KIBRIS SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

 

KONUK: EMETE GÖZÜGÜZELLİ

 

I- GİRİŞ

 

Prof. Dr. ÜMİT ÖZDAĞ- Efendim, hepiniz toplantımıza hoş geldiniz. Kıbrıs süreci yeni bir aşamaya girmiş bulunuyor ve KKTC'nin tavsiyesinde ne yazık ki hızla ilerlendiğini görüyoruz. Sayın Denktaş'ın yaptığı son açıklamada, Meclis'te yaptığı son açıklamada bu tespiti güçlendirir, destekler nitelikte. Tabii ki Kıbrıs'ta milli muhalefet önümüzdeki günlerde ve aylarda yeniden yapılanmak, yeniden mücadele azmi kazanmak; belki bu süreçte içerisinden yeni bir milli davayı üslenecek lider çıkartabilmek durumuyla karşı karşıya.

 

Biz bugün bu toplantıyı, 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsünün bu toplantısını Kıbrıs meselesinin ulaştığı yeni aşamayı ele almak ve birlikte sizlerle değerlendirmek için düzenledik. Diğer toplantılarımızdan farklı olarak toplantı kayda alınıyor; daha sonra deşifre edilecek ve toplantı notları size iletilecek. Tabii sizinle birlikte bizim gibi duyduğunu, düşündüğünü ve hissettiğini bildiğimiz kişilere de sınırlı sayıda iletmeyi bir kurum politikası olarak gerçekleştireceğiz.

 

Ben sözü daha fazla uzatmadan Emete Hanıma vermek istiyorum. Emete Hanım KKTC Dışişleri Bakanlığında çalışıyordu; uzun seneler çalıştı. Ancak yeni hükümetin gelmesiyle birlikte oradan ayrılmak zorunda kaldı; hepiniz nedenlerini anlayabilirsiniz. Çünkü KKTC'ye inanıyor. Şimdi Türkiye'de, fakat KKTC'deki milli davayı omuzlamış ve mücadeleyi bütün gücüyle sürdürdüğünü görüyoruz. Onun için de kendisine ayrıca teşekkür ediyoruz. Emete Hanım buyurun söz sizin.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Şimdi öncelikle hocam, şahsınız başkanlığında burada bulunan bütün yetkili kişileri çok teşekkür ediyorum bana böyle bir fırsat tanıdığınız için. Gerçekten bu gelinen süreçte Kıbrıs meselesinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin tasviyesini öngören Anayasa değişikliğinin yaratılması ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından alınan Aresis Davası sonucuyla çok ciddi bir sürece doğru gidiyoruz. Kıbrıs artık neredeyse bir Girit olabilecek bir pozisyona doğru gidiyor.

 

Öncelikle ben bir Arestis Davasından başlayarak sizlere açıklamalarda bulunmak istiyorum. Arestis Davası 1998 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Xenides Arestis'in "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devleti diye bir devlet yoktur. Benim Maraş'ta bıraktığım mülklerime, yarım dönüm meyve bahçeme, annemden kalan bir evim, apartmanıma ve diğer iki evime gidemiyorum. Türk askerinin oradaki işgalci varlığından ötürü bunu gerçekleştiremiyorum. Bana bir ayrımcılık yapılıyor. Ben Hıristiyan-Ortodoks'um. Ben Kıbrıslı Rum olduğum için Türkiye bana ayrım yapıyor. Bu düzenin ortadan kalkması lazım ve ben malıma mülküme geri dönmek istiyorum" şeklinde Louizidou gibi bir başvuruda bulunuyor. Tabii mahkeme bu çağrısına, bu şikayetine olumlu cevap vererek 23 Aralık'ta karar alıyor. Tabii bunun öncesinde hepinizin bildiği gibi Louizidou Davası vardı. Louizidou Davasında en büyük hatamız bu davada çıkan kararı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin karanını kabul etmekle oldu. Bütün siyasi baskıları hukuki bir zemine soktuk ve burada iki aşamalı öngörülen Louizidou Davasının ilk aşaması tamamlandı, tazminat ödendi 1 milyon Euro'dan fazla olarak. İkinci aşaması da 2006'da önümüze gelecek Strazburg'da Aralık'ta ve mülkünün iadesi konusu olacak. Tabii Louizidou Davası bu aşamaya girerken arkadan Arestis Davasıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi bir baskı yolu kullanmak istiyor Türkiye üzerinde. Neden; Adadaki Türk askerini çekmesi için; Adadaki Türk askerinin varlığının yavaş yavaş askersizleştirmeye doğru götürülmesi için. 1996 yılında, 1998 yılında ve arkadan gelen kararlarda Avrupa Parlamentosu Türkiye'ye yine çağrılarda bulunmuş ve askersizleştirme çağrısında bulunmuştur. Şimdi Arestis Davasının sonuçlanmasıyla kamuoyuna baktığımız zaman "müthiş bir zafer kazandık, tazminat ödemiyoruz, bize imkan verildi, KKTC'nin iç hukuku tanındı, böyle bir uygulamaya gidiyoruz" diye büyük bir psikolojik savaş propagandası başlatılmış medya tarafından.

 

Kıbrıs'a baktığımız zaman Kıbrıs'ta da aynı şekilde hükümet politikası bu yönde ve bu uygulamaları yapıyor. Ancak nihayetinin, gerçeğin böyle olmadığını görüyoruz kararı incelediğimizde. Tam anlamıyla Türk askerinin işgalci olduğunun Türk Hükümeti tarafından kabul edildiğini görüyoruz ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde yapılan yasa değişikliğiyle "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine Kuzeyde kalan bütün tapuların aittir" olduğu maddesi, yani 159 uncu madde ortadan kaldırılarak yeni şekline sokuluyor. Bu yeni şekliyle de "bu kuzeyde kalan mallar Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devleti tapusuna ait değildir; eski Rum malları" anlamını içerecek uygulamaya başlatıyorlar ve bir komisyon kuruyorlar. Bu komisyon kendisine 100 YTL veren, iki yıl içerisinde başvuracak, Kuzeyde malı olduğunu iddia eden ve bunu ispatlayabilen şahısların başvurusu sonucunda uygulamaya alınacak. Bu uygulamaya başladığı esnada hemen iade edilecek olan araziler tespit edilmiş bizim hükümetimiz tarafından, komisyon tarafından ve bunlar da kuzeyde kullanılmayan mülklerin hemen iadesi öngörülüyor. Tabii burada ilk olarak baktığımız Maraş Bölgesi, Karpaz Bölgesi; Lefkoşa'da, Kuzey Yurt'ta devletin arazisi olup da çiftçilere kiralanan araziler gündeme geliyor.

 

Tabii bütün bunların ötesinde Rum Başpiskoposluğu yarın kilisede bir başvuruda bulunabilir "Ben kiliseleri kullanmak istiyorum" diye. Kiliselerin de oldukça geniş bir arazisi var. Tüm bunlar olurken, tüm bu yasalar gerçekleşirken Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Dışişleri Bakanı Yorgos Yakovu bir açıklama yapıyor ve diyor ki: "Sözde kuzeyde kurulan komisyon bize yüzde 4 oranında bir toprak vermeyi öngörüyor, ama biz bunu kabul etmiyoruz. Çünkü kuzeyin yüzde 88'i bizim ve yüzde 12'si Türklere ait."

 

Adamlar bu mantalitede, bu yaklaşımda Kıbrıs davasına baktıklarından hem de komisyonda ilk etapta belki bu kadar oranı elde etme sebebi nihayetinde yüzde 88'e ulaşma hedefleri için mücadele edecekleri ve Avrupa Birliğinin de bu yönde kendilerine destek vereceği ortadadır.

 

Yine şu an Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde halk arasında yaptığımız "bu konuya nasıl bir çözüm buluruz, halk ne düşünüyor?" konulu bir araştırmada gazeteye çıkan bir haberde, Yeni Düzen Gazetesinde Magosa bölgesindeki halkın karardan olumlu bir karar olduğunu yalnız daha fazla aydınlatılmaya ihtiyacı olduğunu vurguluyorlar. Diğer kesimlerde olan insanlar şu an kendilerinin ellerinden topraklarının gideceğinin farkında değiller. Çünkü böyle bir uygulama benim elimdeki malımı götürmeyecekmiş mantığıyla bakıyor insanlar ve dolayısıyla da tam bilinçlenme, bilgilendirme politikası olmadığı için durum biraz kritik gibi. Şimdi Kıbrıs'ta yine bazı evler gezilerek siyasi parti temsilcileri tarafından, bu kararı alan temsilciler tarafından insanlara baskı yapılmaya çalışılıyormuş; biraz sivri takılan, tutumlar sergileyenlere "siz ne yapmaya çalışıyorsunuz; bizim aldığımız bu karar hem Türkiye Cumhuriyetinin isteği, hem de Kolordu Komutanının istemi üzerine olmuştur. Kolordu Komutanı buna onay vermiştir" diyorlar. Şimdi ben burada çok büyük bir tehlike görüyorum. Çünkü halk arasında böyle bir propaganda başlatırsa halkın askereolan güveni, bir tek güveni askere kalmıştır ve yitirilmeye doğru götürülecek; güveni sarsılacak ve zaten hedef bu. Askere karşı güveni sarsıp ileride askerin çekilmesi gündeme geldiğinde "zaten siz onay verdiniz bu yasanın çıkmasına; şimdi ne ses çıkarıyorsunuz?" şeklinde bir propaganda yapmak istiyorlar.

 

Yine bu karar içerisinde 8 inci maddede komuta evine sahip olmadığı gerekçesiyle zaten bu kararı almışlar ve evine gitmesini öngörüyor. 6 ay bir süre vermiş Türkiye'ye ve diyor ki: "Bu 6 ay içerisinde ilk 3 ay çare bulacaksın ve 3 aydan sonra da uygulamaya geçeceksin." O yüzden o tazminat bölümünü boş bırakıyorlar. Eğer Türkiye buna uymazsa o tazminat da gelecek ve arkadan atıfta bulunan bu 1400 dava da Türkiye'ye ödettirilmek zorunda kalacak. Türk Hükümetinin buradaki izlediği siyaset, her zaman Kıbrıs'ı omuzlarında bir kambur olarak görmüşlerdir. Kendileri çok büyük bir hata yapmıştır; Türkiye'nin işgalci olduğunu bir kere Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi önünde kabul etmişlerdir ve bizim meşru varlığımızı gayrimeşru statüye düşürmüşlerdir. Çok büyük bir sakıncadır bu bizim için.

 

Prof. Dr. ÜMİT ÖZDAĞ- Ödemeyi yaparak değil mi?

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Tabii ödemeyi yaparak Louizidou Davasına ve arkadan bu konu geldiğinde artık bunun devamında elimizi verdik, kolumuzu da alacaklar gibi bir durumla karşı karşıyayız. Yalnız şurada ince bir nokta var: Hükümetin baskı yapılarak Arestis Davasını kabul edilmemesi istenebilir. Çünkü bu dava kararını ilk 7 yargıç almıştı. Bu 7 yargıcın üstünde bir daha üst kurul vardır ve burada 17 yargıç vardır. Eğer Türkiye "ben bu kararı kabul etmiyorum" derse itiraz etme hakkı olur ve biz zaman kazanmış oluruz.

 

Bu konuyla ilgili Kıbrıs'ta sesimizi duyurmak için 6 Ocak'ta bir miting düzenlemeyi hedefledik ve bunun için çalışmalar başlattık. Bu mitingde ana tema olarak herhangi bir adada uzlaşıya varmadan böyle bir komisyonun kurulması ve Rumlara mülklerinin iade edilmesi bizi Girit olmaya, azınlık durumuna düşmeye, devletimizi ortadan kaldırmaya yöneliktir. Ancak adada bulunacak çözümle biz herhangi bir konuda komisyon kurulacaksa kurulur veya bir çözüm öngörülür. Yalnız bu aşamada en büyük hedefimiz devletimizin devamıdır ki her zaman devletlerin devamı, devletten devlete esas teşkil edecek koşulların dikkate alındığı bir ortamda biz müzakerelerde bulunmalıyız diyorum.

 

Benim söyleyeceklerim şimdilik bunlar. Soru olursa cevaplamak isterim.

 

Prof. Dr. ÜMİT ÖZDAĞ- Evet, Emete'ye çok teşekkür ediyorum. Armağan Paşamın sorusu vardı, albayımın bir sorusu var.

 

ERTUĞRUL ÖZTOP (Emekli Kurmay Albay)- Tabii daha önce Kıbrıs'la ilgili ben de birçok çalışmaya katıldım. Oradan edindiğim tecrübelere binaen göndermiş olduğunuz dokümanları da inceledim; Emete Hanımın çalışmasını da inceledim. Bu çerçevede ben tekniğe fazla girmeden global bir değerlendirme bu safhada yapmak istiyorum. Daha sonra teknik ayrıntılara da tabii girebiliriz.

 

Şimdi bana göre bu yasayla kazancımız sadece Türkiye'ye zaman kazandırmak, başka hiçbir kazanç yok. Ancak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kurulan Tanzim Komisyonunu tanımaması durumunda bu da mümkün olmayacak, bu zaman da kazanılamayacak ve bu olasılık da oldukça yüksek. Yani Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin bu komisyonu tanımama olasılığı da çok yüksek şu haliyle, bu yasayla. Kayıplarımızsa çok büyük olacak. Bu yasayla Annan Planı çerçevesinden ne kadar geriye gidebileceğimiz açıkça ortaya konmuş durumda. Amaç bölümünde iki kesimlilik esası yer almakla birlikte, uygulama sonucu zaman içerisinde bu yasayla tamamen bir kere ortadan kalkacak. Biraz önce de Emete Hanımın da söylediği gibi yüzde 88'i Rumlara ait; bunların hedefi sürekli olarak oraya yürümek olacak. Sonuçta nasıl bir iki kesimlilik olacak bunu da nasıl bu amacın içine koymuşlar; ben algılamakta güçlük çekiyorum. KKTC'nin yok oluş süreci hızlanacak bu yasanın uygulamaya geçmesiyle birlikte. Benim değerlendirmem muhtemelen 15-20 yıl içerisinde KKTC de tarihe karışacak. Çünkü bu komisyon tanınır, Rumlar da mallarının iadesini isterse, komisyon ne karar verirse versin, sonuçta Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine gidip bunu alabileceklerini değerlendiriyorum. Yani "ben malımı vermeyeceğim" dese dahi, "ben bunu tazminatla ödeyeceğim; güvenlikle ilgili bu bölgede sorun var" dese bile, bir üst mahkeme Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine gidip bu hakkı alma şansları var ki rahatlıkla da alabileceklerini değerlendiriyorum şu ana kadar ki uygulamalara baktığımız zaman. Bu durumda KKTC topraklarının 2/3'ü kadarı, belki daha fazlası Rumların eline geçecek ve Türkler bu bölgede de azınlık durumuna düşecekler ki bu Annan Planına göre de çok kötü bir durum. Annan Planında bu 1/3'tü; Rumlara verilecek 1/3'üydü. Burada 2/3'ün de üzerine çıkacağı görülüyor. Bu yasa dikkatle incelenirse, komisyon Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin rolünü üslenecek. Hatta bir nevi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin alt mahkemesi gibi -yani onu bir üst mahkeme gibi görürsek- onun altındaki bir mahkeme, ona bağlı bir mahkeme gibi çalışacak. Çünkü burada herhangi bir olumsuzluk olursa, arzu ettiğini alamazsa bir üst mahkemeye, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine gidebilecek bu insanlar. Louzidou Davasına emsal olarak karar vermek durumunda kalacak bir de. Çok büyük bir hatayla bunun zamanın hükümeti, Abdullah Gül'ün dönemindeki hükümet ödedi. Düşük tazminat vermesi durumundaysa Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine gidip bu tazminatı arttırmak da yine mümkün olacak. Sonuçta Louzidou'ya ödenen tazminat esas alınırsa karşımıza nasıl bir rakam çıkacağını tahayyül etmek bile gerçekten zor; 40-50 milyar dolar gibi rakamlar çıkıyor. Ki bu sadece kullanamamasının doğurduğu sonuç olarak çıkıyor. Malınızı veriyorsunuz bir de üstüne para veriyorsunuz; böyle bir durum var. Bu durumda da kaderimiz Annan Planında olduğu gibi Rumların eline kalmış olacak. Ancak Rumlar komisyona müracaat etmezlerse kurtulabileceğiz. Sayın Rauf Denktaş'ın daha önce Annan Planında "Allah Rumlarndan ve Ruslardan razı olsun" dediği bir konum çıkacak karşımıza. Aksi taktirde, yani Rumlar müracaat ederse bu komisyon eliyle KKTC'nin tarihe karışma yolu açılmış olacak. Ayrıca şimdiye kadar Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Türkiye'yi işgalci konumda değerlendirirken, bu komisyonun kurulmasıyla kendi kendimiz işgalci olduğumuzu onaylamış oluyoruz ve kendi kalemize gol atmış oluyoruz. Sanki 1974 öncesi Kıbrıs'ta hiçbir şey olmamış, biz Kıbrıs'ı işgal harekatını gerçekleştirmişiz. Bu Rumların "Kıbrıs sorunu 1974'te başlamıştır" teziyle örtüşüyor. Yani biz bir nevi Rumların tezini kabul etmiş oluyoruz. Bu herhalde dünya tarihinde ender görülen bir durumdur diye değerlendiriyorum. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Louzidou ve Arestis Davalarına bakacak olursak, her bir davanın karar alma aşamasına 6-7 yıllık bir süreçte geldiğini görebiliyoruz. Yani Louzidou 96'da başlamıştı, öbürü 98'de. İşte 98'de başlayan 2005'te, öbürü 2003 diye bakarsak işte 6-7 yıllık bir sürede karar aşamasına gelebiliyor. Çünkü Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin önünde değişik konularda çok sayıda dava var; ciddi bir yığılma söz konusu. Tabii sadece Türkiye'yle ilgili değil, birçok ülkeyle ilgili var. Yani zaman kazanmak istiyorsak, olayları kendi mecrasına bırakarak da bunun mümkün olabileceğini de düşünüyorum. Halbuki komisyon sadece bu konuyla ilgilenecek; sadece Rumların müracaatlarını değerlendirecek. Sanki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin daha önce de ifade ettiğim gibi bir alt mahkemesi gibi çalışacak ve onun işini kolaylaştırarak süreci hızlandırmış olacak. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi iç hukuk yolunun açılması ve kendi arzu ettiği standartta bir komisyonun kurulmasını bizim hayrımıza istememektedir. Aksine Louzidou Davasında verdiği yanlış siyasi karar ve bu kararın Sayın Abdullah Gül Hükümetinin uygulaması sonucu artan davaların önümüzdeki süreçte Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliğini güç durumda bırakacak sonuçlarını bertaraf etmeye çalışmaktadır. Çünkü bunlar arttıkça tabii ki bir yerden sonra Türkiye'nin zaten bunları ödemesi mümkün olmayacak ve sonuçta Avrupa Konseyi de zorlanacak. Yani bunları nasıl uygulatacak? Sonu gelmeyecek; şu anda bin 400 civarında dava görülüyor. Bunun 95 tanesi için Türkiye'den görüş istenmiş, 35 tanesi kabul edilebilir pozisyona geçmiş bu davaların. 140 bin göçmen üzerinden hesap edildiği zaman sadece kullanamamasından dolayı 40-50 milyar dolar var. her ne kadar bugünkü koşullarda bunların komisyona müracaat etme olasılığı düşük gibi görünse de -işte bir yasa tasarısı hazırlandı "şu kadar yıl hapis verilecek" gibi- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin bu komisyonu Türkiye'nin bir iç hukuk yolu gibi göreceği, yani bunun KKTC'yi dolaylı tanıma anlamına gelmeyeceği şeklinden bir değerlendirme yapması durumunda -ki bu olasılık bana göre çok yüksek önümüzdeki süreçte- Rumların yeni bir değerlendirme yapmaları ve komisyona müracaat etme olasılığının da artacağını da gözardı etmemek gerekir diye düşünüyorum. Sonuç olarak KKTC Anayasasına aykırı olan -ki birazönce Emete Hamın belirtti 159 uncu madde- bu yasanın yüksek mahkeme tarafından geri çevrilmesini ve Anayasa değişikliği gerektiğini ortaya koymasının mevcut siyasi yapının bunu gerçekleştirmeye uygun olmaması da Türkiye'ye zaman kazandırabilecektir. Yani bu kozu kullanarak zaman kazanmak istiyorsak gene kazanabiliriz. Anayasa Mahkemesi bunun Anayasaya aykırı olduğunu ilan edecektir. Kıbrıs'taki mevcut siyasi yapı Anayasa değişikliğine şu anda elvermemektedir. Böyle bir şeyin arkasına sığınarak arzu edilen sadece zaman kazanmaksa, yine bir zaman kazanmak mümkün olacak.

 

MUSTAFA KÜÇÜKÇAKIR- Af edersin niye zaman kazanmak istiyoruz? Yani neyin zamanını kazanacağız?

 

ERTUĞRUL ÖZTOP- Hayır zaman kazanılmasını falan düşünmüyorum. Ben şunu söylüyorum: Daha önce tartıştığımız terör konusu neyse bu da o. AB süreci yürüdüğü sürece, biz bu şeyin kuyruğuna takıldığımız sürece bundan kurtuluşumuz yok her konuda. Daha önümüze neler çıkacak. Şu anda tabii karşımızda en ciddi 2 konu var: Birisi Kıbrıs, birisi terörle mücadele.

 

Benim şu andaki değerlendirmem bu kadar. Emete Hanımın söylediklerinin de hemen hepsine katılıyorum; yani ben de bütün hepsini okudum. Farklı düşünmüyorum diğer konularda ve benim değerlendirmem de bu şekildedir.

 

ÜMİT ÖZDAĞ- Sağ olun, teşekkür ederim. Armağan Paşam buyurun.

 

Em. Tümg. ARMAĞAN KULOĞLU- Ben hem birkaç konuya değinmek istiyorum, hem de Emete Hanıma konuya derinlemesine girmediği için bir de soru sormak istiyorum sonuçta.

 

Şimdi bu KKTC'de kabul edilen kanun Türkiye'nin arzusuyla ve isteğiyle, birnoktada da baskısıyla kabul edilmiş olduğu yolunda birtakım ifadeler var. Bunun sonucunda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde hukuki düzeyi tartışılır bir komisyon teşkil ediliyor ve bu komisyonun içerisinde de iki tane de yabancının bulunması öngörülüyor. Bu yabancıların da garantör ülkelerden olmaması şartı getiriliyor. Örnek verecek olursak mesela bir tanesinin Hollanda'dan, bir tanesinin de Danimarka'dan olduğunu düşünelim bu yabancıların. Bunların Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetindeki toprakların güvenlikle ilgili olup olmadığı, karşı tarafın haklı olup olmadığı veya KKTC'de oturanların ne dereceye kadar bugün kullanma hakkının bulunduğu hususunda ne kadar bilgiye sahip olduğu meçhul. Tabii ki böyle yabancıların bulunduğu bir komisyondan da nasıl sonuçlar çıkacağı konusu da tamamen ortada kalıyor.

 

İkinci konu, burada her ne kadar Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti içerisinde hukuki statüsü tartışmalı da olsa bir komisyonun varlığının kabul edilmesi, Kuzey Kıbrıs Tük Cumhuriyetinin dolaylı olarak kabul edilmese dahi varlığının bir noktada tescil edildiği konusunda iddialar var. Acaba böyle bir konuyusağlayabiliyor mu, sağlayamıyor mu? O kanun açısından burada bakmak gerekiyor. Ancak en önemli konu bizim çözümde ortaya koyabileceğimiz toprak hususunu baştan fazlasıyla kaybettiğimiz ve karşısında herhangi bir başka argümanımız olmadığından, karşı tarafla müzakere edebilecek bir hususumuzun tamamen ortadan kalktığı da hepimiz tarafından malum. İşin en kötü tarafı, biraz önce Ertuğrul Beyin de ifade ettiği gibi, o zaman 1974'de yapılan harekat tamamen haksız ve istinatsız; biz oraya tamamen işgal maksadıyla gittik, toprak kazanmak maksadıyla gittik; yeni bir devlet kurmak maksadıyla gittik. Bundan dolayı da bunun böyle olduğu ancak işte 31 sene sonra ortaya çıktığından, madem ki biz böyle gittik, oradaki insanlar mağdur oldu; bunlarınkullanma haklarından doğan tazminatlarını verelim ve bu toprakları, bu taşınmaz malları da kendilerine iade edelim diye bir durumla kendimizi karşı karşıya bırakıyoruz; uluslararası ortamda savunduğumuz bütün sağlam enstrümanları da karşı tarafın eline veriyoruz. En önemli konu bu.

 

Biraz önce Mustafa'da ifade etti; zaman kazanacağız. Peki, zaman kazanacağız. Ne zamana kadar zaman kazanacağız? Anlaşıldığı kadarıyla zaman, Kıbrıs'ta kapsamlı bir çözüm bulununcaya kadar zaman kazanmak; konu bu. Kapsamlı çözüm içerisinde toprak konusu nasıl çözülecekti bizim şeyimize göre; toplu takasa girmek. Yani karşı tarafta kalan mallar ve şeylerle, bu tarafta alanları global takasa girmek suretiyle bu kabul edilecekti. Şimdi Kıbrıs Davasının sonunda bu toplu ve global takasın kabul olduğun farzı kabul edelim; biraz zor olacak, ama olduğunu kabul edelim. Peki bu kabul oluncaya kadar ne kadar zaman geçecek? Belki bir 8 yıl, belki bir 9 yıl. 8-9 yıl içerisinde bu komisyonun aldığı kararlara istinaden çıkan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının uygulanması ne olacak; Siyasi yollardan çözüm bulunursa takasla mı, yoksa hukukla mı? Bu da son derece … olan bir konu. Yani zaman kazandığınız zaman sonundaki uygulamanın ne olduğunu da bilemiyorsunuz.

 

Şimdi gelelim soru olacak kısma: Biz niye bu işe bu kadar Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti olarak heveslendiler ve KKTC'de bunu kabul etti? Neydi konu; Louzidou Davasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin çok yüksek miktarda bir tazminat talebinde bulunması ve Türkiye'nin bunu ödeme mecburiyetinde kalması; arkasından gelecek davalarda da bunları ödeye ödeye ödeyemeyecek duruma gelmesi söz konusu olduğunda, çözüm oluncaya kadar zaman kazanmaya yönelik bir politika izlenmeye çalışılıyor. Peki, ödemezsek ne olur? Bunun altını çizmemiz ve bunun üzerinde düşünmemiz lazım. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi neyin mahkemesi? Avrupa Birliğinin mahkemesi değil, Avrupa Konseyinin bir kuruluş olan bir mahkeme. Peki biz Avrupa Konseyinin kurucu üyelerindeniz 1950'deki ve burada üyeliğimiz de devam ediyor. Uygulamazsak ne olur; bizi ihraç ederler. Peki ihraç ederlerse ne olur; ihraç da edebilirler. Bunun da açıklığa kavuşması gerekiyor.

 

Yani benim sormak istediğim konu, Louzidou Davasında bu tazminatı ödemezsek neler olabilirdi? Bunu tam olarak açıklığa kavuşturabilirsek, o zaman bundan sonraki davaların söz konusu olmasından dolayı kabul edilen bu komisyon ve iç hukukdüzeninin de varlığı ortadan kalkabilir. Onun için bu konunun çok iyi açıklığa kavuşturulması lazım. Çünkü atıfta bulunulan yer o; göz korkusu verilen, "bu olmazsa böyle olur" diye gösterilen yer o. Acaba o gösterilen yerde biz o uygulamayı değil de başkabir uygulama yapsaydık veya bunları kabul etmeseydik Konseyden mi ihraç edileceğiz; bu parayı ödemezsek neler olacak? Avrupa Birliği konusunu ayrı tutuyorum. Çünkü Avrupa Birliği konusu 1 sene sonra biraz önce de görüştüğümüz gibi biraz biraz gündemden kalkacak gibi görünüyor ve mevcut Hükümet dahi oraya doğru bir diz çevirmeye doğru giden bir politikaya doğru gidebilecekmiş gibi görünüyor. Ama Avrupa Birliği konusundan vazgeçtiğimiz zaman bu dava hallolabilecek mi; ona da bakmamız lazım, yoksa Avrupa Konseyinin organı olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararlarına uyum mecburiyetimizden dolayı Avrupa Birliği süreci olmasa dahi, bu süreç bizi ne kadar zor duruma düşürebilir, nelerden mahrum edebilir; karşısında ne tedbir almamız lazım? Bu konunun açıklığa kavuşturulması gerekiyor. Yani bu teknik konu bir açıklığa kavuşturulursa belki önümüzdeki dönemdeki düşüncelerimiz de çok … olabilir.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Ben kendi görüşümü söyleyeyim bu konuda.

 

Bence Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin bu şekildeki kararına önceden etmememiz gerekirdi. Başta en büyük hatayı yaptık. Peki etmeseydik ne olurdu? O zaman dediğiniz gibi…

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Hatta ikinci safhası da olabilir; bundan sonra etmesek ne olur?

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Bir ihraç konusunda baskı getirirlerdi bize. Yalnız şöyle bin durum var: Ben Türk Hükümetine baktığım zaman, bu siyasi etapta bu davayı kabul eden hükümet, kendisine gelen en ufak siyasi baskıları kabul… Yıllarca direnen, bu konuda taviz vermeyen şekilde adım atan hükümetlerden değildi karşımızdaki hükümet. Çok taviz veren, en ufak bir baskısında baş eğerek "tamam, gereğini yaparız" şeklinde davranan bir hükümet olduğu için bu ortamda bunun olması çok zordu. Siyasi blöf de yapabilirlerdi "ödemiyoruz" şeklinde, ama gene Avrupa onu çeker kolundan ve bunu ikna ederdi.

 

Şimdi Avrupa Parlamentosuna bakıyorum ben. Avrupa Parlamentosunun bile kendi çapında almış olduğu kararlar doğrultusu nedir işte; en büyük kararlarından birisi de adanın askersizleştirilmesi yolunda devamlı olarak Türkiye'ye yaptıkları baskı; ki bunu hiç gündeme getirmiyorlar, basında açıklanmıyor. 96-98'de çok önemli kararlar aldılar. Bu yönde zaten çalışıyorlar ve bu hükümetle bizim siyasi kararlılığımız olmadığı için, siyasi alanda biz yıllarca "devlet" dedik konfederasyonun siyasi şekli temelinde; mevcut hükümet de tamamen siyaset değiştirilerek birleşik Kıbrıs'a döndürülmüş. Birleşik Kıbrıs siyaseti olunca, hal böyle olunca tabii adadaki Türk askerinin varlığı bile gayri meşru duruma sokulmak istenmiş ve bu gerçekleştirilmiş. Türk hükümeti de bunun en büyük ortaklarından bir tanesi. Kendi kendimize bu konuda yıllardır Rum'un 89 Ulusal Konsey Kararlarından beri iddia ettiği "Adanın güneyi bizimdir, oradaki Türk askerini dışarı atacağız, Türkiye'yi dışarı atacağız, Türkler azınlıktır" şeklindeki hükümleri veya bu şekildeki talepleri adayı Yunan yapma şeklinde ve "Türk askeri işgalcidir" söylemlerini biz kabul ettik. Kıbrıs Davası bize göre 63 olaylarıyla başlar en belirgin haliyle; Rumlara göre 20 Temmuz 1974'te başlar. Bu 20 Temmuz 1974'ü Türk hükümeti kabul etmiş ve KKTC'deki kurulacak komisyonla da ödenecek rayiç bedellerini 20 Temmuz 1974'den itibaren almış. Bu çok sakıncalı bir durumdur. Anayasa Mahkemesi Başkanı Kıbrıs'ta bu konuda ciddi bir tutarlılık göstermiş ve "Anayasa aykırıdır bu yapacağınız değişiklik" derken hükümet bunu dikkate almadı ve komisyonu kurdurttular. Daha doğrusu Anayasa değişikliğine gittiler.

 

Şimdi bir noktaya daha değinmek istiyorum ben: Hukukistatünün varlığının kabulünden bahsettiniz ve bu hukuki statünün varlığıyla ilgili bazı söylentiler var: KKTC'deki böyle bir komisyonun kurulması en azından KKTC'deki bir statünün varlığının kabulü de olur.Ben buna aslında katılmıyorum; neden katılmıyorum? Çünkü Avrupa Birliği bugün Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini Türkiye'nin bir alt idaresi olarak görür ve hiçbir şekilde muhatap olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini almaz. Her yapacağı, muhatap bir konu olduğunda direkt Türkiye'yle görüşürler. Böyle bir durumda KKTC'de bu komisyon kurulmuş, toprak verecek, vermeyecek… Bu sadece Türkiye'ye yardımcı olacak olan bir şeydir. Yani Avrupa Birliği zaten 159 uncu maddeyi sakıncalı görüyordu. Çünkü Kuzey, Avrupa Birliğine göre de işgal edilen bir bölge, kontrol edilemeyen bir bölge. Avrupa Birliği bugün kontrol edilebilecek bir bölge haline getirmek istiyor kuzeyi. Dolayısıyla da oradaki tek engel Türk askerinin varlığı; Türkiye'nin oradaki varlığının devam etmesi; o devletin devamı. İşte bu 159 uncu maddeyle o devleti pasifize etmeyedoğru götürdükleri için, bunu gerçekleştirecekleri en büyük engel buydu. Anayasamızda bunu tasfiyeye doğru götürüyorlar şimdi; kuracakları komisyonda da bunu gerçekleştirmeye çalışacaklar. Avrupa Birliği şöyle bir bakacak, verilecek olan bölgelere olacak diyelim: Geldi, oturdu Rum. Askeri tesisler içerisinde alınan kararlarda Bakanlar Kurulu diyor ki: "Onlar hemen devredilmeyecek." Şimdi böyle bir durumda Rum ne yapacak?Tekrar Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine gidecek ve diyecek ki: "Bak işte komşum gitti evine oturdu, ama ben daha ötedeki eve gidemiyorum. Gerçekten işgal var, bunu kanıtlıyoruz" şeklinde siyasi propagandalarla, başvurularla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi "tamam, haklısın" diyecek. Türkiye'ye daha çok "sen işgali zaten kabul ettin, askerini çek" baskısı gelecek.

 

Zaten şu an adada yapılan bütün çalışmaların tek hedefi var, Türk askerinin adadan gitmesi. Tek engel devletti; devleti ortadan kaldırmak için bu hükmü değiştirdiler. Şu an ikici olarak da Türk askerinin gitmesi var. Yakovu'nun bu konuda Rum basınına verdiği 2004'te açıklaması vardır: "Biz adayı 2 aşamada Yunan yapacağız" şeklinde. Birinci aşamada bu ek protokol sürecinde limanların dayatılması, bunu Türkiye'ye kabul ettirme, tanınma ve ikinci aşamada Türk askerinin adadan varlığının gitmesi, Rum göçmenlerin evlerine dönmesi şeklinde. Politice'de çıkan Ekim 2004'teki bir yazıydı bu.

 

Şimdi hal böyleyken gerçekten bakıyoruz Rumlar hedeflerine adım adım gidiyorlar ve biz Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde maalesef bir çalışma yapamıyoruz. Yani buna karşı duracak güç oluşturamıyoruz. Ben Ulusal Birlik Partisiyle görüştüm orada birkaç vekille bu konuyla ilgilenen. Dedim "Efendim, bakın altısında miting olacak, bir şeyler yapalım, sesimizi çıkaralım, Anayasa Mahkemesine gidilsin." Bana söylenen cevap şuydu: "Ulusal Birlik Partisi içinde de bu konuda olumlu düşünenler var. Maalesef orada bulunan vekiller de tam olarak halkın tepkilerini, duygularını dile getirmiyor, ama halk arasından ben aldığım tepkilere baktığım zaman görüştüğüm insanlar çok rahatsız ve bu rahatsızlık da CTP'de olan insanlar da vardır. DP'de de var. Yani vekillerin bu aldığı üstteki karar halk tabanında aynı değil.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Peki, tüm olarak değil, sadece bu case'le ilgili olarak sizin açınızdan çözüm nedir?

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Bana göre çözüm Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetindeki Türk Halkının önce burada Türkiye'ye sesini duyuracak çalışmayı yaparak -miting konusundan bahsettim-bir şekilde sesimizi çıkarmalıyız. Sesimizi çıkardığımızda bu konunun Anayasa Mahkemesine gitmesi gerektiği konusunda ciddi kararlar alınabilir.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Anayasaya aykırılığı konusunun işlenmesi lazım.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Anayasa konusu mutlaka ele alınmalı, ama hangi vekillerle. Ben bireysel olarak dava açacağım galiba sonuçta.

 

ERTUĞRUL ÖZTOP - Var mı öyle bir yetki ben onu soracağım.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Öyle bir yetkimiz sanırım var. Bir avukat arkadaşım "eğer vekiller götürmüyorsa siz götürün" dedi. Adada şu an bir çözüm olmadan, hiçbir şekilde bir görüşme süreci olmadan, iki kesimi de ortadan kaldıracak, bizi tavsiye edecek bir anlaşmaya doğru gitmek veya bu yönde bir karar almak, Anayasamızı değiştirmek ciddi boyutta bir hatadır. Anayasa konusu çok önemli ve buradaki Türk kamuoyuna bizim sesimizi oradaki gerçek halkın duyurması lazım.

 

ERTUĞRUL ÖZTOP- Kendi ipimizi çekiyoruz bir yerde.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Kendi ipimizi çekiyoruz. Zaten bugüne kadar taviz süresince Türk, Türk'e düşürülerek ortadan kaldırmıştır bu Avrupalı. Bunu çok iyi biliyor.

 

Dr. KENAN KIRKPINAR- O zaman tüm konuşmalardan ortaya çıkan bir şey var. Bu argo deyimiyle söylenen "Verkurtul" politikasının pratiğe geçirilmiş halidir bu. Biraz da bu bir zihniyet meselesidir. Biz burada bile tartışırken Avrupa Konseyini farklı, Avrupa Birliğin farklı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesini Farklı telakki ediyoruz. Oysa bunlar bir bütün; yani oralılar ve onlar. Yani aynı insanlardan bahsediyoruz. Dolayısıyla onları kendimize zaman zaman hakem, zaman zaman ortak olarak gördüğümüzde; hakem olarak gördüğümüzde karşımıza Kıbrıs'ın tavsiyesi çıkıyor. Nasıl yapılacak bu? Kendi içimizden, yani hem Türkiye Cumhuriyeti Devletinden, hem KKTC'nin içinden insanların marifetiyle yaptırılacak bir şey. Bize kimsenin top, silah çektiği, ateş ettiği falan yok yani "bunu yapacaksın" diye. Kendi mahkememizden bir şekliyle kendi kendimizi, içimizi oyarak, kafamızı onlar gibi düşünmeye zorlayarak bir yere giriyoruz. Evet, burada teknik konuları tartışmalıyız muhakkak, neyi kaybettiğimiziteknik olarak bilmeliyiz, ama sanki bana öyle geliyor ki, bu teknik konuları tartışırken esastan bir şey kaybediyoruz; esastan uzaklaşıyoruz. Yani ben şimdi burada "bütün madde 159'un geçmişine, evveline bakayım" dediğim zaman -göndermişsiniz sağ olun, okuduk- düşündüm ki ben ne yapıyorum. Ben onların arzu ettiği mecraya girdim ve onların kurallarıyla bu oyunu oynamam lazım. Onların kurallarıyla oyunu oynamaya başladığımız zaman kaybettik demektir. Hani şu meşhur sarı öküz-testi hikayesinin bir noktasına geldik biz şimdi. "Çözümsüzlük çözüm değildir" diyorlar. Neyi çözeceksiniz? Çözülerek çözüleceğiz yani; vererek çözüleceğiz.

 

Başka bir şey daha var: Bu miting düzenleniyor cuma günü herhalde. Türkiye'den de insanlar çağırılacak mı oraya?

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Evet 6 Ocak'ta.

 

KENAN KIRKPINAR- Ama mesela onun tekniğini konuşmalıyız. Cuma olacağına cumartesi olmalıydı ki insanlar gelebilsin. Pratik bir şeydir bu.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Bayram, arife öncesi olduğu için cuma öğleden sonra tatildir.

 

KENAN KIRKPINAR- Her neyse çok basit, ama tekniktir. Çünkü insanlar memursam gidemem, iş adamıysam gidemem, ama cumartesi orada olabilirim pekala.

 

Bir de başka bir şey daha var: Bizim bu insanlarda, yani KKTC'deki Demokrat Parti ve Cumhuriyet Partisiyle, bizdeki şu mevcut hükümetimizle nasıl mücadele etmeliyiz konusunutartışmalıyız. Yani bu kanun zaten çıkmış ve inkar ediyorlar. Mesela biz Kıbrıs'a çıktığımızda garantörlük haklarıyla çıktık. Bunun savaş tazminatını istedik mi bu Rumlardan, aldık mı bunların paralarını. Ölen, şehit olan insanlarımızın hakkı eğer kanunsal hakkımızsa biz de bunları talep etmeliyiz. Geçmişe yönelik biraz evvel elime geldi bir e-mail: Maraş'ın yüzde 90'ının vakıflar arazisi olduğu söyleniyor ve tapusu ondaydı, ama senden evvel de bendeydi bu tapu ve vakıflar da bildiğiniz gibi çok özel bir durumdur. Yani bunları yapmalıyız. Biz dünyaya Kıbrıs'ın Türklüğünü, tamamının Türklüğünü bir şekilde anlatmamız lazım. Evet oradaRumlar da yaşıyor, onların nüfuslarıdır. Ondan hocamın dediği gibi 3'te 2'si mi kalacak bize, 3'te 1'i mi kalacağını o zaman tartışalım. Çünkü bu şartlarda tartıştığımız zaman onların mecrasına giriyoruz.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Ben burada bir şey eklemek istiyorum: Biz dünyaya Türklük varlığını ispatlamaya çalışıyoruz. Aslında dünya oradaki Türklerin varlığından haberlenli ve Türklerin ne olduğunu çok iyi biliyor.

 

KENAN KIRKPINAR- Biz kendimizi anlatmalıyız bundan önce ama, kendi insanımızı.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Bakın kendi insanımızdan da öte, bugün dünya için Yunan Devleti veya Hıristiyan milleti için -ki Yunan mücadelesi çok güçlü olduğu için dolayısıyla ilişkilerde etkilidir- tek engel bugüne kadar Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devletinin varlığıydı. Psikolojik direnç noktası olan Kıbrıs Türkleri, devletimiz nasıl tasfiye edileceğini yıllarca düşündüler. Annan Planıyla bunu gerçekleştirebileceklerini gördüler. Hele ki Kıbrıs'taki Türk halkın birbirine kırılması sağlanması için çok psikolojik çalışma yaptılar, propagandalar yaptılar; yalan-yanlış, sinsice ve haince yapılan propagandalar var. Bundan etkilenen insanlar da oldu. Annan Planında yüzde 65 "evet" çıktığında buradaki Türk kamuoyunun birçoğu "yazıklar olsun, Kıbrıs Türkleri sattılar" dediler. Ancak biz Kıbrıs'ta bu konuda mücadele ederken ve insanlarla konuşurken sadece şu mesajı duyduk insanlardan ve devletini sevenlerden: "Türkiye bizi Avrupa uğruna koz olarak mı kullanıyor?" İnsanlar bunu düşündüler. Türkiye bugüne kadar Kıbrıs'ı sadece Avrupa Birliği için mi kullandı? Biz devletimizi istiyoruz; Biz Rum'la bir birliktelik istemiyoruz, devletin devamını istiyoruz. İnsanları kandırmak için neler yapmadılar? Amerikan Elçisinden tutun da Avrupalılara, Türk vekillere kadar köylerde gezildi; ki bugüne kadar Kıbrıs Türkleri, Türk hükümeti ne demişse onu yapmıştır; oradan çıkan mesaja bakmıştır bir kararı verirken. Bugün onların da yüzde 65'i evet dediğinde, her iki halk referandum sonrasında bir kırılma; Kıbrıslılar bizi sevmiyor, oradakiler de "Türkiye'dekiler bizi kullanıyor" diyorlar. Bunu yaratmak için bir oyun…

 

KENAN KIRKPINAR- Emete Hanım ben başka bir şeyden bahsediyorum: Kıbrıs Halkının günübirlik politikalara şu veya bu şekilde maniple edilmesinin dışında bizim karşı karşıya olduğumuz sadece Kıbrıs'taki Rumlar ya da Yunan değil. Türkler, 1699'dan günümüze kadar fethettikleri tek toprak Kıbrıs parçasıdır ve o bizim KKTC'dir. Bütün dünya, Hıristiyan alemi, haçlı -ne dersek diyelim oraya- zihniyet burada bu toprakların tekrar Türklerden geri alınmasıyla ilgili gizli ittifak halindedirler. Yani bunu böyle gizli kapaklı, arkasında söylemeye gerek yok; bu çok net bir şeydir. Adamlar hiç alakası olmayan bir konudan bahsederken karşıma şöyle şeyler çıkıyor. İsmini de vereyim Prof. William Heigh, Modern Turk Study'in başındadır Londra'daki üniversitede. "Siz o topraklardan çıkacaksınız" dedi. "Niye?" dedim. "Çünkü bu Hıristiyan dünya bunu hazmedemiyor. Yeniden bir Osmanlı'nın yaratılmasını hazmetmiyor. Fetih hareketinize karşı çıkacaktır" dedi. "Bana sorarsan ben de karşıyım" dedi; Türkofil bir adam.

 

Biz kiminle mücadele ettiğimizi önce bilmeliyiz. Oradaki 150 bin tane Türk vatandaşımızın bu şekilde maniple edilmesi çok kolay ve bu parayla da yapılan bir şey. Nihayet insanlar bir parayla şu veya bu şekilde bir parti de tutuyorlar. Türkiye'de bunun örneklerini gördük biz. Pilavdağıtılarak insanlar oy verdiler bir yeni partiye. Aslında bunun topyekûn bir mücadelesinin nasıl olması gerektiğini söyleyelim. "Ayrıntılara takılmayalım" derken onu demek istedim, yoksa elbette ayrıntılara girecek insanlar.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- O olur; e Türkiye'de de böyle iktidar olur, böyle de partiler olur, böyle de zihniyet olur.O zaman bu iş gider. Treni kaçırmadan başkalarıyla da tek tek uğraşmamız gerekiyor.

 

…- Biz teknik detaydan çok sonuçta şeye bakıyoruz.

…- KKTC'nin yok edilme sürecinin başlatılması.

 

ÜMİT ÖZDAĞ- Sayın Büyükelçim esas konu sizde.

 

Dr. AHMET ZEKİ BULUNÇ- Şimdi aslında son cümleden başlamakta yarar var: Yok edilişin başlama süreci, ilk adımı gibi bir şey söylediniz ya; değil aslında. Gelinmiş olan aşamada son adıma yanaşan, sondan bir önceki veya son diye değerlendirmemiz gerekir. Ancak tabii maalesef özür dilerim ben bir başka toplantıda olduğum için geciktim ve başlangıçtaki açıklamaları pek izleyemedim, ama birkaç nokta not aldım katıldığım noktalar açısından.

 

Bir tanesi özünü, esasını kaybediyoruz. İşte 159 uncu madde midir sizin söylediniz husus? Bana göre gerçek o. Yani şu anda gelinen noktada o yasanın içeriği şöyleydi, böyle değişti, şu oldu, bu şekle dönüştü şeklinde tartışmalardan çok belki yapılmıştır, ama önce belli tespitleri yapmamız lazım. Bu yasa girişimiyle, daha doğrusu Türkiye'nin böyle bir durumu kabul etmesiyle ne çıkmıştır ortaya siyasi ve hukuki bağlamda. Ama yasanın içeriğiyle ilgili hukuki bağlamda değil, uluslararası hukuk ve siyaset açısından biz ne noktaya geldik veya nereye gittiğimize bir bakmak lazım.

 

Ondan önce ben Emete Hanımın miting meselesine değinmek istiyorum: Bir kere bunlar yanlış girişimlerdir; şu aşamada yanlış girişimlerdir. Annan Planı döneminde bile biz o miting ortamını, vesairesini yaratamadık; yaratılamadı. Çünkü ne koşullar itibariyle zemin vardır, ne yapı itibariyle zemin vardır, ne de psikolojik olarak insanlar ona hazırdır. Aksine farklı bir yere hazırlanmış durumdadırlar. Miting ve benzeri eylemlerle kendilerine verilen hedeflerden uzaklaşabilecekleri anlayışları maalesef daha ön plandadır şu anda. Yani bir Avrupa Birliği süreciydi, barış süreciydi vesaire. Hele buradan, Türkiye'den Kıbrıs'a miting için insanların götürülmesi veya gitmesi kadar da ciddi bir tehlike bana göre yoktur. Çünkübu kez oradakiler bize dıştan gelip birtakım yakıştırmalarla belli grupları şey etmek suretiyle suçlayıcı ve karşı tavır alıcı durumları da yaratabilir. Kıbrıs'ta miting nasıl düzenlenir veya nasıl düzenlenmesi lazım?

 

Orada büyük örgütler vardır ve özellikle siyasal partilerin yer almayacağı bir miting hiçbir zaman Kıbrıs'ta başarılı olmaz. Resmi otoritelerin dahil olmayacağı bir miting Kıbrıs'ta gene başarılı olmaz. Dolayısıyla bu boyutunu düşünmemiz lazımdır.

 

İkinci boyut, Türkiye gerçeğini ve bu Türkiye gerçeğinin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine yansıma gerçeğini de gözardı etmememiz lazım. Bugün biz Türkiye'ye rağmen Kıbrıs'ta farklı bir gelişimi sağlayamayız. Bir kere orada bu gibi şeyleri organize eden çeşitli birimler vardır ve onlar bir kere devre dışıdır. Büyükelçilik bir kere karşıt bir tavırdadır. Büyükelçilik hareketi desteklemektedir. Bütün bunlara karşı ordu devre dışıdır, ordunun yan kuruluşları devre dışıdır. Bunları teker teker söylemeye gerek yok, ama bu olgular var Kıbrıs'ta. Tabii bu olgular varken bizim bir noktaya gelmemiz sağlıklı olmaz. Onun için bunların dışında daha başka konuları, mücadele veya çalışma yöntemlerini almamız lazım. Onu daha sonra tartışmak üzere kapatıyorum şimdi parantezi.

 

Bir kere Barış Harekatını şu anda bugünkü yaklaşım ve Türkiye'nin temel tezlerini siyasal boyutuyla ortadan kaldıran bir yaklaşım haline gelmiştir. Böyle bir yasanın veya böyle bir önerinin bile -bırakınız yasayı- Türkiye'nin böyle bir öneriyi kabul etmesi temel tezlerden geriye dönmesi demektir. Bizim gerek 75 Nüfus Mübadelesi, gerek Doruk Antlaşmaları ve ondan sonra Birleşmiş Milletlerin gözetiminde sürdürülen çeşitli girişimlerle ortaya konan belgelerde -işte … Fikirler Dizisidir, Güven Yaratıcı Önlemler Paketidir, vesaire- Annan Planına gelinceye kadar genel yaklaşım ve eğilim toprak, mal-mülk konusun global ya da kapsamlı çözümün bir parçası ve ayrılmaz bir parçası olarak kabul ettirilmiş bir pozisyonumuz vardı; bizim temel pozisyonumuz buydu. Bir uzlaşı olmadan toprak meselesinin gündeme getirilmeyeceği veya ayrı olarak görüşülmeyeceği konusu vardır.

 

İkinci bir konu, toprak meselesinin toplu takas, toplu tazminat yoluyla olacağı ve kesinlikle mülkiyet iadesi konusunda bir yaklaşım da yoktu. Çünkü temelinde iki bölgeliliğin kabul ettirilmiş olduğu söz konusudur. İki bölgeliliği ortadan kaldıran bir gelişmeye biz kapı açmış oluyoruz.

 

Bunun dışında gerek Louizdou Davasının tazminatını ödemeyi kabul etmekle -zaten o noktada her şey çözülmüştür- gerekse yasasının bunun perçinleyen veya teyit eden yapısıyla şunu getirdik: Biz toprak da iade edebiliriz. Annan Planı zaten bunun zeminini de hazırlıyordu, ama o bir sistem içinde getiriyordu; sözde bir çözümün parçası olarak getiriyordu. Şimdi biz ondan da bunu koparmak suretiyle tamamen iade edebileceğimizin kabullenilmişliğinin teyidini de yasal yollarla yapar noktaya geldik. O nedenle ben işin esasında Batının, Rum ve Yunanlıların tezleri doğrultusunda Kıbrıs'ta belirlediği bir sonucu yaratmak için uyguladığı bir stratejinin söz konusu olduğunu tespit etmek durumundayız; zaten söylenenlerde onu gösteriyor. Buna da biz şu anda kendi elimizle, kendi hareketlerimizle hem çanak tutuyoruz hem de zeminini hazırlayarak geriye dönüşü engelleyecek birtakım ciddi adımlar da atıyoruz.

 

Hocam burada sizin söylediğiniz önemli bir husus vardır buTürkiye'nin araya girişiyle ilgili olarak: Aslında bu yaklaşım 74 Barış Harekatıyla başlayan bir yaklaşım değildir. Adaya Türkiye'nin gitmiş olmasına "Hıristiyan dünyası" diyeceğimiz veya "Batı dünyası" diyeceğimiz dünyanın karşı çıkışının temeli Zürich Anlaşmasıyla başlayan bir temeldir. Zaten bu da Yunan parlamentosunda çok açık bir şekilde Zürich Anlaşmalarına Averofu ve o günkü hükümeti eleştirirlerken açıkça söylenen sözleri. Üstelik de Papandreau tarafından: "Siz bu anlaşmayı imzalamakla Hıristiyan dünyasının Türklerin çıktıkları yere bir daha geri dönmeme ilkesini ortadan kaldırdınız; kararını deldiniz. Bu şekilde bir anlaşma yerine İngiliz Sömürge İdaresinin devam etmesi daha sağlıklıydı" yaklaşımını ortaya koyan bir anlayış var.

 

Biz Zürich'le de kalmadık 74 Barış Harekatına geldik ve üstelik orada bir de devlet ilan ettik. Dolayısıyla batının şu anki geldiğimiz noktadaki hedefi kesinlikle Türklerin girdiği yerden yeniden çıkartılması mücadelesinin bir parçası olarak görmek durumundayız. Bunu böyle gördüğümüz taktirde stratejimizi yeniden belirlemek durumundayız, ama bugünkü hükümetle bu strateji ne ölçüde belirlenebilir, onu da ayrıca tartışmak durumundayız. Bunun çözümü, en azından kesin çözümü herhalde bugünküsiyasal iktidardan kurtulmaktır. Yani şimdi bugün Talat İktidarının getirileceğini, Denktaş'ın değiştirileceğini biz elimizdeki bilgileri dikkate aldığımızda 2003 Ocak ayında karara varılmış, stratejisi belirlenmiş, tarihinin de ne zaman başlatılacağı tespit edilmiş ve hakikatten de o tarihte başlatılmış olan bir operasyonu yaşadık hep birlikte. Dolayısıyla gelinen noktada olay, buradaki siyasal iktidarın belirleyiciliğidir. Burada bizim açımızdan açıkça koymakta yarar vardır, aksi halde bazı gerçekleri göremeyebiliriz. Bizim açımızdan umut kırıcı ve bizi tamamen geriye düşürücü en önemli faktör Türk Silahlı Kuvvetlerinin son dönemdeki tavrıdır. Çünkü biz hep şunu söyledik, ben konferanslarımda da hep dile getirdim: Biz politikacıya, siyasal partilere hangi görüşte olsun, neyi savunursa savunsun güvenmiyoruz. Güvendiğimiz iki temel unsur vardı: Biri Türk Silahlı Kuvvetleriydi, biri de Türk Halkıydı. Türk Halkı, her şeyin üstündeydi fakat örgütlü bir güç olmamasından dolayı hemen harekete geçip tehlikeleri önleyebilecek bir konumda değildi. Ama Türk Silahlı Kuvvetleri, kurumsal bir yapı içindeydi ve anında çeşitli devlet mekanizmaları içindeki tavırlarıyla birtakım şeyleri önleyebilir, durdurabilir veya değiştirebilir düşüncemiz ve güvenimiz vardı. Bu güven de Nisan 2004'ün ortalarına kadar devam etti ve bu da ortadan kalktı. Sayın Genelkurmay Başkanımızın açıklamasından sonra her şey bitmiştir. Çünkü ben hemen ardından Kıbrıs'a gittiğim zaman havaalanına indim. Hemen beni tanıyanlar -gerek müsteşarlığım zamanından tanıyanlar, gerek buradaki büyükelçiliğim zamanından tanıyanlar- geldiler: "Büyükelçim, müsteşarım, ağabeyim; ne olacak, ne yapacağız şimdi?" diye. "Ne yapılacağı var mı, devlete sahip çıkacağız; Annan Planına hayır diyeceğiz" dediğim anda ilk soru: "Genelkurmay Başkanı başka söylüyor ağabey." Otele gittim eşyalarımı koymadan gelen karşılayanlar resepsiyonda olsun, komiler olsun aynı sorular ve aynı cevap. Köylere çıktım; tanıdığımız belediye başkanları vardı, muhtarlar vardı. Onlara gidip ikna edelim "hayır" desinler diye. Çünkü bizim umudumuz, benim umudum en azından biz Kıbrıs Türk Halkı olarak devlet geleneğinden yoksun bir halktık. Biz daima yönetildik; sömürge dönemi, Rum Dönemi falan olara, ama devlet olgumuz yoktu. Biz hükümetin yaptığı bütün icraatlara kızarken devlete kızıyorduk, "kahrolsun devlet, kahrolsun cumhurbaşkanı" diyorduk. Hükümet uyguluyor, biz devlete tavır koyuyorduk. Burada ben görüyorum; Türkiye'de hükümet ne yaparsa yapsın, ona karşı çıkışın karşılığında hiçbiri devlete karşı çıkmıyor. Dün akşam mesela Demirel ısrarla kendine sorulan sorularda "devlet yalancı değildir, devlet uygulama yapmaz, devlet yıpratılmaz; onun adına hareket edenler suçludur" vesaire şeyler söylüyor. Devlet önemli burada. Biliyorduk ki Türkiye'den gelenler de hakikatten o anlayış içindeydiler. Devlet her şeyin üzerinde oluyordu Türk Vatandaşı için, Türk İnsanı için. Devletine sahip çıkacak; bizimkiler günü geldiğinde zayıflık gösterebilir, gevşeme gösterebilir, ama Türkiye'den gelenler devlete sahip çıkacaklardır. Oradaki yanılgımız şu oldu: İnsanlar geldiler devlete sahip çıktılar, ama devlet olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini görmüyorlar, devlet olarak Türkiye'yi görüyorlar. Türkiye'den gelen mesajı, devletin kendisine verdiği mesaj olarak görüyor ve devlete sahip çıkıyor gene, amaTürkiye'nin istekleri doğrultusunda. Dolayısıyla bu olguları dikkate almak durumundayız. Kıbrıs'ta bugün yüzde 40-45 oranında seçmen nüfusun Türkiye'den gelen göçmen vatandaşlarımızdır. Kendi içlerinde Kürt, Alevi, Karadenizli, Hataylı, vesaire diye ayrılan kesimler vardır. Buradaki herkesin üzerinde ayrı ayrı etkin olan faktörler vardır. Aleviler ilk seçimlerde Ulusal Birlik Partisini desteklediler, son seçimlerde CTP'yi desteklediler. Çünkü 17 Aralık 2004 Zirve Kararıyla birlikte Alevilere gelen yeni açılımlar vardı; onlar Avrupa Birliğine yöneldiler.

 

Dolayısıyla bu gerçekleri bilerek bizim Kıbrıs'ta oyun alanımız oldukça dardır, o çerçevede görmek zorundayız. Ben bir benzetme yapayım; özür dilerim belki kötü bir benzetme olur ama: İngiltere'deyken kırsal alanları gezdiğimiz zaman şöyle bir gözlemde bulunmuştum. Hayvancılık yaygın, çitlerle alanlar kesilmiş, yemyeşil meralar veya alanlar; hayvanlar orada boş geziyorlar, yiyorlar, otlanıyorlar. Çiti geçtiği zaman derhal oradan bir bekçi alıp çitin içinden karşı taraftaki çite atıyorlar. Bizdeki demokrasiyi de ben o gözlemimden sonra, 80'lerin başından itibaren ona benzetiyordum. Bize bir alan çizdiler; orada istediğimiz gibi demokrasi oyununu oynuyoruz. Onun dışına çıktığımız zaman biri bizi çekip "Gel kardeşim, senin sınırın budur" diyor. Bunu yaşadık; bütün seçimlerde yaşadık, son dönemde de yaşadık. En son açık müdahaleleri de yaşadık.

 

Dolayısıyla bu olguları dikkate alarak stratejilerimizi belirlememiz lazım ve temel hareket noktası Türkiye'nin olduğudur. Emete Hanıma bir noktada katılıyorum: Bizim oradan ses verilmesi lazım. Çünkü burada gittiğimiz her yerde "Ya siz Kıbrıslılar bunu istiyormuşsunuz; şunu yapmışınız, bunu yapmışsınız" diyorlar. Evet, biz orada ses vereceğiz, ama ses verirken de altyapısını iyi hazırlayacağız. Oradaki kötü bir ses, burada tamiri imkansız gelişmeleri de beraberinde getirebilecektir. Bu genel şeyden sonra birkaç noktayı daha şey edeceğim; yasayla ilgili birkaç konuya daha değinmek istiyorum:

 

Öncelikle ben şöyle bir süreci yaşadığımızı kabul ediyorum Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde: 4 aşamalı veya 4 tane birbirini takip eden, birbiri içine de giren bir süreç yaşadık biz Kıbrıs'ta.

 

Birincisi bizim -sizin sözünüzden dolayı ona atıf yapıyorum, çünkü katılıyorum size-çözülerek çözümün sağlanmasıdır. Bu çözümü başardılar, yaptılar. Birinci çözülmemizde bizi toplumsal olarak çözdüler. Annan Planıyla birlikte yaratılan yapı işte bu son karar çıktıktan sonra daha doğru dürüst açıklanmadan hemen televizyonların altyazılarında geçmeye başladı; haberi veremediler, alt yazılarında "Türkiye tazminata mahkum edilmedi, Rum şamar yedi. Zafer kazandık" diye. Aynı şey Annan Planıyla başladı ve öyle bir kısa zamanda süratle 3-4 gün içinde öyle bir duruma getirildik ki, sanki biz taraflardan biri olarak kendi içimizde bir Annan Planı hazırlamışız ve birimiz ötekiyle taraf olarak çatışmaya başladık. Halbuki üçüncü şahıslar bize planı hazırladı, sundu; kendileri çekildiler tribünden maç seyreder gibi bizi izlemeye başladılar. Biz kendi aramızda taraf olduk ve çatışmaya başladık. İşte bu taraf olma şeyinde bir kere bizim ortak düşünme, ortak karar alma, ortak çıkarlar üzerinde birlikte hareket etmek, yani ortak hareket etme yeteneklerimizi kaybettik ve birbirimiz arasında ikiye bölündük. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde bu böyle olurken Türkiye'de de bu böyle oldu. Nitekim Rum liderlerinin ve Yunanistan'da Simitis'in yanılmıyorsam -şu anda isimler olarak hatırlayamam- dedikleri şu vardır: "Biz Kıbrıs konusunda Türkiye aynasını çatlattık. Bütün mesele bu aynanın ne zaman kırılacağıdır. Bu noktaya getirdik" diyorlar. Dolayısıyla cumhurbaşkanına karşı olmak, statükocular, statükoya karşı olanlar, barış, barışa karşı olanlar, Annan'cılar, Annan'a karşı olanlar, vesaire şeklindeki ayrımlarla bunu ben kısacası toplumsal bir çözülme olarak görüyorum. Çünkü bugüne kadar karşımızdaki unsurlar tarafından başarılamamış olan bir şey başarıldı. Görüldü ki küçücük bir toplum, kendi iç dinamikleriyle, anavatanından aldığı destek ve katkılarla korkunç bir direnişle meseleyi almış; cemaat yönetiminden bir devlete kadar getirmiş, sınırları bağlı bir devlet kazanmış. Adaydan çıkmış olan Türkiye, egemenliğinin bütün haklarını devretmiş olan Türkiye konjonktürü de iyi kullanmak suretiyle -döneminde 54 yıllarında- Lozan Anlaşmasının birkaç maddesine dayanmak suretiyle adaya yeniden gelmiş ve üstelik adanın kendi himayesinin altına giren garantörlüğüyle birlikte Türkleri orada eşit, ortak konumuna getiren bir yapıyı yaşatmış. Bunun temelinde yatan neydi? Kıbrıs'taki halkın birliği, beraberliğiydi; anavatana bağlılığıydı ve Türk Halkının Kıbrıs sevgisi ve Kıbrıs Türküne karşı olan ulusal değerler açısındaki sahiplenmişliğiydi. Bunu bize böldüler ve bunun bölünmesini ben toplumsal çözünme olarak görüyorum. Maalesef bundan sonraki aşama burada yaptığımız tartışmalarda da ortaya koyduğum gibi sınırların açılması, bizim yaptığımız en önemli stratejik hatalardan biriydi. Annan Planının kabulünden de daha önemli olarak bana göre stratejik bir hataydı sınırların açılması. Ben buna da vatandaşlık bağıyla çözülme diyorum. Bizi vatandaşlık bağıyla çözdüler. Çünkü o dönemde Amerika'dan gelen bazı kişilerin burada sözlü düşünce kuruluşları çerçevesinde yaptıkları ve başta Sayın Talat'la Sayın Serdar'a empoze ettikleri veya şırınga ettikleri yaklaşımlardan biri: "işte mitingler oluyor, cumhurbaşkanı taşlanıyor; cumhurbaşkanı tedaviden dönmesin, Ankara'da kalsın, istemeyiz, adadan ayrılsın, istifa etsin" gibi çeşitli eylemler ve mitinglerle birlikte, sözde halkın tansiyonu o kadar çok yükselmiş ki, eğer bu tansiyon düşürülmezse sınırları delecek ve karşı tarafa geçecek. Karşı tarafa geçerken polis gücümüz buna cevap verebilecek bir örgütlenme ve organizasyonda değil. Türk Askeri mecburen sınırları korumak durumunda olacağı için halkla çatışacak ve Türk Askeri adada tamamen işgalci konumunu düşürülecek, vesaire. Dolayısıyla "aman sınırları açalım, tansiyon düşsün; patlamadan basıncını alalım. Rumlar gelsin bizi görsünler; özgür yaşıyoruz ve işgal altında değiliz. Bizim halkımız gitsin Rum tarafını görsün, bizden çok farklı değillerdir" gibi gerekçelerle bunların her birinin altı doldurulacak iyi niyetli görüntülerle birlikte desteklenen gerekçelerle sınırları açtık biz. Sınırları açtığımız günlerde hemen Rum tarafı "ekonomik ve sosyal önlemler" adı altında bir paket açıkladı. Türklere kimlik versin, pasaport versin, sosyal güvenlik menfaatlerini sağlasın, sağlık menfaatlerini sağlasın, vesaire. Ondan sonra Simitis'ten bir açıklama: "Sınırların açılması bizim iki aşamalı planımızın ikinci aşamasıydı" diye bunu da açıklıyorlar. Dolayısıyla biz Rum tarafına gidip -3 kuruşluk sağlık hizmeti gibi- bireysel çıkarları öne çıkararak insanları pasaportla birlikte, diğer haklarla birtakım imkanlar yaratmak suretiyle 55-60 binin üzerinden Kıbrıs Türkü Rum Cumhuriyeti vatandaşı oldu, kimlik aldı; nüfus cüzdanıaldı ve vatandaş oldu kısacası. Vatandaşın üzerinde çeşitli yollarla egemenlik sağladı. Hatta öyle bir egemenlik sağladı ki bizim aklı evellerİstanbul'a Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti pasaportuyla geldiler. Havaalanından çıkarken Kıbrıs pasaportunu vererek uçağa binip Avrupa'ya gittiler. Bunlar zamanında uyarılmıştı, dikkate alınmadı. 1 ay uygulamadan sonra özellikle de benim girişimlerimle "gelinen pasaportla çıkılır" kararı alındı. Dolayısıyla bizi vatandaşlık bağı itibariyle de çözdüler.

 

Üçüncü çözülme, siyasal çözülme oldu. Her şeye "evet" diyebilecek bir siyasi iktidar kuruldu Kıbrıs'ta. Cumhurbaşkanıyla birlikte bütün yapı değiştirildi ve ben buna siyasal çözülme diyorum.

 

Dördüncü çözülme ekonomik çözülmedik. Tasfiyeyi de beraberinde getirecek ekonomik çözülme, onun aracı ek protokoldür. Çünkü ek protokol hemen tartışmaları bir kenara bırakıp tanıma anlamına gelir miydi, gelmez miydi tartışmalarına hukuksal yorumları bir kenara bırakıp somuta baktığımız zaman birinci maddesiyle Ankara Anlaşmasının Türkiye'yle Güney Kıbrıs Rum yönetiminin Kıbrıs Cumhuriyeti olarak, Avrupa Birliğinin tanıdığı Kıbrıs Cumhuriyeti olarak tanımladığı çerçeveyle, tanımladığı niteliğiyle Kıbrıs Cumhuriyeti olarak ortak olmuş oluyor. Bunun hiç yoruma, tartışmaya açık kısmı yok; birinci madde açıktır.

 

İkinci maddede ticari, ekonomik ilişkilerin sürekli geliştirileceğinden söz ediyor ve ikinci maddenin gene ikinci fıkrasında Gümrük Birliğinden söz ediliyor. Gümrük Birliği kurulacak ve onun için de önlem alınacak. Peki Gümrük Birliği nedir? Gümrük Birliği ekonomik bütünleşmedir, ekonomik entegrasyondur. Yani Türkiye'yle Güney Kıbrıs Rum yönetimi ekonomik entegrasyona gidiyor. Bunun ekonomik fiile etkileri, kutuplaşmaya etkisi nedeniyle kaynakların güneye kayması yanında, menşe şahadetnameleri, gümrük işlemlerindetek otoritenin, Güney Rum yönetiminin otoritesinin olduğunun kabul edilmesi vesaireleri dikkate aldığımızda bizim artık Kıbrıs'ta işadamını, iş yapacak insanları tutmak -bir de fiilen uygulamaya konduktan sonra- mümkün değil. Bunun doğal sonucu, zaten bu ekonomik çözülmenin doğal sonucu Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini tavsiye süreciyle birlikte paralel veyahut hemen sonrasında mülkiyet ve toprak çözülmesini zaten getirecek olan bir sonuçtur. Çünkü ekonomik olarak değeri olmayan bir bölgede, her türlüfizibilitesini kaybetmiş olan bir alanda toprağın veya mülkiyetin bir değer ifade etmesi bireysel çıkarların dışında hiçbir anlamı olmayacaktır. Kişiler de bireysel olarak bunun gereğini yerine getireceklerdir. İşte bu yasa, son gündeme gelen yasa bunu hızlandıran; daha doğrusu toprak, mülkiyet, mal mülk düzenindeki çözülmeyi hızlandıran yeni bir unsur olarak girmiştir. Yani ek protokolün bir süreç içinde yaratacağı sonucun beklenmesinden de daha önce bir sonucu yaratacak bir durumu bize getirmiştir. Bu noktada o şeye baktığımız zaman az önce Paşam dedi ki: "Gerekçe olarak gösterirler; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararını, etkilerini ortadan kaldırmak, bir iç hukuk yolu yaratmaya çalışmak ve zaman kazanmak." Evet, doğru zaman kazanmak. Arestis Davasıyla da ilgili ortamı kullanmak, vesaire. Ama bana göre bu hafif olan bir gerekçedir. Zaman işte çokça 3 sene kazanabiliriz.

 

…- Sonra; yani bir"B Planı" var mı hükümetin?

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Zaman üzerinde durmuyorum ben. Yani "gerekçe olarak bunu gösteriyorlar" diyorum. 3 sene olur, 5 sene olur önemli değil. B Planı şu efendim: Kıbrıs'ta nereye gitseler, nereye gelseler 2006-2007 arasında Avrupa Birliği süreci nedeniyle bir sonuca gelecektir. Yani adı çözüm olan bir sonucu yaratacaklardır ve o sonucun parçası olarak da meseleyi çözmüş olacaklardır. Bunun için zaman kazanma en azından, ama işte benim söyleyeceğim nokta buydu. İşte bu görünürdeki gerekçe ortadayken bana göre bu yasanın gündeme getirilmesinin en önemli gerekçesi Müzakere Çerçeve Belgesindedir. Müzakere Çerçeve Belgesi bu yasanın adresidir. Çünkü Müzakere Çerçeve Belgesinde ve katılım ortaklığı belgesinde 6 ncı madde özellikle performans kriteri olarak konmuş olan koşulları düzenlemektedir. Bu koşullardan bir tanesi de Kıbrıs meselesinin Avrupa Birliği kuruluş ilkelerine uygun olarak çözülmesidir.

 

Şimdi "Avrupa Birliğinin kuruluş ilkeleri nelerdir?" diye baktığımızda şunları görüyoruz: Serbest dolaşım, serbest yerleşim, serbest mülk edinme, mülkiyet haklarının özel mülkiyet düzeyinde sınırsız kullanılması. Bizim bağlamımızdaki öze adı bütün göçmenlerin mal ve mülklerine geri dönmesi. Şimdi Erdoğan Hükümeti, gerek 17 Aralık Zirve Kararlarını kabul ederken, gerek Müzakere Çerçeve Belgesini kabul ederken ve gerekse Katılım Ortaklığı Belgesini de kabullenirken ek protokolde bunların parçası olarak altında yatan tek nedeni var bana göre; çeşitli nedenler var da en önemlisi bence üzerinde durulması gereken Avrupa Birliğiyle bu hükümetin ilişkilerinin sürdürülebilir olduğunu ve sürdürüldüğünü ortaya koymaktır. Çünkü Avrupa Birliğiyle ilişkilerin sürdürülebilir olmaktan çıkması veya kopması bu hükümeti hem siyasal platformlarda hem de ekonomik platformlarda çok zor koşullar karşısında bırakacak gelişmeleri getirebilir. Artı, kendilerince çizdikleri stratejide -şimdi adını da daha yumuşak şekilde belirttikleri gibi "Ilımlı İslam stratejisinde- bunun yolunu tıkayacak olan özellikle Türk Silahlı Kuvvetlerinin etkiliğini ortadan kaldırmak. Onun için AKP, Avrupa Birliğiyle ilişkilerinin sürdürülebilirliğini sağlamak, korumak ve geliştirmek zorundadır. Halbuki önümüz 2006; müzakere tarama süreci başladı, ama müzakereler başlamadı. Bu tarama sürecini en çok 1 sene daha sürdürebilecek. 2007'de müzakerelerin başlaması lazım. Kaldı ki belki de ikinci yarısında, 2006'nın Nisan'ından sonra müzakere süreci de başlayabilir. O zaman Türkiye'yi bekleyen çok ciddi bir kriz var, ek protokol krizi. Dolayısıyla bunun da önünü kesebilmek açısından ve doğabilecek krizlerin önleyebilmek, bu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararlarının da etkisini hafifletebilmek için böyle bir açılımı yapmak gereği vardır. Bugünden o günün koşullarının zeminini hazırlamaya çalışıyorlar. Bence önemli gerekçelerden veya üzerinde önemle durmamız gereken gerekçelerden biri budur. Bunu da dikkate alarak ayrıca nasıl bir mücadele yürütebiliriz olayı gündeme gelecek.

 

Şimdi başka bir olgu var.

 

MUSTAFA KÜÇÜKÇAKIR- Ona geçmeden önce zaman kazanmakla ilgili ben konuşulanlardan şunu anlıyorum: Hükümet, seçimlere kadar zaman kazan…

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- "Ne zamana kadar?" konusu önemli.

 

MUSTAFA KÜÇÜKÇAKIR- Bana göre cevabı seçim.

 

…-Doğru, yani spesifik olarak…

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Yani seçimler öncesi kendisine oy kaybettirecek bir gelişme göstermek istemiyor. Bu bir iç siyaset meselesi.

 

…- Spesifik olarak, yani özel olarak Türkiye açısından baktığımızda o doğrudur. Çünkü Türkiye…

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Süreci sürdürebilmek için zaman kazanmak.

 

MUSTAFA KÜÇÜKÇAKIR- Müzakereleri başlatmak için hükümetin doğru dürüst bir niyeti de yok, gayreti de yok dikkat ederseniz.

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Seçimlerden sonra olacak efendim. Bütün mesele seçimlerle ilgili. Orada yüzde yüz katılıyorum size. Ben biraz dış politika boyutuyla baktım, iç politikaya girmedim, ama orada yüzde yüz katılıyorum. Zaten şu anda hükümetin de kararı var ve ek protokolü meclisegetirmiyor, askıya aldı bir süre. Sebebi, seçimlerden önce ne ek protokolü getirerek yıpranmak istiyor, ne müzakere sürecini resmen başlatarak orada artık halka acı reçete olarak dönebilecek olan unsurları önceliğe almak istiyor. Bunları bitirecek; "4 sene daha kazanabilir miyim?" diye. Ben erken seçimi bekliyorum şahsen. Dolayısıyla öyle; yani o yönde haklısınız.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Hükümetin Avrupa Birliğiyle olan süreci devam ettirebilmek için bu yola başvurduğunu söylemiştiniz.

 

MUSTAFA KÜÇÜKÇAKIR-Basında bu son karar çok olumlu yansıtılıyor; özellikle güdümlü basın tarafından.

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Şimdi onun da iki boyutu var: Birincisi bizim Kıbrıs'takileri haklı gösterecekler. "Bak işte biz bunu aldık, ne kadar haklıydık bu kararı almakta ve Türkiye'yi bir yükten kurtardık; bizi de tanır pozisyona getirdik." Onun için az önce Emete Hanımın belirttiği gerek Anayasa Mahkemesi süreci, gerek protestolar süreci, gerekse bundan sonra tüzük hazırlanması -tüzüğün hazırlanması lazım; çünkü yasayla olmuyor bu. Bir tüzük hazırlanacak, komisyon kurulacak. Bunların da artı zeminini hazırlamak içindir bu yasa. Burada da Türkiye Hükümetinin olumlu bir politika izlediğinin görüntülerini verecekler. Yani eski taktikler aynen devam ediyor. Dolayısıyla gelinen süreçte bugün Kıbrıs Meselesinin bütün bu boyutlarını dikkate aldığınızda şu çıkıyor ki, Türk Halkı Kıbrıs konusunda açık tavizin verildiğini ortaya koyacak ve Kıbrıs'ın kaybedildiğini açıkça ortada gösterecek olan bir anlaşmaya imza atamayacak bir iktidar vardır. Kimse atamıyor bu imzayı. Peki bunun çözümü nedir? Bunun çözümü, az önce söylediğimiz çözülmelerin içinde siyasal iktidarların değiştirilerek meselenin bizim tarafımızdan halledilmiş konumuna getirilerek buradaki iktidar kurtarılması amaçlarının sonuçları gelecektir. Yani fiilen çözülmüş olan, ama anlaşma veya benzeri bir metnin imzalanmasının artık halkın kanıksadığı, kabullenildiği, tansiyonun düştüğü ve doğal bir sonuç olmuş olanın teyidi anlamında veyahut bilinenin ilanı anlamında bir yaklaşımı da gündeme getirecekler diye düşünüyorum. Onun için zamana yayıyorlar her şeyi. Bu illa bir zaman kazanmasıyla ilgili değil, yaklaşımlarıyla ilgili olan bir zamana yayarak bu işi bitirmeye çalışacaklar. Nitekim, ben kendimden de hakikatten onu görüyorum.

 

Basit bir örnek vereyim: 17 Aralık 2004'le ilgili süreci şey ederken deli oluyorduk "her kaynağı araştıralım, ne oluyor bakalım" diye. Bu 2003 sürecine gelirken 2003 Müzakere Çerçeve Belgesi, 9 Kasım İlerleme Raporu, Katılım Ortaklığı Belgesi gibi belgelerin kaynaklarına ve çeşitli değerlendirmelere yönelik ilgim benim şahsen bir öncekine göre zayıfladı. Aynı motivasyon içinde, aynı hareketlilik içinde değildim. Bu yasa, karar çıktı ve buna daha da duyarsız olmaya başladık kararla ilgili olarak.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Alıştırıyor.

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Alıştırıyorlar. Bu psikolojiktir. Çünkü bilinen şeylerin tekrarları oluyor ve insan bilinen şeyleri bir daha bir daha görmek istemiyor. Çünkü biliyor. Şimdi halk da çıkıyor bir tansiyon tansiyon; bir şeyler ortaya konuyor. Yavaş yavaş sönüyor sönüyor ve en sonunda kabullenilmiş bir durumu yaratmaya çalışıyorlar. Benim psikolojik harekat uzmanlığım yok, ama psikolojik harekatta bunlar çok iyi kullanılan yöntemlerdir. Dolayısıyla gelinen süreçte şimdi bundan sonra olacak olan nedir?

 

Talat önce çıktı "Türkiye istiyor" dedi. Sonra çıktı kahramanca "Türkiye bize hiç karışmadı, biz istedik bunu" dedi. Oradaki bizim 4 tane milletvekilimiz kahraman oldu, bağırdılar. Çağrıldılar buraya, bir fırça yediler ve "gidin" dediler. Gittiler, sesleri kesildi. Hatta daha da açık tehditler yapıldı. Dolayısıyla bunlar kamuoyuna yansıtılıyor ve tartışılmadan da yansıtılıyor; fısıltı gazeteleriyle yansıtılıyor. Mesela şimdi son günlerin gelişmesi Arestis Davasında kadın evine dönecek, dönmek istiyor. Verdiği karar o ve "gerekli tedbirini al" diyor. 3 ay süre verdi ve artı bir 3 ay daha vardır; 6 ay demektir o. Şimdi baskılarla çıkarttıkları son yasada askeri bölgeler verilemeyecek; Maraş askeri bölge. Arestis nasıl geri dönecek? Arestis geri dönemeyecek ve onun yolu açılmaya çalışılıyor. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin yönetiminde Rumların eski yerlerine dönmesinin kapısı açılıyor. Rum bunu kabul eder veya etmez ayrı mesele, ama böyle bir yol açılıyor.

 

Şimdi mücadelenin bir başka boyutu buraya taşınacak gibi görünüyor. İşte "bunlarda ne yapabiliriz?" diye düşünmemiz lazım. Bir kere 2 tane açmazı var bugünkü iktidarın: Birinci açmaz tabii ki hukuksal açmazlardır iç hukuk açısından.ikinci açmaz, vakıf mallarının Türk Halkının kabul edilemeyeceği şekilde iadesi, geriye verilmesi gibi bir durumla karşılaşılıyor. Bu bizim Gazi Magosa kaza mahkemesinin, yani ilçe mahkemesinin aldığı karar bu açıdan sanırım son derece üzerinde önemle durulması gereken ve derhal-çözümlere de bir noktada atıf yapmış gibi oluyoruz- ciddi hukukçulardan oluşan bir akademik ve pratik hukukçu kadrolarıyla hem hukuk teorisi açısından hem pratik hukuksal haklar açısından ve devletler hususi hukuki açısından konunun süratle incelenerek burada hükümetin icraatlarıyla ilgili vakıf mallarına yönelik olarak "ne yapılabilir?" diye görmek lazım. Çünkü bu vakıf malları "mülhak vakıf" dediğimiz mallardır. Mülhak vakıflar hiçbir şekilde ne el değiştirebilir, ne devredilebilir, ne satılabilir, ne elden çıkartılabilir hiçbir şekilde. Uluslararası hukukta da böyledir. Mesela diyelim ki Girit'i bıraktık, ayrıldık. Girit'te Türk vakıflarının malları varsa onların mülkiyeti gene o Türk vakıflarının olacak. Yani vakıf neyse mülkiyet onundur. Egemenlik, otorite olarak … mesela. Şimdi bunların getirdikleri şeyler boyutunda ruha teslim vardır. Dolayısıyla İngiliz'in zamanında bütün yasaları, bütün kurallar çiğneyerek el altından değiştirdiği tapuların esas sahiplerine dönüşü var şimdi. "Mülkiyet hakkı ortadan kalkmıyor" diyor ama Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, tamam kardeşim Rum için kalkmıyorsa benim için de kalkmıyordur. Benim mülkiyetimde olan malı verdin zaten sen ona. Ege'deki egemenliği tartışmalı, adalar konusunu uluslararası hukuk bağlamında. Şimdi de iç hukuk bağlamındamülkiyeti tartışmalı; toprak konusu geliyor. Dolayısıyla bunları da bizim öne çıkarmamız gerekir diye düşünüyorum ve Tayyip Erdoğan Hükümetini vakıf mallarını Rum'a peşkeş çekiyor olayını güçlü bir şekilde yaratmamız lazım. Bunun için de hem şu anda Kıbrıs'ta yayınlanan yayınlara bakmak lazım hem de sanırım özel olarak bu amaçla oluşturulacak bir ekibin yerinde gidip gerekli incelemeleri, belgelere girmesi lazım diye düşünüyorum. Çünkü sanırım önümüzde şu anda son derece önemli bir mücadele olanağını verecek bir alanı yaratacaktır. 3-5 gündür çıkıyor efendim Volkan Gazetesinde. Keşke imkan olsa da…

 

MUSTAFA KÜÇÜKÇAKIR- Vakıf mallarının verilecek miktarının tespiti var mı?

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Karşılama derken güneyde, kuzeyde kalan mallarla ilgili ben şu andaişin o noktasında değiliz. Çünkü biz o noktayı kaybettik. Yani takas olayını kaybettik ve iadeyi kabul ettik. Üstelik ilk kez manevi tazminatın yanında taşınmaz mal tazminini de getirdik.

 

İkinci önemli mücadele alanı sanırım Avrupa Birliği İnsan Hakları Mahkemesine yönelik olması lazım. Çünkü nasıl ki Avrupa Birliği sözde Kıbrıs Sorununu çözecek gerekçesiyle Kıbrıs'ı üye yaparak çözümlenmeden ve yapmak suretiyle bugünkü açmazı ve çözümsüzlüğü kendi eliyle getirmişse; çözülmüş olan bir meseleyi çözümsüz hale getirmiştir. Kıbrıs, iki devletin … çözülmüştü; kalan şeyi anlaşmanın yapılmasıydı, ama diğer devletler hukuku açısından meşruiyeti sağlanmış,çözülmüş bir yapı vardı. Avrupa Birliği bu yapıyı bozdu, çözümsüzlüğü getirdi. Şimdi bunları da kullanmak suretiyle Avrupa İnsan HaklarıMahkemesi politik bir karar alarak bunu hukuksal zorlamalara dönüştürmek suretiyle getirmeye çalıştığı yapıda bir kere mülkiyet meselesini çözülmez duruma getirdi. İkincisi Türkiye'yi ödeyemeyeceği bir tazminat sürecinin içine yönlendirdi. Yani Türkiye bunu ödeyemezse ne olacak? Skandal durumunun ötesine de taşan rezillikleri olacak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin. Artı, Kıbrıs'ta şu anda bir kaosu da başlatıyor. Yani isteseler de istemeseler de kaosu başlatacak. Çünkü halkın kendi içinde sürtüşmeleri başlayacak. Dolayısıyla bütün bunların yaratılacağı olumsuz meseleleri, bütün detaylarıyla bir çalışmayla ortaya koymak lazım. Hukuksal açıdan nasıl çıkar, siyasal açıdan ne sonuçlar çıkar; sosyal ve ekonomik açılardan, Türkiye'nin açmazları açısından ne gibi sonuçları çıkacağının hepsinin ortaya konulup Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yönelik bir kampanya veya bir mücadeleyi başlatmak lazım. Nasıl ki burada kamuoyuna yönelik birtakım gelişmeleri basın ne kadar yansıtırsa alıp basının haberlerini tercüme edip de ilgili birimlere gönderirler v ona göre politikalarını değerlendirip gelişmeleri analiz ederlerse, burada da aynı yapıyı kuracak bir süreci başlatmamız gerekir diye düşünüyorum.

 

Öteki yasanın maddeleriyle ilgili değerlendirme ve tartışmalara hakikatten ben bu aşamada çok anlamlı bulmuyorum. Çünkü benim için önemli olan yasanın getirdiği veya bu tür bir adım, bu yönde atılan adımın siyasal boyutta ve uluslararası alanda bize getirdiği olumsuzlukların tespitidir. Yani bu bizi gerçekten korkunç bir şekilde geriye düşürmüştür. Annan Planıyla zayıflattığımız bir noktayı tamamen kaldırmış oluyor. Çünkü Annan Planına kadar mülkiyet, kapsamlı bir çözümün parçasıydı ve globaldi. Annan Planıyla global sınırın biraz dışına taşılmıştır, ama bu yasayla tamamen ortadan kaldırıldı diye düşünüyorum.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Şimdi yalnız bir konu var: Tamam, düşüncelerinize tamamıyla katılırım ve katılmamak mümkün değil. Ancak ortada bir de gerçek var. Bu kanun, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Meclisi tarafından kabul edildi ve Türkiye'nin istekleri doğrultusunda kabul edildi. Yani ortada bir gerçek var ve şimdi ne yapılacak?

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Çözüm olarak şu anda bana göre yapılabilecek; Emete Hanıma da sormak istiyorum. "Ben bireysel olarak yapmayı düşünüyorum" dedi.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Bireysel olarak değil.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- "Anayasa Mahkemesine müracaat edip bunu ortadan kaldırmaktır" dedi.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Hükümet konusunda bir şey olmazsa, yani Ulusal Birlik Partisi bu konuyu götürmezse artık bireysel olarak bu konu…

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Anladım ben sizin şeyinizi de. Yani Ulusal Birlik Partisinin Anayasa Mahkemesine gitmeme gibi bir eğilimi var mı? Benim bildiğim kadarıyla yoktur.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Parti içerisinde en son bu konuda bazı kişiler bu konuda destek verdi, bu konuda bir hengame yaşandı ama…

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Onlar şudur Emete Hanım. Partilerin içinde, herhangi bir partide, siyasal yapılarda, hükümetin içinde de bir bakan, bir milletvekili, bir siyasi yönetici farklı düşünebilir.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Zaten olası bir durumda eğer böyle bir şey söz konusu olmazsa biz gereğini yaparız diye ben o konuda öyle bir şey söyledim.

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Sormak isterken, öyle ciddi bir duyum mu var, böyle bir ihtimal mi var? Varsa haberim olsun. Dolayısıyla Anayasa Mahkemesine mutlak surette gidilecek, ama başka bir handikap var ortada, bir sorunumuz var açıkçası. Bugün Anayasa Mahkemesi Başkanı kim? İngiltere'de yetişmiş, sir'lerin devamı olan bir insan. Artı, Anayasa Mahkemesinin Başkanının oğlu bu yasayı hazırlayan kişiymiş. Dolayısıyla Anayasa Mahkemesinin ne konuda nasıl karar vereceği de koşulludur. Onun için belki şunlar olabilir: Biraz o tansiyon da azaltıldı, eşdeğercilerin hakkı korundu … yeni değişiklikle. Kamu yararına ayrılmış olan araziler verilmeyecek denildi, onun potansiyeli kırıldı. "Askeri bölgeler verilmeyecek" denilerek askerin bir miktar potansiyeli kırıldı. Şimdi kala kala gayrı nizamlar kaldı, sesini duyuramayacak kişiler. Bu potansiyel içinde ne yapılabilir ve bir de bunun Arestis Davasının zaferi ilan edildi. O büyük zafer olduğu için de şimdi şey çıkıyor karşımıza: Bunun hangi platformda nasıl mücadelesi verilecek?

 

…- Çözümü söylemediniz çünkü.

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Çözüm söyledim işte: Anayasa Mahkemesine başvurulacak. Anayasa Mahkemesinin açmazları da bunlardır. Bu açmazlara karşı ne yapılabilecek? Bu açmazlara karşı da ciddi bir hukuk mücadelesini buradaki uzmanların yol göstericiliğinde oradaki bizim hukukçularımıza yönlendirmeliyiz. Çünkü bizde kanun açısından hukuk daha çok işliyor. Yani hukuk teorisi kanun olarak şey ediyor. Dolayısıyla bazı zayıf noktalarımız da var. İşte bizimAnayasa Mahkememiz oturdu, Annan Planının Anayasaya aykırı olmadığını ve referanduma sunulabileceğine oy birliğiyle karar verdi. Bizim Anayasa Mahkememiz de böyle. Dolayısıyla şimdi bunu aşabilmek lazım. Mesela eski Anayasa Mahkemesi Başkanı Taner Erginer benim yakın bir dostumdur, arkadaşımdır.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Kaç kişi var Anayasa Mahkemesinde oy verecek olan?

 

…-5 kişi galiba.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Şu anda bunlara bakmak lazım o zaman. 5 kişinin bireysel olarak durumuna bakmak lazım. Bireysel olarak ne tarafa doğru meylediyorlar?

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Hukuksal olarak bunlara baskı kurmak lazım. Buradaki hükümetin, oradaki büyükelçilik aracılığıyla…

 

…- O olmaz…

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Ben şimdi şöyle düşünüyorum. Bu hükümete baktığımız zaman diyoruz ki: "Bu hükümetin değişmesi lazım; Kıbrıs'taki hiçbir çalışma orada etki uyandırmaz." Ben buna katılmıyorum. Buradaki hükümetin şu anki gidiş noktasında Tayyip cumhurbaşkanlığına oynuyor.

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Buradaki hükümeti demiyorum ben Emete Hanı, bir şeyi karıştırmayın. "Türkiye belirleyicidir" diyorum. Bugün hükümet öndedir, başkasıbaşka gün öndedir. Bugün çıksın Türk Silahlı Kuvvetleri bir durum tespiti yapsın, bir pozisyon tespit etsin; bakın bakalım Kıbrıs nasıl değişiyor. Hükümet ister değişsin, ister değişmesin.

 

Bize gelince, bizdekiler değişemez meselesi değil. Etki olabilir tabii, ama olayın boyutunu 180 derece geriye getirme meselesi. Bir kere muhalefet kesimleri örgütlü değil ve kitle toplayamaz. En büyük parti olarak ana muhalefet partisi kendi içinde aday çıkaramayan, sorunları içinde boğuşan bir yapıda. Diğer yandan CTP örgütlü olarak, diğer muhalefet kesimleri örgütlü olarak hazır; bir hareketiyle meydanlara insan toplanıyor. Yarın siz yapın mitingi, göreceksiniz eğer karşı bir miting olursa 2 misli fazla bir etkinlikle başka bir miting yapacaklar. Dolayısıyla birtakım şeyler yapılmasın demiyorum; bunlar çok güzel netice alınacak sonuçlar değildir diye düşünüyorum.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Ama, şöyle düşünürüm Sayın Elçim. Yani bugün Kıbrıs konusunda baktığımızdaki Kıbrıs'taki siyasi … zaten bu durumdan rahatsız. Demir sıcakken dövülür. Şimdi uzadıktan sonra halk sessiz ve kabullenecek o zaman halk. Halkı bir şekilde alttan fitillemezsek, bu ateşe kömür atmazsak, çalışmazsak…

 

KENAN KIRKPINAR- 300-500 kişiyle orada ortada kalsanız ne olacak?

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Ben bir şey söyleyeyim mi? 300-500 kişi olacağını zannetmiyorum, daha fazla bir katılım olacağına inanıyorum ben.

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Ben size bir şey söyleyeyim efendim: Bana eleştirisi geldi bunun Kıbrıs'tan; yani rahatsız olan kesimler var. Bizim gibi düşünen insanlar spontane hareketler yapılıyor diye, rahatsızlık duyduğu düşünenler var da, ben onun üzerinde durmuyorum. Kimdir bunlar, kim düzenliyor şimdi bunu?

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Bu mitingde Vural Türkmen'le görüştüm ve onlar Mücahitler Derneği olarak bu konuda öne çıkacaklar.

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Öne çıkacaklar da organizeyi yapan kimlerdir; hangi örgütlerdir, hangi derneklerdir?

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- İşte bizim Mücahitler Derneği diğer örgütlerle onlar şey. Bazı başka yerlerle konuştum. Bana dedi ki: "50 milyar civarında bilmem ne para isteriz." Benim kızdığım şudur Sayın Elçim: Bakın ben bir Kıbrıs Türk genci olarak şuradaki isyanın ve çırpınışım. Benim devletim elden gidiyor. Benim bugün vatanıma baktığım zaman muhalefetten bekliyoruz bir şey, herkes dağınık dağınık. Birçok insan bugüne kadar birçok şey yapmaya çalışmıştır ve kendi bünyesinde de yapmıştır, ama şu anki konjonktürde ben bu halk ses çıkarmazsa hiçbir şey olmaz diye inanıyorum. Çünkü kabul edecek. Resmen Girit olacağımızın bir yasası çıktı. Bu konuda biz halk olarak ciddi anlamda çalışmazsak, bu konuya dava koyan, gönlünü koyan genç arkadaş ya da diğer insanlar; herkes düşünüyor bir şekilde çalışsın.

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Ben sizinle zaten bundan 2 hafta, 10 gün önce karşılaştığımda "organize hareketlerini Kıbrıs'ta yapınız" dedim. Aynı düşüncedeyim. Yani burada farklı bir düşünce içinde değilim. Ben durumun gerçeklerini tespit edip ona göre sağlıklı hareket etmek gerektiğini söylüyorum. Birileri bana bir ara dedi ki: "Bu .. gelsin gündeme ben 100 bin kişiyi Kıbrıs'a götürürüm" dedi. "Nereye 100 bin kişi götüreceksiniz, neyle götürüyorsun 100 bin kişiyi? Hem sonra 100 bin kişiyi niye götürüyorsun oradaki halkın karşısına. Eğer varsa gücünüz 100 bin kişiyi götürün Hürriyet Gazetesinin önüne, kara çelenk koyunuz, miting yapınız" dedik. Nereye 100 bin kişi ya? Biz burada miting yaptık Sıhhiye Meydanına 5 kişiyle geldi ellerinde bayrakları. Geldi en önde yürüyerek gezdiler. 100 bin kişi getirecek olan 5 kişiyle geldi Sıhhiye'deki mitinge.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Rahatsız olanlar da olacak Sayın Elçim. Çok özür diliyorum, ama bu konuda elbirliğiyle bir şekilde bizim sesimizi çıkarmamız lazım; siz de bunu söylüyorsunuz. Bakın bu işte para söz konusu değil. Konuştuğum para değil, ama bu işin öncülüğünü geçen bu derneklerden bazıları benden para istediler ya. Çünkü parayla hareket etmeye alışmışlar. Esas gönüllerini koyan insanlar çıkacak. Bakın demir sıcakken dövülür; bunu dikkate alalım.

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Ben bu tür konuları tartışmamam, tartışılacak bir şey değil. Çünkü bir kere bir mitingin hazırlanabilmesi için çok ciddi bir organizasyon lazım. Para dediğiniz olay şudur: Köylerden insanların taşınmasıdır. Taşınmayan insan gelmez. Büyük partiler kendi mitinglerine bile adam taşımadıkları zaman mitinglere gelinmez. Bunlar halkın duyarsızlığı vesairesinden dolayı değil, bunlar gerçeklerdir. Bunlara göre bir organizasyon yapılmalı.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Organizasyonun iyi olması lazımdır.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- İşte pazartesi gidiyoruz, bu konuda konuştuk zaten ve gereğini yapacağız ciddi anlamda.

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Dolayısıyla başarısız bir miting tam tersi etki yaratır.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Mümkün olduğu kadar çok adam toplamak lazım.

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Bakınız "demir tavındayken dövülür" dedik. Demir soğudu aslında şimdi, tavında değil. Demir ilk taslak girdiği zaman, o şekliyle meclisin önüne insanlar yığılabilseydi o zaman tavındaydı. Benim cumhurbaşkanım bile geldi burada "yasayı değiştirdiler; içini tam okumadım ama olumlu gelişmeler varmış" dedi konuşmasında.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Hangi yasanın?

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Bu son çıkan yasanın. Denktaş Bey mecliste yaptığı konuşmada söylemiştir. Dolayısıyla insanlarda olumlu gelişme havası yaratıyorlar. Halbuki olumlu gelişmenin ötesinde bütün yasanın bırakınız niteliğini düşünce bile son derece tehlikeli ve büyük olumsuzluktur.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Bunu orada anlatmak lazım halka.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- İşte onun için mücadele edilecek. Çünkü bakın biz ne yapıyoruz: Oturduğumuz yerden diyoruz ki "Kıbrıs'ta aynen durum şu." Örgüt başkanları -ki belirli derneklerin başkanıdır- oturuyor ve oturdukları yerde böyle konuşuyorlar. Halkın arasına inmek lazım. Bir kere birçok şeyin değişmesi gerekiyor Kıbrıs'ta. Siyasi olarak yıpranan birçok kişi var. Yani bu işlerde "a şu şunundu, bu bunundu" diye insanların bir önyargıları var bazı kişilere; hepsini demiyorum. Halkın arasına inilmeli ve gençler teşvik edilmeli.Bu davadahiç mi yok Kıbrıs Türk genci gerçekten vatanını seven. Benim çok sevdiğim arkadaşlarım, dostlarım var. neden seslerini çıkaramıyorlar; çünkü kendilerine müsaade edilmemiş. Kendilerinin bir şekilde öne çıkmasına, ellerinden tutulmasına yardımcı olunmalı. Sonra ne oldu, Kıbrıs Türk gençliği böyle. Tabii böyle olur. Kızdırıp küstürmüşler bir çoğunu. Hatalarımız çok var. Halka ulaşmamızın en büyük çaresi böyle gönlünü bu davaya koyan insanların, gezerek hiç yılmadan, usanmadan bu konuyu anlatmaları. Halkın arasına inmedikten, halkın gönlü alınmadıktan sonra hiçbir şey olamaz.

 

MUSTAFA KÜÇÜKÇAKIR- Gazeteniz var mı?

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Kıbrıs'ta gazete bir Volkan var.

 

ERTUĞRUL ÖZTOP- Bir de olayın Türkiye boyutunu da düşünmek lazım, sadece Kıbrıs değil.

 

MUSTAFA KÜÇÜKÇAKIR- Bana göre en önemli husus diğerlerinden farklı olarak burada şahısların mağduriyeti var. Dolayısıyla bu konu çok güzel provoke edilir. Yani dediği gibi süratle örgütle birebir temas edilir. Her şeyden önce mesela orada bizim Türkiye'den gelen göçmenler var. Bunlara şu söylenir: "Bakın ilk mağdur olacak olan sizlersiniz. Oradan Türkiye'ye eliniz boş olarak gönderilecek olan sizlersiniz. Lütfen gelin destek olun."

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Efendim, bunlar çok söylendi.

 

MUSTAFA KÜÇÜKÇAKIR- Ama bakın orada yok; orada birleşmeye bir umut yok.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Annan Planında belki etkilemek çok şeydi, ama şu an Kıbrıs'ta mülkünün elinden alınması, Rum'un içine girmek söz konusu. Bunu sen anlatacaksınız.

Sayın Elçim Mücahitler Derneği bünyesinde diğer derneklere de çağrı yapılarak birlikte bu iş organize edilecek. Yani bu işin olması lazım ve bu iş olurken sizler destek vereceksiniz. Herkes destek verecek, yani bu işin yadırgayarak olmaması lazım.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Emete Hanım ben şunu anladım: Tabii ki bu konuda bir çalışma yapılacak, bu mitingin etkili olması için çalışılacak. Oldu ki mitinge birkaç gün kala, 3-5 gün kala baktınız ki etkili değil ve çok cılız kalacak. Onu yapmamak belki yapmaktan daha iyi olabilir. Yani o kararı vermeniz lazım orada.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Zaten efendim orada gittiğimizde bu konuda ilgili herkesle zaten temas içinde oluruz.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Hayır, götürülecek götürücek; miting zamanı bu anlaşılır ne kadarkişinin gelebileceği. Baktınız ki 300-500 kişi, 1000 kişiyle kalıyor; onu yapmamak yapmaktan daha iyi olabilir.

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- İlan edildikten sonra da onun geri adımının atılması..

 

KENAN KIRKPINAR- Yapılacak çok şeyler var: gelin Anayasa Mahkemesinin üyelerini baskı altına alalım. Bir kampanya açalım yani.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Anayasa Mahkemesi üyeleri nasıl baskı altına alınır, nasıl bilgilendirilir, nasıl bilinçlendirilir? Çalışmaları, bir şeyleri göndermek lazım.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Ben başladım dağıtmaya.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Çünkü şu anda herkes Türkiye'de "Ne güzel bir karar çıktı, lehimize" diyor. Türk kamuoyu şu anda tamamen bilinçsiz bu konuda. Zafer elde etimizi zannediyorlar.

 

KENAN KIRKPINAR- Şimdi bir de Türk kamuoyunda "verelim de kurtulalım" diyen kesim de çoğalmaya başladı.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Tabii kambur olarak görülüyor. Yapılan kamuoyu yoklamalarında yüzde 55'e düşmüş Kıbrıs'tahassasiyet.

 

KENAN KIRKPINAR- Füsun Hocayı da davet ettik, ama bugün Kıbrıs'a gitti.

Kabaca görüşlerini falan anlattı. Burada aynen biraz önce anlatılan şeylere tamamen katıldı. Türkiye'nin çok zor bir sürece girdiğini, geri dönülmesi zor bir sürece girdiğini söyledi. İnşallah bir toplantıda onu da getiririz buraya. Yani yapılacak bir şeyler var yani.

 

ERTUĞRUL ÖZTOP- Bu Kıbrıs'la ilgili konuyu da diğer konu gibiböyle bir şey yapmak lazım.

 

KENAN KIRKPINAR- İzin verirseniz bir eylem planı koyalım. Yani burada hemfikiriz, aykırı olan yoktur. Bir eylem planı koyarız, bu eylem planıyla ilgili birkaç defa daha toplanırız. Biz burada elimizde belli bir adres grubu var ve onlara şey yaparız. Diğer şeylerle elektronik ortamda çalışarak başka gruplara ulaşırız. Oradaki Anayasa Mahkemesi üyelerini, oradaki muhalifleri…

 

ERTUĞRUL ÖZTOP- Bizim komutanların bile ben bu işi tam olarak anladıkları kanaatinde değilim.

 

ARMAĞAN KOLOĞLU- Konunun iki boyutu var yalnız. Şu anda güncel işleyen bir konu ve çıkan ilgili kanunla ilgili bir konu. Bir de konunungenel çerçevesi var; yani iki ayrı konu. Bu kanunla ilgili bundan sonra "bir toplantı daha, bir toplantı daha" derseniz, ortaya bir şey koymaya kalkarsanız 1,5-2 ay geçer. Bu konunun 1,5-2 aya yakın bir tahammülü yok, ama Kıbrıs'ın genel çerçevesi derseniz bunu 3-5 ay daha sürdürebiliriz. Ama öbürünün daha acele yapılması lazım. Onun için çok uzun süreli bir çalışmaya tahammülü yok.

 

MUSTAFA KÜÇÜKÇAKIR- O zaman ben somut öneriler söyleyeyim:

Bir kampanya başlatıp Anayasa Mahkemesine ve Kıbrıs'taki bir takım şeyleri geçirmek için elektronik ortamda e-mail yoluyla başlayabiliriz buna. O konuda Emeti Hanım bize yardımcı olabilir misiniz?

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Evet, olurum.

 

MUSTAFA KÜÇÜKÇAKIR- İkincisi hukukçularla ilgili dediğimiz bu eski Türk vakıflarının tekrar dikkate alınması konusunda bir çalışma grubu. O konuda yardımcı olabilir misiniz?

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Ben dün akşam Ankara Barosunun bir kısım üyeleriyle birlikteydim "buna ne yapılabilir?" diye. Bir çalışma yapacaklar. Fakat süratle delillerimizi toplamamız lazım. Yani sadece gazete haberleriyle değil.

 

MUSTAFA KÜÇÜKÇAKIR- Ya bir ön toplantı yapılır ve ondan sonra arkası gelir bu toplantıların.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Yani şunların ortaya konması için bir toplantı yapabiliriz; eylem planı için. Herkes bir hazırlık yapar getirirse, bunu ondan sonra harekete geçirmek için bir toplantı yapılabilir.

 

MUSTAFA KÜÇÜKÇAKIR- O zaman önümüzdeki hafta çarşamba veya perşembe günü Füsun Hocayı da çağıralım.

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Füsun Hoca gelecekse perşembe, cumanı dışında düşünün.

 

MUSTAFA KÜÇÜKÇAKIR- O zaman haftaya çarşamba olur.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Ben haftaya çarşamba miting için Kıbrıs'tayım.

 

MUSTAFA KÜÇÜKÇAKIR- Görüşlerinizi bize yazılı olarak bırakırsınız.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Erken kararda bence salı olursa çok daha uygun olur; oradan haberleşiriz en azından.

 

KENAN KIRKPINAR- Bize yakın sivil toplum kuruluşları var. Bunlara e-mail'le ya da çeşitli şekillerde ulaşabiliriz. Dışişleri Bakanlığına mesela, Başbakanlığa olabilir.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Yalnız çok tutarlı olması lazım bunların.

 

KENAN KIRKPINAR- "Her kafadan bir ses anlamında" demedim. Buradan çıkar bir metin ve bu metni bu sivil toplum kuruluşlarına veririz ve onlar da kendi yerlerinden e-mail, faksa geçerler. O zaman bir baskı grubu olmuş oluruz. Burada kendi kendimizi tatmin ederiz sadece.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Zaten onu hazırlayabilmek için burada olacağız.O zaman salı günü toplanalım mı o zaman? Herkes 1-1,5 sayfa bir şey hazırlasa, bu hazırlanacak olan bu hazırlanacak olan bildirinin bir bölümü teşkil eder. Zaten tutup da 30 sayfa bildiri hazırlarsanız kimse okumaz. Bunun 1 sayfası hukuksa, kalanını eylem falan teşkil eder.

 

MUSTAFA KÜÇÜKÇAKIR- Türkiye'de yapılacak bir şey varsa; ne bileyim, mitingdi, şuydu, buydu?.. Biraz önce siz meclisin önünde veyahut da bir gazetenin önünde bir eylem…

 

AHMET ZEKİ BULUNÇ- Efendim, bu yılgınlık değil de ben gerçeklerle hareket etmek zorunda olduğumuza inanıyorum. Ben yaklaşık 2,5 aydır çeşitli toplantılarla "ek protokole karşı bir eylemi nasıl yapabiliriz?" diye burada milletvekillerine yönelik burada birkaç tane mektubun dışında bir şeyi başaramadım.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Komutanım, benim hazırladığım şeyler var; yollayayım size ekstra olarakbunları da.

 

MUSTAFA KÜÇÜKÇAKIR- Bu genel şeyi yapalım. Bir bildiri yayınlanacaksasadece bu yasaya yönelik olmasın.

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Tamam salı gününe getiriyorsun? Sayın Büyükelçim getiriyor, mektubu da getiriyor. Hukukçular üzerindeki baskı olacak hususları da getiriyor.

 

EMETE GÖZÜGÜZELLİ- Ben size e-mail geçeyim komutanım.

 

MUSTAFA KÜÇÜKÇAKIR- Salı günü saat 3 gene bilmiyorum uygun mudur komutanım?

 

ARMAĞAN KULOĞLU- Bilmiyorum buradakiler ne zaman uygunsa benim için uygun.

Salı günü saat 15:00'de toplanmak üzere, öneriler ve bilgilerle buraya gelmek üzere bugün toplantıyı bitirelim. Hepinize katkılarınızdan dolayı teşekkürler, iyi akşamlar.