Fakat geçtiğimiz günlerde bu çatışmaların boyutlarında değişiklik olmuş ve Suriye’nin farklı illerinde çok sayıda sivilin de hayatını kaybettiği saldırılar meydana gelmiştir. 10 Mayıs günü üç farklı ilde gerçekleşen saldırılardan biri; rejim güçlerinin Cebel Zaviye bölgesindeki Kansafra ve Abilin köylerine düzenlediği saldırılarda en az 5 sivilin yaralandığı kaydedilmesi oldu. Ardından, Suriye'nin Hama kenti yakınlarında, muhaliflerin son kalesi konumundaki bölgede, El Kaide bağlantılı Hurras el Din militanları, Esad güçlerine saldırdı. İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları İzleme Örgütü, taraflar arasında mart ayında bu yana çıkan en şiddetli çatışmada 21 Suriye askeri ile 12 örgüt üyesinin öldüğünü duyurdu. Son olarak da Milli Savunma Bakanlığı (MSB), "Terör örgütü PKK/YPG'li teröristler El Bab şehir merkezindeki bombalı terör saldırısında biri ağır en az 11 masum sivili yaraladı" açıklaması yaptı [1].
Suriye’de meydana gelen bu saldırıların ve onlarca kişinin hayatını kaybetmesinin ardından Uluslararası Af Örgütü Suriye'nin kuzeybatısındaki sivillere yönelik saldırıları ele aldığı rapor hazırladı.
Uluslararası Af Örgütü’nün hazırladığı raporda, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile müttefiki Rusya'yı Suriye'de savaş suçu işlemekle suçlandı. Bugün açıklanan raporda Suriye'nin kuzeybatısındaki sivillere yönelik saldırılarla "İnsani uluslararası hukukun ciddi bir şekilde ihlal edildiği", savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlendiği belirtildi. Mayıs 2019 ile Şubat 2020 arasındaki saldırıların ele alındığı raporda, Suriye ordusu ve Rus güçleri tarafından sivillere yönelik en az 18 saldırı düzenlendiği kaydedildi.
Af Örgütü, saldırılardan yalnızca Suriye ordusunu değil aynı zamanda müttefiki Rusya'yı da bilerek, sivillere saldırı düzenlemekle suçladı. Okullara yönelik saldırılarda devletlerarası hukuk açısından yasak olan misket bombaları kullanıldığını ifade eden örgüt, bunu "savaş suçu" olarak nitelendirdi.
Birleşmiş Milletler verilerine göre, Suriye'nin kuzeybatısında Aralık ile Mart ayları arasında gerçekleşen bu saldırıların tetiklemesiyle yaklaşık 1 milyon kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı. Uluslararası Af Örgütü ise yerlerinden edilen bu kişilerin yüzde 80'inin kadın ve çocuk olduğunu belirtiyor[2].
Yukarıda yer alan bilgiler ışında şunu net olarak görmeliyiz ki; Suriye’de sürekli olarak ateşkesin ihlal edilmesine; artık küçük çaplı çatışmalardan ziyade büyük kayıplara neden olan bombalı saldırılar neden olmaktadır. Meydana gelen can kayıpları, yerlerinden edilen yüzbinlerce insan bölgedeki insani krizin derinleşmesine neden olmakta, üstelik Şam rejimi ile birlikte Rusya da bu krizin derinleşmesine neden olan silahlı saldırılarda etkin rol oynamaktadır. Zira Af Örgütü hazırladığı raporda "Rus ordusunun doğrudan bir hastaneye hava saldırısı düzenlediğine" ilişkin ilk kez kanıtlar bulunduğunu belirtmesi bu durumun göstergesidir.
Şam rejiminin, Birleşmiş Milletler gibi uluslararası örgütlerin yaptırımlarına aldırış etmeden faaliyetlerini devam etmesi nedeniyle; sorunun, konuya ilişkin daha ılımlı yaklaşımları olduğunu düşündüğümüz Rus hükümeti ile bir araya gelinerek çözülmesi gerekebilir. Ayrıca 5 Mart Ateşkesi’nin taraflarından biri olan Rusya da bu durumda ateşkese aykırı bir tutum içerisinde olmuştur.
Kaynak: DW, Şarkul Avsat, Euronews, Milli Savunma Bakanlığı
[1] Esad rejimi İdlib’deki köylere saldırdı: 5 yaralı; https://turkish.aawsat.com/home/article/2277141/esad-rejimi-idlib%E2%80%99deki-k%C3%B6ylere-sald%C4%B1rd%C4%B1-5-yaral%C4%B1; Suriye'de ateşkesten sonra kanlı çatışma: En az 30 ölü, https://tr.euronews.com/2020/05/10/suriye-de-ateskesten-sonra-kanl-cat-sma-en-az-30-olu; MSB: El Bab şehir merkezindeki bombalı terör saldırısı, Milli Savunma Bakanlığı Twitter Hesabı
[2]Af Örgütü’nden Şam ve Moskova’ya "savaş suçu" ithamı, https://www.dw.com/tr/af-%C3%B6rg%C3%BCt%C3%BCnden-%C5%9Fam-ve-moskovaya-sava%C5%9F-su%C3%A7u-itham%C4%B1/a-53388208
