İsrail ile Hamas arasındaki son çatışmaları durduran ateşkese iki hafta kala, Gazze'deki yeniden yapılanma sürecinin İsrail'in devam eden ablukası ortasında nüfusun insani ihtiyaçlarını karşılamak için çok az şey yapacağına dair ciddi endişeler var.Geçen Pazar, Mısır istihbarat şefi Abbas Kamel, Kahire'nin aracılık ettiği 21 Mayıs ateşkes anlaşması ve kıyı topraklarının büyük bir bölümünü terk eden 11 günlük savaşın ardından Gazze'nin yeniden inşası konusunda görüşmek üzere Ramallah'ta Filistin Yönetimi (PA) Başkanı Mahmud Abbas ile bir araya geldi.Ertesi gün Kamel, Gazze'de Yahya Sinwar liderliğindeki Hamas yetkilileriyle de görüşmelerde bulundu. Bir Hamas yetkilisi Halil el-Haya, toplantıdan sonra yaptığı açıklamada, "Birkaç dosyayı tartıştık, en önemlisi işgali Gazze, Kudüs, Şeyh Cerrah ve tüm Filistin'e yönelik saldırganlığını durdurmaya zorlamanın gerekliliği" dedi.Ayrıca, Hamas'ın bir yıl önceki seçimlerdeki zaferinin ardından 2007'de rakip Filistinli gruplardan iktidarı aldığında İsrail'in Gazze'ye uyguladığı kuşatmanın tamamen kaldırılması çağrısında bulundu. Gazze'deki Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) sözcüsü Suhair Zakkout, The New Arab'a verdiği demeçte, "Bu 11 gün boyunca sivillere ödenen insani bedel ve altyapıya verilen zarar çok büyük" dedi .
“Erken bir iyileşme aşamasında bile, Gazze ilerlemiyor”.
Ateşkesten iki gün sonra yaptığı açıklamada, BM Gazze'deki İnsani Yardım Koordinatörü LynnHastings şunları söyledi: “Sürekli duyduğum bir mesaj, Gazze'deki insanların her zamankinden daha fazla travma geçirdiği; kızlar, erkekler, kadınlar ve erkekler. Grevlerin yoğunluğu dur durak bilmiyordu; çok fazla ev kaybedildi ve sevilenler gitti”.Artışın, neredeyse 14 yıllık abluka, iç siyasi bölünmeler ve tekrarlayan düşmanlıklardan kaynaklanan Gazze’de zaten vahim olan insani durumu daha da kötüleştirdiğini de sözlerine ekledi.
Savaşın izleri
İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) tarafından sağlanan rakamlara göre, 27 Mayıs itibariyle, İsrail'in Gazze'yi bombalaması sırasında 66'sı çocuk ve 40'ı kadın olmak üzere 256 Filistinli öldü ve 2.000'e yakın kişi yaralandı. Gerginliğin zirvesinde, 113.000 kişi UNRWA okullarında ve ev sahibi topluluklarda barınak ve koruma bulmak için evlerini terk etmek zorunda kaldı. Ülke içinde yerinden edilmiş yaklaşık 8.500 Gazzeli, ev sahibi ailelerin yanında kalıyor. Yerel yetkililer, en az 2.000 konutun tamamen yok edildiğini ve diğer 15.000 konutun da bir dereceye kadar hasar gördüğünü söyledi. BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), 10 Mayıs'ta çıkan çatışmalardan bu yana 58 eğitim tesisi, dokuz hastane, Gazze'nin tek koronavirüs test laboratuvarı da dahil olmak üzere 19 birinci basamak sağlık merkezi ve çok sayıda su ve sanitasyon tesisinin kısmen hasar gördüğünü tahmin ediyor. Gazze'deki etrafında 800.000 kişi su şebekesinin yarısı da tahrip kanalizasyon sistemlerine, bombalı saldırılarda hasar gördü yaklaşık olarak temiz suya düzenli erişimi vardır. Altyapıya verilen ağır hasar, elektrik kesintilerini de artırarak günlük 18-20 saatlik elektrik kesintilerine neden oldu. Ön rakamlar, hasarın yüz milyonlarca dolar olduğunu tahmin ediyor.
Yeniden Yapılanma
Geçen Perşembe günü, BM, önümüzdeki üç ay için önemli tesislerdeki acil ve erken kurtarma ihtiyaçlarını ve onarımlarını ele almak için 95 milyon dolarlık acil durum çağrısı başlattı. Temel rahatlama sağlamak ve insanların sağlık ve su gibi temel hizmetlere erişimini yeniden sağlamak için 22,5 milyon dolarlık yardım yayınladı. AB, ABD, Almanya ve Birleşik Krallık'tan her biri 500 milyon dolar yardım vaat eden Mısır ve Katar da dahil olmak üzere birçok ülke Gazze'deki yeniden yapılanma çabalarını desteklemek için mali taahhütlerde bulundu.
Peki bu engeller nelerdir ve aşılabilir mi?
Bu engelleri günümüzde konuştuğumuz gibi yıllar öncesinde ve her savaş sonrasında konuşuyoruz. Yeniden inşa başlıyor ve tekrardan bir İsrail darbesi geliyor Gazze’ye karşı. Yeniden inşa etmek için her İsrail etkisi sonrası gereken inşaat malzemelerinin akışının durdurulması ve bu akışın kendilerine bağlı birimler tarafından sağlanması büyük engellerden bir tanesidir. İsrail ekonomisinin, Gazze’ye girdikten sonra mallara uyguladığı ödemeler ve vergiler için finansal bir fayda etmesi de bir diğer etkenlerdendir. ‘Bu engeller aşılabilir mi?’ sorusu ise manidardır. Her ne kadar Dünya genelinde yardımlar söz konusu olsa da tüm bu yetkilerden yararlanan İsrail’in yetkilerini bırakacağı ve inşa için önündeki tüm engelleri kaldıracağı söz konusu olmayacak gibi duruyor. Bu engellerin kalkması durumunda ise savaşın kalıntılarının sona ermesi ve Gazze’nin yeniden ‘Eski Gazze’ olması için önünde yılların olduğu da maalesef ki bilinen gerçeklerden…
Kaynakça
https://www.washingtonpost.com/world/2021/05/22/gaza-rebuilding-faq/
https://www.dawn.com/news/1625522/rebuilding-gaza
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-57246375
