Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko geçtiğimiz günlerde yaptığı basın açıklamasında kendisine yöneltilen “Belarus ne zaman Kırım’ın ilhakını tanıyacak?”sorusuna “Açıkça söylüyorum: Rus oligarkların tümü Kırım’ın ilhakını tanıdığı ve yarımadaya ürün tedarik etmeye başladığı zaman tanıyacağımı söylüyorum.” yanıtını verdi.
Bu açıklamalarla Lukaşenko, 1994 yılında imzalanan Budapeşte Memorandumunu açıkça ihlal edeceğini ifade etmiştir. Mevzubahis memorandumda Belarus, Kazakistan ve Ukrayna gibi devletlerin birbirlerinin sınırlarına ve egemenlik haklarına saygı duyacağı taahhüt edilmiştir. Dahası bu anlaşmada Belarus’u temsil eden kişinin yine Lukaşenko olduğunu hatırlatmakta fayda var.
Görüldüğü üzere günümüzde bölgede çıkarlar değişmiş ve denge politikası her şeye rağmen galip gelmiştir. Lukaşenko’nun geçtiğimiz yıl ülkesindeki seçimleri kazandıktan sonra çıkan halk protestosuna karşı direnmiş olması AB ve ABD’nin tepkilerine yol açmıştır. Bu tepkiler üzerine Rusya Devlet Başkanı Putin ile yaptığı görüşmelerde Rus hava savunma sistemlerinin satın alınması anlaşması gibi iktidarını sağlama alma çalışmaları yürütüyor olması Lukaşenko’nun Kırım’ın ilhakının tanınması konusunda yeşil ışık vermesinde temel sebepleri oluşturmuştur.
Bunlarla beraber Belarus, mevcut iç politik tavrı ile hem ABD’nin hem de AB’nin kendisine karşı tavır almasından dolayı Rusya ile bu kadar yakın ilişkilere mecbur kalmıştır. 2 ay önce AB’den “artan insan hakları ihlalleri ve sivil topluma, demokratik muhalefete, gazetecilere şiddet yoluyla baskı kurulduğu” gibi nedenlerden ve asılsız bomba ihbarı ile indirilen uçaktan alıkonan Belaruslu muhalif gazeteci olayı gibi durumlardan dolayı yaptırım kararı çıkmıştır. Geçen ay ABD’den de yine aynı nedenlerden dolayı Belarus ile seyahat engelleme kararı çıkartıldı. Rusya ile de yukarıda bahsedilen hava savunma sistemine ek olarak modern silahların sevkiyatı konusunda gelişmeler sürdürülmektedir.
Özetle Lukaşenko hem iktidarını korumak hem de diplomatik ilişkilerde tek başına kalmamak adına Kırım meselesinde Rusya’ya olur vermiştir. Bu yüzden başta Ukrayna olmak üzere AB ve ABD’nin tepkisini çekmiş ve bu hareketlere karşılık birtakım yaptırımlar uygulanmaya başlanmıştır. Kırım’da meydana gelecek her gelişmeler, tarafların hamlelerini belirlemesinde önemli bir rol oynayacaktır.
