Düşünce kuruluşu ve Alman anket veri firması Dalia Araştırma Merkezi tarafından “Demokrasi Algılama Endeksi 2020” çerçevesinde yapılan ve 53 ülkeden 120.000'den fazla insanın katıldığı ankette, demokratik ülkelerde bile insanların%45'i pandemi döneminde hükümetlerinin çok fazla özgürlüğü kısıtladığını düşünüyorlar. Ankete katılanların %60’ından fazlası Çin'in pandemiye iyi yanıt verdiğini düşünürken, dünyanın sadece üçte biri ABD'nin tepkisinin etkili olduğunu düşünüyor.
Demokrasi Vakfı Birliği (AoF) başkanı ve eski bir NATO genel sekreteri olan Anders Fogh Rasmussen, COVID-19’un aynı zamanda demokrasi için bir turnusol deneyi (kimin ne olduğunu ve hangi tarafta olduğunu ortaya çıkaran anlamında) olduğunu söyledi ve bu haftaki Kopenhag Demokrasi Zirvesi'nin öncesinde “Bu durum, demokratik liderlere insanların COVID-19'dan sonra daha fazla demokrasi ve özgürlük istedikleri konusunda uyarı işareti niteliğinde olmalıdır” dedi.
Eski ABD Dışişleri Bakanlığı Demokrasi, İnsan Hakları ve Çalışma bürosu Bakan Yardımcısıve Fukuyama Demokrasi Cephesi Merkezi'nin kurucu ortağı David J. Kramer, salgının insan hayatındaki ve ekonomideki maliyetin ötesinde,demokrasiye zarar verdiğini belirtti.
The Economist'e göre, 80'den fazla ülke, çoğu durumda sona erme hükümleri olmadan, acil durum yetkilerini yürütmeye devretti. Kuvvetler ayrılığının parlamenter çöküşü, karşılaştığımız bu benzeri görülmemiş koşullar altında anlaşılabilir olabilir, ancak aynı zamanda bu yetkilerin kötüye kullanılması risklerini de artırıyor.
David Kramer, Birleşik Devletler Alman Marshall Fonu'nun projesi olan Ekonomi Politika Araştırma Merkezi’ndeki ‘Pandemi, Demokrasi ve Amerika Birleşik Devletleri: Karadeniz Bölgesi için Sonuçlar’ yazısında Karadeniz bölgesindeki ülkeler için, bunların hiçbirinin iyi haber olmadığını, amayine de resmin tamamen kasvetli olmadığını söylüyor.
Avrupa Politika Analiz Merkezi (CEPA), Çek Cumhuriyeti, Gürcistan ve Letonya gibi ülkelerin koronavirüsle mücadelede ve toplumlarını yeniden açma konusunda çok başarılı olduklarını belirtti. Hepsi nispeten farklı bir yaklaşım benimsese de ölümler ve enfeksiyonlar düşük kalmıştır, ama dezenformasyon ve eleştiri bolcaydı. Rus medyasının virüsün burada ortaya çıktığına dair komplo teorilerini benimsemesiyle Tiflis'in eteklerinde bulunan Lugar Laboratuvarı dabir hedef haline geldi. Laboratuvar kapılarını medyaya açarak bu iddialara karşı çıktı.”
Ülkelerin salgınla mücadele yöntemleri ve halkın tepkisi bu süreçte demokrasinin karakterini ortaya çıkaran bir turnusol kâğıdı deneyi görevi üstlenirken küresel çapta yaşanan bütün bu gelişmeler demokrasinin geleceği için önemli çıkarımlarda bulunuyor. COVID-19 salgını nasıl yaşadığımız, çalıştığımız ve dünyanın nasıl kurulu olduğu üzerinde derin bir etkisi olacaktır.
Demokrasinin ne olduğunu her zaman yeniden keşfetmekteyiz. Yeni koronavirüs pandemisi sadece halk sağlığı ve küresel ekonomi üzerinde yıkıma sebep olmakla kalmıyor, aynı zamanda dünya çapında demokrasi ve yönetimi de alt üst ediyor. Salgın dünyayı, demokrasinin zaten birçok yerde tehdit altında olduğu bir zamanda vurdu ve şimdi demokratik bozulma ve otoriter düzeni şiddetlendirme riskini de taşıyor. Bazı hükümetler salgını çoktan, yürütme gücünü genişletmek ve bireysel hakları kısıtlamak için kullandı bile ama yine de bu eylemler buzdağının sadece görünen kısmı ve liberal olmayan liderler, kuvvetler ayrılığını daha da zayıflatmak ve hesap verebilirlik mekanizmalarını aşındırıp iktidar konumlarını güçlendirmek için krizden faydalanmaya devam edeceklerdir. Koronavirüs salgınının, demokratik siyasetin birçok boyutu ve daha geniş bir şekilde yönetim üzerinde dönüştürücü bir etkisi olacaktır. Küresel liderler hızlı bir şekilde yanıt vermeye hazırlanmalıdır.
Kaynak: Democracy Digest, Carnegie Endowment
