Suriye alanında son askeri ve siyasi gelişmeler
 Bu sayfayı yazdır

Suriye alanında son askeri ve siyasi gelişmeler

Yazan  08 Nisan 2019

Suriye Deniz Kuvvetlerinden ayrılan Tuğamiral Ahmet Rahhal ile yapılan söyleşidir. Suriye sahası karmaşık askeri ve siyasi dönüşümlere tanık oluyor. Siyasi açıdan; bazı konularda Türk-Rus görüşünün yakınlaştığını, diğer bazı konularda uzaklaştığını görüyoruz. Öyle anlaşılıyor ki önümüzdeki Soçi konferansı beraberinde yeni sürprizleri getirecek. Bunun karşılığında askeri olarak Rus-İran çekişmesinin diğer yandan Esad ordusunun küçülmesinin artmasına yol açacağını görüyoruz. Golan sorunu Esad'a İsrail'in desteği ile kendisini ispat etmek için yeni bir fırsat verebilir.

Soru: Rus-İran çekişmesinin gölgesinde Esad ordusunun yöneldiği şekil nedir?

Cevap: Esad'ın güçlü yada kurumsal ordusu artık yok. Güvenlik ve askeri kurumu İranlılar ve Ruslar arasında bölünmüş. İktidarın kalan  direklerinden sayılan 4.tümen bile İran'ın elinde. Ancak bunun karşılığında İran-Rus mücadele sürecine girmek için vakit henüz gelmedi. Rusya İran'ı Suriye'den çıkarmak için bir bedel istiyor. Bu bedel İsrail'den olmayacak bilakis ABD'den olacak. Ekonomik yaptırımları hafifletme yada Kırım adasının işgaline onay vermesi yoluyla olabilir. Belki de anlaşma Venezuela yada füze kalkanı ile ilişkilidir. Bu nedenle olan şey nüfuz mevkilerinin güçlendirilmesi. Her ikisinde Suriye çözüm masasında bulunmaya çalışıyor. Bulunmayan muhalefet ve rejim.

Soru: Rejim güçlerinin İdlip'e saldırıda bulunması mümkün müdür?

Cevap: İdlip'e saldırıda bulunmak rejim ve İran arzuları kapsamındadır. Rusya'ya gelince o Türkiye ile anlaşmaya bağlıdır. Ancak rejimi ihlallerini durdurması için zorlamamaktadır. Türkiye'ye baskı yapmaya çalışmaktadır. Rejimin İdlip'e tam, geniş ve ezici bir saldırı konusunun uzak bir ihtimal olduğunu sanıyorum. Rusya askeri sonuçların İran'ın lehine olacağını, siyasi, toplumsal ve ahlaki yansımalarının Moskova üzerine olumsuz yansıyacağını biliyor. Bu bombardıman ve ihlallerin durması anlamına gelmiyor. Konu, güçlü Arap ve Türk baskısına ihtiyaç duyuyor. Devrim gruplarının bu yıkımı durdurmaya gücü var. Burada mutlaka şu soruyu sormamız gerekir. Niçin silah taşıyorsunuz? Niçin halkınızı korumuyorsunuz?

Soru: Önümüzdeki süreçte Kürtlerin rolü nedir?

Cevap: Kürt vatanı kurma girişimi için açık çabalar var. Bu proje özellikle Türkiye tarafından reddedildi. Ancak Irak Kürdistanı'ndaki seçimlerden ve ABD'nin Irak Kürdistan'ından vazgeçmesinden sonra Suriye Kürtleri Irak Kürdistan'ından daha iyi olmadıklarını hissettiler. Bu nedenle federasyon istediler. Esad rejimi ve devrim de  bu konuyu reddetti. Devrim ve vatanda bizim ortağımız sayılan Kürt halkını ve Kürt tablosunu kontrol altına alan Kürt silahlı güçleri ayırmamız gerekir. Bunlar Kürt kararının yüzde 15'inden daha fazlasını oluşturmuyorlar. Bu nedenle onlar Kürt halkının isteklerinden uzakta ötüyorlar. Ayrıca SDG şayet devrim saflarına geri dönmek isterse tüm ayrılıkçıları uzaklaştırması ve Kürt partileri ile irtibatını kesmesi, sonra Suriye muhalefeti ile ortak bir çözüm bulmak ve çabaları birbirine katması gerekir. Zulüm tüm gruplara isabet etti. Arap ve Kürt diye ayırmıyor. Bunun için bu rejimi devirmek için çabaları birleştirmemiz gerekiyor.

Soru: Suriyelilerin özellikle yeni Soçi randevusunun yaklaşması ile birlikte müzakere etmeleri gereken eksenler nedir?

Cevap: Bana göre ana şartı Esad'ın gitmesi olmayan herhangi bir müzakere makbul değildir. Şu anda olan biten herhangi bir fiili sonuç olmaksızın vakit geçirme sürecidir. Cenevre görüşmeleri tek bir tutukluyu serbest bırakmadı. İçeriye tek bir yardım sepeti girmedi. Siyasi çözüm alanında tek bir adım sunamadı. Astana'ya gelince: gerginliği azaltma bölgeleri adı altında kurtarılmış bölgelerin çoğunu yüz üstü bıraktı. Yani ana koşulu tutukluların çıkarılması ve Esad'ın düşmesi olmayan müzakereler yararsız müzakerelerdir.

Soru: Golan sorunu Esad'a nasıl yansıyacak? İsrail ile yakınlaştıktan sonra uluslararası arenada daha büyük meşruiyet verilmesine katkıda bulunacak mı?

Cevap: Golan Hafız Esad için sağmal inektir. O Londra anlaşması uyarınca İsrail lehine vazgeçtiği zaman mutlak otoriteyi vermiştir. Şimdi Beşşar Esad kendisine iktidarda kalmayı vereceğini zannederek Golan'dan vazgeçiyor. Golan'ın Suriye'den kopartılması mümkün değildir. Bunun siyasi koşulların gölgesinde zor olduğu doğrudur. Ancak Golan'ın kurtarılması için gün gelecektir. Ancak Esad rejiminin gölgesinde değil.

Çevir yapılan kaynak: https://hibrpress.com/لقاء-مع-العميد-الركن-أحمد-رحال-حول-آخر/

Turgut Adsız

21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü
Bilimsel Danışmanı