< < ABD'nin İran'a Karşı Yaptırımlarını Sıkılaştırma Çabaları


ABD'nin İran'a Karşı Yaptırımlarını Sıkılaştırma Çabaları

Yazan  30 Nisan 2020

Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, ABD'nin İran'ın nükleer anlaşmasına, Başkan Trump'ın vazgeçtiği karmaşık bir stratejinin parçası olarak, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne Tahran'a silah ambargosu uzatması için baskı yapması yönünde yasal bir argüman hazırlıyor. 

Strateji, son günlerde yönetim yetkilileri tarafından Güvenlik Konseyi'nde, mevcut yasağın Ekim ayında sona ermesinden sonra geleneksel silahları İran'a ihraç etmesini engelleyecek yeni bir karar vermeye başladıkları için açıklandı. Silah ambargosunu yenileme çabalarına Rusya'nın ve açıkça veya sessizce Çin'in karşı çıkacağı neredeyse kesin. Ruslar zaten Amerikalı ve Avrupalı yetkililere İran'a konvansiyonel silah satışlarına devam etmeye istekli olduklarını söylediler.

Konuyu zorlamak için Pompeo, Washington'un Avrupa'daki müttefiklerinin çoğunun muhalefetine bağlı bir planı onayladı ve ABD'nin esasen nükleer anlaşmada yasal olarak bir “katılımcı devlet” olduğunu iddia edecekti. Trump'ın kınadığını; ancak yalnızca BM'nin anlaşmadan önce yürürlükte olan İran yaptırımlarını eski haline getirecek bir “geri dönüş” çağrılması amacıyla yaptı. 

Silah ambargosu yenilenmezse, Birleşik Devletler bu hakkı anlaşmanın orijinal üyesi olarak kullanır. Bu adım, 2015 yılında anlaşmanın kabul edilmesinden önce petrol satışlarını ve bankacılık düzenlemelerini yasaklayan çok çeşitli yaptırımların restorasyonunu zorlayacaktır. Bu eski yaptırımların uygulanması teorik olarak Birleşmiş Milletler'in tüm üyeleri için bağlayıcı olacaktır.

Ancak Rusya ve Çin, İran'a karşı yaptırımları uzatma yönünde her türlü harekete karşı çıkacak gibi görünüyor. Mike Pompeo ve hukuk ekibi ABD'nin KOEP üyesi olarak kaldığını göstermek için bir argüman arıyorlar. Bu şekilde ABD tetik mekanizmasını uygulayabilir ve Güvenlik Konseyi'nin İran'a karşı yaptırımlarını canlandırabilir. Oysa Amerika Birleşik Devletleri'nin nihai hedefi Obama dönemi anlaşmasından tamamen farklı bir anlaşmaya varmak için İran'ı müzakere masasına geri getirmektir.

Moskova Avrupa'ya ve ABD'ye İran'a silah satışına devam etmek istediğini bildirdi. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de İran'ın yakında silah ticaretine başlayacağını söyledi.

Mike Pompeo aylardır İran'ın silah ambargosunun kaldırılmaması gerektiğini söyleyerek silah ambargolarını kaldırma "tehlikesi" konusunda uyardı. İran Devrim Muhafızları'nın askeri uydusunun fırlatıldığı için ABD, konuyu Güvenlik Konseyi'nde gündeme getirmeyi planladığını söyledi. Ancak Rusya, Güvenlik Konseyi kararlarını ihlal etmediğini söyleyerek İran’ı destekledi.

Öte yandan Tahran yetkilileri, Avrupa mekanizması tetiklenirse, Ek Protokol veya Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması'ndan çekilme gibi seçenekleri uygulamakla tehdit etti.

Köksal Taşkent

21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü
İran Araştırmaları Uzmanı

ÜYE GİRİŞİ

Şifremi unuttum
  1. SON MAKALELER
  2. ÇOK OKUNANLAR

Ergun Mengi   - 07-04-2024

Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı Başlangıcında, Osmanlı İmparatorluğunun Siyasi ve Askeri Anatomisi

2. Mahmut, Balkan isyanları, Rus baskısı ve Kavalalı Mehmet Ali Paşa’yla uğraşırken yeniçeriler, her fırsatta ayaklanmaktaydı. 15-18 Kasım 1808’de Babıali’yi basan yeniçerilerle mücadele eden Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa mahzendeki barutları ateşleyerek içeri giren 600 yeniçeriyle beraber kendini h...

Error: No articles to display