İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Ali Bakıri 24 Kasım’da BAE’yi ziyaret ederek Enver Karkaş ve Devlet Bakanı Halife Şahin el-Marar ile ikili ilişkileri görüşmüştü. Bakıri ve Karkaş buluşmasında ortak çıkarlar çerçevesinde iyi komşuluk ve karşılıklı saygı temeline dayalı olarak ilişkilerin güçlendirilmesi görüşüldü. Ayrıca bölgede daha fazla istikrar ve refah sağlamak ve iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkileri geliştirmek için çalışmanın öneminin yanı sıra bölgesel ve uluslararası gelişmeler de gündeme geldi.
BAE ve İran ilişkilerinin gerginleşmesine neden olan en önemli husus Yemen meselesidir. Bu mesele de İran, Yemen’de bulunan Husi güçlerini desteklemiştir. BAE ise Arap Koalisyonun da yer alarak Husi güçlerine karşı girişilen hava operasyonlarına katılmıştır. Trump dönemine Suudi Arabistan ile BAE tarafından oluşturulan Sünni blok, İran ile çoğu bölgede çıkar çatışmasına girmiştir. BAE ile İran ilişkilerinin gerginleşmesine neden olan bir diğer konu ise İsrail meselesidir. İran’ın Filistin’deki Hamas güçlerine destek sağlaması İsrail tarafından tepki toplamış ve ABD ile Sunni ittifakın İran’a baskı uygulamasına neden olmuştur. Bunun yanında BAE önderliğindeki Arap ülkeleri İsrail ile normalleşme anlaşması imzalayarak (Abraham Anlaşmaları) ABD’den silah almanın yolunu açmıştır.
Suudi Arabistan ile BAE’nin İran’a bakış açısı farklılık arz etmektedir. BAE’nin iki büyük emirliğinden biri olan Dubai’nin İran ile turizm ve ticaret yönlü ilişkileri bulunmaktadır ve Dubai bu ilişkilerin iyileştirilmesini arzulamaktadır. Bunun yanında Abu Dabi yönetiminin de İran ile derin ekonomik ilişkileri olmakla birlikte İran ile petrol ve doğalgaz konusunda bölgesel rekabet yaşamakadır. İran’ın Çin’den sonra en fazla ticaret hacmine sahip ülkenin BAE olduğu bilinmektedir.
ABD’de meydana gelen başkan değişimine paralel ilerleyen bölgesel politikalardaki farklılaşma, BAE ile İran arasındaki işbirliğinin de önünü açmaktadır. ABD’nin İran ile ilişkilerini iyileştirmek adına Nükleer Anlaşmanın yeni yolunu araması ve Sunni ittifaka Trump döneminde verilen desteğin kesilmesi bölgedeki ülkelerin politika değiştirmesine neden olmuştur. İran ile BAE’nin yanında mezhepsel ve ideolojik ayrılıklar yaşayan Suudi Arabistan’ın da ikili görüşmeler gerçekleştirmesi dikkate değer gelişmelerdir.
Bunun yanında Sunni blok tarafından Suriye’nin önümüzdeki yıl içerisinde Arap Birliğine yeniden alınacağına yönelik sinyallerin gelmesi de İran’ın Suriye’deki yükselişine yönelik Arap devletleri tarafından alınmış bir önlem gibi görünmektedir. İran ile Arap devletleri arasındaki görüşmelerin seyri başta Suriye olmak üzere farklı bölgelerdeki çatışmaların istikametini de belirleyecektir.
KAYNAK:
