Böylesine hassas bir dönemde virüsten korunma önlemlerinin ağırlıklı olarak bireyler tarafından alınması beklenirken sığınmacıların bu önlemleri alma konusunda ne kadar başarılı oldukları belirsizdir. Öte yandan ülkemizde yaşayan sığınmacıların büyük bir çoğunluğunun dil konusunda problem yaşıyor olması yapılan uyarıları anlama konusunda onları yetersiz kılmaktadır. Bazı illerde, dil problemine bir çözüm yolu olarak yapılan uyarılar Türkçe ile birlikte Arapça da yapılmıştır, fakat bu uygulama tüm illerde yapılamamaktadır.
Covid-19 salgınının yayılmasını önlemenin temel yolu olan sosyal mesafenin koruması ve olabildiğince az kişiyle temas olması gerekliliklerinin, genellikle kalabalık ev ortamlarında yaşayan sığınmacılarda ne kadar mümkün olacağı muğlaktır. Sosyal izolasyon, evde kalma gibi önlemler düşünüldüğünde karşımıza çıkan bir diğer sorun da, genellikle fiziki emek gerektiren ve kayıtdışı olarak çalışan sığınmacıların halihazırda çalıştıkları işlerden izin almaları veya evden çalışmalarının mümkün olmamasıdır. Bu durumun sonucu olarak da sosyal izolasyon gerçekleşmemekte ve salgının en önemli önlemi olan ‘evde kalma’ söz konusu olamamaktadır.
Sığınmacıların salgına karşı korunması açısından ele alınması gereken bir diğer mesele ise hijyen sorunudur. Gerek yetersiz kaynaklar gerekse alışkanlıklar nedeniyle hijyen konusunda eksik kalan sığınmacıların temizlik açısından alınması gereken önlemleri ne derece yerine getirebildikleri ya da getirebilecekleri belirsizdir.
Türkiye’de sığınmacıların -özellikle Suriyeli sığınmacıların- salgın üzerine etkileri yalnızca sınır içerisinde yaşayanlara özgü bir durum değildir. Zira Henüz Suriye sınırları içerisinde olsa da Türkiye sınırlarına dayanmış 1 milyonu aşkın Suriyeli bulunmaktadır. Bölgede bulunan Suriyelilere yardım eden farklı uluslararası örgütlerin bulunmasının yanı sıra ağır yük Türkiye’nin üzerindedir. Burada bulunan kişiler için bir kamp oluşturulmuştur ve bu kampların temel ihtiyaçlarını karşılanması sorumluluğu büyük oranda Türk askerleri ve yetkililerin üzerindedir. Sınırdaki kamplarda bulunan sığınmacıların koşulları düşünüldüğünde tıpkı diğer kamplarda olduğu gibi burada da salgınla mücadeleye elverişli bir ortam olmadığını biliyoruz. Sonuç olarak bölgede virüs vakası olmaması açıklamaları inandırıcı görünmemektedir.
Değinilmesi gereken bir diğer konu ise kayıt dışı Suriyelilerin coronavirüse yakalanmaları durumunda karşılaşılaca sorunlar. Türkiye’de kayıt dışı 1.5 milyon sığınmacı olduğu düşünülmekte. Koruma statüsüne sahip olmuş, kayıt altındaki Suriyeli sığınmacılar sağlık hizmetlerinden yararlanma konusunda sorun yaşamazken; kayıt dışı Suriyeliler tam aksine yalnızca kendi imkanlarıyla sağlık hizmetlerinden yararlanabilirler. Fakat asıl sorun, kayıt dışı Suriyelilerin yakalanma korkusuyla hastanelerden kaçma ihtimalleridir. Deşifre olma korkusu ile hastaneye gitmeyen bu kişiler ise Toplum sağlığı için de büyük bir tehdit.
Kaynak: BBC, Euronews, Sözcü, İndependent Türkçe, Voice of America, Sputnik, Relief Web
