Putin’in Azerbaycan ziyaretinin stratejik hamleleri

Yazan  14 Ağustos 2013

Rusya Devlet Başkanı Putin’in Azerbaycan ziyareti, Güney Kafkasya’da son üç günün gündemini oluşturmuştur. Putin ziyareti öncesi Azerbaycan muhalefetinin beklentisi; geçtiğimiz yılki Gebele Radar Üssü anlaşmazlığı ve enerji kaynaklarının taşınması konusundaki görüş ayrılıklarının, Putin’in Ekim-2013’te gerçekleştirilecek olan Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Aliyev karşısında, Rus vatandaşlığı bulunan ve muhaliflerin desteğini alarak adaylığını açıklayan Rüstem İbrahimbeyov’u desteklemesi yönünde olmuştur. Bu kısa süre zarfında uzmanlar, Putin’in ziyaretinin doğrudan Cumhurbaşkanlığı seçimleriyle ilişkilendirilmesinin doğru olmadığını, Putin’in seçimleri kazanma ihtimali düşük olan bir adayı destekleyip desteklemeyeceğini tartışmıştır. Neticede Rusya’nın çıkarları doğrultusunda politik manevra alanının geniş olduğu -Azerbaycan’ın Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin tartışma konusu olduğu- bir süreçte Azerbaycan’ı ziyaret eden Putin, Rusya’nın çıkarları doğrultusunda istediklerini almıştır diyebiliriz. İlk olarak, Rus liderin Azerbaycan ziyaretine önemli görülen bir şekilde- donanmayla- gelmesi, Hazar konusunda Azerbaycan’a bir gözdağı olarak değerlendirilebilir. Rusya Hazar’da yaşanan anlaşmazlıkların kendi kontrolü dışında çözüme kavuşturulamayacağının mesajını vermiştir. İkinci olarak; Putin’in bu kısa ziyareti enerji bağlamında değerlendirilmelidir. Rusya’nın enerji ihtiyacının karşılanması ve enerji koridorları konusunda iki ülke arasında önemli bir anlaşma imzalanmıştır. Üçüncü olarak; görüşme sonrası yapılan açıklamalardan hareketle Rusya’nın askeri anlamda da istediklerini aldığını söyleyebiliriz. Çünkü Rusya, daha önce ortak olduğu Azerbaycan’ın silah pazarında ABD-İsrail-Türkiye üçgeninde geliştirdiği ticarete de ortak olduğunu ilan etmiş ve bu konudaki nüfuzunu artırmıştır. Önemle belirtmek gerekir ki askeri konudaki gelişmeler yalnızca Rusya’nın değil, Azerbaycan’ın da çıkarlarına uygundur. Bakü silah alımı konusundaki alternatiflerini artırmıştır. Neticede genel anlamda bir değerlendirme yapılırsa, Rus diplomasisi Azerbaycan diplomasisine üstünlük sağlamıştır demek yanlış olmayacaktır. Çünkü Rusya’nın Azerbaycan için olmazsa olmaz kabul edilen Karabağ meselesinin gündeme gelmesinden, taktiksel bir zamanlama hamlesiyle sıyrıldığı aşikârdır. Azerbaycan, olağan şartlarda gerçekleşecek bir görüşmede Rusya’nın istekleri karşısında, Ermeniler tarafından işgal edilen Karabağ meselesini gündeme getirecek ve işgalin sona ermesini isteyecektir. Bu mesele Azerbaycan’ın haklılığı açısından güçlü bir koz olarak nitelendirilmektedir. Ancak Moskova’nın zamanlamasını iyi ayarladığı bu kritik ziyaret, pazarlık masasında Bakü’nün dikkatini iç politikaya yöneltmesine ve masada temkinli davranmasına zemin hazırlamıştır. Azerbaycan’ın Rusya karşısında pazarlık gücünü zayıflatan konu ise, kapalı kapılar ardında konuşulduğunu tahmin ettiğimiz Ekim-2013’te gerçekleşecek olan Cumhurbaşkanlığı seçimleri olmuştur. Son olarak Azerbaycan’ın kanayan yarası olan Karabağ meselesinin çözümüne ilişkin herhangi bir adım atılamamıştır. Putin’in Karabağ meselesiyle ilgili olarak “Karabağ sorunu siyasi yolla çözülmelidir” açıklaması ise Rusya’nın yirmi yıllık yaklaşımından farksızdır!

Ahmet Turan Esen

İlk ve orta öğrenimini Kütahya’nın Tavşanlı ilçesinde tamamlamıştır. Lisans eğitimini (2006-2010 dönemi) Kırıkkale Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler bölümünde başarıyla tamamlamıştır. Daha sonra Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Uluslararası İlişkiler anabilim dalında Yüksek Lisans eğitimine başlamıştır. Halen Yalova Üniversitesi’nde Yüksek Lisans öğrencisi olan Ahmet Turan Esen, “Türkiye-Azerbaycan İlişkileri ve Türkiye’nin Güney Kafkasya Politikasına Yansımaları” başlıklı yüksek lisans tezini hazırlamaktadır.

21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü’ndeki görevine Nisan-2012’de başlamıştır.

 

Yabancı Diller

İngilizce

 

Makaleleri

Ahmet Turan Esen, Hakan Boz, Turgay Düğen, Alper Özcan, “Türkiye-Azerbaycan-KKTC Birleşik Devletleri”, 21. Yüzyıl Dergisi, Temmuz - 2012.

Ahmet Turan Esen, “Davutoğlu Bakü’yü Nasıl Küstürdü?” 21. Yüzyıl Türkiye Dergisi, Ekim - 2012.

Ahmet Turan Esen, “Türk Konseyi, Türk Birliği’nin Anahtarı Olur Mu?”, 21. Yüzyıl Türkiye Dergisi, Kasım - 2012.

Ahmet Turan Esen, “Yeni Gürcistan: Batı Ekseninde Rusya’yla Dost”, 21. Yüzyıl Dergisi, Aralık-2012.

ÜYE GİRİŞİ

Şifremi unuttum
  1. SON MAKALELER
  2. ÇOK OKUNANLAR

Ergun Mengi   - 07-04-2024

Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı Başlangıcında, Osmanlı İmparatorluğunun Siyasi ve Askeri Anatomisi

2. Mahmut, Balkan isyanları, Rus baskısı ve Kavalalı Mehmet Ali Paşa’yla uğraşırken yeniçeriler, her fırsatta ayaklanmaktaydı. 15-18 Kasım 1808’de Babıali’yi basan yeniçerilerle mücadele eden Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa mahzendeki barutları ateşleyerek içeri giren 600 yeniçeriyle beraber kendini h...

Error: No articles to display