Bu sayfayı yazdır

Moskova, START-III’ü Uzatma Olasılığı Görmüyor

Yazan  15 Ekim 2020

Uluslararası düzeyde nükleer silahlanmanın önlenmesi ve bu soruna ilişkin kapsamlı çözüm bulunabilmesi tartışmasız dünyanın en önemli meselelerinden biridir.

Nükleer silahsızlanma yolunda çabalanan tüm çalışmalar, bir sonraki gelişmeler için ön adım olmuştur. Nükleer silahsızlanmayla ilgili ümitleri artıran, geleceklere yönelik beklentileri taze tutan en mühim girişimlerden biri de START Anlaşmasıdır.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Moskova’nın Stratejik Saldırı Silahlarının Azaltılması Anlaşması'nı (START-III Anlaşması) uzatma olasılığı görmediğini söyledi. START-III’ü uzatma olasılığı olup olmadığı sorusunu cevaplayan Lavrov, "Böyle bir olasılık yok, bizzat ben böyle bir olasılık görmüyorum. Kurumlar arası formatta çalışan ve Amerikan heyeti ile görüşen meslektaşlarım da böyle bir olasılık görmüyor" ifadelerini kullandı. Aynı zamanda Moskova’nın kapıyı kapattığını ve tüm temasları sonlandırdığını asla söylemeyeceğini vurgulayan Lavrov, "Sadece ültimatoma dayalı görüşme yapmanın mümkün olmadığını izahediyoruz" dedi.

Rusya ile ABD'nin nükleer silahlarını sınırlandırmalarını içeren iki önemli anlaşmadan birisi olan Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’nın (INF) yenilenmeyip resmen yürürlükten kalkması sonrası geçerliliğini koruyan tek anlaşma START-III. Ancak her iki tarafın da konuşlu durumdaki nükleer savaş başlıklarının sayısını Soğuk Savaş dönemindekinin aşağısında tutmalarını öngören START-III anlaşmasının geçerlilik süresi de 5 Şubat 2021’de dolacak.

Rusya, nükleer enerji alanında bir dizi uluslararası işbirliği programı yürütmektedir.  ABD, Fransa ve diğer ülkeler nükleer malzeme ve teknolojilerin barışçıl amaçlarla ihracatını durdurmaktadır. İleriye dönük bakıldığından, Rusya ve Çin bu pazara hâkim olacaktır. Moskova'nın mevcut normlara uyma ve güçlendirme yükümlülüklerini yerine getirip getirmeyeceği henüz belli değil, ancak devletlerin yeni nükleer silahlarla ortaya çıkması hiç kimsenin yararına değildir.

Suinbay Suyundikov

21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü
Rusya-Türkistan Araştırmaları Uzmanı