Kararlar, iki yıldan beri türünün ilk örneği olan NATO-Rusya Konseyi toplantısında alındı. Batı'nın merkezi talepleri reddetmesine rağmen Rusya heyetinin görüşmelerden çekilmemesi ve gelecekteki toplantı beklentilerine açık kalması, Rusya'nın korkulan Ukrayna işgalini savuşturmayı amaçlayan bir haftalık üst düzey görüşmelerde olumlu notlar olarak görüldü.
Brüksel'deki NATO karargahında yapılan toplantının ardından konuşan ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman, Putin'in bazı güvenlik taleplerinin “başlangıçta olmadığını” yineledi.
Yaklaşık dört saat süren görüşmelerin ardından gazetecilere verdiği demeçte, “NATO'nun açık kapı politikasına kapıyı çarpmayacağız. NATO'nun daha fazla genişleyemeyeceği konusunda hemfikir olmayacağız." dedi.
Toplantı, Rusya'nın Ukrayna'nın doğu sınırı yakınlarında yaklaşık 100.000 savaşa hazır birlik, tank ve ağır askeri teçhizatı yığdığı için yapıldı. Birikme, Kiev'de ve Batı'da Moskova'nın bir işgale hazırlandığı konusunda derin endişelere neden oldu.
Rusya, komşusuna saldırmak için yeni planları olduğunu reddediyor ve karşılığında Batı'yı güvenliğini tehdit etmekle suçluyor.
Sherman, "Tartışmanın en hafif tabirle diplomasi için optimum koşullar yaratmadığına" dikkat çekerken, Moskova'nın daha fazla görüşme fikrini reddetmediği göz önüne alındığında iyimserliğini de dile getirdi.
Toplantıya başkanlık eden NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, NATO ülkeleri ve Rus elçilerinin "diyaloğa devam etme ve gelecekteki toplantıların takvimini keşfetme ihtiyacını ifade ettiklerini" söyledi.
Stoltenberg, NATO'nun tehlikeli askeri olayları veya kazaları önlemenin ve uzay ve siber tehditleri azaltmanın yollarını tartışmanın yanı sıra füze konuşlandırmalarında üzerinde anlaşılan sınırların belirlenmesi de dahil olmak üzere silahların kontrolü ve silahsızlanma hakkında konuşmaya istekli olduğunu söyledi.
Ancak Stoltenberg, Ukrayna ile ilgili herhangi bir görüşmenin kolay olmayacağını söyledi. Rusya, 2014 yılında Ukrayna'dan Kırım Yarımadası'nı ilhak etti ve doğu Ukrayna'da ayrılıkçı bir isyana destek verdi. O zamandan beri, oradaki çatışmalar 14.000'den fazla insanı öldürdü ve Ukrayna'nın Donbas olarak bilinen sanayi bölgesini harap etti.
Stoltenberg, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Alexander Grushko ve Savunma Bakan Yardımcısı Alexander Fomin ile "çok ciddi ve doğrudan bir alışveriş" olduğunu söyledikten sonra gazetecilere verdiği demeçte, Ukrayna'nın potansiyel olarak NATO'ya katılması konusunda "NATO müttefikleri ile Rusya arasında bu konuda önemli farklılıklar var" dedi.
Stoltenberg, Ukrayna'nın gelecekteki güvenlik düzenlemelerine karar verme hakkına sahip olduğunun ve NATO'nun kapısını yeni üyelere açık tutmaya devam edeceğinin altını çizerek, Putin'in askeri örgütün genişlemesini durdurması yönündeki önemli talebini reddetti. "Başka kimsenin söyleyecek bir şeyi yok ve elbette Rusya'nın vetosu yok" dedi.
Grushko ise Çarşamba günkü görüşmeleri "ciddi, derin ve anlamlı" olarak nitelendirdi. NATO'nun genişlemesinin Rusya'nın güvenliği için bir tehdit oluşturduğunu vurgulayarak daha az iyimser bir değerlendirme yaptı, ancak ittifakla gelecekteki tartışmaları da dışlamadı.
Grushko, "Açık kapılar politikasına son vermek ve Rusya'ya NATO'nun doğuya doğru genişlemesini engelleyen yasal olarak bağlayıcı garantiler sunmak kesinlikle zorunludur" dedi. “Kişinin güvenliğini sağlama yollarını seçme özgürlüğü, başkalarının meşru güvenlik çıkarlarını ihlal edecek şekilde uygulanmamalıdır.”
NATO-Rusya Konseyi yirmi yıl önce kuruldu, ancak Rusya yedi yıl önce Kırım Yarımadası'nı ilhak ettiğinde tam toplantılar durakladı. O zamandan beri sadece ara sıra bir araya geldi.
Rusya'nın Çarşamba günü reddedilen teklifleri arasında NATO ülkeleriyle bir anlaşma taslağı ve Rusya ile ABD arasında bir anlaşma teklifi yer aldı.
Anlaşma, NATO'nun sadece Ukrayna ile değil, tüm üyelik planlarını durdurmasını ve Rusya sınırlarına yakın ülkelerdeki varlığını azaltmasını gerektirecekti. Karşılığında Rusya, savaş oyunlarını sınırlamayı ve uçak vızıltıları gibi düşük seviyeli düşmanlıkları sona erdirmeyi taahhüt edecek.
Böyle bir anlaşmayı onaylamak, NATO'nun, ittifakın Kuzey Atlantik bölgesinde güvenliğe katkıda bulunabilecek ve üyelik yükümlülüklerini yerine getirebilecek herhangi bir istekli Avrupa ülkesini davet edebileceğini öngören kuruluş anlaşmasının temel bir ilkesinden vazgeçmesi anlamına gelecektir.
ABD'de Çarşamba günü, Senato Demokratları, Beyaz Saray'ın desteklediği, Rusya'nın Ukrayna'ya asker göndermesi durumunda yaptırımları artıracak yasa tekliflerini yayınladı. Tedbirler Putin'i, üst düzey sivil ve askeri liderlerini ve önde gelen Rus finans kurumlarını hedef alacak.
Kaynak: Nbcnews.com
