nın BM Daimi Temsilcisi Dian Dicani buna yanıt olarak, “BM Güvenlik Konseyi üyelerinin büyük çoğunluğnuun ABD'nin talebin reddetmesi üzerine bu konuda daha fazla şey yapamayız” dedi.
Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vasiliy Nebenzya, ABD’nin artık İran’a karşı yaptırımları geri getirmeye ve nükleer anlaşmayı bozmaya çalışmayacağı umudunu dile getirdi.
Nebenzya, “Bugünkü tartışma, BMGK üyelerinin büyük kısmının duruşunu net bir şekilde sergiledi. Hepsi, nükleer anlaşmanın korunması gerektiğini savundu. Nükleer anlaşmanın devam etmesi, ABD dahil tüm uluslararası toplum için önemli” ifadesini kullandı.
Rus diplomat, “Umarım, ABD bunu sonunda anlayabilir ve yasadışı olmanın yanı sıra beklediği sonuca ulaştırmayacak bu yolu takip etmez” diye kaydetti.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, geçen hafta, İran’ın 2015 nükleer anlaşması kapsamındaki taahhütlerini askıya almasını gerekçe göstererek 2231 sayılı karar kapsamında bu ülkeye uygulanan yaptırımları geri getirme sürecini başlatmak için BMGK Dönem Başkanlığı’na başvurmuştu.
BMGK’nın dünkü toplantısı sırasında Fransa, Almanya, İngiltere, Çin, Rusya, Güney Afrika ve bazı diğer ülkeler, ABD’nin nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çıkması ve artık anlaşmanın bir tarafı olmaması nedeniyle yaptırımları geri getirme mekanizmasını başlatma hakkına sahip olmadığını ifade etti.
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, ABD'nin İran ile yapılan nükleer anlaşmadan çekildiği için İran'a yaptırımları geri getirebilecek bir ülke olarak görülemeyeceğini belirtmişti. Ayrıca E3 ülkeleri olarak bilinen İngiltere, Almanya ve Fransa, ABD'nin İran'a yönelik uluslararası yaptırımları eski haline getirme girişimini desteklemediklerini duyurmuştu.
Konuyla ilgili Amerika milli güvenlik eski danışmanı John Bolton, Washington yönetimi ve Başkan Donald Trump’ın tetik mekanizmasını uygulama ve İran’a yaptırımları yeniden dayatma çabaları KOEP anlaşmasını dirilttiğini belirtti. Bolton bundan önce Trump yönetiminin KOEP anlaşması ve BM güvenlik konseyinin 2231 sayılı kararnamesine istinat ederek tetik mekanizmasını uygulamasına şiddetle karşı çıkmıştı.[1]
Öte yandan ABD Başkanı Donald Trump yönetimi ile birlikte BMGK'nin İran'a karşı silah ambargolarının uzatılması için olur oyunu almaya çalışan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Venezuelalı yetkililerin İran savunma sanayi ürünleri satın almaya eğilim göstermelerini bahane ederek, twitter hesabından bir açıklamada bulundu. Pompeo twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Maduro yönetiminin silah için yüzünü İran'a dönmesinden şaşırmamak gerekir. Tam da bu yüzden silah ambargosu dahil olmak üzere Birleşmiş Milletler'in İran'a yönelik uyguladığı uluslararası ambargoları geri getireceğiz. Biz tam bir şekilde bu yaptırımları devreye koyacağız” iddiasında bulundu.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sait Hatipzade de dün düzenlediği basın toplantısında, İran-Venezuela ticari ilişkilerine işaret ederek, “İran-Venezuela ilişkileri, iki ülkenin çıkarları temeline dayalıdır ve bu ilişkiler, hiçbir ülkeyi ilgilendirmiyor. Bu ilişkiler son yıllarda güçlenmiş ve bu bağımsız olmasından dolayı ABD'nin saldırısına uğramıştır” demişti.
İran'a yönelik silah ambargolarıınn BMGK'de uzatılması için sunduğu karar tasarısından sonuç alamayan Washington, şu an da kendince İran'a karşı tetik mekanizmasını aktifleştirerek, İran'a yönelik uluslararası ambargoları geri getirmek için elinden geleni yapmaktadır. Ancak bütün bu çabalamalarına rağmen hiçbir başarı elde etmiş değil.
Trump dünya güçleriyle yüzleşirken, önümüzdeki ay yapılacak BM Genel Kurulu toplantısı gergin olabilir.
Kaynak:
https://www.asre-eghtesad.com/kharejeh/75234
[1] https://www.isna.ir/news/99060504874/
