Mozambikli çocukların ifadelerini toplayan Savethe Children, bazılarının ebeveynlerinin militanlar tarafından öldürülmesi de dahil olmak üzere aşırı şiddete maruz kaldığını söylüyor.

Savethe Children tarafından toplanan verilere göre, Mozambik, Cabo Delgado'daki çatışma nedeniyle yerinden edilen çocuklar, sürekli ağlama, yeme ve oynama isteğini kaybetme de dahil olmak üzere şiddetli zihinsel stres ve sıkıntı belirtileri gösteriyor.

2017'de başlayan çatışmalar nedeniyle bir milyon çocuğun üçte birinden fazlası evlerinden kaçtı.

Savethe Children, bu çocukların acilen ruh sağlığı ve psikososyal destek hizmetleri almadıkları takdirde iyileşemeyecekleri konusunda uyarıyor.

Aşağıda cihatçı grubun sivil halk ve çocuklar üzerinde bıraktıkları etkiyi görmek mümkün:

Clara'nın* (6) babası, Cabo Delgado'da köyü saldırıya uğradığında öldürüldü. Clara ve annesi Mariana* (25) ve küçük kardeşi Pedro* (3) kaçana kadar dört gün boyunca çalılıklarda saklandılar. Mariana, Savethe Children'a şunları söyledi:

“Saldırıların ertesi günü bazı şeyleri toplamak için evime döndüm. Ama çok geçti. Kocamı öldürülmüş halde buldum. Yanmış olduğu için bir şey almadım. İçini parçalıyormuş gibi hissettim. Ağlıyordum ve üzgündüm. Bebeğim için bir sargım bile yoktu. Hiçbir şeyim yoktu.

“Bebek oğlum gerçekten ne olduğunu bilmiyor ama babasını sormaya devam ediyor. Kızım babasının öldüğünü anlıyor. Babasının öldürüldüğünü öğrendiğinde çok üzüldü. Hastalandı, başka çocuklarla oynamadı ve yemek yemedi. Uzun süre üzgün ve üzgündü.”

Çatışmada Emerson*'un (8) annesi ve babası kafaları kesilerek öldürüldü. Kız kardeşi hala kayıp. Emerson ve ağabeyi bir geçiş kampına kaçtı. Savethe Children, Emerson ve erkek kardeşini büyükanneleri Sofia* (46) ile yeniden bir araya getirdi. Sofia, Savethe Children'a şunları söyledi:

“Silahlı adamlar bize saldırdığında şok oldum. Saldırılar sabahın erken saatlerinde gerçekleşti ve koşarak çalılıklara saklandık. Güvenli olduğunu hissettiğimizde, ailelerimizi kontrol etmek için geri döndük. Ailemin öldürüldüğünü öğrendim.

“Emerson'ın anne babası – kızım ve kocası – kafaları kesilmişti. Kendimi çok kötü hissettim. Olayın olduğu günü şimdi bile hatırlıyorum. Köyümüzdeki adamlar bütün cesetleri bir arada gömecek cesarete sahipti. Korktuğumuz ve acele etmemiz gerektiği için mezarları ancak bir metre derine kazabildik.”

Celina* (8) ve Milton'ın* (9) annesi, köylerine saldırıldığında kafaları kesildi ve hala kayıp olan babalarından ayrıldılar. Onlar kaçtılar ve Savethe Children'ın büyükanneleri Adelia* (55) ile yeniden bir araya gelmelerine yardım ettiği bir aktarma kampına gittiler. Adelia, Savethe Children'a şunları söyledi:

"[Milton*] iki gün boyunca ağlıyordu ve ben onu tuttum. Ben ve komşum ona ağlamayı bırakmasını söyledik. Sonunda ağlamayı bıraktı. Anne ve babasını bir daha görmeyecek. Bazen anne babasını düşünerek vakit geçiriyor çünkü o [neler olduğunu anlayacak kadar] büyüdü. Annesini göremediği için ruh sağlığı sorunları var, sadece beni görebiliyor” dedi.

Eylül 2020'den bu yana, Cabo Delgado'daki çatışma, cinsel şiddet, kafa kesme ve kaçırma dahil olmak üzere sivillere yönelik artan ihlal raporlarıyla yoğunlaştı.

En az 364.000 çocuk da dahil olmak üzere en az 700.000 kişi, Cabo Delgado'daki çatışmanın sonucu yerlerinden edildi. Çatışmada 1.437 sivil de dahil olmak üzere en az 2.909 kişinin öldüğü bildirildi, ancak bu sayı yalnızca kayda geçmiş, bildirilmiş sayıları gösteriyor. Esas ölümlerin ve gerçek sayının çok daha yüksek olduğu tahmin ediliyor. Çocuk kaçırma sayısının çok daha yüksek olduğu tahmin edilse de, son 12 ayda çoğu kız olmak üzere en az 51 çocuk kaçırıldı.

Yerel olarak el-Şebab olarak bilinen cihatçıların IŞİD ile bağlantılı olduklarına inanılıyor. Örgüt, Mart ayında büyük doğal gaz sahalarının yakınındaki Palma kasabasına el koyduklarında uluslararası kamuoyunun dikkatini çekmişti. Geçtiğimiz haftalarda Güney Afrika Kalkınma Topluluğu Mozambik için toplanmış ve askeri destek verme kararı almıştı.

Mozambik için 2017’den beri süren cihatçı saldırılar, ülkenin geleceğini de etkiliyor. Sivillere yönelik saldırılar, vahşi cinayetler, toplu katliamlar, işkence ve infazlarla halk psikolojik sağlığını kaybetmek üzere. Ülkenin geleceğini oluşturan çocukların travma yaşaması, çocuklar için hiçbir şeyin bir daha eskisi gibi olmayacağının işareti olabilmektedir. Bu anlamda terör örgütü yalnızca silahla değil, psikolojik oyunlarla da ülkede geri dönüşsüz bir süreci başlatıyor.

Kaynak: BBC Africa, Relief,