Bir zamanlar barışçıl olan Batı Afrika ülkesinin yaklaşık beş yıl önce El Kaide ve İslam Devleti ile bağlantılı savaşçılar tarafından işgal edilmesinden bu yana Haziran ayında gerçekleşen en kanlı saldırıda yaklaşık 160 kişi hayatını kaybetti.

Solhan saldırısının tanıkları, savaşçıların evleri yakmalarına yardım eden çocukları gördüklerini, ancak küçüklerin kimseyi öldürdüğünü görmediklerini söyledi. Hükümet çocukların saldırıya karıştığını doğruladı.Şiddet arttıkça çocuk asker alımı da artıyor.

AP'nin uluslararası yardım ve çatışma uzmanları tarafından yayınlanmamış bir raporda yayınlanan bilgilere göre, Burkina Faso'da silahlı gruplar tarafından işe alınan çocukların sayısı geçen yılın tamamında belgelenen dört vakadan bu yıl şimdiye kadar en az beş kat arttı.

Dori'de ikamet eden ve 4 yaşında bir erkek çocuk babası olan Isma Heella, "Ebeveynler olarak gerçekten korkuyoruz. Çocuklar cihatçılar tarafından işe alınmaya karşı daha savunmasız çünkü (doğru seçimi yapmak) karar verecek kadar bilinçli değiller" dedi. .

Yardım grupları, Burkina Faso'dan geçen, ancak Sahra'nın hemen güneyinde Afrika kıtası boyunca uzanan kurak bir bölge olan Sahel'deki yol kenarındaki kontrol noktalarında cihatçı savaşçılarla daha fazla çocuk görüyor.

Son yıllarda, batı Sahel radikal İslamcı şiddetin merkez üssü haline geldi.

Sivil toplum örgütleri de ordu birliklerini, militan olduklarından şüphelenilen sivillere yönelik hak ihlalleri yaparak soruna katkıda bulunmakla suçluyor.

Eğitim, sağlık ve temel hizmetlere erişimin olmaması, çocukların daha savunmasız hale gelmesine katkıda bulunuyor.

Dori, Sahel'in Onuru Kadınlar için Operasyonlar başkanı Maimouna Ba, "Bu çocukların iyi bir eğitime, asgari sağlık hizmetine, asgari yaşam düzeyine erişimi yok. Bu nedenle savunmasız hedefler ve aşırılık yanlısı gruplar tarafından işe alınmaları kolay" dedi.

Ba, "Ordu da onların önünde hak ihlalleri yapıyor ve bu eylemler onları ömür boyu travmatize etmeye katkıda bulunuyor" dedi.

Ordu, Solhan'daki saldırıya yanıt vermede yavaş olduğu suçlamalarıyla birlikte bu iddiaları reddetti, ancak ayrıntılı bir yorumda bulunmadı.

Ba, "Adalet olmadan hiçbir açıklama yapılmadan öldürülen ebeveynlerine ne olduğunu anlamadıkları için öfkeli çocuklar görüyoruz. Çocuklar büyüdükçe öfkeleri artabilir ve devletin onlara neden yardım etmediğini sormaya başlayabilir” dedi.

Burkina Faso'nun şehirdeki yüksek mahkeme savcısına göre, başkent Ouagadougou'da militan silahlı gruplarla bağlantılı oldukları iddiasıyla en az 14 erkek çocuk gözaltında tutuluyor.

Çatışmanın çocuklar üzerindeki etkileri - askere alınmaları da dahil olmak üzere, aynı zamanda okullara ve çocuklara yönelik saldırılar - o kadar endişe verici hale geldi ki, bu yıl Burkina Faso, BM'nin Çocuklar ve Silahlı Çatışma hakkındaki yıllık raporuna ilk kez eklendi.

AP, Solhan'a düzenlenen saldırının ardından yaklaşık 1.200 kişinin kaçtığı bölgedeki bir kasaba olan Dori'ye yakın zamanda yaptığı bir ziyarette, hayatta kalan sekiz kişiyle görüştü ve bunlardan beşi çocukların şiddete katıldığını duyduklarını veya gördüklerini söyledi.

Burkina Faso'nun donanımsız ve eğitimsiz ordusu, cihatçı saldırıların başlamasından bu yana binlerce insanı öldüren ve 1,3 milyon insanı yerinden eden şiddeti durdurmak için mücadele ediyor. Uzmanlar, çocuk istihdamı konusunda yoksulluğun bazı çocukları silahlı gruplara yönelttiğini söylüyor. Ülke genelinde hükümetin daha güçlü önlem almasını talep eden protestolar düzenleniyor ve güvenliğin güçlendirilmesi talep ediliyor. Bu protestolara karşılık, Başkan Roch Marc Christian Kabore Güvenlik ve Savunma Bakanlarını görevden aldı ve kendisini Savunma Bakanı olarak atadı.

Hükümet, Birleşmiş Milletler ile, bu tür çocukları, örneğin hapishaneden psikolojik bakım alabilecekleri merkezlere taşımak gibi, fail değil, mağdur olarak muamele etmesine yardımcı olacak bir anlaşmayı henüz imzalamadı.

Bu arada, daha fazla işe alımın önlenmesi, okulu bırakan çocuklara derslerine yetişmeleri için yardım etmek de dahil olmak üzere, ekonomik zorluklarla ve bununla birlikte gelen her şeyle mücadele etmek gerekmektedir.

Şimdilik, çocuklarını beslemek, giydirmek ve eğitmek için mücadele eden birçok ebeveyn, onları korumak için kendilerini güçsüz hissediyor.

Sahel bölgesi, özellikle Fransa ve Avrupa Birliği için özel öneme sahip bir bölge. Bunun en temel nedeni elbette doğal zenginlikler. Sahel Bölgesi ülkeleri altın, uranyum, petrol, boksit, bakır ve demir gibi madenlerin zengin olduğu bir bölge olması bakımından başta Fransa olmak üzere Avrupa Birliği’nin ilgi odağında ve bu sebeple ana operasyon bölgesi konumunda. Ancak bölge, çatışmaların ve olumsuzlukların yaşandığı bir bölge. 2012 yılında Mali’de gerçekleşen darbeden Sahel bölgesi ciddi anlamda etkilenmiş ve çatışmaların ve huzursuzluğun beşiği konumuna gelmiştir. Birçok aşırılıkçı grup hükümetlere ve sivil halklara karşı silahlı saldırılar gerçekleştirdi.  Batılı güçlerin Barışı Destekleme ve Koruma Operasyonları da halkın derdine derman olamadı.Son beş yıldır bölgede artan radikal İslamcı hareketler IŞİD ya da El Kaide şemsiyesi altında örgütlenerek şiddeti tırmandırdı.

Bu bölgede yaşanan krizin asli sebebi güçsüz devlet olmasından kaynaklanmakta, hükümetlerin zayıf politikalarından ileri gelmektedir. Dolayısıyla hükümet otoritesinin zayıflığı, dış müdahaleler ve aşırılıkçı gruplar arasında sivil halk ezilmektedir. Güvenliği sağlayamayan devletin yerini aşırılıkçı milis gruplar almakta ve devletin karşısında devlete karşı rekabet etmektedir. Kimi devlete karşı intikam duygusu ile, kimi maddi güçsüzlüğünden, kimi güvenlik ihtiyacından aşırılıkçı gruplara katılmaktadır. Sebep her ne olursa olsun bu IŞİD bağlantılı yerel cihatçı gruplara yaramakta ve IŞİD’in Afrika kıtasında hakimiyet alanını genişletebileceğini göstermektedir.

Cihatçı grupların çocukları hedef alması esasen bölgenin geleceğini de tehdit etmektedir. Bölgenin geleceğinde rol alacak çocukların ve gençlerin eğitim görmeyip silahlı gruplara katılması ilerleyen yıllarda olumsuz etkisini gösterecektir. Çocukların radikalleşmesi ile gelecekte sağlıksız bir toplumun ortaya çıkması muhtemel gerçekleşecek bir senaryodur. Radikalleşmeyenler için de IŞİD’in kafa kesme, recm etme, kırbaçlama gibi tedhiş ve infazlarını gören çocukların travmatize olmaları ve psikolojik sorun yaşamaları kaçınılmazdır. Çocuk kişiliklerinin travmalar üzerinden şekillendiği bilinen bir gerçekliktir ve şiddetin tüm bölgeye bir kanser gibi sirayet etmemesi için çocuklara yönelik acilen önlem alınmalıdır.

Kaynak: Africa News, BBC.